ZA Inventaris Gemeente Arnemuiden nr. 178
1638-1650
Inventarisnummer 178 : Stukken over o.a. het Mansfeldsche kerkhof.
In 1625 werd Breda belegerd door de Spanjaarden. Maurits en Frederik Hendrik probeerden tevergeefs met een “ontzettingsleger” de belegering ongedaan te maken. Soldaten onder commando van Mansfeld maakten o.a. deel uit van dat ontzettingsleger. Veel Mansfeldse soldaten werden door een “sieckte” aangetast in hun legerplaats Arnemuiden. Meer dan 200 van hen zijn ondanks de goede verzorging in de “kerck” en diverse huizen die als hospitaal werden ingericht, gestorven en op het Mansfeldse kerkhof begraven
Veel bijzonderheden over de geografische toestand van het gebied ten oosten van Arnemuiden voor 1625 kunt U aantreffen. In de rekeningen worden veel namen en beroepen genoemd.
Ook gangbare prijzen wat bieren, wijn, vlees , brood enz. worden aangegeven. Waarbij maten en gewicht worden genoemd. Vergelijking van prijzen van vroeger en nu is met de nodige terughoudendheid mogelijk.
Hieronder volgt een kladtranscriptie van de inhoud van de diverse stukken: brieven, getuigenissen, protesten, rekeningen enz. enz.
I
Op huyden desen Ven Julij 1638 compareerde voor Schepen der prochie ende heerlijckheijt van Capelle Bieselinge Intlant vander Goes naer genoempt den eersamen Jacob Adriaensz woonachtich binnen de voorss prochie van Capelle ende Inboorlinck van Nieuwerkercke onder de Iurisdictie der Stadt Arnemuijden ten versoucke van den Secretaris der voorss stadt vuijt den naem ende van wegen de Heeren Bailliu Burmrs Schepenen ende Raden der voorss stadt dat hij suppliant wel indachtich is als dat over den tijt van veertich jaren ende meer bij sijnen Heer vader den dijck ende gorsinge sijn goedt ende gebruicst met schapen ende andere beesten ende dat de Heeren indien tijt den voorss dijck ….. verpacht ende bij mijnen Heer ende dat gerustelijck ende vredelijck is gebruijckt tot de eerste crompte voorbij de springe ende steenen naer der Vere streckende daer een doorenboomken plachte te staen ofte noch staet den attestant ?is onbekent eijndende den voorss suppl hier mede sijn attestatie ter probatie vande Heeren Jan Aernoutsz ende Gillis Butsirael ? Schepen binnen de voorss heerlyckheijt ende gesaemptlijck onder onderteijckent ten dage als boven.
Handtekeningen + merk 1638.
Dit is tmack van Jan Aertsen
G Bul…….
II
5 juni 1643
Allen den genen die dess jegenwoordige sullen sien ofte hooren lesen Burchmrs ende Schepenen der Stadt Arnemuijden in Zeelant Saluijdt daer te weten dat op huijden datum deser voor ons gecomen ende persoonlijck gecompareert sijn Dheren Jan Ritsssen Burchmr Salomon de Backer ende Isack de Meij Schepenen der voorss stede midtsgrs Gerret van Dort ende Dirck Jansz mede geweest ? Schepen der voorss Stadt dewelcke van Joannis Woutermans als adiunct vander Tresorier deser stadt geproduceert sijnde om der waerheijdt gethuijgenise te geven-hebben verclaert gelijck sij doen midts desen op hunne Mannewaerheijt (erewoord) in plaetse van eede die sij altijt des versocht sijnde presenterende waerachtich te wesen te weten den voorn Burchmr Jan Ritsen Salomon de backer ende Isack de meij als dat sijlieden over eenige jaren geleden met wijllen dhr Corn Baeckelant als deen Burchmr der selver Stede gesamentlijck als Magistraet inde voorss stadtsbedieninge sijnde tot diversche reisn opt stadthuijs in vergaderinge sijnde harde woorden hebben gehoort tusschen de Magistraet ende de voorn Baeckelant wegens ? het gebruijck van het lant voor dess genoempt Neles Landt ende
III
nu het Manfelders kerckhoff gelegen aende Oostsijde der voorss stadt nevens ende ende anecx de vorn stadts haven ofte docke ( bijde voorn Baeckelant aengetrocken gelabeurt besaeijdt ende de vruchten van dien genoten) de welcken altoos tot Antwoorde gaf ende seide als ick mijn gelt hebbe dat de stadt aen mij ten achter is sal alsdan de stadt ende de haer ? contentement doen ende te vreden stellen maer eenige van tvoorss collegie met soedaenich seggen niet te vreden noch gecontenteert sijnde meer woorden daerover maeckende ende gegeerden dat hij redelijcke pacht betaelde ofte affstaen dede vant voorss landt is hij opgestaen ende stadthuijs afgegaen ende de voorss Gerret van Dort ende Dirck Jansz dat terwijlen sijlieden mede als Magistraet inde voorss stadts bedieninge waeren ende opt stadtshuijs dick ende menichmael hebben hooren vraegen tegen de voorn Baeckelant om de pacht vant voorn lant wat ? ende hoeveel hij daertoe maer en schcte te geven ende dat den selven Baeckelant altoos soo dickmael als daer af gesproken wiert is vant stadthuijs eijndigende sij deponenten hier mede hunne getuijgenisse verclaeren alle tgundt voorss ider in sijn regardt alsoo waerachtich te wesen ende ider selfs gehoort ende gesien te hebben dess
IV toirconden hebben mij Burchmrs ende Schepenen voorn, dess bij ons S……. doen onderteeckenen ende stadts segel hier onder opdrucken Actum den Xven Junij XVIcdrijentveertich
Accordeert met sijn Origenele Mij bekent
V
attestatie rakende het Mansvelders ……..
VI
Extract vuijt de Resolutien van Wet en Raet der Burchtstadt Arnemuijden
Den 19 en October 1643
Burgemeesters schepenen ende Raden hebben goetgevonden het lant genaempt het Mansvelderskerckhoff dit iaer aen haer te houden ende van stadtswegen te laten laboreren ende tot desselfs profijte te laten besaijen waer toe gecommittert wert( om tot het selve alles tgene noodich is te besorggen als voor sijn eijgen tot profijte vande stadt) die burgemeester Marinus Duijvecot.
Extract vuijt des Tresoriers rekeninghe anno 1643 int capittel vande vuijtgeef van arbeijtsloon ende leveringe van materialen gesloten den 29 Maert 1643
Betaelt aende burgemr Marinus Duvecot over het ploegen saeijen ende terwe tot het Mansvelders kerckhoff bij ordonnantie-------------- IIII pond gr. Vls
De bovenstaende Extracten accorderen elck met haer origineel gedateert alsoo
Quod attestor civitatis Arnemuda secretaris.
VII
Attestaten ofte verklaringen rakende tMansvelders Kerkhof
VIII
Conditie ende voorwarden waerop B+R op huijden den IIIIen Junij 1644 openbarel. Met den stocke sullen presenteren ter vercoopen de vruchten te velde opt Mansvelders kerckhoff staende ende tsamen in banninge ? voor den naer genoemde tijt/
Inden eersten sal den cooper hebben den terwe opt voorn lant staende gelijck oock den selven tarwe sal sijn ende leggen tot laste van den cooper soo haest den slach sal gegeven sijn/
Item soo sal den cooper mede in baninge/baminge ?hebben het voorn lant voor den tijt van seven ofte negen jaren ingaende met catarina deses jaere vierenveertich onder conditie ingevalle de Heeren van Middelb. Geraden vonden den houwer mede te doen diepen vande sluijsen ende tdiep sal doen pacht als dan comen te eijndigen sulcx aen wedersijts ontslagen sullen sijn/
N.B. De bovenstaande alinea is doorgehaald
X
Alsoo gecommen is tot kennisse van Burchmrs +Schepenen ende Raedt der stadt Middelb in Zeelant dat Regenten van Arnemuijden haer onderstaen hebben te verhuijren ende verpachten aen eenen Lauwrens Block woonende tot Arnemuijden seecker stuck lants genaempt het Mansfelsche Kerckhoff mitsgaders den havendijck liggende ende streckende respectivelijck benevens ende langs de houwers de voorss stadt Middelb toecommende ende consequentelijcken daer door usurpeeren het gebruijck ende besit van beijde sonder daer toe in het minsts gerecht te wesen oft oijt voor desen geweest te hebben oock niet inde possessie van dier- nemaer ter contrarien dheeren t’gecaurieren vande voorss stadt Middelb van allen tijden soo inden eijgendom als besit van het voorss landt ende kaeijdijck sijn geweest soo hebben degemelte Heeren B+S+R mij Abraham de Smit openbaer notaris bij de hove provincial van Hollant Zeelandt ende West Vrieslant- geadmitteert ende binnen Middelb voorn resideerende versocht in persoone te transporteren aende voorss Regenten binnen Arnemuijden ende de selve versoeckende dat sijlieden promptelijck sullen hebben te desisteeren ende affstandt van alles dier te doen ende bij gebreke weijgeringe ofte Refuijs van dier dat ick notaris jegens de voorss regenten van Arnemuijden wel hoochelijcken soude protesteren van alle costen schaden ende Intresten ende daer bij de voorss Stadt Middelb alreede geleden ende noch te lijden de selve denunchieren ende dat gemelte B+S+R van Middelb tot conservatie van hun goet recht sulcke middelen sullen bij de handt nemen als haere Eerw: sullen bevinden te behooren versouckende de voorss Heeren van Middelb hier van acte Omme hun te dienen ende volgens ende soo sulcx behooren sal/
Ingevolge van welcke versoeck soo hebbe ick notaris bovengenoempt op den negenden dack der maent Julij 1644 mij gevonden binnen Arnemuijden voornt op het raethuijs alwaer vergadert waren den Bailliu Regier ende Burchmrs ende secretaris aldaer ende hebbe hunl tbovenst versouck bij lectuijre gedaen daer op mij bij Mr Niclaes Beverwijck Bailliu vuijten naeme van tselve collegie waert gantwoort wij verstaen eijgenaers van het Landt te sijn ende soo de Heeren van Middelb ons dienaengaende willen inquieteren wij sullen ons deffenderen ende daer naer door een van de Burchmrs de Heeren van Middelb moesten bewjsen dat sij eijgenaedrs van t’oorn. Landt sijn Ende dat het selve hun toecompt mits welcken soo hebbe ick notaris geprotesteert volgende den bovenst protese ende relatere dit te weten mijn wedervoren datum ut supra
Vuijtgegeven voor copie
Abraham de Smit Notaris
Juli 1644
Onderstaende 5 alinea’s behoren aan een hiervoorstaand stuk
Den cooper ende huerder sullen de cooppenn vanden terwe betaelen in handen vanden vendumr op sulcke conditien als hem is voorgelesen/
Ende sal den haren pacht telcken presies als die vervallen sijn betaelen in handen vande tresorer als sijnde
Den pachter sal taccoort onderteeckent in weete ? van de burgmrs stellen twee suffisante borgen voor sijnen pachte.
N.B. De 2 vorige alinea’s zijn doorgestreept
Den cooper sal onvermindert den vendumr recht aende stadt in plaetse vande IIIIgroten te ponde betaelen acht grooten te ponden/
Item sal noch onvermindert sijnen beloofde pacht penn betalen een schelling te ponde ter ransoenpenn in maniere als van alle ander stadt pacht worden betaelt
De vorige alinea is doorgestreept
XII
Extract tot de arrestrolle der stadt Middelb in Seelant folio …..recto
Jan Louws Onderdijck gearresteert ende dijt in cas van guarant sou Pieter Marinus Duijvecot hem seggende vedumr te Arnemuijden ende aldaer woonende op des stadts Middelb. Dijck ged: Omme gecondt te worden te moeten comen ten beschudde van soodanich arest als bij d’heeren Thesaurier dess stadt Middelb opden personn vande gearesteerde alhier is gedaen ter oorsaecke ende om vande gearesteerde te hebben betalinge van soodanige vruchten als vanden verleden oogst gewassen sijn geweest op seker stuck lants gelegen binnen Arnemuijden voornt genaempt het Mansfeelts kerckhof ende bij den gearesteerden gecocht dienvolgende mede gecondemneert te worden den eijs te moeten voorijden ? midtsgaders costeloos ende schadeloos indemniseren jegens den voorn areste ende den eijsch ende de conclusie die de gemelte heeren Thesauriers ten laste vande gearesteerde hebben gedaen ende genomen makende eijsch van costen van desen processe.
Idem arestant ende dyts cont Piter Marinis Duijvecot soo hij hem qualificeert ged: actum den 4 Novembris XVIc vierenveertich
Onderstont
Concordat colatione facta
Serooskercke
Accordeert mettet voorss extract
.. Van Swieten
XIV + XXIV
Copie.
Compareerde voor B+S der stadt Arnemuijden Salomon de Backer oude schepen ende inwoonder der selver stede ende verclaert met solemnelen eedt hem bij de voorn regenten afgenomen te worden ter instantie Van Dirck van Delen tresorier der stadt voorn hem noch wel indachtich te sijn dat eer den dijck vanden Orangien polder geleijt wierd ter plaetse daer nu den voorn dijck leijt enen sluijs en houwer is geweest dienende tot de docke van Arnemuijden ( die streckte van de steenen ofte limijtscheijding tusschen der Veer ende Arnemuijden voornt) totte voorn sluijse aldaer geleijt om dehaven van Arnemuijden daer mee te schuijren die doen ter tijt neffens die Oosterpunt vant wachthuijs sijn mont oft ingang ? hadde Is mede hem comparant wel kennelick dat ten tijde die voorss docke gegraven wierd de resterende aerde die na tmaecken vant buijtendijcxken vanden docke overschoot wegens die van Arnemuijden is gebracht op erve tegenwoordich geheeten het Mansvelders kerckhoff/
Ende terwijl hij comparant als schepen de stadt heeft gedient heeft neffens Johan Ritssen ende Isack de Meij ende andere verscheijdemalen den burgemr Cornelis Baeckelant die tselve lant onder pretext van sijn tachterheijt aende stadt onder hem geslagen hadde aengemaent om de sadt Arnemuijden cotentement dienaengaende te doen die dan altijt seijde dattet enen cleijnicheijt was dat hij dat stucke lants gebruijckte voor den interest van sijn gelt bij hem als tresorier aende stadt verschoten seggende daer van betaelt sijnde die stadt te sullen voldoen ende de Heeren daerenboven eens scaeij ? te sullen tracteren:
Seijt vorder dat eer daerd tselve lant soo verhoocht hadde een huijsken daer op stont alwaer bij toelating vande Magistraet van Arnemuijden seecker vrouwpersoon gewoont heeft in de wandeling Neel Grootscheets genaemt die de schippers inde Arnem: haven leggende met wasschen ende anders ten dienste was ende dattet int jaer 1625 ten tijde vande Belegering van Breda deur begraving vande Mansvelders binnen Arnem: leggende den naem van Mansvelders Kerckhoff heeft gecregen Aldus gedaen ende gepasseert ten overstaen van burgemr Ritssen ende Anth. Weijts schepen op donderdag den 1 december 1644
2 Gevende voor redenen van wetenschap dat hij comparant binnen Arnemuijden is gewonnen ende geboren ende tsedert altijt daer heeft gewoont oock dat hij een iongen sijnde dickmael opt voorss stuckie lant is gaen speulen ende in stadtsdienst naderhand comende die voorss aenmaning aen Baeckelant heeft helpen doen.
1.Welck kerckhoff ten tijde de houwers van die van Middelb. Mette subsidie van Arnemuijden gemaeckt wierden met een dam oft kaeijdijck aende dijck van de Orangie polder gehecht was ende doenmaels totten ? gedeelte vande houwers toe werden deurgesteeken ende opt voorss stuck lants gesmeeten ? wierd/
Salomon de Backer 1644
XV
Compareerde voor Burgemrs der burgstad Arnemuijden Theodorus van Delen Thesaurier der selver stede ende verclaerde inder besten forme ende maniere hem doenlick sijnde gelast ende machtich gemaeckt te hebben Sr Jacob van der Goes procureur voor den Hoove Provinciael ende den Hoogen Rade in Hollandt omme vut sijn comparant name in sijne voorss qualiteijt te occuperen in alle soodanige saecken de stadt Arnemuijden concernerende als tegenwoordich voor den Hoove Provinciael ofte den Hoogen Rade hangende sijn ofte namals soude mogen devolveren tsij in cas van maintenue tegen die van Middelburgh ofte particulierlick tegen Johan vanden Helm ende alle andere hoe die genoemt ofte waerse gestaen souden mogen wesen de termijnen van rechten in die saecken waer te nemen een ofte meer te substitueren de saecken ter definitive toe te vervolgen sententie te hooren pronunceren de selve te acquiesceren ofte daer van te provoceren t’appel te prosequeren alles soo sijnen goeden raet toedagen sal ende voorts alles te doen als een goet ende getrouw procureur toecomt/ Beloovende voor goet vast ende van waerden te sullen houden ende doen houden altgene bij den voorn geconstitueerden wt crachte deses sal wesen verricht onder verband als naer rechten/ Actum op Arnemuijden present Johan Ritszen ende Nicolaes Warnier regerende burgemrs ende tot naerder bevesting stadts dagelycx zegel neffens de onderteeckening van onsen Secretaris hier op gedruckt den 29 November 1644
Mij present
L van Swieten
XVI
Wij Burgemrs +S+R der burchstadt Arnemuijden authoriseren ende maken machtich den procureur Jacob vander Goes mitsdesen omme wtten name van W+R deser stede te occuperen inde saeck van Jan Leunisz Onderdijck wegens de Heeren Tresoriers van Middelburg binnen der selver stede gearresteert tot betaelen van soodanige vendupenningen als hij in qualiteijt als cooper vande veldvruchten vant Mansvelders kerckhoff aende Tresorier deser stede heeft betaelt ende oversulcx aldaer te intervenieren soo voor den voorn Onderdijck als Pieter Duijvecot onsen Vendumeester wegens den voorn Onderdijck aldaer in guarand geroepen /Ende selver instantie exceptie declaratoir incompetentie et litispendentio voor den
Hove van Hollant ende Zeelant te proponeren ende daer bij te persisteren ende in cas van reiectie vandien te appelleren ofte dienonvermindert ten principalen te antwoorden ende in cas van beswaernis vande definitive te appelleren ofte deselve te acquiesceren alles soo sijnen goeden raet gedragen sal/ Alle terminen ? van rechten in dese ende ander saecken den stadt Arnemuijden raeckende , gerequireert waer te nemen / Belovende voor goet vast ende van waerde te sullen houden alt gene bijden voorn procureur vander Goes wt crachte deses sal wesen gedaen onder verband als naer rechte/
Actum binnen der stadt Arnemuijden voornt ende in teecken der waerheijt neffens de onderteeckening van onsen secretaris met het ordinaris segel der selver stede bevesticht den 2 Februarij 1645/
XVII
Deze bladzijde hoort in dit inventarisnr.niet thuis .
Alsoo te vergeeffs goede Armmeesters worden besorgt tensij de opperhoede vandien een vigilant ende getrouw boeckhouder bevolen sij/ Soo is bij W+R goetgevonden een bequaem persoon totttet voorss boechouderschap te committeren gelijck de selve weering van alle vordere inconvenienten naert exempel vande naburige steden gecommitteert hebben ende committeren mitsdesen dheer Theodorus van Delen outburgmr ende tresorier deser stede als tselve ampt voor desen loffelijck bedient hebbende ende dat deser eenstemmlick vande kerckenraet daertoe beropen sijnde met expresse last omme tachterstel vanden gew. boeckhouder Inneville ? opt spoedichste in te vorderen ende te besoignen datte Armen geen schade come te lijden ende wort de secretaris gelast hier van extract ter Consistorie te leveren opdatte Armmeesters hen daer na mogen reguleren/
XVIII
Inventaris van de stucken enz.
Meij 1650
XX
Compareert Carel Verstraten out 78 iaren Jop laes out 77 iaren ende Steven Stevensz out 56 iaren alle drie poorters ende rechtze ? groff ende witte soutmeters vande keetnering tot Arnemuijden altijt daer gewoont hebbende ende hebben ten versoecke vanden tresorier derselver stede opden eedt int aengaenhaerder bedieninge gedaen vercl ende gedeposeren ?. dat haer wel indachtich is dat inde vijftich iaer geleden soo men wtte Veerse Poort quam een bleeck oft leechte is geweest daer de ballasters lagen achter dewelcke int oosten was een hooch stuck lants vrij vande hogge vloet dat Barent Doggersz oft Barent de Poep ende sijn vrouw Neelemoer bij de Magistraet van Arnemuijden voor haer leven lanck vergunt was die een hooch huijs daerop hadden dienende de schippers tot een baecken/ Benoorden welck stuck lants waren leege schorren waer overmen na tvoorss stuck lants toeginck Ende soo naderhand tvoorss havenken vande leggers vergroot wierd tot berging vande groote schepen is tvoorss stuck lants deur de wtgedolven aerde van nieuwe haven ofte docke merckelick vergroot ende verhoocht is geweest den Orangien polder daerna bedijckt sijnde ist tselve stuck lants vande voorn polder affgedolven ende de mont vande docke toegedamt sijnde is de selve docke mede gebruijckt als een gedeelte van de houwers tot vervang vant water /Ende is hen wel kennelick dat tselve lant gelijckt begroeijt was/ Soo voor als na de selve affdelving ende mede na de begraving vande Mansvelders tot Arnemuijden gestorven greet ende bevreijt is door Corn Adriaen Lixe ende sijne soon Adriaen Corn Lixe als pachters van Arnemuijden/
Aldus gedaen ende gepasseert ten overstaenvande burgemr Jan Ritssen ende Corn Pietersz Coeman schepen der selver stede op Saterdach den 17 december 1644
Hieronder Merken en Handtekeningen
XXI
Op huijden den vierentwintichsten december XVIc vierenveertich compareerde voor mij Philips den Dach openbaer notaris bij den hove provinciael van Hollant geadmitteert tot Middelburch in Zeelant residerende Ende present een van de getuigen naergenoempt Jobken Barents weduwe wijlen Hendrick Maertensz woonende binnen deser stadt Middelburch out ontrent LVII jaren ende heeft bij hare vrouwe waerheijt in plaetse vande eede die sij des noot sijnde presenteerde te doen ten versoucke van den Thresorier van Arnemuijden verclaert gedeposeert dat ontrent vijftich Jaren geleden haer vader Barent Corn Roeper van Arnemuijden gelijck sijn schoonvader Cornelis den Roeper ende Neeltgen haer moeder met haer huijsgesin deur toelating ende vergunning vande magistraet van Arnemuijden gewoont hebben op seker stuck lants ofte weije na haere voorn moeder moeder genemt Neelemoers lant liggende buijten de Veerse Poorte van Arnemuijden aende haven aldaer namaels genoempt t’mansvelders kerckhof secht haer wel te heugen dattet voorn stuck lants veel grooter was dan nu als wel ses groote hoopen houts seffens daer op hebbende gesien staen ten tyde van hare voorn ouders van mutsaert ende ander hout datte drummelaers daer brachten twelck haer moeder somwijlen voorde schippers vercochte achter twelck stuck lants beoosten den strant was (daer haer moeder garnael croo ??) ende voorts diepte ende benoorden nade sluijs schorre / Verclaert wijders haer moeder dicwils te hebben hooren seggen dat haren man bij toelatinge van de magistraet van Arnemuijden opt selve lant een huijs gebouwet hadde voor hem en sijn vrouwes leven ende dat haer wel voorstaet dat na haers moeders doot t’huijs bijde armmeesters van Arnemuijden affgebroocken is ende dat sij comparante mette penninghen vande matrialen procederende (bedragende onder de dertich pondt) opgebracht is/ Gevende voor reden van wetenschap datse haer moeder dickwils de voorss vergunning vande magistraet van Arnemuijden aen anderen mede heeft hooren verhalen ende tot dien eijnde een brieff van perckment diese vuijtte lade van een groote kiste haelden sien verthoonen daer bij vougende ick hebbe nu wel een huijs maer mijn kinders sullent moeten misschen secht noch datse met een schuijtjen over de haven voeren off over de sluijs vant houwerken nae huijs gingen/ Al twelck sij seght te beter onthouden te hebben ( haer coelsie ? ten tyde van haer ouders overlijden noch jonck was) vermits sij noch eenige jaren daerna te Arnemuijden heeft gewoont ende haren broeder Corn Barents (die ouder was) altselve meermalen heeft hooren bevestighen/ Eindigende hiermede hare verclaringe presenterende de selve des noots ende versocht sijnde met eede te confirmeren aldus gedaen ende gepasseert binnen Middelburch ten huijse vande comparante ter presentie van Abraham vande Broecke glaesmaker ende Joseph Andrewes ? als getuijgen hiertoe versocht ende gebeden /Die de minute de benevens de comparante ende mij notaris hebben onderteeckent ten dage maende ende jaere als boven/
Mij present
Philips den Dach Notaris (handtekening) present ….1644 12/24
XXVII
Op huijden den dertichsten dach dre maent Augusti des jaars XVIc ende vijfen viertich compareerde voor mij Thomas Morris Openbaer Notaris bij den Hove Provinciael van Hollandt Zelant ende Westfrieslandt g’admitteert binnen der stadt Vlissinge residerende ter praesentie vande daergenoemde getuijgen d’eersame Anthonii Wissche inwoonende borger alhier/ gewesen schipper op Londen out ontrent achtentsestich iaeren soon van Joos Wissche van een iaer over gecommen sijnde tot Arnemuijden ende aldaer tot sijn achthien iaeren toe gewoont hebbende / De welcke omme der waarheijt getuijgenisse te geven aengaende de saecke naer beschreven daertoe versocht van wegen d’heeren Regierders der stede Arnemuijden voorss verclaerde op den eedt aen aen dese stadt voorss t’schippers Gilde alhier gedaen hem wel indachtich ende bekent te sijn/ Dat hij een iongen van acht a negen iaer ende ouder sijnde aende Oosthaven van Arnemuijden voorss met een hoope kinderen heeft helpen wercken met mandjens ’t slick , darrinck ende kleij helpen diepen en wtdragen soo tot beswaringe vanden Veersendijck (daer doenmaels alle tije t vloetwater
N.B. in de marge staat geschreven: 1585 en 1590
XXVIII
Tegen quam) als aende oostsijde wesende ‘tstrand van Arnemuijden voorss. Daer nu t’Mansvelders kerckhof is ende wel te weeten datter twee spitten onder den darrinck deurt spier ? wtgedolven sijn ende dat hij comp daechs vijff grooten verdiende ende sijn halve susters seven groote ende de scheuiers mette kruijwagenjens thien stuijvers ende dat hare meesters haer arbeijtsloon ende gelt ontfingen vande thesauriers ende Burghmrs van Arnemuijden voorss ende verclarende mede wel te weeten datter aent dijckjen (dat doen ‘tvlacke strant vant haventie separeerde) veel slick gebracht wierd om te hoogen ende dat daerna deur de Heeren van Arnemuijden voorss vergunt wiert aen aen Neel geseijt groote Scheet d’erve om een houtten huijsken op te setten met stroo gedeckt/ die ’t volck over de haven plachte te setten: Alsmede dat opt strant doenmaels heel vlack sijnde de mossels plachten geraept te worden zijnde de Lemmer doen noch heel sacht ende dat hij een lange wijle daerna seven groote s’daechs heeft gewonnen int slechten ende vereffenen vanden havendijck van Middelborgh Sluijtende hiermede sijne verclarige met praesentatie van eede des noot Gedaen tot Vlissingen voorss ter praesentie van dhr Leonard B(W)outesteijn Fiscael van Hare Ho: Mog: Vloot ende Pr. Jacobsz gewesen Cap. Van ’t schip Bonaventura als getuijgen hiertoe versocht/ De minute is geteeckent/
Ita dico
Handtekeningen Thomas Morris
I
Rekeninge Bewijs ende Reliqua dewelcke Jacob Reijnouts ende Lenaert Teerlinck sijn doende aende eerwaarde broederen des kerckenraets mitsgaders de eerwaerde Magistraet der stadt Arnemuyden ^ als opperhoofden vande armen ende gasthuse overgebrocht bijde rendanten in desen genomineert aen Burgmrs Schepenen ende Raeden namentlijck …………. Willem Michielsz burchmrs Vincent van Onderdonck Corn Jacobsz Adriaen Baeckelant Jan Teerlinck Charel Houweel Adriaen Corn schepenen Thomas Cornelisz Salomon de Backer ende Mr Jacobus de Bruijn Raeden als oppervoogden van het gasthuijs ende gemeene armen ende de voorss broederen des kercken Mr Jacobus van hecke Mr Pieter Lodowijcx ministers deser stadt ende den voorn Michielsz Vincent van Onderdonck Jan Teerlinck als ouderlinghen Salomon de Backer ende Geeraerdt van Dort diakenen opden 15en Februarij 1630
Pnt Mr Wouter Buijs dienaer te Middelburch hiertoe versocht als kennisse van saecken hebben
In margine : neempt wel ende wordt voor goet aengenomen vandese ende naergeleghen parthijen
^ aengaende den ontfanck ende administratie diesijluijden gehadt hebben over ende van wegen de penningen van de sieke Mansveltsche Soldaten haer bijde Ed: Heeren Staten toegeleijt tot onderhoudinge der selver Ende alhier tot Arnemuijden gelegen hebbende in Martie ende April 1625 ende dit alles onder behoorlijcke protestatie als naer stijll van recht als volcht:
Inden eersten ontfangen vande Comys Cooren
Over de vijff stuijvers par hooft Pond 996 : 15: 3
Item ontfangen over teergelt ende Logijst
Gelt vande Officieren Pond 77 : 4 : 9
Item alsnoch ontfangen van de resterende twee
Stuijvers tot voldoeninge van de seve stuijvers
Per hooft Pond 397 : 7 : 5
Item ontfangen voor de rek. van den Timmerman Pond 65 : 0 : 0
Item ontfangen voor de assistenten ende
Dienaers vande sieke Pond 71 : 13 : 4
Item ontfangen voort schoonmaken vande kerck Pond 41 : 0 : 0
Item ontfangen voort voeren ende begraven
Vande zieke ende doode Pond 33 : 16 : 6
Summa lateris Pond 1682 : 17 : 3
II
Item ontfangen voort schoonmaken van de huisen Pond 40 : 0 : 0
Item ontfanghen voor den Chirurgijn Jacob
De Bruijne ende Prinken Cents Pond 22 : 10 : 0
Item ontfangen van de secretaris Pieter
Cannoije wi de Mansveltsche servitie
Tot vervallinge van de gemeen oncosten
Int vervolgen vande Mansfeltsche penningen Pond 35 : 0 : 8
Pond 98 : 10 : 8.
Soodat den ontfanck in alles compt te bedragen
Over het Capitael de sommem van Pond 1781 : 7 : 11
Anderen ontfanck ende is van croijsen
Van vuijtgesette penningen tot profijte
Van den armen
Item opden 3 november 1627 sijn wtgestelt op Intrest vier
hondert ponden welcke hebben geloopen tot den 3 februarij
1630 Tegen vijf ten honderde Soo comt hier voor Intrest
over twee Jaer ende drije maenden de somme van
Pond 45 : 0 : 0
In margine staat: neempt wel ende compt over met den
tijdt van dese ende geleghen parthijen
Item alsoo opden 6 Januarij 1628 sijn wtgestelt op
Intrest twee hondert zesthien ponden
Darthien schellingen vier grvls soo compt hier voor
Intrest tot 6e Januarij 1630 Sijnde twee jaeren tegen
Vijffve ten honderde de somme van Pond 21 : 13: 4
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------
Soodat het Capitael met den Intrest soomen
Compt te bedragen de somme van Pond 1848: 1 : 3
III
Hiertegen moet in Betalinge verstrecken als
Hier naer volcht
Adij: anno Domini 8 maart
Inden eersten betaelt aen den beenhouwer
Tot Salomon de backer over 77 ½ pond vlees
A 9 groten het pont compt Pond 2: 18 : 1 ½
Item betaelt voor 49 stoopen secke( een soort wijn)
a 16 stuij den stoop comt met het halff ocxhooft Pond 6: 15 : 8
Item betaelt voor twee sacken gort Pond 2: 0 : 0
10 maert:
Betaelt aende beenhouwer tot Salomon
De Backer over 76 ½ pond schapevlees
a 11 gr per pond Pond 2 : 2 : 7 1/2
Item betaelt aende poortier tot Middelb. Pond 0 : 0 : 10
12 dito:
Item betaelt aen Jan Huibrechtsz beenhouwer
over 276 ponden vlees a 7 ½ groote pond Pond 8 : 12 : 6
Item betaelt aen Jan Huijbrechts over
72 pond schapevlees a 8 gr Pond 1 : 8 : 0
Betaelt voor de vracht Pond 0 : 0 : 10
Item betaelt voor sleepgelt van vlees en wijn Pond 0 : 0 : 10
17 dito
Item betaelt aende arbeijders van het bier
Over te huissen voor de wechgaende soldaten Pond 0 : 10 : 0
Item betaelt voort vlees aende schuijte te
bringen ende voort voeren tsamen Pond 0 : 4 : 4
Item gegeven aen Mayken Barthels om melck te
Coopen Pond 1 : 0 : 0
Item betaelt voor gelt van vlees Pond 0 : 1 : 4
Item betaelt voort voeren van wijn ende vlees Pond 0 : 4 : 2
23 dito
Noch gegeven aen Maycken Barthels om melck
Ende anders Pond 1: 0 : 0
24 dito
Item betaelt voor vrachtgelt Pond 0 : 1 : 10
Item noch aen Maijken Bartels melck ende anders Pond 1 : 0 : 0
Item betaelt voor de vracht van 20 picktonnen Pond 0 : 5: 0
5 april
gegeven aen de dochter van Maijken Barthels
om melck ende anders te coopen Pond 1: 0 : 0
Item betaelt voor vracht van vlees en wijn Pond 0 : 2 : 6
9 dito
gegeven aen Maijken Barttels om melck te coopen Pond 1 : 0 : 0
Item noch betaelt voor vlees van Middelb
Te bringen Pond 0 : 1 : 4
Item betaelt voort slepen vande tartonnen Pond 0 : 1 : 4
Bij specificatie
Item betaelt aen Maijken Bartels over gelt dat sij
Verschote hadde tot behouf van de siecke Pond 1 : 14 : 2
Per quitancie
Item betaelt aen Corn Claes Elfsdijck voor de 30 picktonnen Pond 1 : 10 : 0
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Somma lateris Pond 35 : 5 : 5
IV
Item bedtaelt voor een piloot voor drije gearresteerde schepen
Doort J. Fransche gadt te bringen om siecken wech te voeren Pond 0 : 8 :4
Item betaelt aende soldaten van Ratelyff ?? voor de siecke te
Leeden na de schepen Pond 0 : 1 :8
Item betaelt aen Josynne Macx voort
Bewaren van een craemvrou Pond 0 : 13 : 0
Item betaelt aen de soldaten van Ratelyff
Voort dragen ende leeden van ziecke
Wt de kercke ende Rotterdam (een huis) Pond 0 :5 : 0
Item betaelt aen een drimmelaers man
V oor een schip met ziecke doort gat te bringen Pond 0 : 1 :4
Item gegeven opden 7 april aen eenige siecke soldaten
die tot Middelb waren ende gereet om wech te varen Pond 0 : 4 : 8
Item betaelt aen Daneel Baets ende Jeems/Jans Roet
Voort begraven van over de twee hondert dooden Pond 1 : 13 : 4
Bij specificatie ende quitantie
Item betaelt aen Adriaen Bakelant voor toeslaen
Van eenige huisen die bij de Mansfeldres
Ontramponeert waren Pond 1 : 14 : 4
Somma lateris Pond 5 : 1 : 8
V
Item betaelt aende mans ende vrouwen vort wacken ende vande kercke bedienen vande ziecke alsvolcht
Inden eersten betaelt aen eenen Vlaminck tot Wouter
De Wevers voor dat hij gewaeckt hadde inde kercke
ende de siecke bedient van eten Pond 0 : 10 : 0
Item betaelt aen Sander den diender over
16 dagen dienst a 15 stuijvers ende 10 nachten
a 10 stuijvers Pond 2 : 16 : 8
Item betaelt aen Zadriaenken Pieters 15 dagen
a 15 stuijvers daechs Pond 1 : 15 : 6
Item betaelt aen Coryn Pieters over 40 dagen
Dienst a 15 stu sdaechs compt Pond 5 : 0 : 0
Item betaelt aen Moijsij over 36 dagen
Dienst a 15 stuijvers compt Pond 4 : 10 : 0
Item betaelt aen Martijnna Pier Coes
Over 16 dagen dienst a 15 stuijvers daechs Pond 2 : 0 : 0
Item betaelt aen Tanne Speelmans over
24 dagen dienst a 15 stu daechs compt Pond 3 : 7 : 6
Somma lateris Pond 20 - 1 - 8
VI
Item betaelt aen Tanne Reijniers over
14 dagen dienst a 15 stuijvers Pond 1 : 15 : 0
Item betaelt aen Adriaen Jacobsz
Over 32 dagen dienst en zijn huisvrou
Tsamen Pond 4 : 0 : 0
Neelken Pieter Aerts over 9 dagen
Dienst a 15 stuijvers Pond 1 : 2 : 6
Item betaelt aen Joris Trotter ende
Sijn huisvrouw over dienst bij haer
Beyden gedaen 19 dagen a 15 stuijvers
Ende zesthien nachten gewaeckt
A 10 stu compt Pond 3 : 14 : 2
Item betaelt aen Aelken Frans over
9 dagen dienst a 15 stuijvers Pond 1 : 2 : 6
Item betaelt aen de dochter van
Aelken Frans over 16 dagen dienst a 15 stuij Pond 2 : 0 :0
Item betaelt aen Jan de Cock over
21 dagen dienst a 15 stuijvers ende
16 nachten wakens a thien stuijvers Pond 3 : 19 : 2
Somma lateris pond 17 - 13 9
VII
Item betaelt aen Jan Aldersz over 22 dagen
dienst a 15 stuijvers ende 22 nachten wakens
a 10 stuijvers compt Pond 4 :11 : 8
Item betaelt aen Matheus de Clerck
Over 16 dagen dienst a 15 stuijvers
Comt Pond 2 : 0 : 0
Item betaelt aen Lieven de Meulemeester
Over 15 nachten wakens a 10 stuijvers
Ende eenen dach geholpen aen de siecke tsamen Pond 1 : 7 : 6
Item betaelt aen Guillaume de Coster over
11 nachten wakens a 10 stuijvers
endse aen sijn huisvrou over 14 dagen dienst
a 15 stuijvers tsamen Pond 2: 13 : 4
Item betaelt aen Crieckaert over 5 nachten
Wakens a 10 stuijvers comt Pond 0 : 8 : 4
Item betaelt aen Lowijs de Koster over 29 dagen
dienst met sijn huisvrou a 15 stu ende 12 nachten
wakens a 10 stuijvers Pond 4 : 12 : 6
comt samen
Item betaelt aen Jaspar Boutens over 14 dagen dienst
A 15 stuijvers sdaechs compt Pond 1 : 15 : 0
Somma lateris Pond 17 – 8—9
VIII
Item betaelt voor het schoonmaken vande kercke ende het witten van de selffde
Inden eersten betaelt aen ses schrobsters
Van Middelburch voor dat sij de kercke
Hebben helpen schoonmaken Pond 4 : 10 : 0
Item betaelt voor acht Ingelsen voor dat
Sij mede de kercke hebben helpen
Schoonmaken Pond 5 : 0 : 0
Item betaelt aen Daneel Barts ende Jans Roet
Voor dat sij mede de kercke hebben helpen schoon-
Maken Pond 0 : 8 : 0
Item betaelt aen de huisvrouwe van Corn Pancras
over het wtvoeren vande vuijlicheijt wt de kercke Pond 2 : 6 : 8
Item betaelt aen Jan Aldersz voort gene hij verdient
heeft int schoonmaken van de kercke Pond 1 : 1 ; 8
Item betaelt aen Jan Leijnz over het witten
van de kercke ende daeraff bedongen Pond 22: 0 0
Somma lateris Pond 35 - 6 - 4
IX
Item betaelt voort schoonmaken van de huisen alsvolcht
In den eersten betaelt twee Ingelsen van Cap Ratelyff
Over het schoonmaken vant huijs Rotterdam Pond 0 : 5 : 0
Item betaelt aen Adriaen Corn Blaes over
Het helpen schoonmaken vant huijs
De Granaatappel Pond 0 : 1 : 4
Item betaelt aen ses vrouwen van Middelb.
Over tschoonmaken van de huisen te weten de
Lilie den Witten Hondt ende Stadthuijs Pond 8 : 8 : 0
Item betaelt aen Moij nele ende Clapmuskens
Dochter voor dat sij de voorss huisen
Hebben geschuirt tsamen Pond 1 : 12 : 0
Item betaelt aende huisvrouwe van Jorus Trotter
voort schoonmaken van vijff huisen daer de
pioniers in gelegen hadden Pond 0 : 6 : 0
Item betaelt aen Aert Vermeurs voort
Schoonmaken vant huijs de Pellecaen
om de Mansfelders daer in te leggen Pond 0 : 2 : 6
Item betaelt aen Jan Leijnsz voor een
Iseren schoppe die hij geleent hadde om de huijsen
Mede schoon te maken Pond 0 : 3 :4
Somma lateris Pond 10 -- 18 2
X
Item betaelt voort schoonmaken vande Granaatappel Pond 2 : 6 : 1
Item betaelt aen de Ingels man van inde kercke
Te wercken Pond 0 : 16 : 1
Item betaelt aen Willem Jansz met sijn volck voort
Schoonmaken ven twee huisen naest de bane Pond 2 : 13 : 4
Item betaelt aen de Ingelsen voor dat sij de delen
int werckhuijs gedragen hebben Pond 0 : 3 : 4
Item betaelt aen Lichtelicke Nele voor dat sij
Mede geholpen heeft Pond 1 : 0 : 0
Item betaelt voer manden Pond 0 ; 2 : 8
Item betaelt voort schoonmaken vant huys
De Witte Lelie Edam ende het huijs daernaest Pond 2 : 16 :8
Item betaelt aen Lichtelicke Nele voort schoonmaken
Vant Papenhuijs Brandegems Huijs ende noch een tsamen Pond 2 : 6 : 8
Item betaelt aen besemen Pond 0 : 2 : 4
Item betaelt voort huijs Dort Rotterdam ende Veerse
Wachthuijs Pond 3 : 6 : 8
Item betaelt voort opendoen vande vensters vande
Selve huijsen Pond 0 : 1 ; 8
Item betaelt voor den Rooij Tooren en Bontecoe Pond 3 : 13 : 4
Item betaelt voort huijs daer Jan Luytkens in woonde
En theune Jan Coll hoffs en het wachthuijs aende
Middelb. Poorte tsamen Pond 2 : 3 : 4
Item betaelt voor Bontens kelder ende de plaetse
Vande nieuwe Stadthuisen Pond 0 : 6 : 6
Item betaelt voort schoonmaken van Mrs
Johans huijs Pond 0 : 5 : 0
Item betaelt voor Franchijnes huijs ende
Het burgers wachthuijs Pond 2 : 3 : 4
Item betaelt voor het delven van een put
Ende weder toe te decken achter den Rooij Thoren Pond 0 : 3 : 0
Somma lateris Pond 29 -- 11 -- 2
XI
Item betaelt voor bier ende wijn dat bij dese volgende persoonen gelevert is als volcht
Inden eersten betaelt aen Charel Houweel
Over bier bij hem gelevert
Volgens sijne rekeninge de somme van Pond 47 : 7 : 0
Item betaelt aen Isack de Visser tot Middelburch
Over wijnen bij hem gelevert volgens zjne
Rekeninge ende quitantie Pond 10 : 14 : 2
Item betaelt aen Philip le Mire over
Bier bij hem gelevert volgens sijne
Rekeninge Pond 19 : 17 : 0
Somma lateris Pond 77 -- 18 -- 2
XII
Item betaelt voor Broot dat bij dese volgende persoonen gelevert is als volcht
Inden eersten betaelt aen Maijken Ingelbaerts
Over broot bij haer gelevert volgens haer rekeninghe Pond 16 : 10 : 2
Item betaelt aen Jan Teerlinck over Broot
Bij hem gelevert volgens sijne rekeninge Pond 11 : 9 : 2
Item beatelt aen Corn Teerlinck over Broot bij hem
Gelevert volgens zijne rekeninge Pond 16 : 9 : 3
Item gelevert bij Jan Willemsz aen Broot tot behoef
Vande siecke soldaten volgens zijne rekeninghe Pond 8 : 18 : 0
Item noch betaelt aen Jan Willemsz over Broot bij hem
Gelevert volgens zijne rekeninghe Pond 1 : 17 : 8
Somma lateris Pond 67 – 1-- 8
XIII
Item betaelt aen Vlees dat bijdese volgende personen gelevert is tot behouff vande siecke alsvolcht:
Inden eersten betaelt aen Heijndrick Jansz to Middelburg over
Vlees bij hem gelevert volgens zijne rekeninge Pond 6 : 8 : 3
Item betaelt aen Abraham van Vijven over vlees
Bij hem gelevert volgens zijne rekeninge Pond 16 : 13 : 6
Item betaelt aen Maerten Bullaert tot Middelburg
Over vlees bij hem gelevert volgens zijne rekeninge Pond 7 : 8 : 4
Item betaelt aen Dierick Joosz Beenhouwer
Te Middelburg over vlees bij hem gelevert Pond 2 : 1 : 2
Item betaelt aen Jaques van Hooren over
Vlees bij hem gelevert volgens zijne rekeninghe Pond 4 : 13 : 11
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Summa lateris Pond 27 -- 5 -- 2
XIVa
Item noch betaelt aen Vlees dat bij dese volgende persoonen gelevert is
Item noch betaelt aen Aernout vande Coolputte
Over Vlees bij hem gelevert tot behouff
Van de siecke volgens sijne rekeninghe Pond 14 : 3 : 5
Item betaelt aen Pieter Corn Coeman over vlees bij
Hem gelevert tot behouff vande siecke volgens zijne rekeninge Pond 15 : 3 :5
Item betaelt aen de Burgmr Willem Machielsz over twee calvers
Bij hem gelevert aen de siecke Pond 2 : 3 : 4
Summa lateris Pond 31 – 10 – 5
XIVb
Item betaelt over winckelware gehaelt tot behouff van de siecke van dese volgende persoonen als volcht
Inden eersten beatelt aen Franchijnne Jans
Over tgene tot harent gehaelt is volgen haer rekenighe Pond 5 : 2 :9
Item betaelt aen Grytken Pietersz over tgene tot
Harent gehaelt is volgens haer rekeninghe Pond 0 : 7 : 9
Item betaelt aen Sara Stoffels over tgene tot harent
gehaelt is volgens hare twee rekeningen Pond 10 : 10 : 8
Item betaelt aen Carstiaen Cornelisz
Tgene tzijnent gehaelt is volgend sijne rekeninghe Pond 6 : 9 : 7.
Item betaelt aen Jacob Reijnoutsz over tgene
Tot zijnent gehaelt is volgend sijne rekeninghe Pond 15 : 6 : 9
Item betaelt aen Lenaert Teerlinck over meel erten ende boonen
Volgens sijne rekeninghe Pond 9 : 1 : 6
Item betaelt aen Jopken Claes over besemen Pond 0 : 2 : 5
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Summa lateris Pond 48 – 1 -- 8 ?
XV
Item betaelt voor het maecken van de bedden
Soo aen hout delen ende ijser ende nagels alsvolcht
Inden eersten betaelt aen Jacob de Panneboeter
over tgene hij gelevert heeft tot het gene dat noodich
was tot het maken van de bedden daer de siecke
opgeleijt wierden volgens sijn rekeninghe Pond 4 : 9 : 8
Item betaelt aen Cornelis Jacobsz Metzer
Over tmaken vande uysters ?/oesters ? als het
Leveren van Steen ende Sant volgend zijn rekeninghe Pond 4 :15 : 0
Item betaelt aen Chrispijn Losijn over tgene
Hij gelevert heeft soo aen nagels ende anders
Vlgens sijne rekeninghe Pond 1 : 2 : 6
Item betaelt aen Vincent van Onderdonck over
Dweylen bij hem gelevert tot schoonmaken
Van de kercke als huijsen volgens sijne rekeninghe Pond 0 : 10 : 8
Item betaelt aen Adriaen Bakelant overt hout
Ende maken van de bedden volgens zijne rekeninghe Pond 52 : 6 : 4
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Summa lateris Pond 63 –- 4 –- 2
XVI
Item betaelt soo vant begraven van dooden als mede het slepen der selver ende het vevoeren van de ziecke als ander nootsakelicheden alsvolcht:
Inden eersten betaelt aen Daneel Pietersz
Graftdelver over het begraven van de doode
Volgens zijn rekeninghe ende quitancie Pond 18 : 16 : 6
Item betaelt aen Corn Adriaensz Lixe
Overt voeren en slepen van de doode
Ende siecke volgens sijn quitancie Pond 7 : 12 : 4
Item betaelt aen Johan Sonnius overt slepen
Vande siecke van een huijs int andere Pond 3 : 0 : 0
Item betaelt aen Pieter Corn Coeman over
Ketel huire tot het coocken vant eten
Vande sieke volgens sijn rekeninghe Pond 2 : 1 : 9
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Summa lateris Pond 34 –- 8-- 9
XVII
Item betaelt betaelt aen Joncfrou Maria Sonnius
Voort schoonmaken van hare huisen volgens
Haer rekeninge Pond 2 : 13 : 4
Item betaelt aen Maijcken Barthels voor haren
Verdienden loon als mede voor hare moyte
Die sij den geheelen tijt als de siecke hier
Waren gehadt heeft als van coocken ende anders Pond 10 : 0 : 0
Item betaelt aen Denys Pieterz ende dat van wegen
hij ons geholpen heeft int besorgen van de
siecke zoldaten soo van turf stroo ende ander
behoeften volgens quitantie Pond 7 : 0 :0
Item betaelt aende Bierdragers over het dragen
Van het bier voor ende tot behoef van de sieke Pond 2: 0 : 0
Item betaelt aen Lenaert Teerlinc over het schoonmaken
Van sijn moeders huijs Rommerswaele Pond 2 : 0 : 0
Item betaelt aen Jacob Ingelsz voort cureren
Vande siecke soo inde kercke ende de huijsen
Gelegen hebbende volgens sijn rekeninge Pond 20 : 10 :0
Item betaelt aen Prynken Cents voort cureren
Vande ziecke zoldaten volgens hare rekeninghe Pond 3 : 0 : 0
Summa lateris Pond 47 – 4—4
XVIII
Item betalinge ende is van tgene de herbergiers ende
Burgers waren pretenderende tot laste van
Diversche officieren van het Regiment van Coronel
Rits als volch van Logijst gelt
Inden eersten betaelt aen de weduwe van Jan Jansz
Vant Logieren van diversche soldaten ende officieren
Volgens de specifficatie ende quitantie Pond 0 : 16 : 0
Item betaelt aen Corn Gast over logern van drie
Vaendragers volgende specificatie ende quitantie Pond 0 : 12 : 6
Item betaelt aen Willem Jansz voort logeren
Van eenige knechten vande vaendragers
Volgens specificatie ende quitantie Pond 0 : 3 : 4
Item betaelt aen Aert Vermeurs over tlogeren
Van diversche officieren volgende specificatie
Daeraf sijnde Pond 1 : 6 : 8
Item betaelt aen Pieter Floren overt logeren
Van diversche edeluijden volgens specificatie Pond 0 : 13 : 0
Item betaelt aen Jochum Trente over
Tlogeren van een Vaendrager Pond 0 : 16 : 3
Item betaelt aen Jan Jacobsz over diversche
Capiteynen ende Edeluyden alsvoor montcosten
Ende slapen vplgens specificatie ende quitantie Pond 45 : 14 : 2
Summa lateris Pond 50 : 1 : 11
XIX
Item betaelt aen Vincent van Onderdonck over
T Logeren van een Edelman volgens specificatie Pond 0 : 6 :0
Item betaelt aen Joris Clasen over het logeren
Van een luijtenant ende tamborijn
Volgens specificatie en quitantie Pond 0 : 12 : 0
Item betaelt aen Angniete Leijns over het
logeren van diversche persoonen van
Cornel Rits voor Camerhuijre en bedden
Volgens specificatie ende quitantie Pond 2 : 8 : 0
Joris Trotter betaelt voort logeren van drie
Simpel soldaten volgens de specificatie Pond 0 : 17 : 6
Item noch betaelt aen Joris Trotter over het
Logeren van een corporaal Pond 0: 2 : 4
Item betaelt aen Jan de Cock voort logeren
Van twee personnen volgens specificatie Pond 0 : 4 : 0
Item betaelt aen de Burgmr Claes Zael over
Tlogeren en verteede gelagen ofte montcosten
Van diversche Luitenants en edelieden volgens Specificatie Pond 12 : 11 : 2
Summa lateris Pond 17 – 1—0
XX
Item betaelt aen Jobken Claes over t logeren van diversche
Persoonen oft Edeluijden volgens secifficatie ende quitantie Pond 1 : 5 :0
Item betaelt aen Pieter Corn Coeman over logeren
Van diversche personnen ofte Edeluijden van den
Luitenant Cornel volgens specificatie Pond 0 : 12 : 0
Item betaelt aen Piter Corn Coeman over het logeren
van noch twee andere persoonen Pond 0 : 18 : 0
Item betaelt aen Pierken de huisvrouw van Jaques
Thomas over het logeren van diversche Edeluijden
Volgens specificatie Pond 0 : 11 4
Item betaelt aen Jan den Decker over t’logeren
Van diversche persoonen ofte Edeluijden
Volgens specificatie ende quitantie Pond 1 : 11 : 0
Volcht het gene de burgerie naer het vertreck noch
Gebeurcht ende ten achteren gebleven sijn
Van wegen die hier sieck gebleven waren
Item betaelt aen Willem Lenaerts voor het Logeren
Van een sergant van Capiteijn Foller
Volgens specificatie Pond 0 : 8 : 0
Item betaelt aen Pieter Loket over het Logeren
Van twee Edelmans Pond 1 : 4 : 0
Pond 6 -- 9--- 4
XXI
Item betaelt aen Claes van de Coolputte
Over het Logeren van diversche officieren
Volgens de specificatie en quitantie Pond 0 : 17 : 6
Item betaelt aen Angeniete Claes over het logeren
Van noch drije Soldaten die naer het vertreck tot
Harent zieck gebleven volgens specificatie Pond 1 : 10 : 0
Item betaelt aende huysvrouwe van Jaques Thomas
Voort houden van eenighe siecken die oock
Naer het vertreck overgebleven waren volgens
Specificatie Pond 1 5 : 0
Pond 3 : 12 : 6
Dus hier de Pond 77-4-9 en is van logistgelt
Item betaelt aen Pieter vande Capelle
Zilversmidt over een silveren schale ende
Tot vereeringe vande Commys Tobias Coren
Gegeven
Pond 11 : 17 : 4
In margine : neempt wel volgens quitantie
Item betaelt aende Burgmeester Maerten Adriaensz
Voor soo veel hem was commende van accys van de
Bieren gedroncken by de siecke soldaten van de
Mantfeltsche Troupe in marte ende april 1625 Pond 32 : 0 : 0
In margine: Dess somme is betaelt aen Maerten Adriaensz met de somme van twintich ponden dus dat den rendant noch van dese post moet vuijtreijcken de somme van twaelff ponden vls aenden armen alsoo den voorn Maerten Adriaensz dese somme aenden armen geschoncken heeft
Item verteert ten huise van Adriaen Blom weert
Inde F(l) orentijnsche Lelie over verteert tot zijnent Pond 2 : 3 : 0
Item betaelt aen Jacob Reijnoutsz over het gene hij
Met Lenaert Teerlinck verteert heeft in verscheyden
Reijsen het inmanen ? van verscheijden ordinancien
Soo tot Middelburch Vlissingen ende der Veere als
Blyckt bijde rekeninghe hieraff zijnde Pond 6 : 6 : 1
Item noch betaelt aen Jacob Reijnouts over ongelden
Bij hem verschoten soo aen port van brieven als
Mede verteert in het Moriaenshooft als hij het gelt
Van de stadt ontfinck Pond 0 : 17 : 0
Summa lateris Pond 52 – 3 -- 5
XXII
Item betaelt aende Commys Tobias Cooren over
Verscheyden schenkingen dachgelden reyscosten
ende andere noodighe costen die int vervolgen
vande Mantfeltsche penningen soo binnen
Middelburch inden Hage ende elders gevallen zijn
ende tsedert hebben moeten vallen soude daeraff
eenen stver connen gerecouvreert geworden
hebben volgende de declaratie Pond 187 : 17 : 0
In margine: blijckt bij specificatie ende quitancie van Pond 59 6 schell 4 st . ende de reste per affirmatie sonder quitantie die den voorn Commys vereert sijn als inden text.
Item betaelt aen Corn Stevensen over verteerde gelagen ende bijeencompsten die wij inden tijt van twee Jaren ofte meer tot zijnen huise gedaen hebben over het besoingeren en Liquideren als vervolgen vande Mantfeltsche penninghen met de Commys Coren gedaen volgens de declaratien en twee quitantien
Hieraff zijnde de somme van Pond 15 : 9 : 10
Item betaelt aende Commissarisen van de
Mantsfeltsche vivres 655 pondt Caes
Bij de voornoemde Commissarissen
Aende ziecke overgedaen ende ons
Gecort aende Mantfeltsche penninghen
Volgende de kennisse daeraff zijnde Pond 16 : 17 : 6
In margine:Van dit poinct te spreken den Commys Coren ende is daernaer gebleken bij particulier saken ?? van Mr Pieter Cannoije
Summa lateris Pond 219 – 10—4
XXIII
Ende alsoo de Commys Tobias Coren is cortende
Aende penningen hier vooren in ontfanck gebracht
Tweentnegentich ponden gvls over stroo ende turff
gelevert ten behouve vande ziecke Mantfeltsche
soldaten Soo moeten de selve hier in wtgeven werden
geleden ter voorss somme van Pond 92 : 0 : 0
Ende alsoo beijde de Rendanten continuelick ende oock elck int particulier extraordinare groote moyte ende veel loopens gehadt hebben met veel verschot van penningen tot betalinge van veel lieden bij Jacob Reijnoutsz affgesproken ende betaelt lange te vooren eer daer eenige penningen bij de Staten betaelt ofte te betalen geconsenteert waren/ ende daernaer tot invoorderinge vande ordinancien opde penningen hier vooren verantwoort specyaelick inden Hage ende langen tyt dagel. Binnen Middelburch sijn geweest omde Ordonnancien bijde Heer Ontfanger Generael ende daernaer particuliere assignatien bij dheer Ontfanger Teelinck gegeven in te voorden ende alles te beloopen dat daer aen dependeert soo tot Middelburch Vlissingen Vere ende oock op verscheijden pachters volgende de breeder kennisse die dheer Commis Tobias Coren daeraff is hebbende/ Ende hoewel sijluijden daeraff gheen particuliere noticie aff gehouden en hebben nochtans goede memorie hebben dat sijlieden daer ontalicke veel dagen speciaelick aen gehangen
XXIV
Ende dagelycx daeraff hun werck gemaeckt hebben/ Soo sullen evenwel sijluijden rendanten hun laten genougen ende sijn tevreden Ten respecte dat het overschot ten proffite vande Armen staet te commen met elck drije hondert Gulden alsoo dat hier wtgetrocken wordt de somme van:
Pond 83—6 -- 8
In margine: Opdese post gedelibereert ende omgevraecht sijnde is voor Jacob Reijnoutsz moyte als in textin ?? toegegeleijt de somme van vijfftich ponden vls ende aen Lenaert Teerlinck de somme van twee hondert guldens maeckende tsamen drijentachentich pond ses schelling acht grooten soodat ……………………
Dus compt den gantschen wtgeef te bedragen in alles de somme van
Alsoo deselven geheelen vuijtgeef moet vermindert sijn met de somme van
Hondert guldens soo moet maer voor vuijtggeeff vuijtgetrocken worden
De somme van Pond 1094- 15- 11
Ende denontfanck compt over het capitael in alles
Te bedragen de somme van Pond 1781: 7: 11
Item noch ontfangen over sooveel de overgeschoten
Penningen aen intrest gewonnen hebben als vooren
Inden ontfanck vermelt Pond 66: 13 : 4
---------------------------------------------------------------------------------------------
Summa totalis ontfangen Pond 1848 : 1 : 3
Ende den wtgeeff die van desen ontfanck moet
Worden affgetrocken bedraecht als boven
Vermelt ende affgetrocken hondert guldens
Als boven is maer Pond 1094-15-11
Aldus suiver Godt sij gelooft meer ontfangen
Als wtgegeven de somme van Pond 736 : 12 : 0
Dese post moet vermeerdert worden met de somme
Van hondert guldens Pond 16- 13- 4
Pond 753-5 – 4
Welcke somme van seven hondert sessendartich ponden twaelff schellingen
Wij voldoen als hier over de ander sijde volcht
XXV
Inden eersten geven wij in betalinghe een obligatie van
Derthienhondert gulden staende opde Oostindische
Indische Compaignie ofte Camer tot Middelburch
Dus hier de somme van Pond 216: 13 : 4
Item geven wij hiermede in Betalinghe
Den Intrest van dese selfde somme bedragende Pond 21 : 13 : 4
Item geven nog hiermede in bedtalinge een
Ordonnancie van vier hondert gulden luydende
Opde honderste penningenvande huisen staende
Binnen de stadt Arnemuyden over den jare 1625 ende
Alsoo ons de heer Ontfanger Teelinck de selfde heeft gegeven
In betalinge ende wij deselfde mede gebrocht
Hebben in onsen ontfanck doch bij ons niedt ontfangen
En is, maer bringen deselve noch tot laste vande stadt
Soo isst dat de selfde ordonnancie hier moet verstrecken
Wtgeeft dus hier de somme van Pond 66 : 13 : 4
N.B. in margine:
Alsoo dese post behoorde betaelt geweest te sijn vuijt
Het servitiegelt van de Mantsveltsche soldaten
Bij Mr Pieter Cannoije ontfangen sij indachtich
Het selffde van slot van sijn rekeninghe
Die hij aen de stadt doen moet aff te wercken
Tot profijte vande armen/
Item geven wij mede in betalinge een ordonne
Luijdende op Joos Sanders mede vande ontfanger
Ontfangen inhoudende Pond 8 : 6 : 8
Item alnoch ordonnancie op Pieter Corn Coeman
Ende dat mede bij ons niet ontfangen is Pond 4 : 13 : 4
Item hebbe ick Jacob Reynouts betaelt aen de
Ontfangeren vant Simpelhuijs der stadt Middelburch
Over drie jaer en drije maenden montcosten van
Christynna Montoys a 12 pond des jaers belopende
39 pond welcke ons mede moeten verstrecken
inwtgeeff dus hier de somme van Pond 39 : 0 : 0
Item geven wij hiermede in betalinghe aen contant
Gelt de somme van Pond 379 : 12 : 0
Dus hier de somme van Pond 736 : 12 : 0
Dus weghen noch over de hondert guldens
Affgetrocken van den salaris de somme van Pond 16-13- 9
Dus tsamen de somme van Pond 753- 5 - 9
XXVI
Aldus dese rekeninghe bijde rendanten gedaen sijnde hebben B+S+R mitsgaders de ministers ouderlinghen ende diakenen der stede ende kercke van Arnemuijden voorn. in prose nue genomineert de selve gehoort opgenomen gesloten gelaudeert vereffent ende geliquideert onder alle behoorlijcke protestatie als naer stijle ende hebben de selffde onderteeckent ende bedanckt van haer goeden diensten/ Actum opden Xven Februarij XVIcdertich
Handtekeningen van Willem Michielsz Vincent van Onderdonck
Jan Teerlinck Corn Jacobsz
Charles Houweel Adriaen Baeckelant
Adriaen Cornelis Thomas Cornelisz
Jacob de Bruijne Jacob van Hecke en Petrus ? Ludovicus
Adriaen van Dort
Mij present als getuige daertoe versocht Gualterus Rufius
Jacob Reijnoutsz
Lenaert Teerlinck
Ter ordonnantie van B+S+R voornt midsgaders van die van de kerckenraet bij mij als raedt ende secretaris der stede voornt
Corn Sonnius 1630