Archief van het Stadsarchief van Arnemuiden:
Ingang. 1200. Inventarisnr.754.
5 juni 1589
Verordening tegen het ontduiken van de accijnzen op wijnen en bierten met aanvulling. 1590,1594.
Kladtransciptie.
Alzoo overlanghe gebreke bevonden ist en(de) dagel(icks) noch bevonden wort dat deze stadt in huere excysen van wijn en(de) bier mitsgaders in den excys van de binnen gebrouwen bieren grootel(icks) vercort wort daer veel middelen,oirsaeken en(de) prctycques daervan onder college van wette en(de) Raedt volcommen remisse ende Informatie gecommen en(de) voorts rapport gedaen ist,en dat daer nootel(ick) dient voorzien te worden tot vergoedinghe van allen frauden soo hebbe(n) Bailliu Burgmrs. en(de) Schepenen ende Raden deser Stadt Arnemuyden,op alle diegenen frauden die in den excysen van wijnen bier mitsgaders de binne gebrouwen bieren alreede,gevallen en(de) gepleecht zijn en(de) noch in toecommende tijden vallen en(de) gepleecht zouden mogen worden voor edict ? geordonneert en(de) gestatueert,ordonneren en(de) statueren mits dezen de naervolgende poincten en(de) articulen om van nu voortaen strictel(ick) en(de) sonder eenighe simulatie onderhouden en(de) achtervolcht te worden.
In den eersten dat voortaan gheen wijnen of bieren uyt schepen schuyten van de Kaye en(de) uyt Kelders oft oock van Waghens, bij de Stekers,bierwerkers,wagenaers,slepers oft yemand anders wie ghet zoude mogen wezen,gelost,vervoert,gewrocht,gedragen op oft ingedaen zullen mogen worden,sonder daer alvooren blycken van een teecken oft billet dezes excysenaers en(de) contreleurders en(de) aen excysenaers daervan betaelt oft contentement gedaen zij op de boete van twee ponden,grooten Vlms.zoewel by de stekers,oft eygenaers van de bieren als by de bierwerckers,wagenaers,slepers en(de) allen anderen wyen het zoude moghen wesen,voor d eerste Reyse te verbeuren wie contrarie bevonden zal worden wijn of bier gelost,gevoert,gewrocht,gedraghen op oft ingedaen,oft uytgelevert te hebben,voor de tweede Reyse op gel(ycke) boete van twee ponden,grooten Vlms en(de( voorts de pene van arbitrel(yck) gecorrigeert te worden,naer gelegentheyt van de zaecke.
Ende ten respecte van de binne gebrouwen bieren hebbe Bailliu,Burg. en Schepen(en) en(de) Rade(n) voornoemt geordonneert en(de) gestatueert,ordonneren en(de) statueren mitsdesen dat den voors(eide) excysenaer voortaen den excys van de binne gebrouwen bieren zekuer(e) innen en(de) ontfangen zal vande burgers oft andere Inwoonders en(de) dezelve opdoen zullen tot welcken eynde wel scherpel(yck) den voors(eide) excysenaer en(de) contreleurder geinterdiceert en(de) verboden wort mitsdezen geenderhande binne gebrouwen bieren den brouwers oft yemanden van heurl(ieden) huysgezin te laeten verexcysen oft hen(lieden) eenighen billetten ofte teeckens geleevert worden aen burgers oft Inwoonders en de bieren commen verexcysen (;) welcke burgers en(de) inwoonders de voors(eide) billetten oft teeckens den Brouwers verthoonen ende bij henlieden behouden zullen tot die zelve bieren bij de gezwore bierwerckers als hier voor geseyt zal worden ingedaen en(de)gekeldert zullen worden als wanneer de zelve burgers en(de) inwoonders,den bierwerckers de zelve billetten oft teeckens gehouden zullen zijn over te leveren gel(yck) daer naer de voors(eide) bierwerckers gehouden zullen zijn telcken zij de bieren ingedaen zullen hebben,hen ontfanghen billetten aen den excysenaer over te bringhen.
Item dat van nv voortaen gheen burgers oft Inwoonders gheenderande binnen gebrauwen bieren by der tonne(n) halven vaten,Kinnekens,oft anders, en zullen mogen opdoen,voor alvooren den excys daer vanbetaelt en(de) behoorl(yck) billet van de excysenaer en(de) contreleurder (ver)worven te hebben, dat oock gheen brouwers gheenderande binnen gebrouwen bieren by der tonnen,halvevaten,kinnekens oft anders en zullen mogen laeten vuytgaen, voor alvooren dat den excysenaer en(de) cotreleurder telcken gebleken zal zijn, op de boete en(de) pene zoe ten respecte van(de) burgers en(de) andere Inwoonders, als van de brouwers van twee ponden groo(ten) vls.(vlaams) voor deerste reyse te .. verbeuren van elck stuck,dat contrarie dezer opgedaen oft vuytgegaen zal wesen, voor de tweede reyse gel(yck) twee ponden groo(ten) vls(Vlaams) en(de) voorts arbitral(yck) gecorrigeert te worden narr gelegentheyt vander zaecken.
Item dat voortaen gheene binnegebrouwen bieren op oft ingedaen oft gekeldert zullen mogen worden dan met gesworen bierwerckers die daerop telcken gereet wesen wesen en(de) tallen tijden daertoe (ver)socht zullen moeten worden, op de boete van eenen schell(ing) groo(ten) vls (vlaams) van elck stuck te verbeuren dat met ander (per)soonen dan met gesworen bierwerckers, opgedaen oft gekeldert zal wesen, tappliceren deen helft voor de .... bierwerckers en(de) dander helft voor den armen inder bierwerckers busse te steken.
Item dat de voors(eide) Brouwers gehouden zullen zijn telcken zoe wanneer zyl(ieden) gebrouwen en(de) getont zullen hebben,tselve de .. excysenaer en(de) contreleurder aen te gheven, om by den zelven excysenaer en(de) contreleurder alle die zelve getonde bieren opgesreven te werden.
Item dat den excysenaer gehouden zal zyn telcken hy by de brouwers commen zal, om de getonde bieren op te scryven, mette zelve brouwers vande voorgaende brouwe mette billetten en(de) teeckens by hem vuytgegeven en(de) by den bierwerckers hem weder overgebracht te liquideren.
Ende omme voortaen ten respecte van binnebrouweren alle saecken met goede ordre gedaen en(de) gehandelt te mogen worden, hebben Bailiu Burcgmrs. en(de) scepen(en) en(de)Raiden voorn(oemd) geordonneert, en(de) ordonneren mitsdesen, dat voortaen de voos(eide) brouwers gheen meesterknechten en zullen mogen aennemen, oft houden, dan die alvooren in handen vande Burcgmrs. gedaen zullen hebben den behoorl(ycke) eedt, van dat zyl(ieden) telcken opscrijvinghe aen den excysenaer en(de) contreleurder zullen commen doen,aeden zelven excysenaer en(de) contreleurder getrauwel(yck) aendiene en(de) verclaeren zullen hoeveel zyl(ieden) telcken gebrouwen en(de) getont zullen hebben,en(de)datter telcken nyet meer gebrouwen en ist dan zyl(ieden) telcken zijn aendienen(de) op pene soe contrarie bevonden zal worden van gestraft te worden als meyneedich. Ende soo verre daer gheen meesterknechten gehouden en worden,zullen de brouwers de voors(eide) verclaringhe en(de) aendieninghe gehouden zijn op heurl(ieder) eedt zelffs te doene,op de pene als boven.
Item op de clachten menichvuldel(yck) aen wet en(de) Raedt gecommen, dat som(m)ighen hen nyet en ontsien mett cruycken kannen, ende anders bier vuyt schepen kelders oft brouwerien te haelen en(de) draeghen in huysen oft elders,daert hem belieft, oock grootel(ycks) tenderen tot fraudatie opden voors(eide)excys,hebben Bailliu,Burgmrs., Schepen(en) en(de) Raiden voorn(oemt), om daer in te voorzien zoe veel mogelick ist, geinterdiceert, en(de) interdiceren wel scherpel(yck) miysdesen,dat nyemant wye hy zy hem voortaen vervoorderen en zal vuyt schepen schuytten, kelders, oft brouwerien, enigh bier met cruycken Kannen,potten oft anders te haelen, en(de) in eenighe huysen oft elders te draghen, op de verbeurte van twee ponden groot(en) vls.(vlaams) voor deerste reyse, zoe wel te verbeuren by den ghenen diese haelen en(de) draghen zullen, als de ghene die de bieren aencommen daer vuyt dattet gedaen wort. Voor de tweede reyse gel(yck) twee ponden groot(en) vls. en(de) voorts van daerenboven arbitral(yck) gecorrigeert te worden naer gelegentheyt van de saecke
Alle welcken voorgeroerde baeten hiervooren nyet geapppliceert geconverteert in dryen te weten den officier oft die dexecutie doen zal een derde paert,den aenbringher oft den visiteur tweede derde paert, ende die stadt tlaaste derdepaert.
Ist gepubliceert ter peuyen der stadt Arnemuyden gestelt op den vyffden Juny XV negen entachentich.
In kennisse van my
Cannoy.