ZA Inventaris Gemeente Arnemuiden nr. 1019
T’Gilde van Sinte Niclaes ( de winkelnering: vettewarie en pennewaertgoed/kruidenierswaren)
Allen den ghenen die dese jegenwoirdighe zullen zien oft hooren lesen Burchmrs Schepenen ende Raden der stadt Arnemuyden in Zeellant /Saluyt doen te weten dat wij ten ernsten versouck ende begeerte van onse beminde medepoorteren den deken ende beleeders met de gemeene gildebroeders van Sinte Niclaes gilde om alle beters wille ende goede ordre binnen der selver stadt onderhouden te worden ende oock om henl in payse eendrachtel met elckanderen te houden hebben henl gegonnen ende geconsenteert ende by dese onse letteren gonnen ende consenteren privilege ende ordonnantie henl gilde aengaende omme die van nu voorts aen onder de voorss gemeene gilde geobserveert ende onderhouden te worden inder manieren hier naer volgende //
In den eersten dat nyemant tsy man oft vrouwe en zal mogen commen int voorgeroerde gilde ten zy alvooren poorter oft poortersse dess stede ende poorter off poortersse zynde ende begerende in t’voorgeroerde gilde te commen sal tzynder Incompste betaelen tot proffyte van tvoorss gilde de somme van zes schellingen gvls op aldien hy off zy van binnen den graeffschappe van Zeellant geboeren zyn ende indien hy van buyten den graeffschappe geboren waeren sal betaelen tot proffyte als vooren twaelff schellingen gvls wel verstaende dat alle die burgers ofte burgeressen die voor datum vande loop ende disstructie van Arnemuyden in t’voorss gilde vry geweest zyn voor alsnu mede vrij wesen zullen zonder yet gehouden te zyn te betalen van welck voorss Incommen gelt dekens ende beleeders proffyteren sullen elck eenen halven schelling //
Item dat nyemant van buyten noch van binnen tsy man oft vvuytgenomen de backers dess stede die alleenl hen broot sullen mogen vercoopen ende anders nyet de cleyne pennewaert aengaende en zal vermogen hantieren ende vercoopen eenich cleyn pennewaertgoet dats te wetene marserie specerie drooghe waere hardeware iuwelerie oft eenich goet datmen met schaelen vuyt weecht als kaese boeter zeepe keersen ende diergelicke de wettewarie aengaende noch aerdewerck als potten cannen pannen testen teelen ende diergelicke noch oock matten latten teenen horden roeden schotelen telleuren lepels blaesbalcken lanteernen doosen teemsen ? craenen spinrocken hoosvaten oft eenighe schoppen ofte enigerhande diergel dingen ten waere dat zyl selve maken noch oock peeckelharinck droogen harinck natten harinck juyn loock castangien granaten limoenen sydroenen oraignen rasynen prumen vygen correnten suijcker lyfcouck honick syroepe ende olie van geenderley soorte tzy metten stoope oft maete ten zy hy off zy vry int voorss gilde zy ende oock ten waere opde vrije weeck marctdagen ende opden jaermerct Op de boete van vijff schellingen gvls alsoe dickwil alsmen yemandt bevint contrarie doende//
Item het voorts dat nijemant van buyten noch van binnen tsij man oft vrouwe en zal vermogen binnen deser stadt hantieren ende vercoopen fluweel damast zyde satijn Bruchs satijn armosyn (karmozijn ?) alderley coleuren taffe metter coorden alderley coleuren ende voorts van alle zydewerck datmen metter elle soude meten oft metten ponde wegen ende metten dosyne soude mogen vercoopen camelotten gewatert ende ongewatert (gewatteert ?) caujanten ?/ zyde sayen van alderley coleuren bombasynen fusteynen trypen van alderhande soorten trylgen ? geverwet(geverfd?) lijnwaet gestripte caneffassen tzy met gaerne(garen ?) oft met zyde alderheyde hoeden te weten van zyden van saye oft met gaerne (garen?) bonnetten van alderley soorten ende coleuren noch oock Schotse bonnetten tsy metten dosyne oft metten stucke ten waere eenen vremden man commende van buyten dess eylande over zee dat oock nyemant hem vervoordere te vercoopen eenigerley tassen beurssen quaertspelen cammen spel(d)en naelden vingerhoen hantschoen geenderley gebreyt werck van wolle oft cattoen fraengien ? van geenderh(l)ey coleuren tsy zyde oft sayen haecken oogen ringen scheeren messen scheeden tsy houte oft leere slotelriemen schorthaecken cnoopen rekenpenninghen ende bellen ende voorts alle andere waere die de smits hier zelve nyet en maken noch twyn van gheenderley coleuren lint tzy sayen oft garen van geenderley coleuren breet oft smal parlementen van gheenderley coleuren tsy sayen zyde oft garen nastelingen ? van geenderley coleuren ende voorts gheenderhande saecken dat de cramerie toucheren oft aengaen mach ende oock noch drynckglaesen geleyersche ? schoetelen glasen flesschen steene flesschen aerde cruycxkens groote noch cleene ende diergelicke ten zy dat hy off zy int voorss gilde vry zyn ende oock ten zy op vrye weecke marctdagen ende den jaermerct opde boete als vooren//
Item oft geviele datter eenich goet den gilde aengaende ende van buyten commende te coopen quame ende de knape van tvoorss gilde versocht werde vanden coopman om om te roupen ende de gildebroeder daer aff te adverteren dat in sulcken ghevalle nyemant van de gildebroeders oft zusters en zal vermogen alsulcken goet alleene ende stilswygens op te coopen dan openbaerl in presentie bijwesen enden effens de ghemeene gildebroeders dier begheeren te commen op de boete van vyff schellingen gvls soe dicwils yemant des achterhaelt wert ende tot dien eynde zal de voorss cnape versocht zynde als boven ghehouden zyn alle gildebroeders ende susters vande ure ende plaetse daert tvoorss goet te coope is te adverteren sonder yemant oft den minsten vande ilde te mogen overslaen op penen van verlaeten te worden van zyn officie //
Item dat alle gildebroeders ende susters gehouden zullen zyn jaerl voor hem jaerpenningen te betaelen de somme van twaelff gvls //
Item dat elck gildebroeder oft zuster begerende vuyten ghilde te wesen ende tselve te verlaeten sal betalen tot proffyte van tvoorss gilde de somme van twaelff grooten vls//
Item quame een vande ghildebroeders oft zusters dess weerelt te overlyden dat d’erffgenaemen van alsulcken overlyden ghildebroeder oft suster gehouden zullen zyn tot proffyte van tvoorss ghilde voor dootschult te betalen de somme van twaelff grooten vls waermede de kinderen van alsulcken overleden gildebroeder oft zuster sullen commen int voorschreven ghilde indien zy willen //
Item dat deken ende beleeders van tvoorss ghilde gehouden sullen zyn alle het Incomme gelt tsy jaerpenningen doorschult ende alle andren den gilde aencommende te beneerstigen ende ontfangen ende daer aff goede rekeninge bewys ende reliqua alle jaere te doene binnen zes weken naer Sinte Niclaes dach in presentie van eenen wethouder mitsgaders vande ghemeene gildebroeders opde boete van zes weken hen winckel te moeten sluyten die in gebreke vande voors rekeninghe bevonden wort //
Item ten voorss daghe de voorss rekeninghe gesloten ende gedaen zynde zullen deken ende beleeders vermaect ende verkoren worden by gemeene voyse vande ghildebroeders ende die dan deken oft beleeders gekoren worde ende nyet wesen noch aennemen en wilden die sullen verbeuren twaelff grooten vls alsoe menich werff als zyl dat weder zeggen ende verontwaerden te wesen //
Item oft gheviele dat men voor tvoorss gilde eenighen andere redelicke costen dede oft den gilde quame eenighe last aen anders datmen al nyet betaelen en mochte metten ghelde dat opten gildebroederen voorss ende anderssins totten gilde beset is daer in zal een yegelick gildebroeder ende zuster gehouden zyn te gelden ende contribueren deel ende deels gelycke //
Item sullen deken ende beleeders oft een van henl mogen verbieden zyn neringhe te doene van tselve ghilde dan ghenen die den gilde schuldich zyn ende nyet betalen en willen alsmen hen gemaent totter tyt toe dat zijl den ghilde betaelt sal hebben ende noch opde boete van vyff schellingen gvls //
Item dat alle ghildebroeders ende susters alser yemant vande gilde ghestorven ende overleden is gehouden sullen zyn ten begrave te commen dies veradverteert ende by huys zynde op de boete van zes grooten vls te verbeuren telcke reyse des in ghebreke zynde //
Item dat deken ende beleeders alle jaere gehouden zullen zyn op s’gildes coste op Sinte Niclaes dach oft op eenen anderen dach alst hem believen zal een sack terwe te doen malen ende backen ende het broot tot behouve vande gemeene armen dess stede vuyt te deelen //
Item dat ingevalle yemant vande gildebroeders oft susters tot eenigen armoede gebreck oft crancheyt quame dat alle gildebroeders ende susters gehouden zullen zyn alle weke zynder armoede te geven eenen gvls zoe verre des noot zy by dekens ende beleeders te ontfangen ende vuyt te deelen //
Item alle dese voorgaende boeten sullen gedeelt worden in drien te weten voor de stadts gilde ende den armen elcx een derdendeel ende tot dien eynde soe sullen deken ende beleeders versocht synde gehouden zyn den geinteresseerden daer van specifficatie ende declaratie te doen ende soe wanneer den officier yemande vande boete beslegen ende alsoe prevenieerde oft oock vande deken ende beleeders versocht werde om eenighe executie den ghilde aengaende te doene sal den selven Officier commen in plaetse vande ghilde //
Alle welcke voorss poincten ende artyckelen Bailliu Burchmrs Schepenen ende Raden voorn houden tot heurl interpretatie moderatie augmentatie verminderinghe ende casseringhe alsoe als zyl naermaels tot nut ende oirboir der voorss stadt bevinden sullen te behooren //