Resoluties van het bestuur van Arnemuiden
Op den XVen meerte 1590
Het gaat om de schadeloosstelling van burgemeester Nederhoven en pensionaris Zonnius die samen met de baljuw op 26 januari l.l. naar Holland gereisd zijn " mette missive vande verkiesinghe van de nyeuwe Wet e.a. Zie hiervoor een of meer resoluties in vorige jaren.
Op den IIen Aprilis 1590
Geheime(gesloten) stukken mogen niet voortijdig geopend worden.
... de Bailliu terug ..... wedervaeren gedaen .... (ook) besloten missive van Zyn Excie(Prince Maurits) inhoudende de Vermaeckinge ende Vernyeuwinghe van de nyeuwe Wet voor de toecommende Iaere.
Daerop gevraecht en zynde off de voorss missive geopent zal worden voor dat stadts rekeninghe gedaen zal zyn is by W+R geresolveert dat naer ouder costume de voorss missive gesloten zal blyven ende nyet geopent zal worden voor dat de stadtsrekeninghe gedaen ende gesloten zal zyn/ is derhalve tot doender voorss rekeninghe genomineert de toecommende vrydach ende geordonneert ende belast daervan een billet voor stadthuys vuytgestelt te worden tot advertentie (informatie) van eenyegel(icken).
Stapelvrijheid in Dordt ?
Den Br. Govert van Nederhoven en Mr. Heyndrick Zonnius pensionaris dess stadt van gel() van stadtsweghe te Dort enden Haghe geweest hebbende / hebben oick rapport gedaen van tgundt zyl(ieden) met die van Dort nopende de stapelvrijheyt van de burgers alhier gehandelt ende voorts in stadts zaecken ende processen inde Hage aengaende?? gedaen ende gebesoinngneert hebben/
N.B stapelvrij: vrij van stapelrechtgelden; tolvrijheid van goederen, die de steden voor eigen gebruik nodig hadden. Mogelijk is: dat Dordrecht weigerde de smalstad Arnemuiden als stad te beschouwen en een gelijke behandeling te geven als Middelburg.
Op den IIen Aprilis XVc tnegentich
Stad getuige van doop kind van de Baljuw
Op verzoek van Balliu van de stadt of de stadt getuige wilde zyn by de doop van zyn kint wordt Jan Adriaensz van der Bye van stadtweghe in der Kerck als merghe oft anderen toecommende daghe te verschijnen ende getuighe van de doop van tvoorss kint te wesen/
Over het schoone te houden van de bancken ende insunderheyt sheeren banck.
Mr. Jacob Hermants en zijn vrouw hebben een request ingediend waarschijnlijk m.b.t. tot schoonmaakwerkzaamheden in de kerk. Waarschijnlijk hebben zij een hogere vergoeding gevraagd.
W+R besluiten dat de thesauriers aan hen de som van de 2 ponden vls (12 gulden) eens(eenmalig) ? " mits dat hem(n) by dese gordonneert wort de bancken van de kerck ende sheeren banck schoone te houden ende schoonder" te houden dan tot noch toe gedaen is/ op pene van daer in naerder voorzien te worden /
Op den XVIIen Aprilis 1590
Over het ambt van thesaurier/excysenaer ende contreleurder
Over de nadere instructie op het ambt en de bediening van het thesaurierschap " mitsch opt ampt van de excysenaer ende van contreleurder ende deselve eerstdaechs over te bringhen/ omdie gezien die geadvoyeert (goedgekeurd) gemeerdert gemindert oft daer in geordonneert te worden zoemen bevinden zal te behooren/
Kladtransciptie
Over goede maar ook slechte stadsadvocaten.?
Op de propositie van de burchmrs. gedaen nopende de advocaten die de stadt tot noch toe gebruyct heeft in Gravenhaghe ende daerbeneffens verthoont zynde dat Corn. van Alphen stadtsadvocaet die voor zekere Iaere(n) te Leyen (Leiden) gewoont heeft/ wederom metter woine in den Haghe ende in zyn plaetse(functie ?) gecommen is/ mitsgaders dat bevonden is dat eenige advocaeten die gheen besoigne gedaen hebben alevenwel hem hebben doen betaelen/ al ofte die besoigne gedaen hadden ende voorts gevraecht zynde offmen Mr Reynier van Amsterdam advocaet die tot nochtoe dess voorss van Alphen plaetse bewaert heeft affdancken oft in stadtdienst houden zal/ Ende op alles gedelibereert zynde/ hebben die van W+R geresolveert ende goetgevonden dat men vooreerst den voorss Mr Reynier in stadtsdienst te houden ende hem zyn pensioen van II ponden siaers continueeren/ ende jaerl(icks) betaelen zal gel(icke) oock gecontinueert ende jaerl(icks) betaelt zullen worden aen Mr Corn van Alphen ende Mr Hillebrand Valck elck twee ponden grooten Vls voorss tot een pensioen.
Doch hebben verstaen ende by dese geordonneert dat voortaen dadvocaeten van de stadt tzy een of twee /drie te werck gestelt zullen worden alleenl(ick) van hen besoigne noticie houden(de) ende betaelt zullen worden ende behooren/ zonder dat voortaen dadvocaeten meer betaelt zullen worden die gheen besoigne doen zullen. Tot welcken fijne aende voorss advocaten van stadtswege gescreven ende heurl(ieden) tgundt voorscreve by beslote missive verwitticht zal worden/
Op de propositie gedaen van dat des Baillius dienaer hem nyet en quijtte naer behooren in teexecuteren van stadtsvoorboden zoe ten respecte van storten der vuijlicheyt als anderssins mitsgaders verthoont zynde dat de dienaers gheen cypiers oft bewaerders der gevangenisse en behoorde(n) te wesen zyn den B. ende Burchmrs. by W+R gecomm. om op der ampt der dienaers mitsch op tbedienen van cipierschap te voorzien ende daerin te ordonneren//
Visitatie van alle scholen
Er werd een commissie benoemd om alle scholen " die in de stadt zyn te visiteren ende de nombre (aantal) van de kinderen op te scrijven/ ende voorts alle faulte dier in de scholen zijn te ondersoucke ende van alss rapport te doen/ Om op thouden der scholen voorzien ende ordre gestelt te worden ende behooren/
Over de " punct" van het Antwerpse Hoofd
Op de propositie by de burchmrs. gedaen oft men de punct van tantwerpsche hooft voorder vuythaelen oft wederom met rijs ophaelen zal/ ende daerop gedelibereert zynde/ hebben die van W+R gecomm. beyde burchmrs./ mitsgaders de Tresoriers om daerop van luijde hen des verstaende (deskundigen/ specialisten) advys te nemen wat dat daerin alderbest gedaen zal worden ende daervan rapport te doene/
N.B. Het geld van de boeten "voor dese reyse" voor de armen.
Gevraecht wat men doen zal mettet gelt van de verbeurde boeten van den voorlede jaere dat by de secretaris in collegie gebrocht is/ is by W+R geresolveert dat men tselve gelt voor dese reyse ende sonder tzelve t trecken in consequentie den armmeesters geven sal om tot behouff van de armen geemployeert te worden//
Kladtranscriptie
Op den XXIIen Aprilis 1590
Over gevangen Zeerovers
Op de missive bij die van de Admiraliteyt tot Middelb. aen Bailliu +B+S deser stede gescreven beroerende de gevangene zee roovers alhier/ ende merckelick op tpoinct van de zelve missive daer by versocht wort dat Langen Luyt met noch eenen gevange met een ooghe tot Middelb. gesonden souden worden by den duerwaerder alhier present om by die van der admiraliteyt rigoreusel(ick) geexamineert te worden/ hebben die van W+R goet gevonden ende geresolveert dat men de voorss twee gevangens naer Middelb. zal laeten volghe om rigoreusel(ick) geexamineert te worden conform de voorgeroerde missive mitsch dat zelve gevangens geexamineert zynde naer behooren alhier weder in gevangenisse gebrocht te worden/ van welcke reserve (voorbehoud) die van de Raedt geadverteert zullen worden zynde tot dyen fyne gecomm. den Burcmr. Jan Adriaensz. van der Bye /Jan Spierinck Rade ende den Secretaris C annoye//
Op den XXVen Aprilis 1590
........Articulen op tampt van tresorierschap .....openbaerl(ick) gelesen in collegie. ...... Articulen onder signature (van de secretaris) gebracht.
De stad "licht" (leent) op interest (vaak 12%)100 pond.
.....als eenighe schuldt(e) zyn van der stadt die nootel(ick) betaelt moeten wesen en ..... gheen midele van gelde...en is/ Soe Tresorier by W+R geauthoriseert enz. mitsdesen om tot stadtslaste op Interest op te lichten (lenen) de somme van hondert ponden Vls verstaende dat daer toe particulier obligatie gedaen zal moeten worden van den ghenen van Collegie van W+R die daertoe versocht zullen worden/ mits dat de ghenen die hen particulier obligatie verleenen zullen alle de stadtsmiddelen ende Incomme by desen in handen gestelt worden / ende dat voorts de bovengenomineerde magistraten ende Raiden in hen prive daervoor verbonden zullen wesen ende blyven om den geinteresseerde daervan te bevryden ende malkanderen gelycke last te helpen draghen.
Tot welcke eijnde alle de stadtsgoederen ende Incommen henl(ieden) in handen blyven zullen/
Op den XXVIIen Aprilis XVctnegentich
Over tantwerpsche hooft: de punct(spits) zal afgebroken worden
........(met betrekking tot het) punct van tantwerpsch hooft ... visitatie + rapport "gevraecht zynde offmen de zelve punct vooren affbreken ende vuyt de gront haelen zal zoeveel mogel(ick) is oft dat men de zelve punct met rys weder haelen zal ende op alles gedelib. zynde naer behooren hebben die van W+R geresolveert/dat men de voorss punct voorts affbreken ende op of vuythaelen zal metten aldereersten ende mette bequaemste middele mogel(ick) zynde/
..... de burgers over heurl(ieder) huysen ten achter vier honderste penn. over de Jaeren 86. 87,88 en 89/ ende daerop verthoont zynde dattet onmogel(ick) alle de zelve dobbele penn. tsaemen te doen collecteren hebben die van W+R geresolveert allereerst collecteren den dobbelen C penn de anno negenentachtiich/ Ende gevraecht hoe men gevouchlicxst de voorss collecte voldoen ende offmen die collecte zal doen ophangen (ter algemene kennis brengen; te koop aanbieden/verpachten) om te weten wien de collecte voor minder gelt ende ten minsten coste wil doen opdat men van stadtsweghe eenige toe commen ? zal/ is by W+R geresolveert dat men de collecte ophanghen zal//
Om by de ghenen diet voor den minsten penn. willen collecteren geinnet te worden metten aldereersten mogelich zijnde ende wel verstaende dat de zelve collecteur gehouden zal zyn van twee maenden alle solemniteyten tot Inninghe van de voorss C Penn. te doene volgens zekere Instructie by geschrifte gestelt ende ten desen voorgelesen zyn/ Ende voorts daerop gevraecht zyn wie de collecte zoude begeeren ende daerop eenich discourse gevallen zynde hebben die van W+R tselve genomen in heurl(ieder) deliberatie om ter naester vergaringhe daerop gedaen te worden/ zoe eenyeder in zynen Rade bevinden zal te behooren/ waernaer by Albrecht van den Graft gepresenteert zynde voir hem ende Jan Spierinck de zelve collecte te doene beneffens den secretaris mits tsalaris van de zelve collecte stellende in de discrtetie van de Burchmrs./ hebben die van W+R dezelve presentatie oock genomen in heurl(ieder) deliberatie om ten naestyen vergaderinghe geaccepteert oft gerefuseert te worden zoe zyl(ieden) te rade werden zullen/
Alless desen onvermindert is by W+R geresolveert datmen mergen publicatie doen zal van dat eenyeder zyn honderste penn reetmaecke om te commen betaelen in handen van deghenen die de collecte hebben zal met waerschouwinghe dat eenyegel(ick) zyne huerders tvierde paert van de C penn. op elcken Jaere zal mogen doen betaelen by de aldergereetste middele mogel(ick) zynde ende zoe een yeder te rade werde zal//
Den Ven Meye XVc tnegentich
Over de "delvinghe" van de "nyeuwe " haven
.... van de delvinghe van de haven daervan over eenighen tyt resolutie genomen is van (mede/) in de voorts te vaeren/ Ende gevraecht offmen achtervolghens de zelve resolutie daermede voorts vaeren zal hebben die van W+R alvooren daerop te disponeren goetgevonden ende geresolveert/ Datmen op de zelve delvinghe van delvers timmerluyden ende schippers Informatie ende advys nemen zal/ zynde tot dyen eynde gecomm. beyde de burchmrs. ende tresoriers mitsgaders den secretaris om eerstdaechs op alless informatie ende advys te nemen ende van alss particulier rapport in te bringen binnen acht daghen naestcommende//
XVen Meye 1590
.... over de delvinghe van de haven.... advys genomen...- behoorl() deliberatie W+R noodigh bevonden + geresolveert datmen die voorss delvinghe vander haven doen zal metten eersten mogel(ick) zynde op zulcken groote als tselve tegenwoordel() affgesteken is/ Ordonnerende voorts day men de voorss. delvinghe eerstdaechs openbaerl(ick) besteden ende daervan caerten vuytstellen zal tegen ten Saterdache naestcommende ter twee uren/ Ende beroerende de havengelde alreede geconsenteert ende gestelt op den dubbelen C penninck op de huysen conform tnyeuwe cohier daervan gemaeckt zynde zynde voorss Tresoriers by W+R gecomm. ende mitsdess tot Inninghe van den havengelde ende om daer toe eerstdaechs te verstaen ende beginnen ende provisie van gelde te maecken / Daertoe eerstdaechs tot waerschouwinghe van eenijegel(ickr) een publicatie dedaen zal worden//
XXIIIen Meye 1590
Zo goedkoop mogelijk !!
.... bezig met bestedinghe van de delvinghe van de haven in toosteynde van der stadt ende dat tselve nyet en heeft wel connen geeffectueert worden dan dat daernae eenge aerbeyders burgers van de stadt de zelve delvinghe wel hebben willen aennemen vuyter hant tselve gelaeten hebbende voor een pont Vls de roede/ Ende gevraecht off men met delvinghe van de voorss haven voorts vaeren ende vuijter hant besteden sal dan nyet ..... gedelibereert ..... W+R goet gevonden dat men mette delvinghe van de voorss have ende zulcx de voorss delvinghe vuyter besteden zal aenden ghenen die se begeeren aen te nemen zoe goecoop als men zal connen zynde tot dien eynde gecomm. beyde burchmrs. ende Tresoriers om tselve eerfsrtdaechs te effectueren ende op allss goede vaste ende stecke conditien te maecken dat de voorss delvinghe van desen somer geeffectueert ende volbracht werde/
Op de VIIIen Juny XVctnegentich
zie hiervoor de publicaties.
Verbod op het houden van varkens
Op tverbot van de verckens binne der stadt nyet te moghen houden is by W+R geresolveert dat men de publicatie dien aengaende doen zal naer ouder costume doch dat op de toelatinge van de verckens te mogen houden dwelck tot noch by den Bailliu toegelaten is by den zelven Bailliu ende Burchmrs continuel(ick) discretie gebruyct worde om tselve te mogen toelaeten op zulcke plaetsen daer nyemandt van vercort ende oft eenighe vuylicheyt oft stanck en lydet.
Verboden vuylicheyt te storten tot waerschouwinghe van een yegel(ick_ aldaer een blick oft bort gestelt zal worden inhoudende tverbot
Alle "voorboden in't openbaer gelesen van nyeuws goet gevonden ende geresolveert.
IXen Juny XVc tnegentich
Het gaat over de "nachtwacht ende de dachwacht "
Ook over "aencommen van schepen by nachte" . Grote voorzichtigheid geboden.
Op den XXIIen Juny XVc tnegentich
Belastingontduiking m.b.t. binnengebrouwen bieren
Opt vertoogh van de Burchmrs gedaen dat de stadt ten respecte van de binnebrouwerien in haere excysen vercort wort by de brouwers die hen(hun) vuyt hen brouwerien draghen ende de zelve in der burgers huyssen in doende zijn directel(ick) tegen dordonnantie onlancx op de binnenbrouwerien gemaect ende gevraecht hoe daer in gevouchlicxst geremedieert zoude mogen worden/
Op den laesten Juny XVc tnegentich
Geheime afspraken tussen bierstekers.
Regelingen m.b.t. de invoer van zware bieren enz.
Op de requeste van Steven Dirricxz Ruyter ende Corn. Cornelisz. in de roode Leeu beyde bierstekers .... aen W+R.... verscheyde versoucen ende artc. om daerop voorzien ende geordonneert te worden .... W+R ... alvooren daerop te disponeren wel expressel(ick) de voorss bierstekers verboden enz. mitsdesen die courthinge ende collusie (geheime verstandhouding/onder een hoedje spelen) die zyl(ieden) tot nochtoe notoirl(ick) ende merckel(ick) onderlinghe gehadt ende gebruyct hebben int taffvaeren ende aencommen van heurl(ieder) bierschepen/ Ordonnerende ende belastende volgens dyen dat zyl(ieden) zonder courtinghe oft collusie hen schepen zullen laeten vaeren ende aencommen ende de stadt tallen tyden van bier zulcx voorzien dat die tot gheenre tyde gebreck van bier hebbe oft eenighe schade lyde/ Op pene dat zoe verre zulcx bevonden worden ende de stadt teenighen tyden gebreck van bier hebbe oft schade lyde/ Dat dordonnantie op de bierstekerie gemaect ende by de suppl. geexecuteert zal worden/ Ende disponeren voorts op de voorss requeste ende eerst op teerste poinct van dyen mentionnerende van de binne brouwers ten fyne henl. pharo te brouwen.... tselve versouck by W+R mitsdesen affgeslagen.
Op tweede poinct wort de suppl. toegelaeten hen debiteuren tappers zynde alleenl(ick) by ghyselinghe oft tooninghe ? tot betaelinghe te mogen bedwingen voor die schulde die zyl(ieden) voortaen maecken zullen daervan eerstdaechs publicatie geschieden zal.
Opt derde poinct ende versouck van de zwaere bieren hier te moghe bringhen is tselve voor deze tyt affgeslagen.
Opt vierde poinct hebben die van W+R geconsenteert enz. .. soe wanneer binnen deser stadt eenich hollants bier gekeldert licht dat alsdan dat alsdan nyemandt ende insunderheyt de tappers gheen hollantsche oft oock inlantsche bieren van Middelb. oft andre plaetse in Walcheren en sullen moghe haelen opdoen oft laeten verexcysen wel verstaende dat de zelve gekelderde bieren redel(ick) goet zullen moeten zyn om te mogen tappen ende gebruycken/
Opt vyfde poict verclaeren myn heeren genouchsaem voorzien te hebben mette ordonnantie op de bierwerckers onlancx gemaect ende by de bierwerckers bezwooren/ welck ordonnantie men verstaet dat voortaen (correct) onderhouden zal worden/
Rhetorica mag onder voorwaarden spelen op de Jaermarct
Op de requeste by die van Rhetorica aen W+R gepresenteert om inde toecomm Jaermarct te moghen spelen/ hebben die van W+R geconsenteert ende toegelaeten te moeghen spelen mitsch dattet spel by den Bailliu ende die Burchmrs gevisiteert zal worden/
?? Gevraecht oft Jan de Leeu ende andere binnen dess stadt wonende ende lantneringhe doende gehouden zullen zyn te karren ? voor de stadt neffens andere lantsaten hebben die van W+R verstaen ende geordonneert datse kareren ???
Op den VIIen Jully XVc tnegentich
Over tconchergeschap van stadthuys
Op de propositie by de Brs. gedaen nopende tconcherge schap van stadthuys deser Stadt van hoe op de bedieninghe van tselve conchergerschpap gehandelt zoude mogen worden/ Ende alvooren gevraecht zynde offmen raedtsaem vindt den concherge die gecomm. soude mogen worden int Stadthuys zal laeten woonen dan nijet/ is daerop by W+R geresolveert ende goet gevonden dat den concherge in stadthuys wonen zal/ houdende voorts de dispositie op de commissie van tselve conchergeschap in state tot vrydaghe commende.
.... om der armmeesters rekeninghe die alsnoch ongedaen ende ongesloten zyn / te hooren ende sluyten naer behooren ende daertoe eerstdaechs te procederen ende te continueren tot dat alle de rekeninge gehoort ende gesloten zyn/
Er is in Arnemuiden nog maar 1 "vroetwyff"
Gevraecht off men de gaige van Lynke tvroetwyff die nu hier alleene is zal continueren dan nyet is by W+R geresolveert datmen de voorss gaige opseggen zal/ mits dat men haer betaelen zal de drie ponde die verschonen ? zyn/
Op den XIIIen Jully XVc tnegentich
Request by Steven de Ruyter..... om vrydom van zyn drinckbier te hebben .... request opgehouden sonder daerop te disponeren om redenen/
Lauwereus Decker wordt concierge van het stadhuis
Vele burgers willen concierge van het stadthuys worden .
... drie personen voorgestelt die daertoe bequaem souden mogen wesen/ namentlick Adriaen Adriaensz Vleechouider/ Lauwereys Decker ende Yesken Cornelisz Senior ?/
.... by meeste voysen gekoren de voorss Decker.
...by provisie..
conditie: woonen in een van de stadts Cuecke ende voorts genieten zal van licht ende van brant zonder meer//
Bierstekers mogen tot 1 october zwaere bieren importeren
Maximumprijzen ingesteld.
Opnieuw request van Steven Dirricxz Ruijter ende Corn. Cornelisz. in de Rode Leeu .... om de zwaere bieren hier te mogen bringhe emmer voor zekeren tyt ..... geconsenteert dat zyl(ieden) zwaere Delftsche bieren alhier mogen bringen van nu aff totten eersten Octobris naestcommende wel verstaende dat de zelve Zwaer bieren nyet hooger alhier gebrocht ende vercocht zullen mogen worden dan tot twintich schell. de tonne/ wel tot leeger pryse ende nyet tot hooger prijse/
Op den XXen Jully XVc tnegentich
Over "de delvinghe" van de "nyeuwe" haven. Hogere kosten dan geraamd.
..... de aennemers van de delvinghe van de haven te kennen gegeven ende verclaert hebben, dat zyl(ieden) hen aengenomen werck nyet en connen volmaecken voor den prys daer voor zyl(ieden) tselve aengenomen hebben.
Resolutie: ..... de voorss delvinghe voorderen ende doen volbringen zal (volgens) de besteck daer van zynde ende gevraecht hoe tselve best geeffectueert zoude connen worden ende oft tselve by ander manieren bij der hant genomen zal worden/ is by W+R geresolveert dat men de aennemers mettet volck daermede zyl(ieden) werckende zyn zal laeten wercken desen ommeganck vuyt ende dat men henl(ieden) met zoe luttel gelts zal betaelen alst mogel(ick) zal zyn//
Clacht by Corn. Cornelisz. biersteker over eenighe bierwerckers.
Iemand mag niet gelijk schipper en bierwerker zijn.
Gevraecht oft een schipper voerende yemands bierschip bierwercker zal mogen wesen dan nyet geresolveert dat gheen schippers(die bier vervoeren) bierwerckers zullen moghe wesen ende dat overzulcx Joris van Brabant aengeseyt zal worden by de brs dat hy oft tbierwerckersschap oft bierschip zal moeten verlaeten/
Verzet bij arrestatie
..."eenen passementswercker (heeft bij zijn arrestatie door de wacht) geresisteert". Besloten " den voorss passementswercker in apprehentie te nemen ende buyten huyse te haelen/ om daer naer tegen hem geprocedeert te worden naer behooren/
XXIIIen Jully
Over "de delvinghe" enz.
.... aennemers... aengenomen werck voor tbesproecken loon nyet en connen opmaecken ende datse oock gheen geloove meer en hebben by de leveraers die henl(ieden) tot noch toe vier broot ende andere eetwaere gelevert hebben/ hebben die van W+R gepersisteert by hen voorgaende resolutie genomen den XXen Jully laestleden/
Consenterende dat men den aennemers affspreecken sal tgundt zyl(ieden) voortaen haelen zullen tot Saterdaghe commende/
Op de propositie gedaen van dat de tresoriers claghen dat zyl(ieden) vervolcht ende geimpertineert worden om eenighe oude stadtsschulden die over jaer ende dach van gelevert rijshout ende andere materialen verschenen zyn/ ende welke zijn de ...bequaemste middelen (om de schulden te voldoen ?)
....tot laste van de stadt honderd ponden op Interest te lichten mits dat daervan partic. obligatie enz. Zie boven.
Op den Laesten Jully 1590 Kerk
Kladtranscriptie
Visitatie van de scholen vanwege de classis Walcheren
Op tvertoogh by de burchmrs gedaen van dat zekere ministers van weghen de Classis van Walcheren alhier ghisteren geweest ende versocht hebben visitatie over de scholen alhier te doene achtervolgende tplaccaet daervan onlancx gepubliceert ende daertoe eenighe vuyt collegie met henl(ieden) te hebben.
Niemand uit collegie wordt gecommitteert.
wel.. dat men nyettemin den voorss ministers consenteren zal de visitatie ende zulcx te doene als tvoorss placcaet is medebringende zoe zyl(ieden) te raede werden zullen/
Gillis Cartier wil "bevrijdt wesen van den apprehentie op zyne persoon ..... de gedecreteerde apprehentie gesurcheert enz. mitsdesen consenterend dat die suppl. zal mogen wercken ende zyn affaire doen ende zyns gelegentheyt mits dat hy gehouden sal zyn te waecken ende hen te draghen en alle behoorl(icke) onderdanicheyt gel(icke) een goet burger schuldich is te doen.
..by toecomm. rebellicheyt zoe wel der wachte aengaende als anderss bevonden wort >>>>> zwaer gestraft>>>> ook als exempel gelet op "voorleden faulte"
Wat betreft Joris van Brabant : W+R persisteren by vorige resolutie.
!!Aennemers van "de delvinghe" van de haven:
Brecht Adriaensz/ Janos Pietersz/ Pieter Claysz/ Janos Willemsz.
Een landmeter moet opmeten hoeveel de aennemers gedolven ende gewrocht hebben; pas daarna "ordonnantie naer behooren"
Gaat over een ordonnantie over het contreleurderschap
Alzoe Huige Spierinck den Oude in zynen leven contreleurder deser werelt overleden is/ende dat in zyn plaetse een ander contreleurde dient gestelt te worden/ Soe is alvooren daerop te disponeren .... concept van een ordonnantie op het contreleurderschap by W+R op de bedieninghe van tvoorss Contreleurderschap ende alvooren daerop te resolveren is op de propositie ende den vraghe offmen den excijs van de stadt voir nu verpachten zal oft nyet/ by W+R geresolveert dat men voor deze tijt gheen verpachtinghe doen zal/ ende dat men een contreleurder by provisie committeren zal onder de voorgeroerde ordonnantie zoe die gelesen geconcipieert ende hieronder van woort te woort gestelt is/ Ende voorts gelesen zynde zekere requesten van verscheyden persoonen aen W+R gepresenteert/ om tvoorss officie van contreleurderschap te hebben als namel(ick) van Huige Spierinck de Jonghe/ mr. Jacob Hermans/ Louys Baston clockspeelder/ ende Olivier de Keeuwer/ hebben die van W+R vuyt de bovengenomineerde persoonen by provisie tot contreleurder van de excys gecommittert enz. mits desen de voorss Huige Spierinck die eerstdaechs ontboden ende geedicht zal worden om de voorss ordinantie te onderhouden naer behooren/
Barizeel ? stadtsaerbeider... verzoekt om vrijstelling van wacht omdat hij "stadtsaerbeider" is " ende tot alle werck van de stadt tzy vuijle oft ander arbeyts voor een loon enen gereet moet wesen/ hebben die van W+R geresolveert den voorss Antheunis Barizeel ? ten respecte van zyn versouck van vryden toegeleyt ende legge te mitss dess jaerlick die somme van 9 gulden/
.... de voorss magistraten voortaen by tpoortsluyten vrij zullen zijn/ mits dat zyl(ieden) doplesinghe van der wachte savens gehouden zullen zyn te doen gel(icke) de wachtmr. gedaen heeft op pene van by elck te verbeuren die byden oplesinghe nyet wesen zal van eenen schelling tot proffite van de wachtmr./
Cornelis Luck >> nieuwe stadtsprocureur
Alzoe by verscheyde missiven gebleken is dat Jan van den Riviere stadtsprocureur in den Hage zyn procureurschap wel resigneren oft alreede geresigneert heeft op Merten Roose/ ende dat nootel(ick) zy datter een ander stadtsprocureur eerstdaechs gecomm. worde om alle stadts zaecke waer genomen te worden/ Soe hebben die vam W+R volgende recommandatie van den Raedtheere Borre mitsgaders Mr Reynier van Amsterdam stadtsadvocaat in de haghe van de twee personen namentl(ick) Cornelis Luck ende die voorss Merten Roose tot stadtsproc. inden Hage Corn. Luck onder tpensioen van XXI schell. VLs gel(icke) voorgaende gehadt hebbe/
Op den XIIIen Augusti 1590
Over de "delvinghe" van de "nyeuwe" haven
Op de req. van Brecht Adriaensz. Janos Pietersz Pieter Claysz/ Jacob Willemsz aennemers van de delvinghe van de haven is by W+R geresolveert enz. de zelve aennemers te ontslaen van heurl. voorder werck van heurl.. aennemynghe dat zy noch te doen hebben/ Ende ten respecte van twerck dat by de voorss aennemers tot nu toe gemaect is/ geordonn dat de suppl. mette tresoriers zulle commen in liquidatie van al tgene zyl(ieden) gewrocht ende daerop ontfangh hebben zoude mogen worden is by W+R geresolveert dat nu van stadtsweghe tselve werck by der hant nemen ende in dachgelde zal doen maecken ende daertoe eerstdaechs huiren alle aerbeyders diemen zal connencrijghen/ daerover gestelt zal worden Antheunis Varizeel stadtsarbeyder/ Ende om noch daer in te beter toesicht nemen ende alles met behoorl(icke) authoriteyt gedaen magh worden hebben die van W+R geresolveert ende gewillecueert dat voortaen te weten van donderdache te beginnen alle dach een vuyt W+R daer in begrepen zynde pensionaris ende Secretaris den geheelen dach op twerck wesen zullen om opalles goede ordre te stellen ende op alles toe te zien ende daerbeyders voor te stouwen zoe dat behooren zal/
Ende om de penn. daertoe dienende gevouchlickst te vinden ende daerop gehoort zynde den pensionaris Sonnius die mits desen verclaerde dat aen hem gepresenteert is gelt op rente onder goede versekerheyt van ypotheke ende anderss is den Burchmr Jan Adriaensz gecomm. om daernaer te vernemen ende indien hy eenige penn. gecrygen can tselve te accepteren ende daernaer daer van rapport te doene om op den versekerheyt daervooren te doen ordre gestelt ende voorzien te worden zoe tot versekerheyt van de goede luyden als oock tot versekerheyt vab de ghene die daervooren versocht zullen zyn om in te staen best ende bequaempst bevonden zal worde te behooren/
XXVen Augusti 1590
Opt vertooch van de patente van Zyne Excie .... gelast de Compaignie van de Grave van Solms binnen Arnemuyden ... 3 uit collegie naer Zyn Excie om te remonstreren daermoede van de Gemeente .... versouck ontslaeghen oft ten minste datmen mette halve compaignie zoude moghe (volstaan) ende voorts dat in allen gevalle indien men de geheele compaignie oft in deelen zoude moeten ontfanghen henl gelast werde henl. logementen te soucke conform dord. van de Staeten daervan zynde/
Kladtranscriptie.
200 ponden Vls geleend van de weeskinderen van Alexander de Haultain, vroeger gouverneur.
Alzoe Jan Adriaensz van der Bye burchmr. gerapporteert heeft dat Monsr de Muldre Bailliu .... van de Vere ? van weghe de kinderen van Joncheer Alexander de Haultain geconsenteert heeft tweehondert ponden gr. Vls op rente te doene mits mits daervan hebbende tverbant van particulier ypotecke ende persoonen/ ende dat hy tot dyen fyne gekosen souden hebben den voorss burchmr Bije mitsgaders Aelbrecht de Graft ende Jan Spierinck om van henl() voor de voorss II c ponden gr Vls tot behouff van de voorss weeskinderen voor Schlaen ? dalhier een reysebrieff(rentebrieff?) te verlyden van XII ponden X schell gr Vls te lossen mette penn XVI teenemael in eender reyse tot opsegghinge van de voorss weesen soe wanneer die gelt van doene soude hebben mits waerschouwinghe van zes maenden te vooren/ ende daervoor te verbinden spec. elck heurl. huysse ende pers. ende generaele goederen tot goede verzekertheyt van de voorss wese/ ende behoorl. rentebrieff voor schepenen daervan te verlijden mits dat tot heurl. verzekertheyt ende Indemniteyte in handen gestelt ende special. ende als pant mitme ? verbonden hebben enz. mitsdesen eerst toude stadthuys met alle zyn gevolge ende toebehooren zoe tselve binnen dess Stadt aende marct is staende/
Item thuys met alle zyne gevolge ende toebehooren gestaen aende vischmarct dess stadt ende genaemt de groote Sterre ende voorts alle ander stadts huysen ende erven die de stadt heeft mitsdat daerenboven verstaen wort dat alle stadtsincommen zoe ordinaris als extra ordinaris henl. daervorren verbonden zal wesen en blijven. Zie boven
Op den XXVIIIen Augusti 1590
Over het fourieren
Rapport over de Compagnie.
Soldaten hebben geen logement kunnen krijgen: nu besloten " dat men naer ouder costume zal fo(u)rieren /
Ende gevraecht offmen de oude foriers zal continueren om de aenstaende forieringhe te doene/ off dat men nyeuwe foriers comm. zal/ is geordonneert dat de foriers telcke veranderinghe van garnisoen vernyeuwt ende vermaect zullen worden/ ende dat die voortaen foriers wezen zullen genieten zullen twee gulden ter maent ende voorts opgeworpen zynde wat de voorss foriers van heur extraordinaris moeuten van buyten die stadt om tservicie gelt ende anders te solliciteren voortaen hebben zullen/ is by W+R geresolveert dat ten respecte van dyen de voorss in plaetse van de voorss drie guldens ter maent/ waernaer tot nyeuwe foriers gecomm. de voorss Haertman Michielsz Coster ende Pieter Graft beyde schepenen/
Den burchmr. Jan Adriaenz van der Bye / Adriaen Soeteman schepen ende den secretaris Cannoye zyn by W+R gecomm. om henl(ieden) terstont aen de Raedt van Zeellt te vertransporteren ende versoucken tottet logeren van de soldaten eenigen extraordinaris mondelinghe verthoont/
Op den IIIen Septembris 1590
Toezicht nodig op de "delvinghe" van de nieuwe haven
Om van nu voortaen vogende de resolutie van de XIIen Augusti te beter toesicht genomen te worden opt wercke van de delvinghe van de haven is by W+R goet gevonden ..... twee vuyt de Raedt daeronder begrepen den pensionaris ende secretaris alle daghe opt werck present wesen zullen den geheelen tijt/ dat men dat men werck(t). Op de boete soe wie teenige tyt absent zal wesen van te verbeuren V schell..gr. Vls (die zullen proffiteren elck drie lootkens sdaechs)
N.B. Wat zijn "lootkens" ? Of, kinderen die na loting mogen meewerken aan het vervoeren van zand en grond, of iets anders.
Zie hiervoor onderstaande.
Op de XVIIIen Septembris LXXXXtich
Kinderarbeid aan de havenwerken !!
N.B. Op de propositie ende vrage by de burchmr. gedaen offmen de kinderen aende haven werckende in twerck houde sal op den voet zoe se nu wercke is by W+R geresolveert dat de kinderen tzy op lootkens oft anderss zal houden wercke zoe als bij de tresoriers dat proffitelicxt ende oorboorlickxst duncken zal/
gevraecht offmen tvier cant(e)(de houwer ??) voor de kaye van de veersche poorte vuyt doen zal oft nyet is de resolutie dien aengaende gehouden in state tot dat twater uytgehoost ende gedaen zal wesen/ om als dan by advise van luyden hen dess verstaende geresolveert te worden wess (wat?) best wesen zal/
Er is gebrek aan bier in de stad
Op de propositie van bierstekerie / hoe daer in behoorl(ick) gehandelt behoorde te worden om de stadtsschade van gebreck van bier dwelcke tot nu toe lange grootel(ick) geweest is/ voortaen te verhoude(verhoeden) zoveel mogel(ick) is de zelve propositie gehouden in deliberatie by collegie totte naeste vergaderinghe van W+R/
Op de requeste van Mr Hans Goethaer ? om vrydom van der wachte te hebben gelesen zynde den brieff van Capiteyn Michiel Gouverneur van Lillo aen W+R geschreven/ is by W+R geresolveert verclaert dat alhier de voorss Mr Hans van dess stadt neringhe is doende / hy gehouden zal zyn te waecken neffens andere burgers/ dan soe wanneer hy gheen neringhe en doet zal hem nyet minder vryden (vrijheden) gebeurendan andren die binnen dess stadt woonen ende in gel(icke) dienste zyn als de suppl./
Op den VIen Octobris XVc tnegentich
Hoe is het gesteld met de prijzen van bieren in andere steden?
Op de req. by de brouwers gepresenteert is by W+R geresolveert ..... binne drie dache henl(ieden) tInformeren/ ende daervan behoorl(icke) attestatie te bringhen/ Soe in andere steden gebruyck ende wat betaelt wort van meest van de bieren van vyff schell. gebrouwen/ darin gerekent de twee dobble stuivers/ Om tselve gezien voorts geordonneert te worden naer behooren.
Ende is ten desen den Impostmr. van de bieren aengeseyt dat hy oock bier ?? tgundt voorscreven oock zal vernemen.
Meer geld geleend voor de "delvinghe" van de nieuwe haven
Alzoe tot vervallinghe van de delvinghe van de haven meer gelts van doene is/ dan tot nochtoe gelicht is zoe zyn de tresoriers by W+R geauthoriseert om tot vervallinghe van dat voorss delvinghe te lichten hondert ponden gr. Vls oft zoe veel meer als daertoe van doene wesen zal//
Op den XIen Octobris 1590
Cornelis Cornelisz mag van de excysenaar zyn zwaere bieren niet in de stad opslaan. C.C. weigert die in zijn bierschip op te slaan.
.... propositie.... Cornelis Cornelisz biersteker in weygeringe is zijn bierschip op te laeten slaen, daer dyen hem van de excijsenaer geweijgert is zyn zwaere bieren by hem inne gebrocht te laeten opslaen ende daerop gelesen zynde de req. by den voorss Corn. Cornelisz gepresenteert mitsgaders gevraecht daerop best voorzien zal worden/ hebben die van W+R affgeslagen enz. mitsch desen tversouck van de zwaere bieren by hem hier gebracht alhier vuyt te steken/
Ordonnerende voorts dat de suppl. hem zal reguleren ende achtervolgen dordonnantie op de bierstekerie gemaeckt ende by hem onderteeckent//
Op de register by de brouwers gepresenteert ende gezien datte statien?? by de zelve brouwers overgebracht alvooren daerop geresolveert te worden / zyn gecomm. een vande burchmrs. Mr. Jan Boogaert schepen ende den secretaris om aenden Raedt te gaen ende te verthoonen tversouck van de voorss brouwers ende by alle middlen ende redenen te pooghen dat de nyewicheyt van de Impostmr. affgedaen werde ?
Op den XIIIen Septembris 1590
Op de propositie ende vraeghe by de burchmrs. gedaen offmen toelaeten zal de twee lasten zwaer biers van Corn inder Gouwe ? hier gebracht vuyt te steken oft nyet is by W+R gepersisteert by de resolutie dien aengaende eerghisteren genomen..
Deliberatie + resolutie op de bierstekerie te nemen is by W+R gehouden in voordere deliberatie tot in Woensd. naestcommende/
Op de req. van deken + beleeders van tappersgilde is de resolutie daerop gehouden in deliberatie.
Het werk aan de haven wordt i.v.m. het jaargetijde gestaakt
Gevraecht offmen twerck van de delvinghe van de haven staecken en ophouden sal of nyet is by W+R geresolveert dat men de delvinghe staecken(n) zal alsoet zoe laete op tjaer ende alle daghe regenachtich weer wort/
Op den laeste Octobris 1590
Regelingen over de "bierstal"
..... over de bierstal ....
..... voorkomen dat : " by faulte van de bierstekers de schade die de stad voortaen zal lyden ..... bierstekers die tot noch hen deur onderlingh collusie anderss de stadt deur gebreck van bieren notoire ende apparente schade gedaen hebbe/Ende gevraecht by wat goede ende bequame middel (daarin voorzien zou kunnen worden)
.... by provisie hollantsche Ingels (bier) alhier zal mogen bringen ende vercoopen tot XX schell. de tonne dwelck eenyegel(ick) toegelaeten wort te steken zonder in dordonnantie van de bierstekerie verbonden te wesen.
Verstaende voorts dat eenyder oock cleender bieren zal mogen bringen gel(icke) de bierstekers tot noch toe gedaen te weten pharo/ mueselaer ende val op zulck prys als tot noch toe gedaen is geweest stellende mits desen op dordonnantie ende verbant op de bierstekers gemaecct om by eeyder burger hier bier gebrocht ende getseken te worden dat die tbeste brachte de beste vente (verkoop) zal hebben ende dat alles by provisie ende tot dat anderss(ins) ende naerder daer voorzien zal zyn//
Op den IIen novembris 1590
Over tarieven van bieren van de steden van Walcheren.
... Burcmmr. oock zekere daghe behantrycct is zekere resolutie van de steden van Walcheren opt brouwen van de cleyne bieren//
Ende gevraecht.. hoe alhier( ) ordre stellen zal opde cleyne biere binnen dess stadt gebrouwen insunderheyt dat de stadt inhaer oude gerechticheyt van haer excys ( daer in tot nochtoe eenighe oochluyckinge gevallen is ten respecte van de cleijne Inbrouwen biers) nyet voorder achtergelaetenoft verzwijnicht (verzwegen/Verzuimd ?) en werde hebben W+R .... resolutie(genomen met betrekking tot de "cleyne"Inbrouwen bieren) dat de zelve de zelve cleyne bieren voortaen nyet hooger dan onder den daalder gebrouwen zullen moghen worden ende dat tselve den brouwers aengeseyt zal worden/
Ende op de propositie van de stadtsgerechticheyt van excys op de zelve cleyne byeren daer van voor zeven stuivers op ieder tonne biers tot noch toe ooghluyckinghe gedaen/ mitsgaders gevraecht offmen stadtsgerechticheyt weder in treyn bringen ende de zelve VII stuyver weder ontfanghen zal dan nyet/ hebben die van W+R resolutie dien aengaende gehouden in state totte coompste vab de burchmr. Nederhoven/ als wanneer de prervilegien van der stadt openbaerl(ick) gelesen zullen worden/ mits oock dat middelertyt ondersocht zal worden wat de voorss cleeyne Inbrouwen bieren tot Middelburch van excys voor de troublen betaelt hebben ende tegenwoordel(ick) noch betaelen//
Op den XXVIIen novembris 1590
... de tappers ende biersekers (zyn) in eenich geschil " van den prys van de zwaere bieren daervan de bierstekers de tonne begeeren te vercoopen tegen XX schell ende de tappers de tappers daervoor nyet meer en begeeren te betaelen de XVVIII schell/ Ende gevraecht .... de voorss zwaere bieren ende de pharo binnen dess stadt nyet hooger vercoopen te weten de zwaerste bieren tegen XVIII schell. de tonne ende den pharo tegen XIIII schell. de tonne / ende dit volgende dyen tvoorss zwaerste bier by de voorss tappers nyet hooger vercocht ende oft vuytgetapt zal mogen worden dan twee stuivers een oortken de kanne ende de pharo tegen twee stuivers min een deuijt (duit) de kanne/
Ende dat.... by provisie ....gelet op de omliggende (situatie)
Eerst daechs >>>>>>>>>>>publicatie.
VIIen Decembris 1590
..... vuijtdeelinghe van de servicie (van de soldaten) ... naer ouder costuyme ende gel(icke) van ander Compaigne in voorgaende tyden gedaen is geweest conform de lijste daervan by de foriers gemaect zynde ende dat men de voorss Lieutenant Capiteyn voor in plaetse van een gratuiteyt overgeven en stellen zal tgene van de voorss servicie alle burgerie ende oncosten betaelt zynde soude moghen overschieten/
Last van "soetelaers"
op de req. van tappers ende cramer ...clachte ... van dat men onder de soldaten tegenvoordel(ick) is soetelende/ daer van een man allleene tproffyt is treckende- is by W+R gereolveert dat men den Capiteyn versoucken ende aen segge zal om de voorss soetelingh aff te doene ende dat de soldaten met hen gelt oft credyt voortaen zullen mogen gaentot alle de burgers daert hen gelieft.
Er zijn nu meer brouwerijen in de stad en ook om andere redenen worden de accijnzen verhoogd.
....maer een brouwerie... tot voorderingh van deselve brouwerie.... oock verlichtingh van de schamele gemeente die stadtsexcys ten respecte van de cleyne Inbrouwen bierem te minderen zulcx dat van alsdan tot nu toe zulcx van der tonne nyet meer voor de stadt ontfanghen is geweest dan eenen schellinck/
Ende (daer) nu de binnebrouwerien gemeerdert zijn/ mitsgaders bevonden wort de voorss cleyne Inbrouwen bieren by veel verscheyde borgers getapt ende daer deure de stadt grootel(icks) vercort te worden/ Ende ..... dient voorzien om de stadt haer oude gerechticheyt nyet langer quitte te blijven/ soe W+R geres. enz. .. dat men die stdts oude gerechticheyt wederom in treyn bringhen zal.... ende dat volgende dyen van alle de cleyne Inbrouwe bieren die voortaen binnen deser stadts vuytgetapt zullen worden by den excysenaer voor stadtsexcys ontfanghen zal worden boven die schellingtot noch toe ontfanghen vyffstuivers maeckende samen elff stuivers van der tonnedan ten respecte van de cleyne bieren die by de gemeente sonder vuyt te tappe opgedaen zullen worden/ wort verstaen die dat die nyet meer betaelen en zullen dan de schellingh van de tonne naer ouder costume/ is verstaende ende ordonneerende voorts dat nyettegenstaende de verhooginge van excys op de cleyne bieren daer vuytgetapt zullen worden de zelve cleyne bieren nyet hooger en zullen mogen vercocht oft vuytgetapt worden dan een stuver de de stoop//
De aannemers van het delven moeten wat zij over hebben gebruiken om wat zij burgers van Arnemuiden schuldig zijn van victualie enz. t.b.v. de arbeiders te betalen
Burchmrs +S+R verstaen tgundt Brecht Adriaenz Janos Pieters ende Pieter Claysz. ende Jacob Willemsz als aennemers van de delvinghe van de nyeuwe haven aen de zelve haven gedolven ende meer onffanghendan zyl(ieden) verbrocht hebben/ hebben vuyt zonderlinghe gratie de suppl. quytgeschonden(gescholden) ende ontslagen van tgene zyl(ieden) tover ontfanghen hebben/ ordonn..... den tresoriers dess stadt alsnoch theurl. eerster mogelicheyt ende gelegentheyt te voldoen ende betaelen de somme van XVII ponden X schell. die de suppl. alsnoch van bier ende victualie aende aerbeyders gelevert aen verscheyde burgers ten achteren zyn/ Ende zal henl. de zelve somme in reken. valideren ende mitsch dese ende quitende overbringende daer ende soot behooren zal/ Ende wort heurl. voorder versoucken yet meer oft voorders te hebben mits desen affgeslagen
Er mogen i.v.m.inregenen geen zeilen in de kerk gebruikt worden
Opt versouck by Mr. Jacob Hermantz by req. gedaen ten respecte van de Kercke die met zeyllen ende andere materiaelen beslest ende gebruyckt wordt/ is by W+R geres. enz. dat voortaen gheenderande materialen oft zeylen in der Kercke geleyt oft gebracht en zullen mogen worden dan met consente van de burchmrs.+ Tres. Interdiceren wel express. mits desen dat men voortaen geenderhande zeylen aende kercke balcken en zal mogen hanghen/ Tot welcken fijne de zeylen tegenwoordel(ick) aende balcken hangende terstond geweert zullen worden daertoe den Tres. mits dese last gegeven wort van tselve te doen effectueren sonder eenich vuystel te doen/
B+Burchmrs+P by W+R gecomm om met die van schippersgilde alhier te commen in comm. op tredressement van veel ? ende daerinden besten voet te nemen die mogel(ick) wesen zal/ om eerstdaechs in twerck te stellen ende behooren/
Op den XXIX en decembris 1590
Oneerlijke concurrentie ?? ten koste van de tappers
clacht van deken ende beleeders van tappers gilde tegen de weerden oft droogegasteriehouders .... de vremde passagiers neffens hen schippers te logeren ende aeneveerden in maniere oft herbergen waere/ ...overleyt... is de res. by W+R gehouden in statu tot dat deken ende beleeders tgilde vergaert ende rapport gedaenzuleen hebben van tgene henl. by W+R voorgehouden is ten respecte van de nachtgasten die dicwils bevonden zyn geweest tot nochtoe by de herberge ontzeyt te zyne/
Een gratificatie van 50 gulden voor de predikanten
Req. vande dienaers des Woords aen W+R om zekere oorsaecke ende sonder te letten oft regaert te nemen op de redenen van heurl. req. vermelt voor dese reyse ende sonder tselve te trecken in consequentie tot een gratuiteyt toegeleyt ende leggen tot mitsdess vyftich guldens. De tres. zullen niet eerder uitbetalen "dan naer de stadtrekeninghe gedaen ende gesloten zal wesen als wanneer en nyet eer de voorss somme henl. in betaelinghe strecken zal mits desen ende quitantie overbringhen ....
Een predikantweduwe mag onder voorwaarden "schole" houden.
Op de req. van Catreine Kausse ? weduwe van Jan van de Spieghel dienaer des Woords in zynen leven binnen Brouwershaven hebben die van W+R geconsenteert dat die voorss C, haer alhier zal mogen nederslaen ende schole houden ende soe wanneer zy in tschole houden zal wesen ende dat daer eenge voorderinghe gezien wort op haer versouck van gaige ende anderss gelet ende voorzien zal worden naer behooren/
De molen dess stadt wordt openbaerl(ick) verpacht en niet "vuyter hant"
Inventaris nr 14. Stadresoluties vanaf 1591-
Opden XXVIIen January XVc eenent negentich
Als de schippers van Middelburg vrije lading in Amsterdam hebben, dan geldt dat ook voor die van Arnemuiden.
Op de besloten brieven by die van Amsterdam aen W+R gescreven ende gesonden waerdyen de zelve brieven geopent ende die mitsgaders copie van de contracte by de voorss van Amsterdam met die van Middelb. op heurl. respective schippers vrye ladinghe in elcke stadt aengegaen ende gesloten/ gezien ende gelesen zyn geweest hebben die van W+R goetgevonden enz./ dat men mette voorss van Amsterdam ten respecte van de schippers alhier gelyck contract op deses stadts naeme aengaen ende sluyten zal ende datmen van de zelve resolutie de zelve van Amsterdam eerstdaechs by missive zal adverteren/ om heurl. voorderen resolutie dien aengaende gewesen alsdan van tselve contract behoorl(icke) brieven deses stadts ende overgesonden te worden mits hebbende ende nemende gel(icke) brieven van die van Amsterdam voorss/
Over de "delvinghe" >> meer geld nodig
Is een loterie de oplossing??
propositie/ vraghe ... waer en hoe middel van gelde gevonden zal worden totte voordere delvinghe van de haven/ Ende voor eerst voorgewent zynde dat men van stadtsweghe een loterie zoude mogen opzetten/ is by W+R geres. dat men altyts by provisie aende Staten van Zeellt octroy versoucken zal om een lotery te mogen opstellen .... dan verder resolutie op de vergaderinghe .... op Woensdage commende/
Op den naestlaesten January XVc eenentnegentich
Over de nieuwe haven
propositie.... voordere delvinghe van de nyeuwe haven ende tgundt daeraen dependeert een merckel(icke) somme van penn.
.... dat men zoeveel penn. op Interest lichten zal als men totte voorss delvinghe ende gevolge van dyen van doene hebben zal wel verstaende op zulcke cleynen ende redel(icke)Interest als men eenichsins zal connen....>> thesauriers van nu en straks "geauthoriseert om soe wanneer verheyssen ende van noode wesen zal de voorss lichtinge in een of twee reysen te doene/ Ende alsoemen gheen penninghen op stadtsgeloove gecrijgen en can ende datte particul. verbant moet wesen gel(ick)e in voorgaende jaeren en tyden meer gedaen is geweest/ Soe is dient halven verstaen en by desen geres. dat alle bovengen. magistraten ende Raede die daertoe versocht zullen worden in hen particulier zullen moeten teeckenen ende henl. voor de stadt verbinden daertoe eenyegel.van de zelve magistraten ende Raden ten desen belooft hebben henl. ende elck een van henl. goetwillich te laeten vinden ende gebruycken/ mits datter daerbeneffens verstaen wort dat alle de magistraten ende Raden in tgeneraele ende ende eenyder oock in zyn particul. ende prive verbonden zullen wesen ende blyven om die onderteeckent hebben te helpen draghen daeronder de ondergeteeckende voor zoeveel henl. aengaet oock begrepen ende verbinden zullen worden ende blyven// Diees worden alle de excyse Incommen ende domeynen den voorss magistraten / om in cas van eenighe zwaericheyt alle beschadicheyt daeraen met gereede executie verhaelt te worden.... behoorl. bescheet (daervan) gemaect ende gelevert.. aende ghenen dient van noode wesen ende versoucken sullen/
Grote onkosten van "gelaghen" bij gerechtelijke verkopingen
Om voortaen de groote oncosten van gelaghen verhoet te worden die tot noch toe in alle rechtel(icke) vercoopinghe gevallen ende gedaen zyn geweest tot groot achterdeel van den luyden wiens goederen by executie deur armoede oft Insolventie dagel(icks) vercocht moeten worden/ is by W+R goet gevonden ende geresolveert dat voortaen de coopers ten respecte van tgelach nyet meer ten gelage betaelen en zullen/ dan soe de somme des coops is tweehondert ponden gr Vls ende daer onder de somme twee stuivers te ponde/ ende soe de somme des coops is boven de tweehondert pont drie grooten te ponde.
Resolutie ... Soe in eenighe vercoopinghe meerder verteert wort tselve by de presenten int gelach gerekent ende hoofdel(ick0 betaelt zal moete worden/ daeronder de gevouchde schepenen nyet gerekent en zullen worde/
Op de propositie van tmis (mest/vuilnis) .... dauthoriteyt competeert aende stadt ende dat overzulcx tmis tegenw. in de stadt wesende ende noch te commen emmers voor dit jaer by de tresoriers gevoert ende sal doen gevoert worden daert van doene is/ verstaende ende ordonn voorts dat voortaen gheenderande mis by yemanden particulier geaenveert oft vervoert zal mogen worden sonder voorgaende consente ende toelaetinghe van de burchmrs. ende Tres. continuel(ick)
De Kaye(voor en achter de thol) gemaect.
Een sluis en houwer achter de thol voor berchinghe van schuyten
Op de propositie van de Kaye voor den thol ende achter den thol totten dyck by de Middelb. poorte off die gemaect zal worden oft nyet is by W+R geresolveert dat de zelve Kaye in de aenstaende somer gemaect zullen worden/
Item dat voorts met eenen deur middel van een sluys ende houwer dier gemaect zal worden aldaer te weten voor de zelve achter de thol een schuiringhe (schuttinge) gemaect zal worden tot berchinghe van schepen schuyten ballasters ende diergel./ daertoe metten eersten geraempt zal worden hoe tselve bequaemelicxst zal dienen ende moeten gemaect worden//
Op den VIen febr. XVc eenentnegentich
N.B.Gaat over het fourieren van de Compagnie van de Ghrave van Solms.
Maycken Leyns, weduwe van wijlen Hugo Spierinck den ouden, krijgt boven "een halff jaer gaige" noch een "quartier Jaers gaige . Dat laatste bedraagt 3 ponden 2 schellingen 6 groten, die de thesaurier zal uitkeren. Dit zal in "stadsrekeninghe passeren"
Kwijtschelding van pacht van de windmolen voor Claes Jan Aernoutz.
Op den XII febr. XVc een en tnegentich
Brandgevaar door de stove van Volckert Jansz. de lijndraijer
"propositie ... beroerende de stove die Volckert Jansz. lijndraijer buyten deser stadt is hebbende ende gebruyckende in zyne lijnbane.... clachte gedaen... bevonden is deselve stove zeer zorgelick te zyne van daer vuyt merckel(ick) voor de keeten eenich ongeluck brant ende consequent groote schade te verwachten < visitatie van Baljuw en Schepenen>
Res. +Ordonn. voorgen. stove in forme ende op zulcken plaetse als die tegenwoordel(ick) geset is ende staet nyet en mach blyven staende ende overzulcx metten eersten geordonn. zal moeten worden tot goede verzekertheyt zoe van de keeten als anderss/ ... oom diens neeringhe nyet te vercorten/ .... by provisie door W+R .... een andre stove zal mogen stellen ende oprechten ontrent zyne bane op zulcken plaetse en de met zulcken goeden verzekertheyt als by de Baljuw + Burchmr. ende andere van collegie daertoe gecomm enz./ Wel verstaende dat de voorss stove in thien naestcommende jaeren nyet opgeseyt zal mogen worden/
Ordonn ende verstaende dat de voorss nyeuwe stove binnen 2 maenden naestcomm. gestelt ende gemaect zal moete worden/ met interdictie dat hy middeler de zelve tweemaenden in de voorss oude stove nyet en zal moghen stoven oft teeren des nachts ten waere hy daer zelven by bleve oft een ander gequalificeert manspersoone daertoe stelde om dezelve stove van brant ende ongeluck te mogen bewaeren/ op pene zoe daer deure eenighe brant oft ongeluck gesciededen dat alle die schade aen ende hem en zyne goederen verhaelt ende zulcx met hem gehandelt zal worden als brandrecht dat medebrecht/
Zie hiervoor
Op de brieve van die van Amsterdam ten desen geoppert is by W_+R geresolveert ende den Secretaris belast van den contracte daervan hier copie is is behoorl(ick) bescheet onder stadtszegel te maecken ende aen die van Amsterdam over te zeynden mits dat gesorcht worde by den ghenen diet besegelt overdraghen zal dat men gelycke bescheet van die van Amsterdam cryghe/
XXen meerte 1591
voor de windmolen > clementie met Claes Jan Aernoutz. i.v.m. armoede >10 pond minder te betalen> wel restbetaling van 15 pond i.v.m. armoede en byzondere omstandigheden.
Vacatiegelden t.b.v. de wethouders i.v.m. toezicht aan de haven.
Wat in rekening gebracht voor de vacatie van de wethouders ende Rade die op twerck van de delvinghe van de haven versceydel(ick) gevaceert hebben ?
Res. eenyder toegeleyt waren drie schepene lootkens sdaechlicx ? .... alle verdiende lootkens quytgescholden zullen wesen ende blyven dan zullen die ghene die voor andere gestaen hebbe(n) betaelt worden tot laste van den genen daervoir zyl(ieden) gestaen hebben mits dat tselve by hen lootkens affgetrocken zal worden/
Bij de inning van havengeld Thes. en Secret. "beschimpt"!!
De schimp zal wel tot inhoud hebben gehad dat die hele "delvinghe" niets zou opleveren en het geld eraan besteed weggegooid geld was.
Den Tresoriers ende Secretaris is voor de Collecte van havengelt voor de moyte die zyl(ieden) mette schimperts gehadt hebben by W+R toegeseyt de somme van twaelff ponden grooten Vls die in Stadtsrek. valideren zullen naer behooren.
Op den VIIIen Aprilis XVceenentnegentich
..... beroerende de rente van 2 ponden 1 schellinck 8 groten die op thuijs de groote Sterre geheescht wordt/ als de... weezen van Anne Heyns die nu tot heurl)ieden) Jaeren gecommen zynde de capitale penn. commen heeschen als inhoudende de clausule van opsegghinge/ Ende .... gedelibereert.... res. by W+R ... om alle voordere questien ende moyten te schuwen dat men mette voorss wessen zal handelen op de afflesinge van de rente/ zynde tot dyen eynde de tresoriers gecomm. om met de zelve weeze te accorderen op de voldoeninghe van dyn op zulcke termijnen als zyl(ieden) gevoechlicxst zullen connen accorderen/
Cornelis Houtman ende Willem Pietersz in de Herpe zyn by W+R gecomm. totte forieringhe van de Compaignie van Capiteyn Grutere op de proffite gel(ick) de voorg. foriers van de Compaignie van de Grave van Solms toegeseyt is.
Burchmr. Jan Adr.van de Bye gecomm. om aende Staten van Zeelt oft gecomm Raiden te vervolgen de zaecke van de fortificatien ende de brieven van Zyn Excie ten dyen fine aende voorss Staten ende Raden gesreven te presenteren....
...... beroerende tforieren der soldaten ende antwoorde daerop ontfanghen aende voors Raiden te vervolghe een voet ende middel waerdeur de burgerie by tforieren der soldaten eenmael ontslaghen mochten wese tzy dat mits timmeringhe van huyskens oft andere middle daert deure bequamelicxst zal te doene van tgroot ongerieff ende belastinghe der burgerie.
Op den XXVIen Aprilis 1591
Alzoe mr. Heyndrick Zonnius op den XXen meerte laestl. gecomm om in hollt te reysen om de zaecke tegen derfgenamen van Jan Adriaensz. Verschoor ? van stadtswege waer te nemen ende defenderen ende dat hem in de reysen insunderheyt in syn wedercomste <<<<<<< een soort verzekering >>>>> wordt gedaan
Zie hiervoor.
Op de eersten meye 1591
Leningen tegen hoge rente(12%) omgezet in leningen tegen 10%.
...... eenige persoonen hebben gepresenteert vierhondert ponden gr. Vls op Interest tegens thien ten hondert>
Opnemen ??? Ja ...... voor eerst affdoen de tweehondert ponden die by Lauwereys Coutsaert tegens den penn. XII eertyts gelicht ende noch loopende zyn ende zal naer de delvinghe van de haven eenige penn. overschieten dat men andere penn. affdoe die tegen de penn. XII gelcht ende loopende zyn/ Ende alzoe tot lichtinghe van de voorss 400 ponden van noode zal zyn dat particulier hen zullen moeten verbinden/ Soe is by W+R res. ende gewillicht dat die van henl(ieden) tot onderteeckening van d obligatien versocht zullen worden/ zullen moeten teeckenen zonder weygeringh of eenghe zwaricheyt dies wort verstaen ende gecons. mits desen dat alle de magistraete ende Raden van stadtsweghe in tgeneraele ende eenyder in prive (zich borg zal moeten stellen). N.B. Zie verder hierboven.
Op den elffden Meye 1591
Belangrijk voor de waterschapsgeschiedenis !
Rapport ... van de visitatie ende peylinghe van de diepten voor de stadt ende van de gelegentheyt van de platen ende ondiepten van der stadt.... deliberatie... by wat middele de ondiepten van der stadt geweert zoude moghen worden / ende dat tzelve by tleggen van eenige hooffden tot leydinghe van de stromen soude mogen geho;pen worden/ is alvooren daer mede voorts op te gaen ? by W+R res.... eerstdaechs andermael visitatie ende peylinghe van de diepten doen zal/ ende daerover nemen persoonen hen des verstaende om op alles goet advijs te nemen/ ende alles met goeden rade aengegrepen te worden/
Req. van de aennemers van de vuythoosinghe van twater namentl(ick) Anthonis Danckertsz ende Pieter Ceutsz ? .. by W+R res..... voorss aennemers hen werck volmaecken zullen zoe van de vuythoosinghe vant water als anderss ende dat twerck voldaen zynde opt cleyne loon der suppl. gelet ende gedisponeert zal worden naer discretie/
Req. by Capiteyn Johan Decker om visitatie te houden.....
Aan de nieuwe haven >>>>rijshoofden
Op de vraegh offmen tnyeuwe hooft dat men voor de nyeuwe haven maecken moet van hout oft van rys maecken zal ? by W+R res. dat men thooft van rys maecke ende voorts met palen ende gordinge vooren verzekeren zal ende behooren daertoe de Tres. geauthoriseert zyn om eerstdaechs rys te coopen/
Op den XXIIIIen meye 1591
Grote ondiepte(n) voor de stad
Rapport gedaen beroerende de grote ondiepte voor de stadt/ van de peylinghe teijnden Slaeck aen Jonckers Frans gat ende voorts elders gedaen zyn een van de burchmrs. oft andere van collegie metten secretaris oft pensionaris gecomm om met die van Middeb. te commen ende henl(ieden) te waerschouwe van de groote ondiepten die in t Slaeck die diepte voor heurl. haven zoude mogen geheel bederven ende by alle maniere te zien off zyl(ieden) tot tleggen van een hooft in Joncker Frans Gat zouden willen helpen contribueren/ Om daeraff heurl(ieder) Intentie geweten voorts op der zaecke gedelibereert ende Res. te worden naer behooren/
Waar moeten de nieuwe hoofden aan de nieuwe haven aangelegd worden om de stroming "af te leiden"
Beyde de burchmrs. mette Tres. zyn by W+R gecomm. om met schippers piloten oft andere hen des verstaende te adviseren waere thooft aende nyeuwe haven bequamelicxst dient geleyt te worden ende daeraff affstekinghe te doen/ Om daeraff rapport gedaen voorts geordonneert te worden naer behooren/
Op den XXVen meye 1591
Opt rapport... van taffsteken van de mont van de nyeuwe haven ende der plaetse daer tnyeuwe hooft geleyt soude worden/ .... by W+R Res. dat zoe verre de wijde tusschen de twee hoofde te leggen ende laeten in toecommende tyden nyet schadelick en zal wesen/ dat men de wydde zal nemen ende daertoe voorts alle advijs genomen zal worden dat alles ten besten ende meeste dienste van der stadt gemaect ende gevoordert worde.
Een nieuwe houwer
Item .... by W+R res. dat men in vrydaghe naestcommende besteden zal een houwer te maecken ende voorts ander delvinghe te doene dier noch te doen vallen zal/
Item datmen de plaetse affsteke ende raemen zal daer de sluijs geleyt zal moeten worden.
Mr. Heijndrick Zonnius pens. deser stadt heeft ten voorss daghe rapport gedaen van zyn gebesoighneerde in den Haghe tegen derfgen. van Jan Adriaensz Verschuere .
Op den laesten meye XVc een en tnegentich
Alle "voorboden" dienen jaarlijks voorgelezen te woren, zonder daar iets aan te veranderen.
Ventwagens van buiten moeten buiten de Middelb. poort blijven
"Ende voorts op tpoint van staen van de Ventwagens buyten de Middelb. poorte/ is by W+R goetgevonden + Res. dat gheene ventwagens om vracht te wachten binne thecken zullen moghe staen dan buyten theck op de cingel op de bote van zes grooten Vls by elck wagenaer te verbeuren die binnen theck bevonden zal worden zyn vracht te staen wachten/
Gevaar van het overrijden van kinderen
Item alzoe deur tloopen ende draven van de peerde die met wagens oft sleen oft backen binnen deser stadt ryden apparent is eenich ongeluck te geschieden van kinderen overreden te worden oft anderss/ by W+R geres. ende express. verboden dat gheen peerden met wagens karren sleden ofte backen voortaen binnen der stadt en zullen mogen lopen oft draven op de boete ende verbeurte van eenen schelling by elck wagenaer te verbeuren .....
Zomers zijn er te weinig sleden in de stad ;werden waarschijnlijk bij de oogst gebruikt.
Prop. ende clachte .... dat de sleden lancx der straete wercken hen dickwils ende insunderheyt nu des somers van der straete absenteren waerdeure tbier dat dagel(icks) te voeren compt gewrocht en can worden tot groot ongerieff van de burgerie is by W+R Res. .... dat alle sleeluyden die by de burchmrs op den rolle gestelt zullen worden/ gehouden zullen zyn te versorghe dat alle dage een van hen by beurte gehouden zal (zyn) op de styraete te wachte ende alet bier te slepen datter te slepen commen zal/ op pene te verbeure II schell. van elcke die van zyn beurte in gebreke wezen zal/ dies is voorts verstaen dat die gene wiens beurte het wezen zal op der straete te wachten aen alle ander werck op der straete vallende voor een ander geprefereert zal worden soe wanneer hy by biersleden ledich zal zyn/ ende anders nyet//
De houwer en de mond van de nieuwe haven zal aanbesteed worden
Beyde Burchmrs. ende Tres. zyn by W+R gecomm. om de bestedinghe van de houwer en van de mont van de haven te doene op de beste conditien mogel(ick0 zynde die naer gelegentheyt van twerck zullen dienen naer behooren/
!! Brandgevaar!!
Den Burchmr. van der Bye/ Jan Boogaaert + een schepen ... zyn by W+R gecomm. enz. om Volckert Jansz stove te visiteren ende avvijs te nemen ende hooren hoe de stove bequamelicxst met minsten perickel van brant gemaect zoude moghen worden/
Op den eersten Juny 1591
Op de prop. gedaen beroerende de tar(teer) stove ende lynbane van Volckert Jansz lijndraijer naer dyen de gecomm. van de visitatie van de zelve stove ende naer gelegentheyt van dyn als ghisteren gedaen hebben ende voorts daerop gedelib. is/ hoe bequamelicxst instellen van de stove voorzien zal worden, dat alle inconvenienten ende periculen van brande verhoet mogen zyn ende blyven/ hebben die van W+R Res. +Ord.... vorss tarstoove gestelt ende gemaect zal moeten worden in zulcke gestaltenisse ende met zulcken goede versekerheyt voor brant gel(icke) andre tarstoven tot Middelb. ende hier gestelt ende verzekert zyn//
Item dat de voorss Volckert Jansz gehouden zal zyn op zyn banne (lijnbaan ?) voren ende daer de voorss tarstove staet ende voorts zes roen(roeden) verder hart dack te leggen ende stroo(dack/deck) mette aldereersten te weeren/ Alle twelck voorss .... dat eerstdaechs volbracht ende naergecommen zal moeten worden op pene dat by gebreke van dien op de weeringhe ende affbreeckinge eenige simulatie strictel(ick) geordonneert zal worden/ is verbiedende voorts gheenderande touwen te mogen stoven oft tarren voor ander stont de stove behoorl(ick) gemaect zal wezen tot welcken eynde terstont de ketels op verscheyden plaetsen staende geweert zullenmoeten worden/ twelck oock terstont volbracht oft anderss by stadtsweghe gedaen zal worden//
Op den VIIIen Juny XVc eenentnegentich
Visitatie ende peylinghe vant Joncker Fransche Gat.
Rapport van Burchmr, van de Bye .... visitatie ende peylinghe van t Joncker Fransche Gat als ghisteren by de gecomm. van Middelb. ende van deze stadt gedaen ende genomen/ ende gevraecht hoe daer in voorts gehandelt zal worden / Soe zyn de vooss Burchmrs + P+S by W+R gecomm. om met die van Middelb. op de maeckinghe van thooft opt voorss Joncker Franche Gat te leggen te commen in comm. ende met henl(ieden) te accorederen zoe naer als men eenichsins connen ende altyts de se stadt daetoe zoe veel te ontlasten tenrespecte vande becostinghe van tselve hooft als men eenichsins zal connen/
Claes Zael de Jonghe is by W+R gecomm. ende gekoren tot nyeuwe Vaendragher in plaetse van Jan Nachtegael overleden ende Jan van Gelder is gecomm. sergant//
Op den XIIIIen Juny 1591
... Declaratie bij Jacques du Fours beroerende de oncosten by hem gedoocht ter cause van tspel by zijne kindren op den Arnemuydtsche Ommeganck (op de ommegancksdag werd een soort kermis geho uden) bedragende ter somme van III pond IIII schell. te betaelen zal in reken. passeren mits dese overbringhende daert behoort//
Er wordt een trasvloer aangelegd in de kelder van het oude stadhuis
Req. by Haertman M. Coster aen W+R mitsdesen een tarasse(tras) vloer in den kelder van toude stadthuys te leggen ende dat de kelder drooge gemaecct werde naer behooren. Daertoe de Tres. gelast wort om tselve te betsedenende doen ende voorts materiaeleb te coopen ten meesten dienste ende proffite vanden stadt// mits dat daer beneffens verstaen wort dat hij volgen(de) zijne presentatie de penn. daer toe zal verschieten//
NB. Tras = een soort van tufsteen die als poeder gebruikt werd in mortel en moeten dienen voor bijzonder vast en waterdicht metselwerk- en pleisterwerk.!!
De Tarketels op de lijn baan worden gespreid over minder gevaarlijk plaatsen.
Op de prop. van Burchmrs. opt versoeck van Volckert Jacobsz lijndraijer/
Stove bequaamel. gemaectt ende genouchsaem tegen brant verzekert dat oock de tarketels tot nochtoe zeer pericul. gestaen hebben geweert ende m et goede versekertheyt gestelt zyn/ zoe hebben die van W+R ..... voor dese reyse alle tgewant by hem geslagen zal mogen stoven ende teeren met expresse Intentie ende verbot dat hy voortaen nyet meer geendrande want zal mogen stoven ende teeren voor andre stant ? hy dordonnantie van W+R in dato de Ven Juny l.l. ten respecte van hart dack te moeten leggen volcommelick volbracht ende geeffectueert zal hebben...../
Op den laesten Jully 1591
De stad "licht" 900 gulden tegen 12 %
De Tres. zyn by W+R geauthoriseert om negen hondert gulden op Interest te lichten tegen den penninck thiene die opgezeyt zyn en die op e penn. XII gelicht zyn/ ende voorts de stadts chulden te betaelen / Ende alsoe tot lichtinghe van de voorts negenhondert gulden partic. obligatie gegeven zal moeten worden/ Soe is by W+R vastgesteld de regeling hiervoor te raadplegen (inclusief de borgstelling)!!
Job Janse lantman is op zyn requeste (met onbekende inhoud) toegeleyt de somme van twintich schellingen.
Kladtransriptie:
Alzoe Adriaensz. Coster versocht heeft om tenrespecte zyns ouderdoms van zyn lieutenant Capiteynschapschap ontslaghen te zyne / soe hebben die van W+R in plaetse van Claes Zael doude die tendesen present zynde den last geaccepteert heeft/
Op den XXVIIIen augusti 1591
Pieter Symonsz. = tresorier >> voorts beroerende tgundt opde mont van e haven noch te betaelen is //daer op veel arbeyders van aerbeytsloon noch ten achteren zyn/ dan daerop te betaelenstaet/ Ende gevraecht hoe gehandelt .... by W+R Res. dat voor eerst alle de cleyne somme van verdienden ende onbetaelden aerbeyts boven mettet gelt van de pleytman vooren aff betaelt zullen worden/ mitsgaders tbier dat opt werck by de aerbeyders gedroncken is ende by Pieter Cornelisz Bonte daerop gelevert ende den excys ende Impost daervan betaelt is//
N.B. Deze zaak is belangrijk:
Behoren zaken en kwesties van de wacht en afdoen daaarvan bij de Magistraat of bij de de Krijgsraad.
Wet + Raad besluiten dat de authorisatie berust bij de Magistraat.
Het probleem van de "soetelaers"
Beroerende tsoetelen der soldaten >> (omdat) door eenen persoon (daervan) geproffiteert wort (Monopolie!!) by W+R Res. dat den Capitein Gruytere op tselve soetelen gesproecken zal worden.N.B. het is duidelijk dat veel personen er beter van wanneerr de "droge gasteryen en de tappers/herbergiers als concurrent uitgeschakeld worden. !! de Excysenaer had natuurlijk grote moeite met de vele manieren van ontduiking der excysen.
Op den IIIen septembris 1591
Achtersallige betalingen m.b.t.de nieuwe haven
Propositie
....over betalinghe ..... ten respecte van de aerbeyders ende andere soe soetelaers als andere die aen daennemers van de openinghe van de mont van de haven noch ten achteren zyn/ Daerby onder andere .... geordonneert is dat Pieter Cornelisz. Bonte van zyn gelevert bier betaelt zoude worden/ Ende daerop gehoort trapport van Pieter Symonsz tresorier die ten desen verclaert heeft dat van tbedongen gelt van de voorss openinghe mette betaelinghe van de aerbeijders nyet meer over en schoot dan zekere schellingen/ dan dat de voorss aennemers van andere wercken noch gelt van de tresoriers te ontfanghe hadden/
..van W+R ord. ...mitsdesen dat de voorss Pieter Bonte van zyn gelevert bier op twerck betaelt zal worden van de andere penninghen die de voorss aennemers noch te ontfanghen hebben ende ... sal tselve in rekeninghe passeren ....
Op den XIIIIen Septembris 1591
Visitatie van de classis m.b.t. de Latijnsche School
Missive by Jan Migrode van weghen de Classis aen Mr. Heyndrick Zonnius .... om.. zekre dach gestempt te worden tot visitatie van de Latijnsche Schole alhier/ hebben die van W+R (er in ) (toe)gestempt den toecommende vrijdach// daer Bailliu ende Jan Adriaensz van de Bye burchmr gecosenteert zyn om de voorss visitatie te helpen doene
Havengelt
Beyde Burchmrs. + Tres.+ Pens. ende den Secretaris by W+R gecomm om zekere ord. op thavengelt te maecken ende voorts alle articulen te concipieren die tot gebruijck van de voorss haven best zullen doene//
Req. by Adriaen Jansz. Coster aen W+R om vrijdom van wachte >>>geconsenteert... dan in extra ordinaire zaecke oft aenslagen die stadt opcommende zal moeten gel(ick) anders/
Op den XXVIIIen Septembris 1591
Geweld gebruikt tegen een burgemeester
Op de prop. by den burchmr. van der Bye gedaen beroerende de clachte by de burchmr Jan Spierinck gedaen van eenich gewelt hem als burchmr. eergisteren aengedaen daerover de voorss Br. correctie was versouckende zoe hy ghisteren in collegie verthoont hadde / Ende gevraecht hoe ....
... den voorss Gillis ende oock Clootkens weert zyn proces maeckens zal tegen den eersten sheeren rechtdach // ??
Op den XVIIIen Octobris een entnegentich
Onbequaem geschut
....er is eenich onbequaem geschut (in de stad) van gotelinghen/ bussen ende andere dwelck licht en vergaet ende bederft/ ende gevraecht hoe daermede gehandelt zal worden/ is by W+R res, dat men alle tselve geschut vercoopen zal metten eersten ende ten hoogsten mogel(ick) zynde/ ende dat men tselve vercocht wesende/ deliberen zal hoe de zelve penn. geemployeert zullen worden tzy tot Copinghe van ander schut/wapenen oft anders//
Panneringhe
Vergaderkamer in het stadhuis
Opt versouck van weghen de panneringhe ghedaen ten fijne henl(ieden) geconsenteert werde een camer op stadhuys tot thouden van heurl(ieder) vergaderingh die van weghe der panneringhe geschiede/ ende daerop gedelibereert zijnde/ is by W+R geconsenteertende mitsdesen toegelaeten dat de voorss neringhe deCamer boven de Raet Camer voor hen vergaringhe zullen mogen houden ende gebruycken mits de zelve Camer stoffeerende van tafel bancken ende stoelen ende mits voorts heurlieder brant ende licht becostigende naer behooren/
Over het expireren van oude stadsleningen en omzetten in nieuwe.
Op de prop. gedaen beroerende de 200 pond die eeryts van Pieter Pelle op Interest gelicht ende nu wedrom opgezeyt ende affgeleyt zyn met andere tweehondert pond die van Lauwreys Cousaert de Jonge gelicht zyn ende verhaelt zynde de de Tres. die eertyts de voorss obligatie van Pieter Pelle geteeckent hebbe in weygering zyn de nuyeuwe obligatie te teeckenen hebben die van W+R Res. +Ord. dat de voorss Tres. de nyeuwe obligatie onderteeckenen zullen onderde zelve verzekertheyt als by W+R daerop gewillekuert..../
Op den IIen Novembris een entnegentich
present beyde burchmrs./ Steven de Ruijter/Heyndrick Adriaenz/ Mr. Jan Boogaart/ Corn. Houtman/ Willem Pietersz/ Claes Zael de Oude schepen/ Jan Cottroy/ Bouwen Jansz/ Jan de Leeu/ Pieter Symonsz / Pieter Graft raden
Over het fourieren en problemen met soetelaars enz.
Op de brieven van de Raide aen de Magistraet gescreven beroerende de Compaignie van Capiteijn Barendrecht daerby gelast wort de zelve Compaignie binnen dess stadt in te nemen zyn de beyde burchmrs Willem Pietersz schepen ende den secretaris gecomm om aende Raedt te gaen ende zekere voorgehouden zwaricheden te verthoonen en daerop ordre gestelt te worden zoe ten respecte van de onbetaelde servicie tsoetelen der soldaten als anderss/
Rapport ... de voorss Compagnie zal innemen ende forieren naer ouder costuymen/ Ende omvoorts ordre gestelt te worden op de forieringhe/ is goet gevonden enz. dat van de twee voorgaende foriers den eenen voor desen compaignie noch zal blyven forierende ende daerop gestempt zynde is Willem Pietersz als fourier gecontinueert ende in plaetse van Corn. Houtman affgaende forier is tot niyeuwe forier gekoren ende gecomm. Claes Zael doude op de weddens ende gage daertoe van oudts geordonneert/
Op den XXXen November 1591
Op de propositie van thavengelt dwelck eertyts te hooge geresolveert en gepubliceert is/ volgens trapport ten desen van andere steden gedaen daer havengelt betaelt wort... gedelib. die van W+R Res. havengelt twelck eertyts op drie stuvers op tlast ter maent gestelt is gemodereert ende geraempt hebben op drie grooten van tla(e)st ter maent
Publicatie in tnette geset ende te stydthuys voorgehangen zal worden/
N.B. ... over de nachtgasten >>>briefken>>> goede registratie> elck wethouder >briefken halen/ de herbergen visiteren ende dexecutie dien aengaende doen zulllen de wacht moet dexecutie helpen doen/
Poort open voor kooplieden
N.B. tot 11 uren de poort open voor passerende coopluyden en voorts als de nood dat verheyschen soude/
...zolangh Job Heyne in dienste is ende nyet stevast thuys en blyft de voorss Cryn Claesz int bierwercke zal mogen wercken tzy dan oft de voorss Job Heyne altemets thuys is ende lancx der straete werct oft nyet/
Op de Req. by Steven de Ruijter om vrydom der wacht te hebben> wel vry (voortaan) mits alleenl(ick) stellende ende becostigende een sentinelle (wachtpost)
Op de XXen Decembris 1591
Loonsverhoging voor groffsoutmeesters ?
Op de Req. van de groff soutmeters aen W+R... eerst copie van der ordonnantie van die van Middelburch (is gemaakt) >over de vermeerderinghe van tloon..
Dienaers des Woorts weer een gratuiteyt van 50 gulden.
XXIen Decembris 1591
Over nieuwe schattingen en belastingen m.b.t. vreemde kooplieden en schippers
B+S+R v.d. stadt> gelet op de inhoud der req. by deken ende beleeders van tschippersgilde deser stadt>> mitsgaders by gevouchden req. ende apostille van de Eersaeme Heerem B+S+R der stadt Middelb..... Verclaere dat zyl. nyet en verstaen dat de suppl. die raminghe by de req. aende voorss Eers. Heeren van Mideelb. overgegeven gevoordert vermochten te doene sonder voowete van heurluyder wettelicke overheyt ende insunderheyt mede van de overdeken/ Ende in allen gevalle nyet te connen verstaen dat zyl(ieden) als wesende maer simpel magistraete ende regeerders der boveng. stadt Arnemuyden vermogen zouden eenighe nyeuwe schattinge off belastinghe van de vreemde coopman oft schipper op te stellen>> daar gaat alleen de "hooge Overicheyt " over (De Staten van Zeeland).
B+S+R (zullen wel) helpen voorderen..
Voor de Generale Zoutnering van Zeeland aparte regelingen
N.B. " uytgesondert alleen in trespect van de neringhe van soutlieden ende affvoeren van de witten soutte/ Daer inne ende gevolge van dyen zyl. verclaeren de zelve neringhe te laete ende willen mainteneren in doude possessie/ gelyck die voorden aenvanck deser oorloghe ende daewrnaer tot nu toe paysivelick is geweest ende gelyck mede in dyen deel tot Ziericzee Goes Veren Reymerswaele ende Brouwershaven soe in daffladen versenden ende anderssins gebestuert ? wort Sonder deshalve die zelve neringhe t assubiecteren off te laete assubiecteren onder eenghe voordere laste tzy van contributie beurte ofte anderssins ten waere deshalve met gemeynen advysse van de voorss steden in trespect van de panneringhe geresolveert/
Alleen handel op de vijand als dat van weeszijden mogelijk is.
Beyde B.+P by W+R gecomm. om eerstdaechs te verschijnen voor de heeren van de Admiraliteyt in Zeelt en aldaer te versoucke dat gheene schepen van den viant hier commende ende willende laden om op eenen bode(m) goet te laden ende daernaer deur te vaeren/ alhier in Zeelt nyet en zullen mogen laden emmer zoe lange als de schepen van dese lande nyet en mogen deurvaeren ende op eene boden(m) goederen ende coopmanschappen naer den viant bringhen//
XXIIen January 1592
Pacht van de wintmolen
Jan van Welden (molenaer) wil continuatie van de pacht vande wintmolen. B+Tres. gecomm. te commen in communicatie ende met hem taccorderen voor den tijt van eenen jaere op de gevouchlickste middele mogel(ick) zynde ende vooral dat hy mette wintmolen van Cleeuwerskercke met dese wintmolen gheen hinder en doe/
Over een "goede voorziening" van het vendumeesterschap en het crygierderschap (ambt/pacht van omroeper bij o.a.veilingen)
Op de req. by Michiel Solario tafelhouder... op zyn clachte.. gedaen ter naesten vergaderinghe van tvendumeesterschap ende crygierderschap voorzien zal worden naer behooren/ Dies verstaende ende ordonn. voorts dat de voorss Solario gehouden zal zyn Rekeninghe te doene van alle tgene hy tot noch toe in zyn huyse vercocht heeft van de versettee goederen om toverschot van dyen te responderen naer behooren/
Gevraecht offmen tvenduemeesterschap ende crijgierderschap daer van de verpachtinghe zal in saterdage commende voor twee Jaeren verpachten zal oft nijet/ is by W+R Res.>>> verpachtinghe>> voor 2 jaeren doen sal/ gelyck nu laest geweest is/
Over de beiaarder/klokkenist Louys Baston
Op de Req. van Louys Baston..... onderhandeling over " zyn wederaenneminghe ende daertoe alle mogel(icke) persuasie gebruyckt hebben ten fyne hy hem zyn leven lanck verbonden soude hebben dan dat hy daertoe nyet en hadde willen verstaen maer alleenl)ick_ voor zekere Jaere te weten vier oft vuyterl(ick) vyff Jaeren zekerl(ick_ hadde willen verbinden dan dat hy verhoopte ende meende om tgoet tractement by hem van de stadt ontfanghen zyn leven vuyt de stadt nyette vertrecken/ Item dat zyl(ieden) zulcx nyet voorder hebbende connen gecommen .... op nyeuw aengenomen hebben tot continuatie van zynen dienst van de clocke instellen thorologie gade te slaen ende schoone te houden ende tbayeren gel(ick) als van te vooren voor de tyt van vyff jaeren zekers ingaende metten eerstenfebr, twee en tnegentich commende.
Ende dat hy voortaen hebbe ende genieten zal boven de vrie huijshuere ende andere vrydomme van excyse wachte ende soldaten houden mitsch tgenot van eenen nueuwen hoet jaerl. de somme van vijventwentich ponden grooten Vls siaers/ onderconditie dat hy ten expireren van de voorss vyff jaere vuyt dess stadt ende zyn voorgeroerde dienst nyet en zal mogen vertrecken ofte eenige andere sonder voorwete ende consente van W+R voorss.
Op den IIen Februaris 1592
Een geschil tussen Middelburgse schippers met die van de pannering van Arnemuiden
Opt beclach van die van de panneringhe dess stadt aen W+R gedaen beroerende de zwaricheyt van de schippers van Middelb. onlancx voorgewent ende gepoocht in te bringhen opdat tzout om gevoert te worden op beurte gevoert zoude moeten worden gel(icke) ander goederen ende coopmanschappen tot Middelb. gescheept ende gevoert worden/ Ende gevraecht hoe daer in gehandelt zal worden/ is alvooren daerop eenige resolutie genomen te worden by W+R geres. dat deken ende beleeders vant schippersgilde alhier hen tot Middelb. aen deken ende beders aldaer transporteren ende aen henl. vragen zullen wat heurl,verstant ende menninghe is/ ende daervan pertinent ende behoorl(ick) rapport over te bringhen om tselve gehoort voorts opder zaecke gelet ende geordonn. te worden naer behooren.
Op den IIII en february 1592
Naerdyen deken ende bel. vant schippersgilde alhier volgens de Res. van ghisteren rapport gedaen hebben van tgene >>>Midelburg/ Ende (na deliberatie) tot verhoedinghe van alle processen ende moyten ende voorts om alle eendrachticheyt tusschen den schippersgilde te houden soe hebben die van W+R enz. goetgevonden ende geres./ dat die van de panneringhe by provisie ende zonder preiudicie van yemants gerechticeyt met beyde de schippersgilden zullen commen in communicatie ende provisioneel accort maecke van op wat voet twitte sout op de gepretendeerde beurte op de vloten ende den viant gevoert zoude mogen worden daermede de neringhe by gedient ende nyet vercort en worde/
Op req. by Digne Jacobsdr. van Westcappel is by W+R res. dat de voorss Digne alvooren op heur versouck gedisponeert te worden van Mr. Jan Boogaert gevisiteertzal worden om te ziene ende rapport te doene wat zieckte haer zoude mogen letten/ om welcke visitatie de voorss Mr. Jan Boogaert last gegeven is ...
Lenaert Arentsz>> de somme van 24 schellingen op zyn request.
Klacht over de kwaliteit van de "zwaere Delftsche bieren"
Op de Req. by deken en beleeders mette gemeene gildebroeders van tappersgilde dess stadt aen W+R ...beroerende de clachte opde zwaere delftsche bieren/ is by W+R Res.... is verstaen... dat de brouwers van Delft gehouden zullen zijn hen te beteren ende beter dobbel bier te zeynden om hier vuytgesteken ende vercocht te worden dan tot nochtoe gedaen is/ Op pene dat by gebreke dyen van nu alsdan ende dan alsnu express. verboden wordt tvoorss dobbel zwaer hollands bier alhier nyet meert te mogen bringhen ende vercoopen/ daervan de bierstekers dess stadt hen respectiv. brouwers by acte oft anderss zullen mogen doen verwittighen zoe zyl. te rade werden.
Over het schippersgilde
Op de Req. by Deken ende beleeders van tschippersgilde zyn beyde de burchmrs. ende den pensionaris by W+R gecomm om mette suppl.op heurl. versouck te commen in comm. ende daervan rapp. te doene om tselve gehoort voorts geordonneert te worden naer behooren.
Verdubbeling van het "pensioen van de stadtstimmerman"
Adriaen Gerritsz. stadstimmerman toegeleyt een jaarl. pensioen van twee ponden grooten Vls. in de plaetse van de XX schell. by hem tot nochtoe gehadt ingaende metten eersten february.
Vrijdom van wacht. wel een sentinelle (schildwacht) bekostigen.
Req. by Symon Jansz nagelmaecker aen W+R om vrydom der wachte >> vry mits telcken zyne wachte stellende ende betalende een sentinelle (schildwacht)
Op de Req. by Olivier de Keeuwer (ook panneman)zyn Claes Zael schepen ende Pieter Symonsz Raedt by W+R gecomm. om op diens versouck tot Middelb, te gaen ende tinformeren hoet aldaer gebseert ?(geobserveert?) wordt (wat ?) ende daervan behoorl(ick) attestatie over te bringhen.
Over betaling van exue: het recht van exue werd geheven over een erfenis die uit de stad naar buiten erfde, dat wil zeggen dat de erfenis geheel of gedeeltelijk naar een rechthebbende buiten de stad ging.
Req. van Matth. van Nederhoven erfgen. van Govert ... afgeheescht is exue van dess Govert van Nederhoivens goederen die de Mathijs alhier gedeelt is. pretendeert vry van exue te wesen.. bescheet van de magistraety van Dort te haelen ende over te bringhe daerby de zelve Magistraet verclaeren dat zyl.den voorss Nederhoven voor gequalificeert houden om alhierte Arnemuyden vrydom van exue te genieten/ alzoe verstaen wort den zelven Nederhoven tot Dort gheen poorter zyne//
Over o.a. de dobbele Hondertste Penning
Item alzoe van stadtsweghe eenige notel. zaecke te vervolgen zyn zoe om te vervolghen quijtscheldinghe ende atterminatie van de verschenen dobble Ce penninghe de zaecke van de fortificatie/ als anderssins/ Ende dat daerinne eerstdaechs dient gevoordert ende beneersticht te worden/ Soe hebben die van W+R... tot voorderinghe... Comm. beyde Burchmrs+ Pensionaris ende secretaris aen de Raedt van Zeelt oft andere daert van noode wesen zal... tot vervolghinge ende sollicitarl.. alles te doen ende verthoonen dat henl(ieden) van noode wesen zal ende duncken zal/ Ende alzoe eenighe goede vriende gemaect moeten worden/ Soe zyn de voorss gecomm by W+R geauth. om aen die van de Raedt zulcke schenkinghe ende presenten te doene ende gheven als henl(ieden) goet duncken zal/ Alle dweckemitsch de vervolghinge ende solicitatie voorgeroert enz enz.
N.B. men probeerde "uit armoede" een schikking te treffen met o.a.de Raedt van Zeelant. Poging tot omkoping ?!
XVIIIen meerte 1592
Over een schoolmeester die minder goed functionneert
Mr. Jacques gage wordt met 50 gulden (had XII ponden) verminderd . Nu krijgt Catheliene Jansz weduwe van Mr. Jan Spiegele by provisie 4 ponden
Jan van Welden( molenaar) ontslagen
Jan van Welden ontslagen als molenaer schuldich aen taffnemen van de duymen die binnen den tijt zynder pacht van der molensteen voortaen affmaelen zal/ daertoe de Tres. gelast wort den steen terstont te doen meten ende voortaen te vervolghedat de zelve duymen betaelt worden//
Een stadtschirurgijn afgescheept met 9 gulden (nu 900 gulden) per jaar.
Op de Req. by Mr. Jan Bogaert aen W+R jaerl. pensioen om voortaen stadtschirurgijn te zyn toegeleyt ende vergundt de somme van negen gulden siaers/ ingegaen van den eersten february 92 laestleden die den tres.by desen geordonn wort jaerl. aende voorss Mr. Jan te betaelen onder zyne quit. ende zal henl. tselve in stdtrek. gelden en de gepassert worden.... ende beroerende zeker reken by hem overgegeven zyn de burchmr. van der Bije ende de Tres. geauth. om met hem te accorden zoe naer als mogel(ick) wesen zal/ Ende van zyne voordere diensten oft Curen van stadtsweghe te doene zal de voorss Mr. Jan rekeninghe houden om daervan eens des Jaers ter redelicker wyse geconsenteert te worden/
Klachten over de bankier en pandhouder Solario
Op de prop. gedaen t.a.v. Michiel Solario tafelhouder dess stadt>> porren tot rek. ende dwingen volgens de contracte ende voorts op declachten tzyne laste zynde met hem te comm. ende daerin ordre te stllen ende te voorzien zoveel mogel(ick) wesen zal/
Leningen tegen 12% afgelost en omgezet in leningen van 10%
Leden van College + W+R moeten borg zijn.
II c L ponden tegen de penn. thiene van eenige particulieren aende stadt gepresenteert te aanvaarden om II c L ponden van penn XII (van Lauwereys Cousaert) af te lossen >>> thes. krijgen daertoe last gecomm.
Daarvoor moeten leden van College + W+R borg staan. (Zie hiervoor)
Salarisverhoging voor de Tresoriers ende Secretaris
Op de req. by de Tres. +Secretaris om beternisse van gaige te hebben ten respecte van tofficie van Tresorierschap hebben W+R de voorss Thes. ende Secr. voor hen gaige van den voorl Jaere eenennegentich toegeleyt de somme van 25 ponden grooten Vls onder hen dryen te weten elck vijftich gulden.
Voortaen alle "toecommende Thes.+Secr. XXV ponden grooten Vls>> zy zullen zich hier mee moeten "contenteren".
Tenwaere de stadt ende haere gelegentheyt ende wercken grootel(icks) vermeerederden ende bezwaere als wanneer op de vermeerderinghe van heurl(ieder) gage naer gelegenheyt van tijde ende zaecke regardt genomen ende voorzien zal worden naer behooren.
Over de dobbele Honderste Penning en het Schougelt (Haardgeld)
Beyde de Burchmrs. met eenige van collegie oft Rade by henl.
daertoe te nemen zyn by W+R geauth. om de rek. van de gecomm. ten ontfanghe van den dobble Ce penn. die anno LXXXIII ende van tschougelt de anno LXXXVIII te aenhooren ende sluiten ende daerinne alles te doene naer behooren.
Over vacatiegeld voor commissieleden, behulpzaam bij het bergen van een gezonken hulckschip
Alzo Steven de Ruijter ende Willem Pietersz onlancx twee daghen van commissie van collegie gevaceert hebben om tgesoncken hulckschip dat onlancx op de Wolplaete gesoncken lach te helpen opvloyen ende daerover regardt te nemen ende ordre te stellen/ Soe is henl. by Wet ende Raedt toegeleyt elck vier gulden maeckende samen acht gulden dewelcke mits desen den Tres. geordonn. worden aen henl(ieden) te betaelen ende zullen in rek. geleden ende gepaseert worden mits desen enz//
Vreemde schippers mogen niet zwaarder belast worden dan in andere steden gebruikelijk is
Deken + beleeders van taerbeydersgilde ....vreemde schippers ende cooplieden nyet meer oft voorders en connen belasten dan die tot noch toe belast en zijn oft in andere steden gedaen wort//
Op den VIIIen Aprilis XVcen XCIItich
Onderzoek om door een "hooft" de stroming in het Jonker Frans Gat af te leiden. Die van Middelburg werken niet mee.
Op de prop. by de Burchmrs. gedaen beroerende de ramynghe eertyts gedaen ende genomen dat int slaeck opt Joncker Fransche Gat wel een hooft zoude dienen tot divertie van de stroom die deur tJoncker Fransche Gat loopt naer tinnen tslaeck ende voorbij dese stadtende verhaelt zynde dat die van Middelb. die eertyts daertoe wel gezint zijn geweest tselve alsnu laeten vaeren/ Ende >>deliberatie>> beyde burchmrs, Claes Albrechtsz ende Willem Pietersz schepenen mitsg. beyde die Tres. by W+R gecomm mits desen om tSlaeck opt Joncker Fransche Gat ende voorts alle diepte ende ondiepten van der stadt te peyllen ende advijs te nemen aen ryswerckers schippers ende andere op alle gelegenheyt van tleggen van thooft ende anderssins mitsgaders oock besteck te maecken van hoe tselve hooft gemaect zoude diene ende ende hoeveel tselve costen soude/ Ende van alls rapport te doene. Om alsdan gedelibereert ende voorts inder zaecke geordonn te worden naer behooren/
Afscheid van Mr. Hubrecht van der Venne, Latijns schoolmeester
Op de prop. van MR. Hubrecht van der Venne Latijns schoolmr. aen W+R ...dexpiratie van den contracte ende tyden van thouden zynder scholen daerop hy versochte off continuatie off affschey te hebben om te vertrecken alsoe hy genouchsaem van een ander plaetse voorzien was/ Deliberatie... den voorss Mr Hubrecht van zyn dienst alhier gedaen int onderwysen van der jonghe jeucht van stadtswege bedancken zal/ ende dat men hem voorts affscheyt geven zal om te vertrecken ende zyn proffyt te soucken daert hem belieft.....
Sobere maeltyt t.g.v. de "vernyeuwingh van Wet ende Raedt
Gevraecht offmen naer costume maeltyt houden zal mette oude ende nyeuwe gekoren Wet en Raedt mitsgaders de notabel officieren ende burgeren van de stadt/ is by W+R geres. dat men naer ouder costume maeltyt houden zal/ zoe properl(ick0 ende met zoe cleynen cost alst eenichsins mogel(ick) wesen zal/
XIIIen Meye 1592
Concierge van het stadhuis =12 gulden per jaar
Laureys Decker krijgt als concherge van stadthuys... de somme van 2 ponden grooten Vls/ ontslaende voorts den voorss Decker van tgestolen ammelaecken(tafellaken) om daervan nyet te betaelen/
Geen vrijdom van stapelrecht voor Joris van Brabant schipper in strijd met "stadts oude gerechticheyt"
...zwaericheyt aengebracht by Joris van Brabant schipper van dat hem tot Dort benomen wort vrijdom van stapelrecht . Deliberatie ende overleyt zynde dat tzelve grootl. is streckende tot vercortinghe van stadts oude gerechticheyt/ die nyet en dient verswijmpt/ maer by alle middlen voorgestaen te worden/ hebben die van W+R gecomm enz. mitsdesen mr. Heyndrick Zonnius pensionaris dess stadt om eerstdaechs naer Dort te reysen ende aende magistraet aldaer te vervolghen tot continuatie van de voorss vrydom ende daertyoe zulcken remonstrantien te doene ende bescheeden over te leggen als tot voorstant.... ende alzoe de reyse periculeus is van gevanghen te worden/ soe wort hy costeloos ende schadeloos gehouden ... (zie beoven)
Op den naestlaesten meye 1592
Over het ambt van "poortsluyter neffens dat van portier"
Req. van Jan Gorisz. van Breul Jan Noutsz ende Hans van Zwol... om tampt van poortsluyter te hebben neffens den portier in plaetse van Pieter Loyss de Haen de Jonge die van Arnemuyden vertrocken is/ Wie is de bekwaamste ?
...geiont ende gonnen mits desen den voorss Jan Gorisz onder de proffiten daertoe staende ... express. laste dat hy alle avonden gehouden zal zyn met zydtgeweer ende halsgeweer beneffens den portier de poortente gaen helpen sluyten ende altyts goede sorge te draghen dat alle avonden de poorten wel ende zekerl. gesloten worden/ Ende dat alless by provisie ende tot wederzeggen/
Maycken Leijns wed. van Hugo Spierinck, nieuwe concierge van het stadhuis.
Req. van Maycken Leijns wed. van Hugo Spierinck den Ouden ende Joos Moerman aen W+R ... tot conchergeschap van de stadthuyse
respectivel(ick) gecomm. te worden ... Maycken L. onder dezelfde "proffiten als de laeste concherge... te weten vry huyshuire ende vry licht ende brant ende voorts onder zulcke Instructie ende ordonnantie als haer by de Tres. overgevoert zal worden/
by provisie//
Jacques de Four, schoolmeester krijgt zijn oude "gaige" weer na belofte van beterschap
Prop. by Tres. beroerende Jacques de Four .... continuatie van zyn oude gaige... XII pond siaers geweest.... vermindering op de 18e meerte.... voor B+Thes. te ontbieden... om voor zekere tyt te doen verbinden ende aende stadt haer optie te behouden om hem tallen tyden te mogen affdancken soe verre teenige tyde bevonden werde dat hy hem in zyne schole nyet behoorl. oft ordentel. en zoude draghen/ onder welcke verbintenisse ende reserve ten dese verstaen ende geresolveert is dat hem zyn oude gaige van XII pond siaers gecontinueert ende voortaen betaelt zal worden sonder zwaricheyt ende nyettegenstaende de voorger. resolutie contrarie genomen als voorseyt is//
Op den IIIen Juny 1592
Tresorier Valck (de gewestelijke thesaurier) staat er op dat de dobbelen Honderste Penn."met den eersten" betaald wordt
Alzoe den Tres. Valck grootel. aende Burchmrs. geinsisteert heeft om betalinghe te hebben van de dobbelen Ce penninck over Arnemuyden de anno eenentnegentich ende dat de collecte van dyen metten eersten dient gevoordert te worden/ Soe zyn beyde de Tres. mitsgaders den secretaris by W+R gecomm mitsdesen om den voorss dobbele metten eersten dient gevoordert te worden/ soe zyn beyde de Tres. mitsg, de secr. by W+R gecomm. enz. mitsdesen om den voorss dobb. penninck per metten eersten te innen ende ontfanghen ende daertoe heurl. zitdaeghe te houden naer behooren/ Tot welcken fyne in Saterdaghe publicatie gedaen zal worden daer by eenyder gewaerscout ende geordonn zal worden te commen betaelen op reale executie..
Woonvoorziening van mensen die Lazarus zijn geworden
Op de prop. gedaen beroerende den persoone van Gaspar Jeronimusz die met zyn dochter Lazarus geworden is ende zulcx oock van woninghe voorzien zal moeten worden/ hebben die van W+R verstaen/ dat den ouden Lazarus ende de voorss Janss ? Jeronimus by den anderen zullen moeten woonen/ waerop verhaelt zynde dat Mr. Jan Boogaart zeker huysken ende erve van van de Kercke pacht ? buyten dess stadt onlancx vercocht heeft/daerop bequamel. een wooninghe voor alle de Lazarisse gemaect zoude connen worden/hebben die van W+R voorn. den armmeesters dess stadt geauthoriseert om de voorger. coop van tvooss. husken ende erve te accorderen ende aen voorden vuyten desess stadtmuren ?? ende daerop daerop een huysken naer gelegentheyt te timmeren/ mitsgaders toude huyske ende erve van de ouden Lazarus te aenveerden/ mitsgaders tselve ende datter noch by gecocht tot behouff van de armen te vercoopen ende den cooper daer in te goeden ende erven naer de rechten ende costuymen dess stadt/
Op den VIen Juny 1592
...de voorboden ......publiceren ende voorts stricteliick te onderhouden...
Req. van Jan de Leeu... beroerende de put in de stove/ is by W+R verstaen ende geord. dat de voorss put tegen bamisse (Baafmisse) naestcommende openb(lick0 verhuurt ende gelaeten zal worden te gebruycken den ghenen dier meest voor gheven zal/
Een nieuwe overdeken van het tappersgilde na de dood van Albrecht van de Graft
Willem Pietersz is op de req. van deken ende beleeders van tappersgilde ten desen gepresenteert by W+R gecomm.enz. tot overdeken van de voorss gilde in plaetse van Albrecht de Graft in zynen leven overdeken geweest is van zelven gilde ende dat by provisie ende tot wederzeggen.
Misbruik en fraude door "aennemers" t.g.v.het delven van de "nyeuwe haven"
Op de req. van Jan Jansz/ Thuene Witte/Aert Dignisz ende Cryn Claesz. aen W+R res. ende goetgevonden met believen van den burchmr. Jan Spierinck dat men den voorgen. persoonen misbruyck voor dese reyse zal dissimuleren ende oochluijckinge doen mits dat zyl. naer de vierschaer voor den Bailliu ende magistraet compareren ende Inhouden heurl req, die ten dyen fine henl. voorgelesen zal worden bekennen zullen/ welck gedaen zynde zullen zyl. voorts beloven van gelicke oft nyet meer oft voorders in toecommende tyden te doene oft assenteren op pene zoe zyl. oft yemant van henl. in eenighe saecke henl. misginghen dat zyl. voor tselve misgaenende voor voortgeroerde misbruyck naer verdienste ende sonder eenige gratie samen gestraft zullen worden naer behooren/
N.B. Boven worden "de aennemers van de nyeuwe haven" genoemd
....alle erven, die onbetimmert zyn moeten betimmert worden... daertoe door de stadtbode geinsisteert..
Zie Publicaties.
Op den Ien Jullij 1592.
Gevaar van verzakken van de Veerse Poort, "de Kaye" en het "bollewerck"
... de Veersche Poorte ende de Kaye daarvoor die gezeyt wort te wijcken ende groot perickel te zyne van de de zelve poorte ende oock t bollewerck in de haven te vallen ende gevraecht hoe daer in gehandelt... voorss poorte kaye ende bollewerck met timmerluyden ende metselaers ofte andere luyden hen des verstaende te visiteren ende ondersouck te doene watter nootelicxst zoude dienen>..rapport.
Burgemeesters vrij van wachtgeld t.a.v.gezin en personeel.
....vry van wachtgeldt voor gezin + personeel zittende burchmrs (zolang zij dienen)
Antheunis Varizeel = stadtsaerbeijder vraagt om "meerderen dachgelt'
Op den VIen Jullij 1592
N.B. Stroodek in de stad toegelaten t.a.v. Jan de Leeu tegen de ordonnantien in. zie hierna
.... beroerende tdeck van Jan de Leeu s schuire die met stroo gedect wort... toelaten of of belast/ met "hart dack" ?
Res. met nadruk >>>>>> hart dack.
Op den XIIIIen Jully 1592
Over het beroepen van een nieuwe predikant na de dood van Mr.Zuirbach.
Op de prop. ... beroupinghe van eenen minister in plaetse van Mr. Godefridus Zuirbach daervoor by Mr. Joos van Laere onlancx leden zeker versouck ende verthoogh gedaen is tenderende om eerstdaechs tot beroupinghe van eenen andere minister geprocedeert te worden/ Ende daerop gedelib. zynde mitsgaders gelesen zijnde tartic. van de Sinodale handelinghe op de beroupinge van de ministers gemaeckt anno eenentnegentich/ hebben die van W+R gecomm en mitsdesen den Burchmr Steven de Ruyter ende Corn. Claes Aelbrechtsz schepen om ten eersten gelegen daghe te compareren ende veschijnen byden Kerckenraedt deser stadtende aldaer te verstaen tot nominatie van eenen minister die men daernaer beoupen zal/ met welcke beroupinghe nyet voortgevaeren en zal mogen worden voor anderstont by de voorss gecomm. rapport gedaen zal wesen van den genomineerde minister die beroupen zal worden/
Op den XVIIIen Jully 1592
Inkoop van nieuw hout voor de "Kaye" bij de Veerse Poort
Prop.... Kaye... voor de Veersche Poorte die schijnt te zijncken ende te willen affvallen... voorzien van een andere nyeuwe Kaye
Res. in plaats van de oude "Kaye"... een nyeuwe ... hout nodig.. Piter Symonsz Tres. mitsgaders Adriaen van Dort stadtstimmerman om eerstdaechs te reysen naer Dort ende aldaer volgens de ramynghe zommers balcke ende ander hout te coopen op twee halve Jaere oft drie halve Jaeren dach ? ende voots daer inne den oirboir te doene/ zoals gel(icke) goede gecomm schuldich te zyne/
Oude leningen omzetten in nieuwe tegen lagere rente
Op de prop. by den Tres. Pieter Symonsz gedaen van dat aen de stadt gepres. worden 100 ponden den penn. thiene ende daerop vermelt zynde dat men wel op minder Interest gelt crygen soude/ zoe zyn beyde de Tres. by W+R gecomm. om op den ouden voet ende verbintenisse van partic. persoonen enz.......
.... gelt op zulcken cleyne Interest te lichten als mogel....
... ende daermede eenige penn. den penninck XII gelicht te lossen/
.... de weduwe van Adriaen Appelman ende Joris van Brabant.... W+R... toegeleyt mits dese elck de somme van XX schell. maeckende samen twee ponden groten Vls ...... in de stadsrekening...
Zie boven
Req. van Jan de Leeu>> compromis: het "stroodack" blijft zo. Het ongedekte deel zal van "hart dack" worden voorzien.
.... hondert ponden gr. Vls tegen den penninck thiene voor eenen Jaere te lichten ende daermede andere hondert ponden die tegens den penn. XII loopen aff te leggen/
Op den Ven Augusti 1592
Een cherger (speurder van de tollenaar) die zo fel en berucht is dat "de stadt geschout(geschuwd) wort" wordt de stad uitgejaagd.
Op de prop. by de burchmrs. gedaen beroerende aen thollenaer ende den chercher die gezeijt worden dat den coopluyden quellen ende travailleren(overlast aan doen) meer dan in andere staden gedaen wort/ waerdeure merckel)ick) bevonden wort dat de stadt geschout (geschuwd/gemeden) ende genouchsaemhaer neringhe ende frequentatie verliest/ ende gevraecht hoe daer in best voorzien zal worden tot conservatie van de stadtsneringhe/ hebben die van W+R geres. dat men den thollenaer voor eerst ontbieden ende hem aenseggen soude/dat hy hem voortaen redelicker ende gevouchlicker draghe in zyn officie van de thol/ Op pene dat indiender meer clachte compt/ datter in voozien zal worden/ Ende ten respecte van den cherger= speurder van de belastingen;tolkommies, is geresolveert hem ontboden ende aengezeyt te worden/ dat hy hem met eeren ende in tyts voorzie van een ander residentie eer hy met schande ende oneere vuyt de stadt geset worde/
Alle dwelcke den voorss thollenaer ende chercher ten desen ontboden ende in collegie gecommen zynde terstont ten desen aengezeyt is/
Opt versouck by Margriete van Bentem by req. gedaen is zelve versouck mitsgaders tversouck by Willem van Oock ? by req. bedaen is by W+R affgeslagen/
Req. ..Appelmans weduwe ende Joris van Brabant aen W+R ord. ...dat alzoe de vrijden van tstapelrecht meest aengaende den schippers dess stadt dat de suppl. by den schippersgilde eenighe schoonicheyt (vergoeding ) behoorde gedaen te worden/
Nieuwe kapiteins en sergeanten
Req. by Corn. Houtman "om andere redenen" dan in het req. (leeftijd) van zyn capiteynschap ontslaghen enz.
In plaats van Corn. Houtman tot nyeuwe Capiteyn vercoren ende gecomm Jan van Gelder/ ende voor nyeuwe sergant Matheeuw Jansz zeylmaecker in plaetse van Jan van Gelder die sergant geweest is/
Op den XIIen Augusti 1592
De zojuist beroepen predikant sterft ook.
..er is een beroepinghe van Johanni Haertmanni minister tot Hulst/ >> W+R>> beroupingh geadvoyeert ende advoijeren mits desen/ ordonnerende voorts dat daer inn voorts gedaen ende gehandelt zal worden alle tgene tot bevestinghe van de voorss minister zal dienen gedaen te worden/
Verslapping van de Wacht
Perickel
... voortaen alle zaecken...moeten wordenaffgehandelt by de crychsraet>> te zyne de burchmrs als als Coronellen de Capiteynen Lieutenanten vaendragers ende sergeanten van der stadt die alle weke of alle veerthien daghen met tmeerendeel van henl. ten fyne voorss vergaderinghe houden sullen tot welcken fijne een ordonnantie geconcipieert ende aende magistraet gepresenteer zal worden om geadvoyeert oft gemodereert te worden
Over het heien van nieuwe palen aan de "Kaye" bij de Veerse Poort
Op de prop. beroerende de nyeuwe Kaye die voor de Veersche Poorte gemaect moet worden is by W+R goetgevonden dat men de palen eerstdaechs sal doen heyen om daernaer gezien te worden oft oorboir wesen sal de voordere Kaye oft tenminste theywerck te besteden/
Op den XVen Septembris 1592
Jan Jansz.(Blau Jan) heeft ook geknoeid met de soutmate van groff sout
Vertoogh van Jan Jansz als blauw Jan die den Bailliu rechte betrocken heeft om misbruyck van zyne groff soutmate die ongeijckt is/ ende daermede de voorss Jan Jansz al wetende ende moetwillichlich nu zekere maende gemeten ende andere heeft laeten meten/ Daervan de zaecke gehouden is in t advys van collegie van W+R/ Ende gevraecht hoe daer in gehandelt oft wat daer in voor sententie vuytgesprocken zal mogen worden/ hebben die van W+R geadvyseert dat de voorss Jan Jansz van zyn officie van de grof soutmate ende witte soutmate gedeporteert ende daertoe inhabyl behoorde verclaert te worden/ ende dat voorts de groff soutmate daermede tmisbruyck gedaen isby den scherprechter gebrocht behoorde te worden op de marct dee stede om aldaar in presentie van de voorss Jan Jansz geheel verbrant te worden dwelck zulcx by sentencie gepronuncieert ende voorder op des bailluis voordere conclusie by collegie van wette rechtgedaen zal moghen worden naer behooren/
Een nieuwe biersteker houdt zich niet aan de ordonnantie voor bierstekers
Op de req. van Steven de Ruyter/ Cornelis inde Roode Leeu ende Hartman Michielsz Coster bierstekers aen W+R tot laste van Jan Teerlinck die nu zekeren tyt versch bier hier gesteken heeft.
Jan Teerlinck int Collegie ontboden >> als hy in zyn biersteken wil continueren deselve Jan gehouden zal zyn te doen ende hem te reguleren gel(icke) de voorgeroerde andre bierstekers zijn doende? Daertoe Jan T. geconsenteert is noch een last biers te mogen opslaen op den ouden voet dat hy ontboden heeft ende voorts den voorss Bouwen Jansz als excysenaer aengeseyt dat hy den voorss Jan Teerlinck volgens tvoorgeroerde last geen geen bier meer sal laeten opslaen tenzy hy doe ende hem regulere gel. andere bierstekers.
Op den XIIIen Octobris 1592
Mae Vechters mag tapster worden onder bepaalde conditien
Op de prop. beroerende Mae Vechters gedaen off zy alhier zal moghen tappen oft nyet/ ende daerop gelesen zynde dattestatie van de voorss Mae Vechters overgebracht van heur ende heur mans goede handelinghe ende wandelinghe hebben die van W+R geresolveert ende by provisie toegelaten/ dat de voorss Mae Vechters zal mogen tappen/ mits overhandigende ? tgildegelt in handen van de deken van den tappersgiulde ende mits dat haeren man gehouden zal zijn binnen de tijt van een maent borger ende poorte ende voorts in tgilde vrij te worden naer behooren oft attestatie te bringhen van de zieckte heurs . mans/ dat hij binnen de voorss maent nijet en zal connen commen/
Kwaadwillige en oproerige "geesten" onder de"gemeene aerbeyders". Hieronder een aantal maatregelen.
Alzoe by den gemeenen aerbeyders dess stadt ende insunderheyt by eenighe quaetwilliche ende oproerighe geesten zwaricheyt ende weygeringhe gedaen wort van in den turff ende andrer zaecke te draghe ende wercken op den loone daerop eertyts gestelt achtervolgende dordonn. daervan zynde ende dat altzelve tot zeer quade consequentie ende merckel. tot groote schade ende Interest van de stadt burgers ende Inwoonders van dyen streckende>> zo snel mogelijk daarin voorzien !!!
Soe hebben Ba +B+S ende Raiden deser stadt Arnemuyden geordonneert enz. enz. scherpelick dat alle aerbeyders dess stadt gehouden zullen zyn in den turff ende andre zaecke te wercken ende draghen op zulcken voet loon naer ordonnantie alreede ? gemaeckt ende in de tec.....
...alle arbeyders tusschen dit ende merghen noene voor de gene die by huys zyn ende voor de gene die van huys zyn binnen vierentwintich uren naer heurl. thuyscompste henl. aende burchmrs. te presenteren ende aldaer in henl. handen te beloven van opde voorss ordonn. alreede gemaect enz. (veel arbeiders hebben dat reeds gedaan)/ Op pene wie niet... >>wordt uit het gilde "geroyeert>>> met express. verbod om van nimmermeer binnen dess stadt te mogen werken.
Ordonn. ten aenzien van draghen en wercken van de turff ende andre zaecken die by de ordinarisse ende presente dobbelinghe ten regarde van de zwaricheyt van den wercke zoe haest haest nyey gewrocht oft gearbeyt en worden ende nochtans by deburger oft andre geinsisteertwort om gerieft ende gedient te wesen by den cnape van de giulde daertoe versocht worden de dobbelinghe gepresenteert zal worden aen alle daerbeyder s van den gilde binnen dess stadt by huys ende in gheen ander werck oft dobbelinghe wesende/ om tversochte werck te doene/ welcke dobbelinghe alle daerbeyders by den cnape wordenede gehouden zullen zyn te doene ende voorts in twerck te commen ende tselve te volwercken voor zoe veel van henl. telcken in twerck gevallen zullen zyn/
Op pene dat zoe wie dobbelinghe weygert oft gedobbelt hebbende in weygeringhe is int werck te comme... feytelick vuyt tgilde gedaen ende geroyeert zal worden.
Prop. van Tres. in tscheyden van dese vergad.
..dat alle passanten ende andre persoonen van de Westdyck buyten de tholpoort commende hen passage buyten de stadt omme nemen loopende naer tziericxeesche ende Veersche Hooft ende van affvaerende sonder deur de Langestraete te passeren/
Ende verhaelt ende geconsidereert zynde dat het oirboir wesen soude de voorss passage buyten omme te beletten om alle de straete met passage van volcke levendich te maecken zoeveel mogelick is/ W+R res. dat men de voorn. passage buyten omme achter Pools Bolwerck intmaecke van de privaet aldaer affsluyten ende alle voordere passaige aldaer beletten zal ende om tselve te doene is den Tres. ten dess last ende comm. gegeven//
Op den VIen Novembris 1592
Pieter Damman wordt hier predikant
Jan Spierinck ende Steven de Ruyter burchmrs.
Johannes Haertman die beroepen was in plaats van Mr. Godefridus Zuirbach, is ook deser werelt overleden.
Er zal een andere minister beroepen worden.
Er mag niet beroepen worden, alvooren de commissie van de stad rapport heeft uitgebracht over de persoon van Pieter Damman, staande "ter Gapinghe"
Backersgilde
Problemen m.b.t. te "lucht" brood.
Res...alle lanckwerpich roggenbroot op de gestelde gewichte gebacken zal moeten worden ende dat optselve lanckwerpich roggen broot voortaen bekeuringhe gedaen zal mogen worden gel(icke) op tandere TenWaere dat eenighe schippers tselve broot op minder dan dordinaris wichte deden backen in welcken gevalle zyl. tselve minder zullen mogen backen/ dan en zal soedanich lichter broot nyet voorgeset mogen worden ende zal oock den backer daeraff bekeurt wordende moeten doen blycken tot wiens versouck hy soedanich lichter broot gebacken zal hebben/
Op den XVIen novembris 1593
Hoe is Pieter Damman in Vere en Gapinge ? alle goeds.
Comm. van de Raedt >>>Kerckenraedt
om "tottberoup van de voorss P. D. te helpen verstaen ende sluyten ende daerinne alees te helpen doen ende voorderen dat van noode ende behooren zal/
XXVen Novembris 1592
Loonsverhoging voor liggers (zaakwaarnemers van schepen)
...vesocht beteringe van loone opt liggerschap van de huiden(?) onder groote schepen.
Res. van eenen dach onderliggers betaelt zal worden XXV van twee oft drie daghe dertich schell. ende zoe wanneer meer dan drie daghe ondergelegen zal worden zal van soe veel daghe...van de eersten aff ondergelegen zal zyn betaelt worden vyftich stuvers sdaechs.
Op den IIIen Decembris 1592
2 Burchmrs. 5 schepenen ende 5 raden aanwezig.
Jan Spierinck burchmr.
Engelse soldaten ingekwartierd in de stad
Opt rapport bij de Burchmr. Jan Spierinck ende andere opt van collegie gedaen van hen wedervaren van ghisteren beroerende de patente van den Rade om tsestich Ingelsche alhier geaccomodeert te worden ende tgundt dien aengaende met die van de Rade ghisteren gesproken gehandelt en voor andtwoorden ontfanghen is ende gedelibereert zynde offmen de voorss Ingelsche soldaten zal inlaeten oft nyet is by W+R ger. ende goetgevonden dat men de voorss Ingelsche sal inlaeten/ ende voor eerst in de kercke laeten gaen ende daernaer tartillerie huys ledich ende toemaecken zal om de soldatne daer in te accomoderen daertoe stroo licht ende turff van stadtswege gefurneert zal worden wel verstaende dat die hen zelven connen accomoderen van logyse tselve vriel(ick) zullen mogen doen ende dat men de burgers voort logement staen ? zal.
Op den XXIIIen Decembris 1592
Over het kleermakersgilde
Op de Req. van deken ende beleeders van tcleermaeckers gilde is by W+R geord. dat de suppl. zullen compareren voor den Burchmr. Steven de Ruyter ende den Pensionaris Sonnius om voor henl. hen previlege te verthoonen ende op hen versouck te spreken ende handelen daervan de voorss Burchmr. ende Pensionaris rapport zullen doen omtzelve gehoort voorts in der zaeck geordonneert te worden naer behooren/
Onderwijs op een koopje !!
Op de drie requesten van Jacob van der Beke/ Hans Jonckbouwers ende Segher Pit ? alle drie schoolmrs. aen W+R gepresenteert om alhier fransche schole te hoouden onder zekere gaiges die daertoe gegunt ende toegeleyt zoude mogen worden/ zyn beyde de burchmrs. by W+R gecomm om met Jacob van de Beke te spreken ende handelen ende final(ick) te accorderen op zulcke gaige van thien oft twaelff ponden ofte meer ende voorts onder zulcke anderen conditien als tot dienste van der stadtende tot onderwijs van de Jonge jeucht alderbest ende oirboirelicxst wesen zullen/
Vrijdom van wacht , maar wel voor een sentinelle zorgen
Op de Req. by Olivier de Keeuwer(ook panneman/handelaar) gepresenteert is by B. ende Schepenen verstaen ende geordonn dat de voorss Olivier vuyt redenen myn heeren daertoe moverende voortaen van der wachte vry wesen zal/ mits stellende ende betaelende telcken zyne wachte een sentinelle (schildwacht) >>>> remplacant.
Op de Req. van Mr. Hans Goetjaer ? ....is by W+R Res. dat hy tappersexcys zal moeten betaelen naer alle Informatie ? ende kennisse onder myn heeren gecommen/