Resoluties van het bestuur van Arnemuiden deel 3 1588-1590
Vervolg vanaf XXVIIIen Octobris XVcLXXXVIII
Na een "verzoenings" gesprek met de 2 predikanten over zijn vroeger onbehoorlijke gedrag is na lang uitstel het kind van Heyndrick Baerscheerder gedoopt.
Syn deersaeme Mrs. Godefroy Zurbach ende Joos Laertius (Joos van Laren) kerckendienaers ter eenen ende Heyndrick Baerscheerder Raedt ende burger dess stadt met elckanderen overcommen ten respecte van den vuytstel vande heylichen doop des voorn. Baerscheerders kint ende die ergernisse by den voorn. B. daer deur genomen ende tegen de voorn. kerckendienaers (doch in dronckenschap) onbehoorl(ick) ende inordentelick vuytgeworpen ende te nae gesproecken alss daer die mits verclaringhe by beyde partyen gedaen zal blyven doet ende te nyette/ daer inne ter kennisse van Bailliu+ B en de Schepenen voorn. der voorn. kerckendienaers der goede naeme ende faeme is bekent ende bevesticht soe dat nyemant ter oorsaecke van de woorden by den voorss Baerscheerder tegen henl(ieden) gesproecken eenige quade suspitie off achterdencken tegen den zelven kerckendienaers geoorsaect zoude zyn te nemen/
Financiele regeling t.b.v.de stadsbode.
Op den IIen decembris LXXXVIIItich ....Nicolaes de Joncker stadtbode ...verzoek om eenighe assistentie van gelde oft brandinghe te hebben ..... krijgt een last turven sjaers om die by de tresoriers aen te dienen hem gelevert te worden by de quartiere oft minder (naer hy nodig heeft).
N.B. Er was nauwelijks geld om aan mensen die in dienst van stad stonden, salarissen uit te betalen.
De bediener van de " poortclocke"
Mr. Jacob Hermansz op zyn requeste toegeleyt boven zyn voorgaende gage.... een half last turven ende twee steenen ?? keersen siaers mits ende onder conditie dat hy des avonds die poortclocke ten alreminstens zal luyden een halff ure/ ende die mitsgaders oock den poortclocke dess morghens beghinne op zulcken tyt als die burchmrs hem telcken ordonneren zullen te weten des avonts nyet laeter en dess morgens nyet vrougher dan hem hem zal zyn geordonneert.
Accoord met Jan van Welden muelenaere (over) vernyeuwinghe van de pacht.
Financiele regelingen t.b.v.de "clockspeelder"
Louyss Baston clockspeelder .... een en twintich ponden groten Vls, vrye huyshuire mitsgaders vrijdom van excys van alle de bieren die hy binnen zyn huys is behouvende . (Als er later bezwaar tegen zou komen, zou hem 2 pond per jaar toegekend worden.)
N.B. het "clockluyden" was belangrijk .... van de elff uren totte twaelff ure ende voorts zyn andre diensten... vrydommen van exercitie der wacht en van soldaten (inkwartiering) die hy tot nochtoe gehadt heeft.. Dat was een regeling voor 3 jaren : ook het huis waar hij woont wordt behoorlijk gerepareerd.
IIIen Decembris LXXXVIII
Steeds problemen m.b.t. de wacht.
....Verzuim m.b.t. de wacht: ook leden van de magistraat "als superintendant" verzaken hun plicht of zorgen niet voor vervangers: boete vier schellingen. Ook gebeurt het regelmatig dat wachtplichtigen "zich ziek houden". Het gebeurt ook dat plaatsvervangers van magistraten zelf geen magistraat zijn en zich "onbehoorlick" gedragen. Deze lieden "roijeren uit de rolle van de magistraeten", zodat andere gequalificeerde burgers (in) hun plaetse gevoucht (zullen) worden mitsdat zulcke geroyeerde weder opde burgers rolle gestelt ende gevoucht werden
Item dat de adelborsten gehouden zullen zyn metten magistraet telcken nacht waecken ende oock sonder de magistraet ten bevele van de zelve magistraet met een vuyter wachte ronde te gaen doen tzy binne de stadt lancx der strate oft rontsom die wallen naer gelegentheyt dess tyts ende zoe dicwils als den voorss magistraet goetduncken ende bevelen zal/ Op de boete van telcke 1 schelling.
Bij verzuim wat de wacht betreft, zal er "panthalinghe" plaatsvinden.
Ook zal de Wachtmeester "de eedt (afleggen) in hande van de burchmrs.
Alle schuytluyden enz. (die practisch de hele week weg zijn) kunnen volstaen met een schiltwachte"
..ook ambachtsluyden die "uitstedig" zijn en 's avonds niet thuis zijn.... " met een schiltwachte vry wezen zulle ten waere zyl(ieden) dien nacht van heurl(ieder) wachte inden stadt sliepen/als wanneer zyl(ieden) nyet vrye zullem zyn maer gehouden wezen ter wachte te commem neffens andre opde boete daer toe staende/
Item dat alle knechte die des nachts in heur meesters werck nootelick besich zullen zyn met schiltwachte volstaen zullen.
Anderssins ende soe de voorss knechts die schiltwachte ofte boete nyet betaelden ende datter nyet en waere om by executie te verhaelen zullen moghen in de block gestelt worden/
N.B. 1588 was voor ons land en ook voor Engeland een heel spannend jaar. De Spaanse Armada en het Spaanse leger van Parma waren een levensgrote bedreiging en aantasting van de vrijheid. Verzaking van plichten als wachtlopen, waardoor de vijand gemakkelijk een stad of vesting kon binnendringen, werden als bijna halsmisdaden opgevat.
Van te voren was de goede afloop niet te voorspellen.
De XIIIen Decembris LXXXVIII
Problemen met de "veerdiensten"
Op het vertooch by de burchmrs. gedaen dat tveer gansch van hier diverteert zoe eendeels deur de eygen schulde van de schippers dess stede/ ende dat op tveer eertyts ten ver soucke van de schippers zeker ordonnantie gemaect is geweest als anderssins ende gevraecht hoe daer in gevouchlicxst geremedieert zouden mogen worden/ Ende alvooren den deken Joris Brechtsz ende Cornelis Wouters als beleder van tgilde in collegie ontboden zynde is henl(ieden)belast mette ouderlinghe van tgilde te spreken ende communiceren mitsgaders tindiceren hoe alderbest daer in geremedieert mocht werden/ ende daervan rapport over te bringhen/
Over het haardgeld
Op den brieff by den Tresorier Manmaecker aen collegie gescreven ten fine de collecte vanden haartgelde binnen dess stadt eerstdaechs gecollecteert ende die cohiere daerop behoorlick gemaect werde/ zyn by wet ende R gecommitteert (enige personen) om tcohier van thaardgelde ende collecte daervan te doene/ ende hen daerinne te conformeren ende vernemen hoe dander steden hen daerin draghen ende reguleren.
Verzoek van Elisabeth Fransdr.vroedvrouw dat een "vroeman"(chirurgijn) uit Middelburg al de vroedvrouwen van Arnemuiden zal testen op hun bekwaamheid.
Op de requeste van Elisabet Fransdr. vroevrouwe aen W+R geresolveert dat men eerstdaechs alhier ontboden ende doen commen zal den vroeman tot Middelb.wezende om alle de vroevrouwe hier wezende op haere bequaemheyt oft onbequaemheyt te ondersoucken ende examineren ende rapport daervan te hooren/om tzelve gehoort op der suppliante versouck gedisponeert te worden ende behooren.
Op den XXIen decembris LXXXVIII
Weer over de "veerdiensten"
Over het veer: het veer van nu voortaen voor eenijgelick openzetten en zulcx by behoorlicke publicatie affdoen zal het liggen aende hooffden" Ook rekening houdfen met eb en vloed.
Hier het BEGIN van de "zwaricheyt" tussen de schippersgilden van Arnemuiden en Middelburg
Het schippersgilde van Arnemuiden in conflict("zwaricheyt) met het gilde van Middelburg. Dat is schadelijk voor de handel en commercie van Arnemuiden. Daarom moeten alle schriftelijke stukken m.b.t. tot accoorden en contracten "op tafel".
!! En dan zien wat er na "deliberatie (aan) gedaan kan worden.
Over de plaats van "tarbeydershuyske"
Gehoort trapport van Steven de Ruyter ende Jan Cottrie ? schepenen nopende de plaetse waer tarbeydershuyske bequamelicxst gestelt zoude mogen worden. Resolutie: over de westzyde neffens de tholpoorte nemende de lencte van XX voete ende de breette van taelff oft veerthien voeten/ mitsdat daerin advis ende ordonnantie van de burcmmrs. ende tresoriers gevolcht zal worden/ ende dat zoe verre de stadt thuiske in tyde ende wylen van doene hadde ende inne nemen wilde dat zyt zal mogen aenveerden ende aennemen tot taxatie van luyden ? hen des verstaende/
Een bank van lening ?
Machiel Solario wil een "tafel van lening" in Arnemuiden vestigen.
Op den laesten decembris XVcLXXXVIII
Pieter Ghysen schipper te Arnemuiden komt met een klacht over de wijze waarop hem te Middelburg een lading is ontzegd.
Op het vertooch ende clacht by Pieter Ghysen schipper gedaen van dat hy tegen oude maniere ende gerechticheyt die hy ende andere schippers van Arnemuyden in den stadt van Middelb. neffens die vrye schippers aldaer altyt gebruyct hadde gel(ick) oock die voors. van Middelb. reciproce alhier naer ouwe maniere gebruyckende zyn als een yeder notoir waere/ en ande tegenwoordighe deken ende beleyders van tschippersgilde tot Middelb. voorn daerin geturbeert ende feytelick zoude zyn als hy op zyn beurte van lade(n) lach, hebben die van W=R hen verthoonder ? verantwoord ende geadviseert dat hy de verbieders oft affleggers ende ander die hem partye zoude wille make sal doen verdachvaerde voor Burchmrs. ende schepenen der stadt Middelb.voors. versouckende redene van soedanigh afflegge/ Ende zoe dat hiercompt off gefundeert wort deur dye hy tot Middelb. nyet vry gemaect zynde hier tot Arnemuyden woont/zal
voor de zelve heeren Burchmrs. ende schepenen doen allegeren syne en alle zyne ghildebroeders schippers wonende tot Armuyden ende aldaer vry in tgilde zynde gerechticheyt ende oudt gebruyck van tot Middelb. soe vry te moghen laden ende oock beurte te houden als die schippers van Middelb. zelfss mette gevolge van dien.
Ende men betrauet dat Burchmrs. ende schepenen van Middelb. tzelve verstaen hebbende recht zullen doen naer vuytwysen desselfs oudt gebruycx ende maniere van doene/ sonder eenighe nyeuwicheden daer tegen gepoocht te gebruycke in deze periculeuse turbulente tyde toe te staen/ doch soe die boveng. Burchmrs ende schepenen tegen voorgeroerde recht ende oudt gebruyck off maniere van doene die nyeuwicheden ende turbatrie toestaen(dwelck nyet en wort betraudt)
Verclaerden dafflegginghe van weerden tot geheele affsnydinghe ende affvreemdinghe van die van Arnemuyden/ zal den verthoonder ? moete gedult hebben ter tyt toe daer anders in zal wesen voorsien gel(ick) naer recht ende redene bevonden zal worden/te behooren/ ende zal evenwel van alle zyn wedervaeren copie ende bescheet neme op doprechte gelegentheyt ende meyninghe van zyne partye ende tgevolge van dien verstaen te mogen worden/
Confiscatie van goederen te Goes van een burger van Arnemuiden in strijd met "de previlegien van de stadt"
Alzoe Cornelis fransz backer om zekere zyne delicten ter Ghoes gevangen is ende daer vuyt beducht wortdat tegen hem capital(ick) geconcludeert ende by den Bailliu tot confiscatie van zyne goederen gecontendeert zoude mogen worden directel(ick) contrarie deses stadtsprevilegien/ soe zyn de Burchmr Hartman Michiels ende den pensionaris Sonnius by W+R gecommitteert om te reysen naer der Ghoes ende aende magistraet aldaer de voorss stadts previlegien bekent te maecken met alle versoucke ende Instantien daertoe dienende ter fine in terminieren van der zaecke de stadt in haer previlegie nyet vercort oft tegen gewesen ? en wierde/ ende daerin allles te doen ende procureren dat tot voorstante ? van stadts previlegien van noode wezen zal/ alle dwelck voor gelt ende van weerden gehouden ende geapprobeert zal worden ende behooren/
Aen Pieter Ghysen schipper tArnemuyden in Middelburch zyn ladinghe ontseyt tegens toude gebruyck"
Den Burchmr +Secretaris zyn by W+R gecommitteert om van dese daghe/ oft mette aldereerste mogel(ick) zynde tot aen die van de Raedt van Zeelt te gaen ende henl(ieden) te remonstreren ende te kennen te geven die nyeuwicheyt van die van Middelb. onlancx voorgewent deur Middelb. schippersgilde aldaer/ die aldaer eenen schipper Pieter Ghysen van Arnemuyden tegens toude gebruyck ende gerechticheeyt zyn ladinghe ontseyt ende hem van zyn beurte affgeleyt hebbe ende voorts daerinne te versoucke ende insisterenten fyne die zelve nyeuwicheyt deur heurliederauthoriteyt affgedaen werde ende tot verhoedinghe van alle turbulentien twisten ende oneenicheden die daer deur tusschen steden ende gemeente alrede geresen zyn ende noch zouden mogen rysen/
Vernieuwing van de ordonnantie van de "panneringhe"
De arbeiders hebben een aparte ordonnantie.
Naerdyen eertyts ten versoucke ende begeerte van die van der panneringhe dess stadt Arnemuyden zekere politick orde .... op de zelve neringhe ende d aerbeyders ende meters daeronder werckende geconcipieert gemaect ende op de XVIIIen february XVcLXXXIIII gepubliceert is geweest/ ende dat by die vander voorss neringhe verthoont waere dat die zelve ordonnantie in eenighe poincte diende verandert ende oock sommighe articulen geroyeert ende voorts met eenige nyeuwe art. by henl(ieden) tot dien eynde overgegeven vermeerdert ende vernyeuwt geconfirmeert ende ghestatueert te worden alles tot goede voorderinghe ende gerieve soe van de voorss neringhe ende den gemeenen coopluyden als van de aerbeyders ende meters daeronder werckende als boven/ Soe hebben die van W+R de voorgeroerde ordonnantie zoe die eertyts gemaect ende gepubliceert is geweest gevisiteert ende herlesen ende de zelve gecorrigeert geroyeert ende verandert ende met andere art. vermeerdert zou als tot meeste oorboire ende voorderingh bevonden is te behooren/ En in alder manieren zoe die in schrifte gestelt gecorrigeert ende vermeerdert zynde belast is ten registre van de previlegien ende ordonnantien van de gemeene gilden dess stadt aengeteeckent ende geregistreert te worden/ ordonnerende voorts dat dordonnantie van der neringhe van dordonnantie van daerbeyders gesepareert ende elck apart gestelt ende vuytgegeven zal worden//
Op den VIIen January XVcLXXXIX
Solario "houder" van een leenbank
Michiel Solario (leenbankhouder) "op zyn tafelhoudinghe binne dess stadt (is er wat ? besloten). Er zal een (scriftelick contracte)gemaakt worden. Alle "poincten" voorgelezen"
B+W "tzelve contract voor "goet aengenomen".
Twee contracte gemaect (eensluidend) en in tegenwoordigheid van genoemde Solario en den secretaris dess stadt geteeckent zullen worden beneffens tstadts zeghel daertoe te drucken daervan aen de voorss Solario gelevert en een voor de stadt bewaert zal worden/
Op den IIIIen January LXXXIX
Vervolg:
"Zwaricheyt" van Arnemuidse schippers met het schippersgilde van Middelburg.
.... nopende de zwaricheyt die onze schippers hebben mettet gilde van Middelburg mitsgaders gehoort henl(ieden) hervarentheyt van tgundt zyl(ieden) dien aengaende mette Raedt van Zeelt gehandelt versocht ende voor andtwoorde en resolutie van dien van Middelb. ontfanghen ende verataen hebben/ ende in deliberatie geleyt geweest zynde met wat middele alderbes(t) ende gevouchlicxst de zwaericheyt ende nyeuwicheyt by die van Middelb. aengerecht geredresseert ende onze schippers in heurl(ieder) oude possessie ende gebruycke ende gerechticheyt gemaintineert/ zoude mogen worden hebben die van Wet ende Raedt geresolveert ende goet gevonden dat men t selve by alle middele van rechte zal zoucken aff te doene ende de hooge Overicheyt in alless te te kenne ? ende dat tot dien eynde(n)/ wel vuyt collegie gecommitteert zullen worden om metten eersten in hollt aen zyn Excie ende thoff van hollt te reysen en alle middele (b) rechte ende provisie geimpeteert ende daerinne alless gedaen te worden dat tot voorderinghe van der zaeck dienen zal/ Ende zyn by W+R (heen?) te reysen gecommitteert en worde gecommitteert by dese den Bailliu Symon Romboutsz ende den secretaris Barthelomeeus Cannoye ?/
Rapport over " de dyck van(voor) de keeten.
Opt versouck by Jan de Leeu gedaen zyn alvooren daerop gedisponeert te worden gecommitteert Steven de Ruijter ende Jacob Jansz schepenen om den dyck vande keeten te visiteren ende alle gelegentheyt van dien ende daervan rapport te doene.
Om tzelve gezien voorts opt voorss versouck gedisponeert te worden/
XVen febr. LXXXIX
Maatregelen i.v.m. risico' bij het reizen van magistraten naar Holland "mits de periculeuse tyde"
Baulliu Symon Romboutsz ende secretaris B. Cannoy op den IIen feb laestl. gecommitteert om van stadtsweghe te reysen ende hollt aen zyn Excie ende den Raedt aldaer ende dat beducht wort/ dat mits de periculeuse tyde ende onveylicheyt van den watere de voorss gecommitteerde gevangen ende geransoent zoude moge worden dess nochtans verhoopt wort dat t.............../
Soe hebbe de boven genomineerde Burchmrs Schepenen ende R. in generaele ende elck een van heurl(ieder) in zyn particuliere ende prive naemen wel ende getrauwelicke belooft ende beloven mits desen zoe verre de voorss gecomm. gebanne worden oft eenigh ongeluck overcompt de zelve gecommitteerde van trantsoen daer zyl(ieden) opgestelt zouden mogen worden ende voorts van alle oncoste ende schaden die zyl(ieden) ter cause van heurl(ieder) apprehentie (in hechtenisneming) soude moghe lyden costeloos ende schadeloos in heuden? ende wel ende getrauwel(ick) te bevrijden ende daer toe ende tot heurl. lossinghe alle haest (draeghe) ende devoir ende neersticheyt te doen ende doen (2 maal) ende behooren/ daertoe verbinden ( ) de voorss B+S+R in't generaele alle dess stadts ordinarisse ende extraordinarisse invasie incommen ende Domeyne ende heurl(ieder) particulier ende prive naem hael(ieder)persoone ende goederen tegenwoordigh ende toecommende/ Ende zoe verre de voorss B+S+R in heurl(ieden) particulier ter caust(i)e ?! voorsceven aengesproecken ende gemoijt ende geexecuteert worde(n)/ Soe wort by dese verstaen dat van nu alsdan ende dan als nu alle de stadts incommen ende domeynen in heurl(ieder) hande gestelt ende bevonde worden mits desen daeraen heurl(ieder) beschadicheijt te vergoeden ?
N.B. de secretaris dekt zich ook t.b.v. van de Baljuw in t.a.v. onvoorziene calamiteiten. Dat was gebruikelijk in verband met risico's bij het reizen in de nabijheid van "het oorlogsfront"
Proviand voor onderweg
Om de reyse by den Bailliu ende Secretaris te doene en opdat zyl(ieden) in hollt te beter addresse soude moghe hebben/ hebben die van W+R geresolveert ende goet gevonden datmen zoeveel brood(e) ? zuijckers zal coopen alss de burchmrs. ende tresoriers ramen ende bevinden zullen nodich te zyne/
Jacques de Four ? schoolmr. i.p.v. vyftich gulden >>>> 12 ponden grooten Vls (= 72 gulden). Ende dat by provisie ende tot weder(segghe)
Horologiemaecker Jan Dircx (van Delft ?) zal het "tresterende werck" wat "de clocke" betreft mogen doen " na aanbesteding"
...dat men tselve werck ( er o.a. voor zorgen dat de "clock" elk uur zal "slaan") besteden ende zal laete maecke zoe goeden coop ende op zulck ander conditie als behooren ende van noode wesen zal? Ende zyn de voorss Bailliu ende secretaris als nu reysende in hollt by dese gecomm mett de voorss horlogiemaecker te handelen ende accorderen zoe naer als mogel(ick) wesen zal/
Op den XXen meerte LXXXIX
Honderd pond "gelicht"(geleend) in verband met hoge onkosten te maken m.b.t. de problemen van het schippersgilde van Arnemuiden met "die van Middelburch".
Alzoe tot vervallinghe vander oncoste alreede gevallen ende noch te vallen ter cause van de zwaericheyt by die van Middelb. t schippersgilde alhier aengedaen zoe tot voldoeninghe van der tontfanghe ? dachgelden als anderss ...soe merckelick sou van penninghe van noode wezen zal/ zoe zyn de Burchmrs. by W+R geauthoriseert ende worden geauthoriseert mits desen om tot stadts behouve op te lichten de somma van hondert vyfftich ponden grooten Vls ende daervooren by henl(ieden) ende andere die zul(ieden) daer toe nemen zullen particuliere obligatie te verlijden mits dat die van W+R in hen particuliere verbonden hebben te bevryden ende heurl(ieder) beschadicheyt aen t Incommen van de stadt te exponeren ??/ Tot welcke eynde alle stadtsgoederen ende incommen die van W+R in hen particuliere in handen gestelt worden mitsdesen/
Op den vyffden aprilis XVcLXXXIX
o.a. Onregelmatigheden bij openbare verkoping van een schip en misbruik bij het uitoefenen van het ambt van omroeper voor de openbare verkoping.
.... tot kennisse gecommen is dat Corn. Mathysz. als pachter van t crygierderschap(waarschijnlijk craeyeerderschap = het ambt van omroeper) onlancx inde vercoophinge van een schip ten respecte van t roupen hem onbehoorl(ick) gedraghe ende zeer precipantel(ick) duer inductie ende gaven van de genen daermede hy collusie hadde den slach gegeven heeft/daermede veel persoonen die om tschip te coopen gestopt merckel(ick) vercort ende nyet voldaen en waeren/ gel(ick) oock den vercooper van de schepen nyet gecommen en was tot zulcke somme van penninghe als hy wel zoude hebbe geraeckt soe verre lange genouch geroupen ende alle persoone op de vercoopinghe gecommen volcommel(ick) als behoorde voldaen waeren geweest/ Ende dat alle tselve mitsgaders andere ongeregeltheden by de voorss Cornelis Mathysz in zyne voorss pacht alreede gepleecht (zoe genouchsaem verstaen wort stucke tot groote schande ende deffamie van der stadt ende merckel(ick) tot groote schade inde ? Intereste van alle borgeren inwoonders schippers ende coopluyden/ daer inne metten eersten dient voorzien ende nyet meer getollereert te worden vant zulcx oft gel(ick) meer gebeuren / soe hebben Bailliu +Burchmrs. ende Schepenen ende Raiden voorn. op alles gelet ende regard genomen hebbende daerop van hen(hun) officie wege diende gelet ende oock voorzien te worden den voorss Cornelis Mathysz. van zyne voorgen. pacht van crygierderschap(craeyeerderschap) gedestineert ende geinterdiceert mitsdesen de zelve pacht nyet meer te mogen pachten bedienen oft daermede moyen oft daeraen eenich paert oft deel hebben/ ordonnerende ende belastende dat tselve crygierdersschap(craeyeerderschap) wederom tot laste vanden voorss Cornelis Mathysz ende openbaerl(ick) verpacht zal worden metten eersten/ Soe dat meer hy en zalder gheen proffyt aff hebben ende geldet min dant gegonden ? heeft/ zal tselve dattet min gelt ? alss gereede penn(inghen) op hem en zyne borgen verhaelt worden? Ende dit alles onvermindert des bailliu s actie die deselve bailliu ter cause(oorzaak) of causte(cautie= borgstelling ?)tegen den voorss Corn. Mathysz. heeft ende tegen hem institueren ende vervolgen zal moghen/
Vervolg: kwestie tussen de 2 schippersgilden.
Naar Den Haag(waarschijnlijk het Hof van Holland) i.v.m. de kwestie tussen tschippersgilde en "die van Middelburch"
Govert van Nederhoven Burchmr. ende mr. Heyndrick Zonnius pensionaris zyn by W+R gecomm enz mits dese om metten eersten mogel(ick) ende van noode wesende ten reysen naer s gravenhaghe in hollt ende aldaer de zaecke ende questie van tschippersgilde dess stadt tegen die van Middelb. te vervolghe ende versorghe dat het gevoordert worde ende alles te doene dat van noode wesen zal ende dat goede gecommitteerde schuldich zyn te doene/
Op den XVIIIen aprilis LXXXIX
Het Antwerpse Hooft gerepareert off vercort?
Een van de Burchmrs. /Steven de Ruijter ende Dierick Zael schepenen mitsgaders Heyndrick Baerscheerder Raedt zyn beneffens de tresoriers by W+R gecommitteert om met schippers en ander personen hen dies verstaende die hen believen zal daerover te nemen te beschouden(beschouwen) off bezien oft t antwerpsche hooft dient gecort oft gemaect ende gerepareert te worden zoe lanck vuyt alst tegenwoordel(ick) vuytlecht/
Op den naestlaesten meye 1589
Pieter Albrechtsz de Graft overdeken van "Rhetorica"
Pieter Albrechtsz de Graft is by W+R gecommitteert ende gekoren gel(ick) hy wort gecommitteert ende gekoeren by dezen tot overdeken van die van Rhetorica om in die qualiteyt de voorss van Rhetorica te helpen ende in heurss vergaderinghe te verschynen ende alles te doene dat een goet overdeken behoort te doene/
De gewoonl(icke) voorboden vander stadt openbaerl(ick) van poincte tot poincte voorgelesen ende in eenige poincte gecorrigeert zynde hebben die van W+R geresolveert de zelve voorboden vernyeuwt ende eerstsdaeghs gepubliceert te worden/
De Burchmrs wort by W+R belast en geordonneert in dese coniuncture van tyde ende zwaericheyt tegen die van Middelb. sorge ? te dragen ende toe te zien datter gheen Inconveniente ? en commen/ mits toe te hoore ende doen hooren tgundt te Middelb. ommegaet ende voorts al te doene tot goede voorderinghe ende versekertheijt van der stadt van noode wesen zal ende voorts in gevalle van zwaricheyt rapport te doene/
Op den laesten meye 1589
Faulte in de groff soutmate (de maat waarmede het grof zout werd "gemeten" zou niet in orde zijn ?)
N.B. bovengenoemd probleem speelt regelmatig omdat bijna overal "overmaat of extra " gegeven werd en het verschijnsel zich ging voordoen dat de afnemers bij voorbaat uitgingen van een "grote" overmaat en gingen klagen over de grofzoutmeters die zich strict aan de "maat" hielden.
Alzoe groote faulte inde groff soutmate bevonden is ende daer beneffens gecommen zyn groote clachte datter coopluijden die hier sout gecocht ende tselve van hier naer hollt gevoert hebben grootel(icks) aende mate te cort gecommen zyn ende dat daer in dient verzien te worden/ Soe hebben die van W+R geresolveert ende geordonneert dat dordonnantie op de groff soutmate eertyts gemaect ende gepubliceert eerstdaechs vernyeuwt ende gepubliceert en voorts toegezien zal worden dat die strictel(ick) onderhouden werde/ Ende dat die groffsoutmeters op de voorss ordonnantie ende terstont naer de publicatie van dien veredicht zullen worden/
t.a.v. de Ordonnantie op fraude op bieren/wijnen.
Beroerende dordonnantie op de frauwde van de excys van wyn ende bier mitsgaders van de binnebrouwerie gemaect ende eertyts gepubliceert ende ten desen gelesen hebben die van W+R geresolveert de zelve ordonnantie eerstdaechs vernyeuwt ende gepubliceert te worden ? Ende om alle frauwden van excys op die binnenbrouwe bieren te bet voor te commen ende verhoeden hebben die van W+R bovengen. geordonneert ende gestatueert enz. mitsdesen dat voortaen gheen binnen gebrouwen bieren ingedaen oft gekeldert zullen mogen werden dan by gezworen bierwerckers op de boete by de voorgen. ordonnantie gespecificeert tot welcke fijne op der bierwerckers ampt een ordonnantie gemaect en dezelve daerop vereedicht ende scherpel(ick0 belast zal worden hen daervoor te reguleren op privatie van heurlieder officie.
Item is geresolveert dat de tonstrigge ??(mensen van de stadsreiniging die de tonnen ophaalden? of tonsters ?)vereedicht zullen worden/ mitsgaders oock dat des bailliu's dienaers vereedicht ende scherpel(ick) belast zullen worden dordonnantie van de stadt sonder conventie /convenientie?(afkoopsom/overeenkomst/beperking/bijzondere afspraken enz. ?) te onderhouden ten respecte van de vuylicheyt op de straete als anders//
Goede harmonie tussen de 2 stadsvroedvrouwen en "zeker pensioen" ?
Op de requeste van Elysabeth Fransdr. ende Leynke Jans Block van Antwerpen beyde vroevrouwe aen W+R om zeker pensioen te hebben ende daerop gelet zynde hebben die van W+R de voorss vroevrouwe by provisie tot wederzeggen jaerlicx toegeleyt een pensioen van drie ponden groote Vls elck siaers mits dat hen by desen geordonneert wort dat zyl(ieden) onderlinghe goede correspondentie ende vriendschip ende eenicheyt/ zullen houden om malkanderen in gevalle van noode ende zwaericheyt met Raedt ende daedt by te staen om te helpen daert van noode wesen zal/ mitsgaders dat syl(ieden) oock den armen van Godts wille ende den rycke om gelt even vlitelick dienen ende daer in hen(hun) conscientie quijtten zullen naer behooren/
Vernieuwde ordonnantie van "Rhetorica" ;binnenkort een spel van "sinne" (een toneelspel) op de toekomende jaarmarkt.
Govert van Nederhoven enz. +pensionaris+ secretaris zyn by W+R op de requeste ende scriftel(icke) articulen gepresenteert ende overgegheven by die van Rhetorica gecommitteert ende geauthoriseert. enz. enz. mitsdezen om de voorgeroerde overgegeven articulen te visiteren modereren minderen ende meerderen ende voorts nyeuwe art. daer toe te raemen ende vouchen alles dienende tot goede voorderinghe ende ordris onder de voorss Camer van Rhetoricke/ om van als ende van heurl(ieder) gebesoingueerde overleveringhe (rapport) gedaen zynde daer in voorzien ende geordonneert te worden/ hoemen bevinden zal te behooren/ verlenende voorts de voorss gecommitteerde last om tspel van zinne by die van retorica henl. overgegeven om in de toecommende jaermarct te spelen met een te visiteren ende daervan rapport te doene/ om tselve gehoort oock daerop geordonneert te worden en behooren/
XVIIIen Juny XVcLXXXIX
Weer vervolg:
Den secretaris Cannoye moet de zaak van het schippersgilde tegen "die van Middelburch" aan het Hof van Holland voorleggen en niet de komst van Maurits afwachten.
Op t vertoogh by die Burchmrs gedaen van tgundt by de pensionaris Roels als ghisteren van de gecomm. Raiden van Zeelt weghe verthoont is als tenderende tot vermaninghe vuyt crachte van de brieve van zyn Excie aen de voorss Raeden gescreve dat men van Arnemuijden weghe supersederen(afzien van) soude van alle executien tegen die van Middelb. totte compste van Zyn Excie alhier die volgens zyne voorss brieve de saeck verstaet te middelen ende er neder te leggen? Ende gevraecht ende in deliberatie geleyt/ offmen op die zelve vermaninghe de zaeck ophouden zal/ is by W+R geresolveert dat men de zaeck alevenwel totter executie exclusieve zal voorderen/ Tot welcke fijne den Secretaris Barthelemeeus Cannoye by W+R gecomm. is om eerstdaechs in hollt te trecken ende de saeck tegens te maendaghe oft dijsendach commende voor den hove te doen presenteren ende voorderen zoe veel mogel(ick)
Heert (haard) stedengelt
Govert van Nederhoven Burchmr./ Adriaen Soeteman van Hamerste schepen/ Hartman Michielsz coster Raedt ende den secretaris Cannoye zyn by W+R gecomm. en mits dese om tcohier van de op scrijvinghe van de heertsteden te visiteren modereren minderen ende meerderen zoe zyl(ieden) naer discretie ende redelicheyt ende naer gelegentheyt ende qualiteyt van de eygenaers van de huyse bevinden zullen te behooren ende redelick te zyne/
Aanbesteding van werkzaamheden aan de kerk :vernieuwing van de vloeren, pleisterwerk en het witten van de muren.
Op de propositie gedaen hoe bequamelicxst de kercke gewit gevloert ende geplaestert zoude worden/ is by W+R geresolveert dat tselve eerst daechs gevordert ende openbaerl(ick) besteet zal worden/ dan datmen daertoe calck sant ende steenen van stadtsweghe leveren/ ende daer toe de zelve calck sant ende steenen op dach coopen zal/
Item dat men den aerbeyt alleenl(ick) besteden zal op zulcken besteck ende conditien als by burchmrs. ende tresoriers ten meesten oreboore ende proffite geraempt zullen worden/
Ende om de penninghen daertoe te vinden is by provisie geresolveert dat men vant gelt vande welck ? van de heertstede soe veel daervuer zal connen geschiete(voorschieten) tzelve doen sal/ oft by faulte van dien by leeninghe te versoucken van den genen diet beheeren sal/
De huizen van Hubrecht de backer en Jacop de Vriesse zijn bouwvallig; moeten wegens gevaar "van toecommende ongelucken" of gerepareerd of afgebroken worden.
Den Bailliu ende burchmrs mitsch Pieter Sijmonsz schepen zyn by W+R geauthoriseert en mits desen om de huysen van Hubrecht de backer ende Jacop de Vriesse met eenen timmer(man) ende metser te visiteren ende bezien off dezelve zouden comen gerepareert ende staende gehouden worden/ Indien se staende gehouden worden dat belast werde tselve eerstdaechs te moeten geschieden ende indiense nyet staende souden connen gehouden worden/ datse affgekeurt ende belast zullen worden te moeten affbreken om alle toecommende ongelucken te verhoeden zoo veel mogel(ick) is/
Ende alsoe de voorss Barthelmeeus Cannoye volgens die ? resolutie hiervooren gecommitteert is en in hollt te reysen/ ende dat hem eenich ongeluck van gevangen te worden oft anders zoude moge(n) overcommen dess God verhou(e)de/ Soe hebben B+R voorn. van der voorss stadtswege in generaele ende yeder een van henl(ieden) in zyn particulier ende prive naeme vereest? ende beloven mits dese zoeverre de voorss Cannoye eenigh ongeluck van gevanghen te worden oft anders overquame den zelven van soedanigh causte daer hy opgestelt soude mogen worden ende voorts van alle costen ende schaden costeloos ende schadeloos te houden ende bevryden daerinne verbinden generl(ick) alle der stadtsgoederen item hem prive ende particulier naem heur persoonen ende ge.... roerende onroerende present ende toecommende onder trecht verbant ende executie van alle rechten ende Rechteren/Blyvende den voorss B+S in cas van beschadicheyt in hen particulier alle de stadtsgoeden verbonden met onderlinghe belofte van malkanderen gel(icke) last te helpen draghe.
Grote aandacht in de stadresoluties over het geschil tussen de schippersgilden van Arnemuiden en Middelburg.
ZIE TOELICHTING HIERNA !!
Op den VIIIen Jully LXXXIX present beyde Burchmrs/ Steven de Ruyter Jan Cottroy Adriaen Soeteman van Hamerste enz.
Albrecht de Graft (is o.a. "raedt")
Op de bescryvinghe van de Staten van Zeellt ten fine zekere gecommitteerde vuyt collegie aldaer voor henl(ieden) verschijnen zouden om met zyn Excie te commen in verhandelinghe op de zwaricheden tusschen tschippers gilde alhier tegen die van Middelb. gevallen / zyn by W+R gecommitteert Adriaen Corn Cuper Govert van Nederhoven burchmrs/ Hartman Michielsz Coster Raedt ende Mr Heydrick Zonnius pensionaris om te te fine voorss te Middelb. voor de voorss Excie ende Staten te compareren ende aldaer te aenhooren al zulck propositien als henl(ieden) voorgedraeghen zullen werden ende daer inne voorts te doene ende besoigneren als naer gelegentheyt der zaecke ende de zelve propositien tot voorstant van der voorss gilde ende stadts gerechticheyt behooren zal/
Op den Xen Jully LXXXIX
Opt rapport (zie hiervoor) ...... van hen wedervaeren van saterdaegh laestleden aen W+R gedaen? Ende gevraecht wat voor den commissie henl. gegeven zal worden om wederom te Middelb. te verschynen voor zyn Excie ende de Heeren Staten van Zeellt op de handelinghe van zwaerichede vant schippers gilde dess stede tegen die van Middelb. om off eenighe middelen van accorde geproponeert wierde wat henl(ieden) daertegen te zegge ende doene zoude zyn/ hebben die van W+R de bovengen. Burchmr enz. wederom gecommitteert ende mitsdese om voor zyn Excie ende Heeren Staten van Zeelt te verschijnen ende aldaer te aenhooren tgeen henl(ieden) voorgedraeghen zal worden/ ende soe verre henl(ieden) eenighe middelen van accorde geproponeert wierde de zelve te aentwoorde daerop te dienen ende comm(uniceren) ende daerop eenen voet zulcx als henl(ieden) tot meeste voordeele ende voorstande vande stadt ende schippersgilde gerechticheyt alderbest duncken zal/ ende dat op twelbehagen van collegie aende welcke zyl(ieden) rapport doen zullen om tselve gehoort voorts inden zaecke gedaen te worden naer behooren/
Op den XIIen Jully LXXXIX
...... (over het) wedervare van ghisteren tot Middelb. aen W+R (verslag) gedaen vandat ghisteren naer lange debatten ende Comm(unicatien) voor zyn Excie ende de Staten van Zeellt gevallen/ de zelve zyn Excie ende Staten henl(ieden) eyntelick een middel van accorde henl(ieden) voorgedraghen hebben om daeraff rapport te doene ende als mergen ten acht uren daerop resolutie ende antwoorde te bruycken als namel(ick) dat die van Middelb. binnen de stadt ende heurl(ieder) haven hen ladinghe vry souden hebben ende dat dese stadt voor de stadt tot yeynde de keete(n) toe oock heur vryde genieten souden zonder daervan deen oft dander zyde aldaer eenige ladinghe gepretendeert zoude mogen worden/Ende gevraecht offmen de voorss propositien advoijeren off desadvoijeren? sal hebben die by W+R geresolveert ende goet gevonden datmen de voorss propositie accepteren ende advoijeren(aanvaarden) zal( soe verre die van Middelb. tselve advoijeren ende in gevalle van eenighe nyeuwe propositie de zelve te aenhooren ende rapport te doene/ om daervoor weder geresolveert te worden ende behooren.
De Bailliu/ Albrecht de Graft/ Jan Adriaensz van de Bije Rade ende den Secretaris Cannoye zyn by W+R gecommitteert om merghen ten zyne Excie te gaen om de saecke te recommitteeren?
Op den XXen Jully 1589
Opt rapport by de Burchmr. mitsgaders Hartman Michielsz Rade ende den pensionaris van hen wdervaeren van ghistern aen W+R gedaen ende daerop gedelibereert zynde is by W+R geresolveert ende op de voorgaende resolutie gepersisteert als namel(ick) op de propositie van wege zyn Excellentie ende Heeren Staten gedaen/ Soe verre onse schippers binnen Middelb. ende haven van dien nyet laden souden mogen ende zulcx geaccordeert wierde/ dat men persisteren ende daerby blijven zal dat die van Middelb. teynde de keete herwaerts ende voor de stadt nyet en zouden mogen laden/
De voorss gecomm van dese mergen tot Middelb. geweest ende gehoort hebbende tgundt henl(ieden) aldaer van weghen zyn Excie ende der Heeren Staten geproponeert is hebben gerapporteert de zelve propositie te zyne om aen tcollegie te verthoonen ende wederom rapport in te bringhe dat nen van de complaicte wycken soude ende dat by provisie ende sonder preiudicie van yemandt gerechticheyt de schippers ende schuytluyden van Arnemuyden binnen Middelb. aende Kayen hoofdeb ende voorts al omme op tVlacke vriel(ick) laden zoude gel(ick) als van te vooren voor de tyt van twee naestcommende jaeren/ waerop gedelibereert (zynde) ende tzelve in dier maniere nyet gelt ? maer preiudiciabel gevonden zynde is by den voorss pensionaris zekere art. by gescrifte gestelt/waerop de saecke by provisie geaccordeert zoude mogen worde/ welcke artic(uli) meermaelen openbaerl(ick) gelesen zynde / om zyn Excie ende der Heeren Staten te gelieven soe veel mogel(ick) is ende opdat dezelve zyn Excie ende Staten nyet vergeeffs met de zaeck besich geweest zouden zyn die van W+R goet gevonden ende voorts gecommitteert belast ende gecommuniceert hebben omde zaecke volgens dien aff te handelen indient mogel(ick) doch van gheenen tyt te verc...... oft daer in te bringen ten waere zyn Excie ende den Heeren Staten tzelve deden.
Op den XXIen Jully LXXXIX
...... van hen wedervaeren van ghister achternoene gedaen/ ende daerbeneffens gelesen zynde tgundt vanwege zyn Excie ende dheeren staten van Zeelt by gescrifte gestelt ende heurl(ieden) gel(ycke) oock die van Middelb. overgegeven was streckende tot provisionele affdoeninghe van der zaecke ende om daervan ten collegie rapport te doene ende resolutie van desen daghe over te bringhe(n)/
Ende tselve gelesen ende bevonden zynde grootel(ics) preiudiciabel(N.B.zaak =nog niet opgelost voor het uiteindelijke oordeel/vonnis "geveld" is) te zyn emmers in eenighe poincten hebben die van W+R tselve scrifte verandert ende gecorrigeert zoe naer gestelt als henl(ieden) tot conservatie van stadts ende schipperen gerechticheyt ende tot verhoedinghe van alle preiudicie zoe veel mogel(ick) is gedocht heeft behooren te wezen/ welck scrift zulcx gecorrigeert ende tot meermaelen openbaerl(ick) geleden zynde hebben die van W+R tselve goet gevonden ende den voorss Gecommitteerde last gegeven om volgende de saecke te voorderen ende ten eynde te laeten bringhe ende daer in gheen veranderinghe te doen ofte laeten? geschieden waerdeur de stadt oft schippers eenighe preiudicie in toecommende tyde zouden moghen hebben/
( een zin in het Latijn)
Bailliu+ Burchmrs. +S+R + Pensionaris
.... achtervolgende de resolutie van desen merge tot Middelb. geweest ende heurl(ieder) commissie volbrocht hebben ende dat volgens heurl(ieder) rapport op tgundt dat vandaghe by geschrifte gestelt ende by henl(ieden) overgegeven is om tgesrifte ende tgeconcipieerde van zyn Excie ende der heeren Staten van Zeelt daernaer gecorrigeert te worden zekere zwaericheyt ende over ende wederover debatten gevallen zyn/Dat oock daernaer by zyn Excie ende der voorss heeren Staten ander gesrifte geconcipieert is waernaer zyne voorss Excie ende heeren Staten verstaen ende belast hebben dat men over wederzyde ende hen reguleren ende gevouchen zoude/ Soe is by W+R naer voorgaende rype deliberatie geresolveert ende goet gevonden datmen ter contemplatie ende beliefte van zyne voorss Excie ende heeren Staten om alle beters wille tgundt by de zelve zyne Excie ende heeren Staten geconcipieert verstaen ende belast is zal accorderen ende advoyeren ende dat onder expresse protestatie die daervan secretel(ick)(vertrouwelijk) terstont gedaen sal worden dat men tselve doet tegens de wille ende intentie van W+R ende alleenl(ick) om zelve ende merckel(icke) consideratie zoe eensdeels dat zyn Excie begeert heeft dat men tselve naevolge soude als om andere redenen ende inconvenienten die de Staeten van Zeel(l)t zyn voorhoudende ende daerop henl(ieden) tnarre(tnaer)? by tvoorss geconcipieerde geschrifte zyn tendeerende ?
TOELICHTING !
N.B. Het grootste deel van de Stadsresoluties van de jaren 1588 en 1589 gaat over de strijd het behoud van een van de belangrijke privilegies die de stad Arnemuiden in 1574 waarschijnlijk van Willem ven Oranje heeft gekregen toen de stad de zijde van de "prins" koos en de Middelburse Magistraat - tegen de wil van de meerderheid van "het volck" (de bevolking)- spaansgezind bleef. Er zijn in ieder geval contracten en schriftelijke documenten die kunnen aantonen dat de Arnemuidse schepen in Middelburg vrij kunnen laden.Het is waarschijnlijk dat Willem van Oranje uit "wrok" omdat Middelburg uit "eigenbelang" de Spaanse zijde koos,Arnemuiden (extra) bevoordeeld heeft.
De Noordelijke Nederlanden zagen de ergste bedreiging afgewend na de vernietiging van de Armada in 1588.Ook de beroemde veldheer Parma kon door ziekte en gebrek aan financien niet meer goed kon functioneren.
Middelburg was in het Zuiden de belangrijkste stad na Amsterdam. Het lijkt er op dat "Zijne Excie" Maurits en de heeren Staten van Zeeland juist in de periode 1588-1589 -in strijd met de privilegies die de smalstad Arnemuiden van zijn vader Willem van Oranje had verkregen en met verbreking van de contracten die tussen de schippersgilden van Arnemuiden en Middelburg gesloten waren- in het conflict tussen de economische belangen van Arnemuiden en Middelburg, de kant van Middelburg hebben gekozen in het genoemde geschil tussen de schippersgilden van Arnemuiden en Middelburg.
Het was -bij voorbaat- een verloren strijd, maar die strijd is tot het uiterste gestreden. Tot voor het "Hof van Holland"; er is door de secretaris Cannoije en door pensionaris Heyndrick Zonnius gelobbyed en gedebatteerd samen met bekwame bestuurders(burgemeesters enz). Het mocht niet baten. De bovengenoemde "strijders" werden terecht "grootelicks bedanckt" voor hun enorme inzet in een jammer genoeg vergeefse strijd. Er was " expresse protestatie" die "secretelick "werd ingediend. Het was ook "teghens wille ende intentie van W+R"
N.B.!!Volgens Kesteloo in zijn Geschiedenis en plaatsbeschrijving van Arnemuiden blz. 198 :" zijn de partijen weder vereenigd en aan die van Arnemuiden de vrijheid gelaten om evenals vroeger te laden, bij overeenkomst, aangegaan door bemiddeling van Zijne Excellentie en de Staten van Zeeland, op 21 Juli 1589, blijkens het daarvan aanwezige document, geteekend door prins Maurits benevens de secretaris der staten C.Roels, waarop eene verklaring, door genoemden C.Roels geauthentiseerd, dat die van Arnemuiden en Middelburg verklaard hebben genoegen met de schikking te nemen.
N.B.!! Op zijn minst is hier sprake van onduidelijkheid,tegenstrijdigheid en tegenspraak met wat in de stadsresoluties vastgesteld is.
Daarom is het noodzakelijk de daarop betrekking hebbende archiefstukken zo spoedig mogelijk aan een nader onderzoek te onderwerpen, wat ik ook van plan ben te doen.
Op den XXIIen Jully 1589
Naerdyen Adriaen Cornelisz cuiper Govert van Nederhoven burchmrs. Hartman Michielsz. coster Raedt ende Mr Heyndrick Zonnius pensionaris achtervolgende den resolutie van ghisteren achternoene rapport gedaen hebben van hen(hun) wedervaren ende selven achternoen ende daer beneffens verthoont ende gelesen tgeconcipieerde ende geaccordeert van ghisteren wesende onderth ? van zyn Excie/ Soe hebben die van W+R naer voorgaende deliberatie alle tzelve geconcipieerde ende geaccordeerde voor goet ende van weerde gehouden gel(ick) gedaen wort by desen ende wort voorts de voorss gecommitteerde van hen devoir ende groote moyte grootel(icks) bedanct mits dese/
Op den XXVIen Jully 1589
De Ordonnantie van "Rhetorica" definitief vastgesteld.
Naerdyen van de art. van die van Rhetorica eertyts overgegeven rapport gedaen is by die vuyt W+R daertoe gecommitteert geweest zynde ende dat de zelve artic. gemeerdert ende gecorrigeert zyn openbaerl(ick) voorgelesen ende van poincte tot poincte gehoort zyn/ Soe hebben die van W+R de zelve aeticulen zoe die gestelt ende voorgelesen zyn gestatueert ende geapprobeert enz. mitsdesen om van nu voortaen onder de voorss Rhetoricke onderhouden te worden naer luijdt ende inhoude der zelver ordonnerende voorts dat de voorss artic. behoorl(ick) geexpedieert ende onder stadtszegel gebrocht zullen worden/
Op de requeste van Cristiaen Boesschot gepresenteert is de zelven by W+R by provisie ende sonder tselve in consequentie vuyt oorsaecke in de zelve requeste vermelt geiont ende wort geiont (gegund) mits dese de somma van twintich schellingen gr Vls/
Op de requeste van Michiel Solario gepresenteert zyn de Burchmr. Nederhove + een vuyt W+R die den Br.(Burchmr.) daerover zal believen te roupen gecommitteert om den suppliant metten vendumr, voor henl(ieden) te ontbieden ende opt versouck by de voorss requeste gedaen te spreken ende comm(unicatie) ende daervan rapport te doene om tselve gehoort voorts geordonneert te worden naer behooren/
tcleermaeckersgilde
Op de requeste van deken beleeders mette gemeene gildebrs vant cleemaeckers gilde gepresenteert/ zyn deken ende beleedrs voorts geauthoriseert om achtervolgende heurl(ieder) ordonnantie te doen zulcx als syl. naer luijdt der zelver ordonnerende vermogen zullen/
Over het "restitueren" van meegenomen "huysraet"
Op de requeste van Aechte Rems ? gepresenteert wort aene Jan Mathysz. by desen belast om de suppliante haeren huysraet te restitueren ten waere zy?(hij) eenighe redenen hadt waerom zy?(hij) nyet en behoorde te doen/welcke redenen hy gehouden zal binnen veerthien (dagen) aende burchmrs. over te dienen oft te commen zeggen/ Om de zelve gehoort als dan voorder op den suppl. versouck geordonneert te worden ende behooren/
Op den IIen augusti LXXIX
Over schougelt (=schouw-of haardgeld)
Opt vertoogh van de gecommitteerde ter collectatie van den dobbelen C en penninghe ende vant schougelt aen W+R gedaen van dat veele persoonen in faulte zyn hen hondertste penn. ende schaue(gelt) te betaelen ende gevraecht wat middel van executie tot inninghe van de voorss C. penninghe ende schou gelt gebruyckt zoude mogen worden / is by W+R geresolveert datmen alle persoonen die de(die) middel hebben tot betaelinghe vande voorss. C penninghe op Schouwgelt by ghyselingh zal bedwinghen ende dat de voorss gecommitteerde in respecte van den ghenen die de macht nyet en hebben oochluyckinghe gebruycken zullen /
Versouck by de foriers(fouriers)
Op tversouck by de foriers (=fouriers) gedaen met vraghe off beter tot een collecte te maeke onder de burgers gheen soldaten houdende tot vermeerdering van tgelt van de servicie/ oft dat men die zelve burgers gheen soldaten houdende tot hul(pe) ? stellen zal gel(ick) tot nochtoe gebruyct is geweest/ is by W+R geresolveert/ dat men een collecte ende daeraff een cohier maecken zal ende discretie/ zynde tot dien eynde gecommitteert beyde de burchmrs. ende Albrecht de Graft Raedt om tcohier vande collecte te visiteren ende tselve te stellen ende te modereren zoe als zyl(ieden) naer gelegentheyt ende qualiteyt van de burgers bevinden zullen te behooren/
Request van 2 bierstekers
Op de requeste van Steven de Ruijter ende Cornelis Cors (Corse of Oorse ?) beyde bierstekers gepresenteert hebben die van W+R tversouck van ontslagen worden om redene ? in gemelt requeste geroert vanden verbintenisse daer in zyl(ieden) zyn volgens dordonnantie opde bierstekerie gemerct ende by henl(ieden) onderteeckent voor alsnoch gehouden in secret(i)e / ordonnerende nyettemin dat de middelb. pharo ende alrede hier gebrocht ende noch te bringhen nyet hooger vercocht oft byder Kanne vuytgetapt zal mogen worden dan de hollantsche pharo ende dat op de boete daertoe staende volgens dordonnantie daervan zynde daerby verstaen wort by dess te persisteren/ Ende alzoe de stadts Jaermarct is aenstaende zoe hebben die van W+R by provisie ende sonder tselve te trecken in consequentie de voorss bierstekers geconsenteert ende mitsdesen yeder vanden suppl. tegen de toecommende Jaermarct eeen last zwaer biers zal mogen bringen ende vuytsteken zonder meer.
N.B. gesproken(overleg gevoerd met) tschippersgilde.
Daar is jammer genoeg de inhoud niet van bekend is, maar het is waarschijnlijk dat daarin een reactie voorkomt op het "intrekken" van het privilege van "voorladinghe" of op een eventuele nadere schikking tussen die van het schippersgilde van Arnemuiden en die van Middelburg.
N.B. Er is ook sprake van "gemeene timmerluyden(en) die een request moeten ondertekenen (ook daarvan is de inhoud onbekend)
XVIIIen Augusti LXXXIX gaat over de Wachte(zie hiervoor de Stadspublicatien)
xixen augusti LXXXIX
Ghezien by B+S ...... tadvys van de ministers(Verbi Divini) met die van den Kerckenrade der zelver stadt op de requeste van Appolonia Jansdr van der Grouve ?/ ende voorts gelet hebbende op gemeyne rechten ende tplaccaet van politien in Zeel(l)t/
Probleem van "lichveerdich ondertrouwe doen"
Verclaere(n) dat naerdien die suppliante metten oosterlinck gen. Dutmaer voor den Kerckenraedt ondertrauwe gedaen heeft/ Daerop oock drie kerckgeboden gevolcht zijn/ Sy off oock de voorss Dutmaer nyet lichtel(ick) haer beloften achterlaten noch tegencommen moghen/ mitsdat die ghene die bevonden zoude worden lichtveerdel(ick) naer voorgaende ondertrouwe in weygeringhe te wesen nyet te willen trauwen tzy met openbaere weygeringhe/ off die ghenl(ieden) daermen sulcx aen beloof(t) is te laeten sitten off oick feytel(ick) een ander te trouwen strafbaer zyn met penen inde gesreven rechten begrepen ende daerenboven tot arbitrage van den Rechter naer gelegentheyt van saecken ende qualiteyt van persoone conformden voorss placcate van politie by de heeren Staten van Zeellt daerop gemaecckt/ Ende overmits by absentie van partye B+ S voorn. nyet en connen oordelen by wyen de schulde is/ ende dat nochtans de suppl. versouck consent te hebben om met eenander te mogen trouwen mits expresse verclaringhe van metten voorgaende Dutmaer nyet voorder tot effectuelle trauwe te wileen procederen om geenderande saecke/ Dess te minder dat den voorg. Dutmaer( soe sy feytel(ick) by eenen getuyghe schynt te blycken) met een ander getraudt zoude zyn//
soe sal die suppl. trouwende met eenen anderen moeten getroost blyven vande voorn straffe/ op aldyen haerl(ieder) partye oft oock den officier consten bethoonen dat zy van heur ? zyde in tgundt voorss(eit) is ende dat daernaer zal moghen volgen lichtveerdel(ick) gehandelt soude hebben/ Ende op zulcke conditie zullen de kerckendienaers daertoe versocht zynde tusschen heur ende denghenen die met haer trouwen soude, mogen voorts gaen alsnaer behooren/
Klacht "by de foriers".
XXVen augusti (een zekere) Vreseling(Fries) ? Jan Dirricxz ... is in "apprehentie gestelt( gevangen genomen) op clachte by de foriers(fouriers) " dat hij vloekt, tiert, geld van de gemeenschap achteroverdrukt "in syn officie(ambt) van stadtweghe" en dat geld "in eygen beurs " steekt.
N.B. Tijdens de jaarmarkt heeft hij tegen veel burgers "propoosten (vloek-en scheldwoorden) gemaeckt".
" Apprehentie toegestaen ordonneren nyettemin dat de voorss Jan Dirricxs gehouden zal zyn de soldaten hem by de voorss foriers(fouriers) toegevoucht) te logieren ende accommoderen op pene van daervoir in breedevoorsien te worden.
Op den XVen septembris XVcLXXXIX present beyde Burchmrs/ Jan Cottroy Dirrick Zael Pieter Symonsz ende Pieter Graft schepen Albrecht de Graft/ Jan de Leeu/ Corn Pietersz Hartman Michielsz Coster/ Jan Adriaensz van der Bye/ Coenelis Houtman Ra(i)den.
Melding gemaakt van het eventueel gebruik van een watermolen om bij voorbeeld een houwer droog te malen). Daarbij waren "coopluyden van Dort" betrokken.
Op de propositie gedaen van den watermuelen/ daervan een ? gemaect ende op stadhuys gestelt is/ hebben die van Wet ende Raedt goetgevonden ende geresolveert by provisie dat de burch mrs. ende tresorierts ens spreken ende communiceeren zullen met de coopluyden van Dort die de voorss Watermuelen op zekere conditie ende dach theurl(ieden) coste ende perticle ??(particulier) souden willen aennemen ende by memorie te stellen wat de voorss watermuelen boven tgene de voorss coopluyden heesschen zoude moghen wel costen zal zoe van den houwer te maecken als alle(s) anders wat daertoe van noode zoude wesen?
Hans de Clerck wordt beloond als "componist" van een stuk voor Rhetorica
Opt versouck by Pieter Albrechtsz van de Graft als overdeken van die van Rhetorica vuyt den naeme vande zelve van van Rhetorica voor Hans de Clerck cleermaecker als componist ? gedaen met verschooninghe van de groote moyte ende aerbeyt die de voorss de Clerck in tcomponeren voir de voorss Rhetorica gehadt ende geaden heeft ende noch hebben ende doen zal moghe soe wanneer tselve te doen soude mogen commen/ Is by B+S geresolveert ende geconsenteert dat den voorss Hans de Clerck ten respecte van de moyten ende hooftsweere ??(waarschijnlijk daardoor niet optimaal zijn opdracht heeft kunnen uitvoeren en het daardoor langer duurde dan "afgesproken) die hy alreede gehadt ende gedaen heeft ende in toecommende tydenn noch zal mogen doen/ van nu voortaensoldaet ende wachtvrij wesen zal/ mits dat hy de Camer van Rhetorica subiect wesen ende ten dienste zal moeten wesen tallen tyde daertoe versocht wordende. Ende dit alles by provisie ende tot wederzeggen/
XXVen Octobris 1589
Zie de publicaties "over de wacht" in inventarisnr. 162.
Op de clachte gedaen van dat de bierwerckers in hen(hun) ampt nyet en quiten oft draghen ende behooren/ is by W+R geresolveert enz. dat alle die bierwerckers eerstdaechs voor de burchmrs. ontboden ende vereedicht zullen worden op den articuli ? die by geschrifte gestelt ende ten dese gelesen ende by W+R geadvoyeert ende geapprobeert zyn/
Op den XXXen Oct LXXXIXtich
Problemen met de "foerieringhe van de Compa()gnie van Capiteyn Dach?
Op de propositie by de burchmrs gedaen nopende tforie van de Compa(i)gnie van Capiteyn Dach? zyn alvooren geforiert te worden by W+R gecomm. Adriaen Corn. Cuiper br./Albrecht de Graft Raadt ende Mr. Heyndrick Zonnius pensionaris om metten Capiteyn tot Middelb. aende Staten te gaen ende aldaer op die foerieringhe te handelen zoet best wesen zal/
Foernicie op rek. van tlogement van Capiteyn Ghistelle van 18 ponden.
Op de propositie vande achtien ponden gr.Vls van Jobke Jansdr. ontfanghen van de foernicie op rek. van tlogement van de Capiteyn Ghistelle(sz)/ is by W+R geresolveert dat die voorss achtien ponden betaelt blyven ende sullen strecken tot ontlastinghe vande stadt opt gene de zelve stadt moet betaelen van logementgelt van de voorss Capiteyn boven dordinaris servicie van de selven Capiteyn/
Over het fourieren
Op den laesten Octobris LXXXIXtich
Naerdyen den br. Adriaen Cornelisz. cuiper ende Mr.Heydrick Zonnius pensionaris van hen(hun) wedervaeren van ghisteren voor den Raedt metten Capiteyn Dach ? op tforieren van zyne Compagnie rapport gedaen enz. gelesen is datte dien aengaende bij den voorss Raedt geexpedieert/ Soe is by W+R geresolveert datmen volgende den voorss acte ? forieren zal voorden tijt van een maent/ Ende dat tselve den soldaten aengeseyt zal worde op dat zyl(ieden) naer de voorss maent hen mogen selfs voorzien van logyste op hen(hun) servicie indient doenlick wesen zal/
Over tliggen van de groote schepen.
Op den VIIen Novembris LXXXIXtich
Op de propositie ende vraghe by de burchmrs. gedaen offmen tvoorbot over menige Jaeren gemaecckt ende in Junie laestleden vernyeuwt op tverbot van tliggen van de groote schepen tusschen tantwerpsche ende tverdroncke hooft zal veranderen gedelibereert zynde zyn alvooren geresolveert te worden gecomm. Steven de Ruyter Dirrick Zael ende Pieter Symonsz schepenen ende Albrecht de Graft Raedt om tdockke (dok) voor de veersche poorte ende ende andere plaetsen ontrent de stadt te visiteren ende ondersoucken waer de schepen bequame legerplaetse zouden mogen hebben oft hoe deplaetsen dier zyn bequaem zouden mogen gemaect worden tot legerplaetse van zelve schepen/ Ende opt versouck van Adriaen Cornelisz ende Cornelis Allert Jansz gedaen is by W+R geresolveert dat dese voorss Allert Jansz schip ter plaetse daert licht zal blyven liggen tot naeste sprinck(springvloed) oft totdat by W+R opt gundt voorss geordonneert ende voorsien zal zyn/ gel(icke) oock den oosterlinck zyn schip aldaer sal mogen bringhen/ mits dat hy gehouden zal zyn naer te commen tgundt hen by W+R dien aengaende geordonneert zal worden tzy om zyn schip neffen een ander te moeten verleggen oft anderss/ Ende zullen de voorss gecomm. van hen visitatie ende wedervaeren rapport inbringhen in Saterdaeghe commende om tselve gehoort op alles voorzien ende geordonneert te worden zoe tot voordeel van der stadt burgers ende Inwoonders van dyen best ende oorboorelicxt dienen zal/
Op den XIIIIen Novembris LXXXIX
De mond van het "havenke" waarschijnlijk bij de Veersche Poort van voren "wijden" om er grote schepen in te kunnen brengen
... visitatie gedaen noopende de plaetsen die tot liggen van groote schepen bequaem zyn/oft bequaem soude mogen gemaect worden/ Soe is by W+R by provisie goet gevonden ende geresolveert dat men in den mont van thavenke vooren wijden ende diepen zal om de groote schepen int zelve havenke bequamel(ick) gebrocht te mogen worden.
Klacht van een schipper dat hij in Dort niet "stapelvry" is
Op de clachte van Adriaen Appelman ? gedaen/ van dat die van Dort hem nyet stapelvry en houden/ ende ter cause van dien hem van de boete beslagen? ende voorts totter betalinghe van die boete accort hadde moeten maecke/ hebben die van W+R geresolveert datmen die zaecke noch ettel(icke) daeghen ophouden zal totten compste van zyn Excie / die hier verwacht wordt /Om tselve aen zyn Excie te claeghenende by addresse van dezelve zyn Excie alsdan te doen zoo men best geraden bevinden zal/
Op den XIen Decembris LXXXIXtich
Op de propositie by de Burchmrs. gedaen van dat te Saterdaghe laestleden ten tyde de vierschaere gehouden wiert ende de saecke van Marinis Cornelis tegen Jan Mathysz boone ? wass dienende henl(ieden) ter hande gecommen is/zekere beslote missive deur ? hande van Claes de Joncker stadtbode/ die den zelven ontfanghen hadde van Adriaen backer schuytman die aldien in collegie ontboden geweest zynde / In collegie verclaert hadde den zelven brieff hem gegeven te zyne by den voorss Jan Mathysz Boone die hem belast hadde den zelven te leveren aen Claes de Joncker voorss om voorts te leveren/ Ende naer dyen de voorss brieff openbaerl(ick) gelesen ende gedelibereert is geweest wat daer in gedaen oft hoe metten voorss Jan Matthysz gehandelt zal mogenworden// hebben die van W+R by provisie geresolveert ende goet gevonden dat de voorss Jan Matthijsz by de Bailliu in versekertheyt ende apprehentie gestelt ende genomen zal worden tersten mogel(ick) zynde daertoe de voorss bailliu geauthoriseert wort enz. mitsdesen/ Om voorts tegen hem geprocedeert te worden als naer regte//
De dienaeren dess Godelicke Woorts krijgen de som van 50 gulden extra uitbetaald
Op de requeste by de dienaeren dess Godelicken Woorts aen W+R gepresenteert hebben deselve W+R geordonn. enz. mitsdesen den voorn. tresoriers om die voorss dienaeren vuyt reden ende respecte myn heeren daertoe moverende te betaelen de somme van vyftich guldens/ de welcke henl(ieden) in stadtsrek(eninghe) passeren zullen mitsch de tegenwoordige ordonnantie ende quitantie van de voorss dienaeren overbringende daer ende soet behooren zal/ Ende dat alles vuyt zekere redenen ende respecte myn heeren daertoe moverende ende sonder eenichsins te letten op de redenen in de zelve requeste vermelt/
Op den XIIen Januarij 1590
Over de verpachting van "stadtsperticlen"
Op de propositie gedaen nopende de verpachtingh van stadtsperticlen/perceelen ? ende daerop gevisiteert zynde zekere requeste aen collegie gepresenteert om te hebben continuatie van eenige pachten hebben die van W+R geresolveert dat tvenduemeesterschap ende tcijgierderschap voor twee jaeren verpacht zullen worden ende dat voorts de wintmolen ende andre stadts particlen voor eenen jaer verpacht verpacht zullen worden openbaerl(lick) naer ouder costumen is//
Loterij
Op de requeste van Mathijs Melchior versouckende eenige treckinge (loterij ?) te mogen doen van eenige .... is hemtselve geconsenteert ende toegelaeten mitsdat hy hem aende burchmrs. zal adresseren om heurl. ordonnantie daertoe te volgen ende doen wat hem belast zal worden.
thuijsken van de "stadtsaerbeyder"
Op de propositie beroerende thuijsken inde voetboge ende kloverniershoven getaen off tzelve van meye commende voorder verhuirt zal worden off nyet is by W+R geresolveert dat men tselve .... huyske nyet verhuiren zal nemaer (maar) datmen de stadtsaerbeyder daerin voor een redel(icke) penninck zal laeten woonen/
Tot welcken eynde de Tresoriers gecommen zyn om metten stadtsarbeyder te commen in comm. ende conditien te maecken voor wat prijs ende op wat conditien te maecken hy tvoorss huyske bewonen zal/
Op den XIXen January XVc tnegentich
Problemen met het vlottrekken van een gezonken "hulckschip"
Op de propositie gedaen nopende thulckschip voor de stadt gesoncken liggende ende gehoort Willem Pietersz. ende Heijndric Pietersz die met vloyen(vlottrekken bij vloed ?) van tschip besich geweest ende verclaert hebben dat te nacht ? met vloijen(vlottrekken) nyet geopereert is/ ende in deliberatie geleyt hoe daermede gehandelt zal worden zyn by W+R gecomm. Steven de Ruyter enz. om neffens den voorss Willem Pietersz. enz. te helpen raide doen ende effectueren tgundt totte opvloyinghe(vlottrekken) vande voorss schepe te doen dat het schip opgevloijt(vlotgetrokken) mach worden/ daervooren de voorss gecomm. zou de saecke geluct eerl(ick) contentement gel(icke) gedaen zal worden/
Op den XXVIen January 1590
Reis van Sonnius naar Dort over het "nyet stapelvry" houden van een schipper.
Op de requeste van Adriaen Appelman gepresenteert op de zwaricheyt van die van Dort hem gemoveert ende aengedaen van dat zyl(ieden) hem nyet stapelvry en houden ende daerop gedelibereert zynde zyn by W+R gecomm. de burchmr. Nedrehoven ende den pens. Sonnius om metteneersten openen wateren te reysen naer Dordt/ ende aende magistraet aldaer die zaecke met vrientschap aff te doen indient mogel(ick) is/
Op den VIen february XVc tnegentich.
Problemen met het gezonken schip van Jan Janz. Pol ?
Naerdyen tot nochtoe by schipper Jan Jansz Pol ? verscheydel(ic) geproufft is om zyn schip voor de stadt gesoncken liggende op te crijghe ende daerin nyet geeffectueert is geworden ende dat op de betaelinghe vande waeckluyde die tot noch toe daertoe gewrocht hadden zwaericheyt gevallen is ten respecte den schipper nyet alleene in weygeringhe was den toecommende aerbeyt dier ghedaen soude moetn worden te voldoen ende betaelen maer oock weijgerd te betaelen den aerbeyt ende tverdiende loon datter alreede verdient was ter welcker oorsaeck onder de voorss werckluyden onwillicheyt by wercke geresen is/ mitsgaders oock de voorss schipper ten dese ontboden ende affgevraecht zynde of hij tschip begeerde tzyn coste ende laste opte dien? oft tzelve tabandonneren daerop verclaert heeft nyet te connen resolveren oft nyet weten te zeggen/ soe hebben die W+R considererende dat tselve schip op meeste ende daerin gheen tyt aerbeyt oft coste gespaert ende behoorde te worden ten regarde van de groot zwaricheyt ende schade die de stadt van tzelve schip apparent is te lijden geresolveert ende geordonneert mits desen dat tvoorss schip met aldatter toehoort tot stadts laste ende bate geadvoyeert zal worden gel(ick) tselve by des / verstaen wort geaenveert te zyne ende dat volgens dien gesaiseert(begrepen) zullen alle gereetschappen zoe van zeijlle als andere die in dese voorss schip aen lant zyn/ Ende dat oock gesaiseert (daarin begrepen) zal worden tschip van Cornelis Reck? mette ladinghe van dyn daer deur tvoorss schip geseyt wort gesoncken te zyne/ Ende dat achtervolgende tzelve de gecommitt. eerdaechs zuullen doen voorts provideren ende vervoorderen cost wat cost dat tvoorss schip (op)gecrege worde ende daerinne alles metten eersten te doene dat van noode wesen zal/
Op den Xen feb. tnegentich
Verkoping van erven "voor de balance gelegen"
Op de propositie by den burchmr. gedaen nopende de vercoopinghe van de erve voor de balance gelegen/ daervan de Caerten vuijtstaen hebben ende desen dach den dach van vercoopinnghe is/ ende alvooren gesproecken ende gehandelt zynde met Court Thomasz. backer op den ganck die aen ende neffens zyn huys wel soude dienen tot confirmatie van zyn licht? ende gehoort tgundt de voorss Court voor den voorss ganck geboden heeft ende hoe groet hy den ganck zoude begeeren hebben die van W+R geresolveert/ datmen den voorss ganck Court laete zal voor de somme van twaelff ponden grooten Vls te betaelen meye commende vier ponden ende alle meye vier ponden totter volder betaelinghe toe/ ende dat die zelve ganck vooren zes voets ende achter vier voets breet wesen zal//
3 erven brachten 25 schellingen op = nu 1000 gulden: een klein bedrag. Wel de plicht tot bouwen van 3 huizen !
Beroerende de drie erven die tachternoene vercocht zouden worden is dienaengaende met Adriaen Gerritsz stadtstimmerman gesproecken en naer looff ende bodt( loven en bieden) zoe verre gehandelt/ dat de voorss Adriaen Gerritsz de voorss erven in coope hebben zal voor vyventwintich schellingen gr. vls drie metten penninck zesthien (tegen hoge rente) by hem gelost ende geredimeert zullen mogen worden tzynder beliefte gel(icke) de voorss Adriaen Gerritsz de voorss erve daervoiren ten diese ? gaccepteert ende geaenveert heeft/ om by hem met drie huyzen betimmert te worden volgende de patroonen ? ende voorts dandere conditien bespreken ende bestecken ten desen verhaelt zynde mit (met)voorderen conditien dat de fondements ende altgene onder deerde zal moeten gemaect worden tusschen dit ende meye geleyt ende gemaect zal moeten worden/ ende dat voorts de drie huijssen binnen sjaers daernaer volmaect zullen moeten wesen volgende de patroonen voorscreven//
Corn. Mathijsz. gerecommandeerd als notaris
Op de requeste van Corn. Mathijsz procuruer aen W+R gepresenteert is by W+R geresolveert dat men hem brieven van recommandatie aenthoff van hollt verleenen zal/ ende daer in vermelden dat hy hier zekere Iaeren gewoont heeft ende burger geweest is ende dat zoe verre hy bij den hove tot notaris blyven(d) ? gebonden ? mochte worden/ dat hydaertoe gerecommandeert werde/ zlsoe hier bequame notarisse behoorde(n) wesen ten respecte van de coopmanschappen ende zeevaert hier wesende/
Op de propositie gedaen offmen tschip voor de stadt gesoncken voor de helft zal vuytvloyen is by W+R geresolveert datmen metten eersten getyde zien zoude touwe mettet ancker ende de meest vuyt te vloyen ende dat men alsdan de reste van tschip op halve winste zoude aenbesteden vuyt te vloye den ghenen die zulcx zouden begeeren aen te nemen/
Daertoe gecomm. zyn de gecomm tott vuytvloyinghe van tschip eertyts by W+R gecommitteert.
Op de XXIen Febr. XVctnegentich
De haven bij de "Veersche Poort bequaem gemaect tot berghinge van (groote) schepen" ?
Op den propositie by den Burchmrs. gedaen offmen de haven by de Veersche Poorte tot berghinge van de schepen volgens de voorgaende resolutie van W+R maecken zal of nyet ende daerop gedelibereert zynde dat de maeckinghe van de zelve haven denighe welvaert van de stadt is/ hebben die van W+R geresolveert enz. dat men dezelve haven mette gevolge van dye metten eersten bequamen tyde maecken/ Ende gevraecht zynde waer de middel gevonden zal worden totte maeckinghe van de voorss haven/ is geresolveert dat men daerop tussche dit ende Vrydaghe zal delibereren ende van een yder als dan zyn resolutie ingebracht zal worden/
Item dat middelertyt een ramijnghe gemaect zal worden wat de voorss have zoude mogen costen/
Op den XXIIIen Febr XVctnegentich
vervolg
Op de propositie by den burchmrs. Nederhoven gedaen van waer middel oft gelt gevonden zal worden om de haven buyten de Veersche poorte te maecken/ volgende de resolutie van W+R daervan zynde en daerop gedelibereert zynde is by W+R ende dat by de meeste voysen geresolveert dat men tselve van (de) quotisatie op de huysen vinden zal/ ende daerop geseyt zynde dat de burgerie binnen deser stadt gehuyst zynde oft emmer tmerendeel oft notabele van dyen daerop behoorde gehoort te worden /hebben die W+R daerop goet gevonden ende geresolveert/ dat de notabele burgeren ten desen by geschrifte gestelt zynde daerop tegen mergen ten acht uren ontboden zullen worden ende dat den Bailliu ende de voorss Br. met andere van collegie van heurlieden daertoe te nemen henl(ieden) die propositie dan ? ende heurl(ieder) intentie ende verclaeringhe affbringhen ende affnemen ende daervan rapport doen zullen/ om tzelve gehoort breeder inder zaecke geordonneert ende geresolveert te worden ende behoren/
Op den naestlaesten february XVctnegentich
vervolg
Naerdyen den Burchmr. Nederhoven aen W+R rapport gedaen heeft dat hy met den Bailliu ende eenighe vuyt collegie van W+R volgende die resolutie van de XXIIen febr laestleden te Saterdaghe voor henl(ieden) ontboden heeft gehadt de principale notabele burgers ende henl(ieden) voorgehouden de maeckinghe van de haven met affvraghinghe off zyl(ieden) nyet toestaen soude wille(n) eenghe cotisatie(quotisatie) oft schattinghe op de huysen totte vervallinghe van de voorss maechinghe van de haven ende dat de zelve notabele geerne gesinnet waeren ende tselve toestonden met wille ende Intentie om op heurl(ieden) huyse daer toe te contribueren neffens andre burgers ende gel( ) dat van myn heeren bevonden zoude worden/ Soe hebben die van W+R in conformiteyt van voorgaende resolutien geresolveert dat men mette maeckinghe van de voorss haven voorts vaeren zal/ Ende gevraecht hoe en aldervoucchlickst de voorss schattinghe op de huyse zoude moge(n) worden ?hebben geresolveert geconsenteert enz. mitsdesen dat voor havengelt op de voorss huijse geint ende cecollecteert zal worden zoeveel alss den dobbelen Hondertste Penninck is bedraghende ende dat overzulcx elck huys daertoe geven ende contribueren zal zoeveel als elck huys gestelt ende getaxeert is volgens tcohier van den dobbelen C (Hondertsten) Penninck daervan zynde/ Tot welcken fyne een nyeuw cohier gemaect ende daer inne alle huyse ende perceelen gestelt ende neffens andere getaxeert sullen worde die in tvoorss cohier van den C penninc voor als noch nyet getaxeert en zyn tot maeckinghe van welck cohier ende omde taxatie van de voorss huysen te doene by W+R gecomm./ zyn den Bailliu Symon Romboutsz den Br. Govert van Nederhoven/ Jan Adriaensz van der Bye raedt ende den secretaris Barthelmees Cannoye dewelcke by desen geordonneert wort daertoe eerstdaechs te procederen/ ende voorts raminghe besteck ende conditien te maecken waerop de voorss haven besteet(aanbesteed) ende gemaect zoude moghen worden/ tvoorss cohier gemaect zynde zal opde collecte van dyen voorzien ende geordonneert worden zoe best dienen ende behooren zal//
Op den Ven Meerte
vervolg
Naer dyen den Burchmr. Nederhoven gerapporteert heeft dat cohier van thavengelt mitsgaders de nyeuwe huyse ende erven totnoch toe ongetaxeert gebleven van de gequoteerde daertoe getselt getaxeert ende neffens andere huysse gestelt zyn/ Soe is by W+R geresolveert datmen op de collecte van tselve havengelt zal stellen ende concipieren zekere conditien daerop dezelve collecte besteet ende aengenomen zal mogen worden/ daertoe den voorss burchmr. Nederhoven gecomm. is om met anderee(n) van collegie by hem daerover te roupen de voorss conditien te maecken metten eersten/
Item hebben die van W+R geresolveert in conformiteyt van voorss resolutie dat de voorss haven eerstdaechs zal openbaerl(ick) bestede(n) daertoe den dach geraempt is van merghen (te) acht daeghen t achternoens/