ZA Inventarisnr. 1052.
Exttrackt vuyten registre van de ordonnancien der stadt middelb. in zeelt/ gemaect by burchmrs Schepenen ende Raidt der stadt voorss ende is t IIe ar(t)le van de ordonnancie aengaende schippers ladinghe soo binnen middelb. als Arnemuyden gemaect inden Jaere XVc XXIIIItich den 7en January naer schryven schooffs(van het Hof ?) van hollant--
Te weten dat alle gevuerten(vervoer) van persoonen die de schippers van middelb.ende arnemuyden tot nochtoe onderhouden hebben/ Sonder oorloff ende consent van burchmrs schepenen ende Raedt voorn. doot ende te nyeuwte wesen sullen/ Ende sal een yegelyck coopman zulcken schipper mogen nemen van middelb. off arnemuyden als t hem volgens sal ondersreven/ my bekent /onderteeckent Gerd: Aleman/
Ghecollationeert jegens tvoorss extract geauthetiseert ende onderteeckent) als boven ende daermede bevonden accorderende By my
B. Cannoye
Hierna volgen tarieven voor vervoer van personen en lading die ook opgenomen zijn in de stadresoluties van 1579 en ook in stadspublicaties. ZIE ALDAAR: ook voor de tarieven voor het vervoer van een "hondert" of meer zout.
Verder nog een uitgebreide ordonnantie die evenzo in de stadresoluties is opgenomen (24 december 1588)
Nu volgt een uitgebreide ordonnantie van 24 januari 1594
ARTICULI
I
ITEM soo wie van nu voortaen in t'voorscreven Ambacht ofte gilde commen wilt /eerst poorter sijnde sal betalen Drije ponden grooten Vlaems
II
ITEM vande Ingeboren borchens kinderen Sullen voorss betalen eenen stoop Renschen Wyn ende zes schellinghen acht grooten Vls.
III
ITEM die van Bewesterschelt sullen betalen voor hunnen vrijdem Een pondt thien schellinghen grooten Vlaems/
IV
ITEM soo wat Gildebroer daer den anderen zijn vracht ondergaet ofte onderloopt / die hy nochtans aengenomen heeft/ die sal verbeuren twintich schellinghen grooten Vlaems ende de vracht niet hebben/
V
Item dat gheene vremde schippers niet vrij int voorschr. Gilde sijnde eenighe vracht sullen aennemen/ ten waren datter gheen schepen thuijs en waeren/ ende consent hadden van den Overdeken ofte deken ende Beleeders/ opde boete van twee ponden grooetn Vlaems ende de vracht niet hebben/
VI
ITEM dat gheene gildebroers van nu voortaen vrachte boven vracht en sullen aennemen/ Ofte eenige vracht aennemen voor zij en zijn los/ Opde boete van twintich schell. grooten Vls.
VII
ITEM datter binnen Middelburch ofte Iurisdictie van dien opden stroom van middelb.? soo verde den vrydom der voorschreven Stadt is streckende gheene voorladinghe en sullen hebben dan de vrije schippers ende Borgers van middelburch
Op de boete van Twee ponden grooten Vlaems/ dies moeten de vrije Schipperen ende borgheren daeromme cavelen(dobbelen/loten) om den coopman terstont te dienen voor alsulcken loon als by Burchmrs schepenen ende raet deser voorss stadt daer opgestelt is/
VIII
ITEM soe wat Gildebroers syne Jaerpenninghen ofte andere oncosten den Gilde eenichssins aengaende niet en betaelde / Daerom Gemaent sijnde byden gheswooren knape van tselve Schippers Ambacht / Die sal sijn Ambacht verboden worden byden selven cnape van weghen deken ende Beleeders ende wie daer jegens opposeert ofte wederspannich valt sal verbeuren twintich schellingen grooten Vlaems/
IX
ITEM wye den overdeken deken ende Beleeders ofte den geswooren knape vanden selven Ambachte Injurieert Ende naer spreckt quade Schandaleuse ofte oneerlijcke woorden gheeft int feijt van heure Officie/ die sal staen tot correctie vanden heere ende der weth/ ende boven dien verbeuren twintich schellinghen grooten Vls/
X
ITEM tvoorn. schippers Gilde sal van nu voortaen gedient worden van ses persoonen Te weten eenen Deken met vijff beleeders met hulpe vanden Overdeken/ ende alle XXVen Julij salmen nieuwe Deken ende beleeders kiesen naer ouder costume/ te weten vuijt de vier affgaende Beleeders eenen Deken/ ende den affgaenden deken blijft een Jaer beleeder aen/ Daertoe men noch kiesen sal vier Beleeders vuijt twaelff genomineerde persoonen/ maeckende tsamen zes persoonen/ welcke verkiesinghe gedaen moet worden by Burchmrs. Schepenen ende Raet deser stadt met voorgaende nominatie Bouden voorss ? anden Overdeken deken ende beleeders vanden selven Ambachte die gehouden sijn ten gestelden tyde daerom te dienen by Requeste/
XII
GHELYCK oock alle Jaere De Rekeninghe vande affgaende deken gedaen moet worden in presentie vanden Overdeken een ofte meer vuijt t'collegie van Weth ofte Raedt/ benevens Deken ende Beleeders soo wel doude als de nieuwe Ter Oorsaecke Van tselve men Jaerlicx sal dienen By Requeste omme Commissarissen daer over gevought te worden/
XIII
ITEM dat elcken persoon int Gilde vrij zijnde schuijte noch schip hebbende Betalen sal voor Jaerpenninghen twaelff grooten Vls/
XIV
ITEM die een ballaster schuijte voert sal betaelen voor Jaerpenninghen twintich grooten Vls/
XV
ENDE de buert schuijten genomineert in buerte twee schellinghen grooten Vls/
XVI
ITEM een smacke dat vaert met een man binnen Lande ofte buyten Lande/ Sal betalen voor Jaerpenninghen vier schellinghen grooten Vlaems/
XVII
ITEM de schipperen voerende een reeseijl sonder meerss ende hen dootschult niet betaelt hebbende/ sullen betaelen voor Jaerpenninghen vyff scheel. grooten Vls/
XVIII
ITEM de schipppers voerende een Reeseijl met een meersche ende Insghelycx hen dootschult nyet betaelt hebbende sal betalen voor Jaerpenninghen zes schellinghen grooten Vlaems/
IXX
ITEM wie vande Gildebroers vanden geswoore cnape gedachvaert wort om mette lyck te gane vanden overleden Gildebroer ofte zyn huysvrouwe ende In gebreke blyft ter gestelter ure daer mede te gane ende ter plaetse hem te laten vinden sal verbeuren twaelff grooten Vlaems/
XX
ITEM wat Gildebroer insolvent sterft is tvoorn. Gilde gehouden dien overleden Gildebroer te doen begraven tot coste van tvoorn. Gilde/
XXI
ITEM wat Gildebroer op Schippers camer van Overdeken deken ende beleeders wegen by de geswooren knape ontboden wert ende niet en compareert ofte ende obedieert te commen boven ter gestelte ure sal verbeuren twee schellingen grooten Vlaems/
XXII
Item soo en sal van nu voortaen gheen schipman alhier vande haven brootwinnen ofte varen binnen tslants hy en zy poorter deser stadt/ oock gheswooren wesen ende eedt ghedaen hebben de voorn. stadt ende Overdeken deken ende beleeders vanden voorschreven ambacht gheloven(beloven) ghehoorsaem ende Onderdanich te wesen alle deuchdelicke ende rechtveerdige zaken/ ende des voorss Ambachts ende Gildens Recht-ende Ordonnancie te styven ende verstercken/ te helpen vermeeren ende nyet te verminderen/ welcken eedt Ende gheloftenisse sal worden ghedaen In handen ofte ter presentie vande Overdeken by deken ende beleeders als dat behoort ende wie hier aff onghewillich ende in ghebreke viele sat verbeuren twee ponden grooten Vlaems/
XXIII
ITEM dat van nu voortaen niemant dieper en sal mogen laeden dan vyff duymen onder zyn berchout/ een schuyte twee duymen en halff ende dat alle coopmansgoeden gheladen wordende buyten de haven daer binnen Ofte op stroom zal ghedaen worden besloetens dens ?/ Opdat de coopmansgoeden souden mogen bewaert worden tzy oftet ghevlet ofte op eenighe havens vervoert wort/ ende wie contrarie doet sal verbeuren de somme van twintich schellingen grooten Vlaems Ende de vracht die zy Ingeladen hebben tot proufyte van tgilde/ wel verstaende van tgoet dat zy te vele in hebben de voorss Ordonnancie/
XXIV
ITEM alle de voorschreven boeten zullen ghediverteert worden een derdepart voor den Armen deser stadt daer den gheswooren cnape pertinent bouck van sal houden/ ende de reste tot prouffytte vant Gilde/
XXV
ITEM zoo wanneer eenighe Gildebroers questie hebben jegens den anderen ende dat daeromme op de camer deken ende beleeders moeten vergaderen om tselve differendt te slissen/ In sulcken ghevalle zal den clager ghehouden zyn den gheswooren cnape te betalen acht grooten Vlaems om Deken ende beleeders mitsgadres parthien te verdachvaerden Ende tsamen boven synde zullen perthien respectivelyck Inleggen voor Deken ende beleeders elcx drye schellinghen grooten Vlaems aleer yemandt een woort zal moegen spreken/ ende dat tot coste van onghelycke/ Ende soo deen perthie oft dander nyet en compareert ter gestelden ure ende plaetse/Die sal verbeuren voor deerste reyse drye schellingen grooten Vlaems/ De tweede reyse dobbel boete/ ende de derde reyse op correctie van Burchmrs ende Schepenen Ende te betalen de voorss boete aleer hy t'gilde ghebruycken mach ende de selve te diverteren deen helft tot prouffyte vant Ghilde ende dander helft tot prouffyte vanden Armen/
XXVI
ITEM dat zoo wanneer den gheswooren knape tot versouck van parthie dachvaert deken ende beleeders vant voorn. schippers Gilde om te compareeren op de camer ter ghestelder ure/ Ende eenighe van hun hem absenteert sonder merckelycke excuse/ Indien ghevalle den dessaillant verbeuren sal twaelff grooten Vlaems/ Tot prouffytte vant Collegie van Deken ende Beleeders/
XXVII
ITEM den gheswooren knape vande zelven Gilde ende Ambacht sal hem in alle tgundt voorss is reguleren opdat Deken ende beleeders ofte parthie gheen oorsaeck en hebben om claghen wel verstaende dat den knape in alles zyn debvoir sal doen Op peyne van telcke reyse te verbeuren twaelff grooten tot prouffyte alsvooren/ ende eenen anderen man huren tot synen coste in zyn plaetse/
XXVIII
ITEM datmen van nu voortaen gheen schepen van binnen ofte van buyten en sal ballasten dan met gheroosde schuyten vande stadt by myn heeren van deser stadt gheordonneert ten ware met hun eyghen schips boots/ die zy ghewoonelyck zyn te voeren/ op de boete van twintich schellingen grooten Vlaems deen helft tot prouffyte van den Armen/ Ende dander helft voor het Ambacht ende zoo menich last als zy met vremde boots ballast ingenomen hebben sullen betalen boven de voorss boete de somme van twintich grooten Vlaems volgende dordonnancie daerop ghemaect/
XXIX
ITEM dat alle schuytten varende op heur beurte ofte niet op alle stroomen ende havenen sullen twee schuytten deelen jegens een schip zoo van coopmans goeden als van loopende veerthye ende dat van alle schuyten van hier varende gheordonneert by Burgemrs. ende Schepenen op de beurte te varen/ ende wie hier Jegens opposeert zal verbeuren tot prouffyte alsvooren thien schellingen grooten Vlaems/
XXX
ITEM dat Deken ende Beleeders alle Jaere ghehouden zyn alle de schepen ende schuyten te visiteren ende cloppen met eenen schiptimmerman/ beginnende altyts op den eersten September ende expirerende den laesten October/ van welck visiteren ende cloppen zy betaelt zullen worden by die vande stadt ende wat schepen daer naer ghevisiteert ende gheclopt worden/ Die zullen gheclopt ende ghevisiteert tot laste vande ghene die de Schepen toebehooren te te weten van elck schip thien schellingen groeten Vlaems ende tselve te betalen al eer zy eenighe vracht zullen annemen/
XXXI
ITEM dat van nu voortaen gheen schippers nyet vry zynde en zullen vermogen te laden ofte eenich goet in hunne schepen te nemen/ Ten ware sy eerst ende alvooren aenghesproken ende veradverteert sullen hebben de voorschreven Deken ofte in zyn absentie de beleeders/ ofte theurlieder eygen goet is ofte nyet tgene zylieden zouden willen laden Op peyne wie zulcx nyet en doet te verbeuren thien schellinghen grooetn Vlaems tot proufyte van den Armen/
XXXII
ITEM dat van nu voortaen Deken ende beleeders vande respective Gilden deser stadt nyet en zullen moghen annemen eenighe Gildebroers dan in presentie ende voorwete vanden Overdeken Noch oock gheen vergaderinghe houden dan met advyse vande Overdeken Ende offer yemandt int tvoorss Gilde quame ende geen poorter zynde sal die gheinterdiceert worden hun ambacht te exerceren tot alderstont zy en zyn poorters/
XXXIII
ITEM dat Deken ende Beleeders vant schippers Gilde op Armuyden alle Iaere ghehouden zullen syn binnen dese stadt in tSchippers huys te doen heurlieder Rekeninghe van tzelve Gilde: Op peyne zoe zyt niet en doen binnen dese stadt gheen Recht van ladinghe en zullen hebben als andere borgers/
XXXIV
DIT Ghilde sal ghehouden wesen alzulcken een gelas inde kercke te maken ende onderhouden als hun by Weth ende Raedt ofte heere Ghecommitteerde ghewesen zal worden/
BURGERMEESTEREN SCHEPENEN ENDE RAEDT voorn. houden aen hun het vermeerderen verminderen ende interpreteren deser Ordonnancie ende elck poinct vandien naer tghent ghelegen ende den tyt verheesschen sal/ Des ter oircond hebben wy den zegel ten zaecken der voorschreven stadt Middelburch hier onderaen doen vuythangen ende by een van Onse Secretarissen laten onderteyckenen Op den thienden January anno XVc vierentnegentich onder stont onderteyckent: P vanden Baersse
Ghecollacioneert jegens het originel previlegie ofte ordonnancie ....... voor echt bevonden ? accorderende By mij
1594 Enkele handtekeningen
Wigens ?
Authorisatie
aende beleeders om van alle schepen uyt en an commende te ontfanghen 20 schellingen
31 jan 1596
copie
Extract
Item alsoo over eenijeghe Jaeren in ghebruijck gebrocht is/ dat alle schepen van arnemuijden ende van middelburch ende oock andere gelaeden vaerende op eenen bodem naer Antwerpen/ Mechelen/ bruessel/ ghende/ ende andere steden vande viande/ betaelt hebben ende dagelijcx betaelende zijn de somme van twintich schellinghen/ deen helft voorden gilde ende dander helft voor den aermen/ ende dat daer op tot verhoedinghe van alle questien ende merckel./ om den onwillighen tot betaelinghe te bedwijnghen Confirmatie ten authorisatie van noode is/ Soe hebben Burchmrs Schepenen ende raiden voorn. vuijt zekere Consijderatien tvoorgeroerde gebruijck gadvoijeert ende geauthoriseert/ advoijeren ende authoriseren mits desen/ consenteren ende ordonneren dijen volgens dat deken ende beleeders voorn. voortaen van alle schepen op eenen bodem van hier gelaeden vaerende naerden viant als boven ontfanghen zullen de voorgeroerde twintich schellinghen/ tappliceren deen helft voorden armen ende dander helft voorden gilde als boven//
daertoe gevende Authorisatie mits desen om de onwillghe/ die tot noch toe in faulte van betalinghe geweest zijn/ ende voortaen in fraulde van betalinghe zullen moghen vallen/ tot betalinghe te bedwijnghen ende daertoe dije middelen te gebruijcken/ die henl. bij heurl. ordonnancie toegelaeten zijn///
Gheextraheert vuyt zekere ordonnancie by Burchmrs. Schepenen ende Raiden der Stadt arnemuyden den schipper gilde der zelver Stadt gegeven den laesten Januarij 1596 ende dese daermede bevonden accorderende/ By mij
B. Cannoye Handtekening.
Hierbij volgt een uitgebreide ordonnantie die ook te vinden is in de stadsresoluties van Arnemuiden van 15 maart 1597. Zie aldaar.
Ook volgt een Ecxtract m.b.t. enkele artikelen i.v.m. het redres van het veer op Dordrecht. Deze worden ook genoemd in de stadsresoluties van 15 maart 1597.
Extract uijtte Resolutien van Wet ende Raet der Stadt Arnemmuyden in Zeelant
Burchmrs: Schepenen ende Raden der Stadt Arnemuijden hebben geordonnert ende ordonneren mitsdesen Deken ende beleeders vant Schippers gilde deser Stadt eerstdaechs bij den anderen te vergaderen ende daer toe te roepen diet behoort te procederen tot nominatie van eeniche bequame persoonen iut heurl Gilde ende die aende Magistraet deser Stadt naer ouder costuymen bij geschrifte over te leveren om daeriut bij deselve Magistraet tot regieringhe vant Schippersgilde deser stadt naer gebruijck nieuwen Deken ende beleeders over den aenstaende jare gemaeckt ende gecreieert(gecreeert ?) te worden.
Actum ten Rade den 28 Deember 1655
my praesent
F. van Swieten (secretaris)
In de kantlijn staat:
dese ordonnantie strijt tegen de previlegien vant schippers gilde dien ? volgende en gehouden te volgen..