Resoluties van het bestuur van Arnemuiden
Stadsresoluties van Arnemuiden vanaf XVIII Januarij 1603 tot en met de XVen Decembris 1609.
Opden XVIIIen Januarij 1603 pnt theele collegie excepto Merten Adriaensz. Schepen ende Corn. Wielant Raet
Opde prop. vande meule is bij Wet ende Raet goet gevonden ende mits dess geres. datmen de zelve zal prouven te verpachten voor vijffthien maenden soe hooghe alst mogelijck wesen zal/ ende soese nijet genouch en gelt sal voorde opgehouden ende ingepacht worden/ Daerop vort verpachten zulcken ordre gestelt zal moghen worden alst van noode wesen zal/
Twist tussen burgemeester Claes Zael en Wouter Nachtegael.
Opde swaricheden gevallen tusschen den burchmr. Claes Zael doude ende Wouter Nachtegael zijn mits dess gecomm. beyde Burchmrs. ende den Secretaris/ Omme de zelve te middelen ten besten mogelijck zijnde/
Financiele moeilijkheden m.b.t. de schutterij
Tot betaelinghe vande penn. byde Schutterie ten achteren/ Is bij W+R goet gevonden ende geordonn. meest alles gerecouvreert te worden dat reconverabel is/ Omme aende crediteuren vande zelve Schutterie zulcken contentemente gedaen te worden als naer behooren/ Daer mits dess gecomm. worden de burchmr. Jan Spierinck ende Pieter Adr. van der Ghoes/ volgende de acte van commissie hier nae volgende :
B+S+R hebben gecomm. enz. mits dess den burchmr. Jan Spierinck ende Pieter Adr. vander Ghoes / henl. gevende volcommen macht authoriteyt ende absoluyt bevel mis dess/ Om alle openstaende schulden acten ende pretensien de schutterie dess stadt eenigsints raeckende ofte aengaende te vervolghen manen innen ende ontfanghen/ van heurl. ontfanck quitancie te geven ende lijden in behoorl. forme/ Ende voorts indient noot zij ter cause voorss rechtel. te procederen/ Te compareren voor alle heeren hoven rechters ende gerecht/ Ende aldaer heeschen antworden excipieren declineren repliceren dupliceren ende vorder
schrijven ofte allegeren soot behooren zal/ Liten ofte lites ?? te contesteren/ domicilie te kiesen/ Ghetuigen tuich(g)nissen ende hoedanighe andere probaten tot des voorss Schutteries voordeel wesende te beleyden ende salveren/ De getuignissen ende producten van parthije adverse te reprocheren ende wederleggen/ in rechte te sluyten/ vonnissen Interlomtoir? (interlocutoir=Voorlopig vonnis) ende deffinitieve te versoucken ende aengaen/ de zelve te acquiesceren(berusten) ofte dat van appelleren ofte reformeren/ dappellanten ofte reformanten te vervolgen ofte daer van reminchreren (verbastering van reminesceren =in herinnering brengen)/
Ende voorts in rechte ende daer buyten alles te doene vorderen ende procureren dat van noode wesen zal/ Behoudel. dies dat de voorss. geconstitueerden gehouden zullen sijn een jaer naerden eersten feb. 1603 rekeninge bewijs ende reliqua te doene/ van alzulcken ontfanck handelinghe ende administratie als zijl. van wege de voorss Schutterie te expireren vande voorss. jaere gehadt zullen hebben/ Benevens B+S+R voorn. voor goet vast ende van weerden te houden ende doen houden nu ende ten eeuwighen daghe alle tgene zyl. geconstitueert ende int tgundt voorss. ende des daer aen cleeft gedaen verhuirt vervolcht ontfanghen ende anderss geprocureert zal worden/ alles sonder fraulde etc./
Opden Ien meerte 1603 pnt theele collegie excepto mr. Mathijs Sonnius
Een verzoekschrift van de ministers.
Opde Req. van de ministers dess stadt versouckende over den Jaere 1602 gesubsidieert te worden in de classicale oncosten bij henl. neffens andere ministers gedragen/ is bij W+R henl. toegeleyt mits dess vyfftich gulden/
Mr. Jacob Hermans wordt vendumeester naast fransche schoolmr.;
wordt op deze wijze niet gekort op zijn gage als schoolmr.
De Tres.dess stadt worden by W+R gecomm. mit dess/ Omme met Mr. Jacob Hermans te spreecken/ ende te persuaderen tot het bedienen van de vendue voor de stadt/ In recompense van welcke de voorn. Mr. Jacob zijn oude gaige gecontinueert ende gegeven zal worden/ Onder conditie ende reserve dat hij gehouden zal wesen int vercoopen goede suffisante cautie te nemen van de genen die ment nyet geheel vastel. buyten alle twijffele soude mogen betrouwen/
Enige opmerkingen t.a.v. de komende verkiezingen.
Op de Prop. bijden br, van der Bije gedaen ber.de verminderinghe van de ghenen diemen in voorleden jaeren totte verkiesinghe plach te roupen/ Is bij W+R goetgevonden ende mits dess geres. voortaen nijemant meer opde verkiesinghe te ontbieden ofte verdachvaerden als het college van W+R mitsgr. de
weesmrs. ende eenighe notabele burghers dess stadt/
De verminderingh van de Raiden dess stadt is by W+R vooralsnoch gehouden in state/
Opden XIIIIen meerte 1603 pnt theele collegie excepto Mr. Mathijs Sonnius.
Handwerkslieden moete aan de Tres. iedere week een overzicht geven van wat zij voor de stad "gewrocht" hebben enz.
B+S+R hebben opt vertooch ende aendienen van de res. dess stadt goetgevonden ende mits dess geordonn. dat alle werckluyden tzij timmerluyden metsers smeden nagelmaeckers ofte andere yets voor de stadt maeckende werckende ende leverende ofte de stadt ywers van burgen?(borgen?) gehouden zullen zyn alle weecke in handen van de Tres. over te bringhen pertinente memorie ende specifficatie van tgundt zij voorde stadt gewrocht ofte aende zelve geborcht ende gelooft hebben/ Al ist oock soo dat zijl. nyet betaelt ofte voor die reyse nyet voldaen connen worden/
De rijshoofden zijn in slechte staat.
Op de Prop. gedaen bij den br. vander Bije ber. de groote vervallinghe ende ontramponeringhe van de hooffden dess stadt by der hant te nemen/ ende metten eersten in treyn te bringhen/ Ende voor eerst het Goessche hooft in state te bringen/ ende daertoe soe veel rijs te coopen als van noode wesen zal/ Ende voorts te versurghen ende oock bij arbeyders van zulcken werck verstant hebbende/
Over vervoer van vuilnis.
Is mede bij W+R goetgevonden ende geres. datmen de wageluyden ende carters ? zal doen betaelen ende voldoen de reysen ende daghen die zij gehouden zyn de stadt te dienen/ Omme daermede alle de vuilicheijt gevoert ende gebrocht te worden daert van noode wesen ende henl. geordonn. zal worden/
De vermindering van het aantal Raden wordt als een probleem beschouwd.
De verminderinghe vant getal van Raiden andermael voorgehouden ende geresumeert zynde / hebben B+S+R naer voorgaende lange deliberatie goetgevonden ende mits dess geres. datter voortaen nyet meer raiden gecoren ofte gecomm. zullen worden als de nyeuwe te kiesen magistraet oorboor vinden goet duncken ende gelieven zal/ Alle twelcke absoluytel. mitsdess gestelt wort in handen ende discretie vande voorn. nyeuwe magistraet/ Tot welcken fyne oock mits dess oorboirl. ende goetgevonden wort alle de Raden voor de openinghe vande brieven inhoudende de vernijeuwinghe van der Wet te ontslaen ende van heuren dienst te bedancken omme des te gevouchlycker gedisponeert te worden als naer gelegentheyt van der zaeck bij de zelve bevonden zal worden et behooren/
Samenstelling van de nieuwe Magistraat
Burchmrs.
Jan Spierinck
Hartman Michielsz. Coster
Schepenen
Jan de Leeu
Pieter Sijmonsz.
Govert Heijndricxsz.
Willem Pietersz. Cuyper
Merten Adriaensz.
Claes Zael doude
Wouter Nachtegael
Raiden
J.A. van der Bije
Pieter A. vander Ghoes
Corn. Wielant
Claes Zael de Jonge
Christoffel de Weijer
1603
Opden IXen Meije 1603 pnt beyde Brs. alle de schepenen excepto Wouter Nachtegael/ J.A. v.d. Bije/ Pieter vander Ghoes Claes Zael de Jonghe Raiden/
Over "tdelven opde plate"
Ghehoort hoet delven op de plate nu eenige dagen geleden/ met zeker getal van volck geprouft gesuccedeert is/ hebben B+S+R raetsaem ende oirboir gevonden Ghel. zijl. goetvinden mits dess noch eens met twintich dertich mannen op preuve te doen ende soe veel te delven alsmen met een getyde zal connen avanceren omme te sien wat operatie dat het doen zal/ Twelck gehanthaeft ende gevordert zal worden bij zulcke vant collegie als daer toe zullen connen vaceren/
De stad staat bij Joris Brechtsz.in het krijt wegens zijn levering van hierondergenoemde zaken.
De Tres. dess stadt worden mitsdess bij W+R gecomm. ende geauth. om Joris Brechtsz. contentement te doene van zulcken schip schorre ofte steen als kennelyck is hem over eenige jaere aende stadt gelevert te hebben/
Er wordt een pestmeester in stadsdienst genomen.
Op de Prop. gedaen bij de br. Hartman M.C. raeckende het aennemen van de pestmeester is bij W+R goetgevonden ende mits dess geordonn. ende last gegeven om den zelven bij provisie ende op zulcken voet aen te nemen als men oirboorlicxst ende tot meeste dienste vande gemeente zal connen te wege bringen/
De hondeslager mag alle loslopende honden, behalve jacht-en waakhonden afmaken.
Belangende het slaen ende ommebringen vande honden/ is bij W+R goetgevonden ende geres. mits dess den hondeslager te authoriseren omme alle honden lancx der straeten lopende/ sonder verbeuren doot te mogen slaen/ Vuytgesondert hasewinden waterhonden ende lech honden (waarschijnlijk =waakhond) mitsgrs bracken Tot welcken eynde oock mits dess geordonn. wort een generale publicatie gedaen te worden opdat een ijeder zijne honden begeerende te conserveren mach in huys houden/
De grafdelver dient zich te houden aan de daartoe gestelde tarieven.
Op het maecken van de graven/ mitsgrs. het loon ende salaris daer toe gestelt/ Is mits dess geordonn. ofte acte gemaect ende den graffdelver thuijs gesonden te worden/ Om hem daernaer te mogen reguleren /
Opden XXIen Junij 1603 pnt beyde Brs. Jan de Leeu Pieter Sijm. Govert Heijndricxz. Claes Zael doude Wouter Nachtegael schepenen/ Pieter vander Ghoes Claes Zael de Jonghe Raden/
Davidt Taedts verzoekt de renten over "ledige erven te moghen affleggen"(aflossen) ??
Op de Prop. bijden Br. Jan Spierinck gedaen ber. de renten/ daerop de lediche erven buyten dess stadt gelegen tusschen de keeten ende de meule vercocht zyn/ Die Davidt Taedts versouckt aff te mogen leggen/ hebben B+S+R gecomm. enz. mits dess Pieter vander Ghoes Tres. mitsgrs den secretaris dess stadt om met de voorn. Davidt Taedts te commen in comm. ende daer naer te overleggen off het oirboir wesen soude de voorss afflegginge op de conditien bij den voorn. Davidt Taedts te proponeren toe te staen oft nijet/
De molenaar moet "borche stellen" en iedere veertien dagen "doen betaelen"
Op de zaecke van de meulenaer is bij W+R goetgevonden ende geordonn. dat P.A. v.d. Ghoes Tres. mitsgrs. den secretaris die daertoe gecomm. worden mits dess de zelven meulenaer zullen ontbieden ende aenseggen dat hij zal moeten burche stellen/ Ende ingevalle het doenlijck en is/ zullen de zelve alle veerthien daghen promptel. doen betaelen/ ende voorts met den zelven accorderen wat hij voort gebruyck vande seijlen geven zal/
De Resolutie van hoe ende in wat manieren het geweer voortaen mette minste cost van de stadt onderhouden zal connen worden is gehouden in state/
De vendumeester Mr. Jacob Hermans wordt eeen aantal regels voorgehouden waar hij zich bij ieder verkoping aan dient te houden.
Belangende het bedienen vant vendumeesterschap is bij W+R goetgevonden ende mits dess geordonn. dat Mr. Jacob Hermans de voorss vendue van stadtswege bedienende gehouden zal zijn naert doen van elcke vercoopinghe telcken ten cantoire te verschijnen ende de gemaeckte somme/ mitsgrs. tgundt de vercoopers ijmiers(ijwers?) affgetrocken de oncosten noch zal competeren aen te bringen Omme aldaer aengeteeckent ende te boucke bekent gemaect te worden/ Ende voorts dat hij goede surghe dragen zal om eenijeder opzynen tijt ende ist doenlijck/ Liever eer als laeter te contenteren ende betaelen/ ende telcken de gedaene betaelinghe ten contrarie/ mits overbringende quitancie van den ghenen diet ontfanghen zullen hebben bekent te maecken ende tot zynder ontlastinghe te doen aenteeckenen/
Met de gekochte rijs moeten de hoofden spoedig gerepareerd worden.
Van het gedaen rapport vant gecochte rijs is by W+R geres. ende mits dess goetgevonden ende den Tres. belast terstonts de hooffden totte aenstaende reparatie te doen prepareren ende de reparatie soe haest byder hant te nemen alst gevouchlyck zal connen bij gebrocht worden/
Enkele financiele zaken worden "in state " gehouden.
De raminghe van de middel tot vervallinghe van de verloope croosen ende andere vervallen schulden mitsgrs tot betaelinghe van de rijswerckers ende rijsleveraers van noode is gehouden in state/
De pestmeester wordt na een verzoek dat hij tot de stad richt, bedankt. Belangende als (den) pestmr/ is goetgevonden dat bij W+R op zyn overgegeven req. gelet ende gedisponeert zal worden/ ende voorts den selven mette loopende wercken aff te dancken/
Beroerende de zaecke van Corn. Corn. Stelleman ? is bij W+R gevonden ende geres. de zelven tot volcomminghe van zijne conditien te doen instringeren/
Opden XXVIIIen Junij 1603 pnt beyde brs. alle de schepenen J.A. v.d. Bije ende P.A. vander Ghoes Raeden/
Over de leeren emmers die gerepareerd of dat er nieuwe aangeschaft dienen te worden.
Op de Prop. van de leere emmers byde brs. gedaen/ is bij W+R goetgevonden ende mits dess geordonn./ dat de gebroecken gerepareert ende voorden verloren nijeuwe gerestitueert zullen moeten worden/ Ghel. als den burchmr/ Vander Bije daervan last gehadt hebbende/ geseyt heeft te zullen geschieden/
Er moet een bedrag van 200 ponden "gelicht " worden op crediet en "op naem" van leden van de Raad.
Tot betaelinghe van de arbeyders ende vrachten van rijs datter tot reparatie van hooffden gelevert zal worden/ mitsgrs. ende princpal. tot voldoeninghe van de haestichste ende noodichste vervallen Interesten/ is bij W+R geres. bij provisie ende metten eersten twee hondert ponden Vls gelicht te worden op het credit ende naem particulier van Jan de Leeu Willem Pietersz. Cuyper Govert Heyndricxz. Wouter Nachtegael ende Claes Zael de Jonge/
Opden XIIIen Septembris 1603 pnt theele collegie excepto Corn. Wielant
Over het nieuwe rijswerk dat samen met Middelb. verhoogd en verlengd wordt.
Opde Prop. by den br. Jan Spierinck gedaen vandat die van Middelb. geres. zijn metten eersten het nyeuwe ryswerck te verhoogen ende verlengen/ ende dat daerop dyent gelet eert gemaect wort/ is bij W+R goetgevonden ende geres./ Ende worden mits dess beyde brs. geauth. mette ghene diese gelieven zullen daer toe te nemen/ Omme tvoorss werck te gaene visiteren ende voorts ondersoucken hoe ende in wat manieren dat het oorboirlicxst ende tot meesten dienste zal behooren geleijt ende gemaect te worden/
Het geschut blijft op de wallen liggen.
Beroerende het affnemen ofte laeten liggen vant geschut is by W+R goetgevonden ende geres.tselve voor alsnoch op de wallen te laeten liggen
Musketten en "ander geweer" van de stad zal in kisten gedaan worden,
Opde Prop.gedaen byde br. Jan Spierinck hoemen mette tegenw. musketten ende ander geweer by de stadt wesende zal handelen/ is bij W+R geordonn. dat alle tzelve schoone gemaect/ ende in een van de stadtskisten geleyt zal worden/ Ende ingevalle daer toe gheene kisten goet ende bequaem bevonden en werden/ zal daer toe opde weescamer een caisse=kist gemaect mogen worden/
De houwer wordt voorlopig niet gerepareerd, maar het gat erin wel; de haven moet zo goed mogelijk "geschuirt" worden.
Het repareren ende opmaecken van de houwer wort bij W+R voor alsnoch ongeraden gehouden/ ende dess verstaen dat tselve noch eenen sekeren tyt zal blijven berusten/ mits dat het tegenw. gat gerepareert/ende daer deur gemaect mach worden/ dat den houwer water mach houwen/ ende de haven soe veel geschuirt mach woerden als mogelyck wezen zal//
Het aantal leeren emmers wordt vernieuwd.
Belangende de verlooren leeren emmers is bij W+R goet gevonden ende mits dess geres. datter van stadtswege noch vyff nyeuwe emmers gecocht ende zeven achtergebleven ingevordert zullen worden/ Om alsoe een dosyn nyeuwe emmers by de stadt te mogen wesen/
Het bier is van slechte kwaliteit. Moet men "Hollants" water gebruiken bij het brouwen"?
Op de clachte die de burgerie is doende van de slechte dieder gebracht ende gebrouwen worden/ is bij W+R goetgevonden mits dess Jan de Leeu te authoriseren een brouwe te doen met Hollants water/ ende de meuselaer te vercoopen tegen negen schellingen de tonne/ Omme te prouven oft oock waert wesen zal/
Op de vraghe oft den Colonel Jan Piron schuldich is van hier gestorven te zyn/ als vremde ende geen poorter ofte Inwoonder wort mits dess verstaendat hij schuldich is ende behoort te betaelen/
Op de Req. van Govert Heyndricxz is bij W+R geres. ende mitsgrs geordonn. dat de Armmeesters dess stadt met Adriaen Soeteman zullen spreecken ende sien offse hem tot betaelinghe vande ander helft mede bringen connen/ alsoe hij burge als principale is geweest/
B+S+R ordonneren ende belasten mits dess de Tres. dess stadt aende Vischmarctese poorte soe veel te verhoogen aenvollen ende besien als van noode wesen zal/
Opden XIen Octobris 1603 pnt theele collegie excepto jan de Leeu ende J.A. v.d. Bije.
Er zijn te weinig bieren in de stad dat is slecht voor de burgers en de excijsen. Komt er een bierstal ?
Opde Prop.byde br. Jan Spierinck gedaen belangende dat de burghers ende Inwoonders seer qualycke van bier versien worden/ ende de stadt deur tselve ongerieft in haere excijsen ende domeijnen grootelicx vercort wort/ Is bij W+R goet gevonden ende mits dess geordonn. datter van stadtswege een bierstal by der hant genomen ende geaenveert zal worden/ Alzoe bijt collegie int sekere verstaen wort dat tzelve de stadt in haere excijsen grootelicx proffyteren/ Ende in alle gevalle sonder schade van de stadt geschieden zal connen/ Tot welcken eynde eerstdaechs een brouwer van Bergen ontboden ende beschreven zal worden/ Omme metten zelven beroerende het bovengenoemde bierstal te commen in comm./Daertoe mits dess gecomm. worden Jan Spierinck H.M.C. burchmrs. Omme in tgundt .... messten oirboor te doene/ Ende in gevalle metten brouwer geaccordeert can worden/ zal moeten terstonts vuytgesien worden naer een bequaem person/ Die tvoorss. bierstal van stadtswege waernemen ende gade slaen zal/ die ondandere gehouden zal zijn alle drie maenden pertinente stadt ende rekeninghe over te leveren vande gelegentheyt ende gesteltenisse vant voorss bierstal/ Omme daer vuyt gesien ende sekerl. geweten te mogen worden offt van de voorss bierstal schade ofte bate sal staen te verwachten/
Opden XXIIen Novembris 1603 pnt beyde Burchmrs. Pieter Sijm. Govert Heyndricxz/ Willem Pietersz. Cuyper/ Wouter Nachtegael Schepenen/ Jan A. v.d. Bije Pieter vander Ghoes Claes Zael de Jonge Corn. Wielant Raden/
Er zijn onderhandelingen om tot een bierstal te komen.
Ghehoort het rapport bij Jan Spierinck ende Hartman Michielsz. brs. gedaen van tgundt zijl. vuyt voorgaende commissie van W+R met Frederick Jansz. brouwer tot Bergen onder het welbehagen vant collegie gehandelt ende getracteert hebben/ hebben B+S+R tzelve accort geaggreert ende aengenommen enz. mits dess ? Ghelycker oock mits dess aengenomen wort het accrt byde zelve Burchmrs. met Merten Adriaensz.(excijsenaer) aengegaen die mits dess geauthoriseert wort om tvoorss bierstal van stadts wege ende tot stadts proffyte opde voorgehouden ende verhaelde conditien waer te nemen ende gade te slaen/
Arnemuiden wil graag een compagnie Nederlandse soldaten aan prins Maurits verzoeken: Deze hadden een betere naam dan vooral de Engelse of andere buitenlandse soldaten.
Opde vrage off het nyet geraden en waere zijn Excie par missive vriendel. te bidden Ten eynde hij ons gelieve met een companie Nederlantsche soldaten te versien/ is by W+R geordonn. tzelve eerstdaechs gedaen te worden/
De stad kwam zoveel geld tekort dat ze regelmatig tegen penning zestien(woekerrente) moest lenen.
De raminghe van de middelen tot betaelinghe vande hondert ponden gr. vls./ Daer de Schutterie noch mede belast is/ wort noch dese reyse gehouden in state/ Ende geordonn. midelertyt vuytgesien te worden/ offmen nergens tegen de penninck zesthiene gelycke somme soude connen lichten/ Omme de voorss hondert ponden daermede aff te leggen/
1604
Opden XIIIen Januarij 1604 pnt beyde Burchmrs. Pieter Sym. Govert Heyndricxz. Willem P. Cuyper Claes Zael doude Wouter Nachtegael schepenen/ J.A. v.d. Bije Pieter vander Ghoes/ Claes Zael de Jonge Raeden/
De stad ontvangt brieven van prins Maurits en diens secretaris
Milander.
Naer dat de brieven van Zijn Excie ende dheer Secretaris Milander voorgelesen zijn/ is by W+R goet gevonden ende bij dess geordonn. de zelve brieven aende heeren Staten van Zeellt te behandigen ende de Inhouden vandijen te recommanderen/
Er is een goede ligplaats gevonden voor de grote schepen achter het hoofd van t Slaak
Alzooder een bequame legerplaetse gevonden is voorde grote schepen/ achter het hooft van Slaeck soe dient eerstdaechs besichticht ende gevisiteert te worden/ off het Joncker Frans gat diep genouch is/ omme daer deure opde zelve reede bequamel. te connen commen/Daertoe bij W+R mits dess gecomm. worden beyde de Burchmrs. mette ghene die met het eerste goet weder daer toe zullen connen vaceren/
Huge Marinusz. nieuwe baeckenmeester ?
Beroerende het baeckenen is goet gevonden datmen met Huge Marinusz.zal spreecken/ Omme te onderstaen ofte hij op eenige goede conditien van naerde doot van Pieter Jansz. inde
prince ?? tegenwoordigen baeckenende/ baeckenmeester te zullen wesen den last soude willen aennemen van baeckenen ende voornemel. van Joncker Frans Gat te baeckenen/
Over de "groffsoutmate"
Omme mette heeren van Middelb, te commen in comm. op het stuck vande groffsoutmate worden mits dess bij W+R geres. Jan Spierinck Hartman Nichielsz. coster Burchmrs. ende Claes Zael doude schepen/
27 januari is de dag "van de verpachtinge" enz.
Den dach vande verpachtinge van stadts domeijnen is gestempt opden XXVII en Januarij 1604 naestcommende wesende eenen dijsendach/ Alswanneer mede int openbaer verpacht zal worden de buijtendijxsche gorssinge met den dijck vande armen van Cleewerskercke dat aen palende ende den veerschen dijck soe verre die de stadt toecompt/ mitsgrs. den cingel/ ende dat voir vyff eerstcommende ende achtereenvolgende jaeren/
Vendumeesterschap.
Sal mede geprouft worden offmen het vendumeesterschap sal connen verpachten/
De Tresoriers worden mits dess absoluytel. geauthoriseert/ om met Jan Jacobsz. Smul aff te rekenen/
2 grootschippers zijn van harte welkom in Arnemuiden
Opde vrage wat Fem ? Thijsz. ende Floris Bastiaens grootschippers liggende voorder Vere ende van sinne zynde hier tArnemuyden te commen/ ende nochtans verhindert wordende zullen doen/ is by W+R goetgevonden en worden de schippers mits dess geauthoriseert soet heurl. belieft op te commen/ mits presenterende cautie/ Ende bij faulte van acceptatie zullen evenwel deurgaen onder protestatie/
De dispositie opde req. bij Adriaen Adriaensz. coster Thollenaer gepresenteert/ is bij W+R gehouden in state/ tot de presentie vande excijsenaer/
De dispositie opde req. bij Pieter Sijmonsz. gepresenteert om te hebben vrydom vande wachte is gehouden in state tot vermaecken vande rolle vande wachte/
Opden XXIen Feb. 1604 pnt beyde Burchmrs/ Pieter Symonsz. Govert Heyndricxsz. Willem Pietersz. Cuyper Merten Adriaensz. Claes Zael doude Wouter Nachtegael Schepenen Jan vande Bije Pieter vander Ghoes/ Corn. Wielant/ Claes Zael de Jonge Raeden/
Wordt "Jaquemijnken" afkomstig uit Veere" de nieuwe vroedvrouw ?
Opde prop. bijden burchmr. Jan Spierinck gedaen/ van dat mette vroetvrouwe vander Vere gen. Jaquemijnken gesproecken ende begonst is te doene/ Is bij B+S+R goet gevonden ende mits dess geres. de zelve aen te nemen ende wegens haer begeeren van stadts wege jaerlicx te vergunnen ende toe te leggen de somme van vyff ponden gr. Vls/ mits dat eerst ende alvooren onderstaen ende int sekere vernomen zal worden soe door meester jan van Slange als anderss/ off de voorss vroetvrouwe haer saeck /vak verstaet ende off de gemeente daermede gedient soude wesen/ ofte nijet/ Daer toe mits dess gecomm. worden die met de voorss vroetvrouwe in communicatie geweest hebben/
Over het ballasten in de nieuwe baai is misverstand tussen Middelburg en Arnemuiden.
Beroerende het ballasten inde nijeuwe baije/ is bij W+R goet gevonden ende bij dess geres. met de heeren van Middelb. te commen in comm. ende aldaer te sustineren dat het ballasten inde nijeuwe baije alleenl. is toecommende de ballasters van Arnemuyden/ Alsoo de baije bij die van Arnemuyden gevonden/ heurl. naest ende buyten het resort ende jurisdictie der stadt Middelb. souden willen daer inne eenich regt pretenderen ofte gemeenschap/ wort goetgevonden de de gemeenschap vande voorss. baije toe te staen tusschen die van Middelb. ende Arnemuyden/ mits conditie ende onder reserve dat dan tusschen de zelve steden general. al gemeen zal wesen/ Soe wel tgene dat binnen de havens vande respective steden geballast zal moeten worden als daer buyten/ nyet vuytgesondert Ende ingevalle de saecke daer toe nyet gebracht soude connen worden/ Is bij W+R goetgevonden enz. ten naesten te onderstaen waer de vuyterste meeninghe van die van Middelb. soude wesen/ wat zyl. pretenderen/ Ende off men alle questien ende misverstanden in dese saecke soude connen schuwen ende ontgaen met het ballasten laden ende ontladen vande schepen inde voorss baije open te stellen/ ende eenijeder tzij van Middelb. ofte Arnemuyden vrij ende vranck te laeten ballasten laden ende ontladen/ die daer toe versocht souden worden/ ende dat op ordinaris ende eenparich loon/ Daer toe mits dess gecomm. worden Jan Spierinck Hartman Michielsz. coster Brs. Claes Zael doude schepen mitsgrs den Secretaris dess stadt/
De ordonnancie op het ballasten wordt (voorlopig ) nog "opgehouden"
Tmaecken vande ordonnancie opt het loon vant ballasten inde nijeuwe baije mitsgrs. van schuijtluyden ijemant inde nijeuwe baije met heur schuyte aen boort bringende ofte de luyden hier over aent nijeuwe rijswerck settende wort voor alsnoch by W+R gehouden in state/
een req. van Samuel Duijns m.b.t. het niet verpacht zijn van een dijk enz.
Opt versouck van Samuel Duijns om attestatie te hebben/ dat den dijck vande stadt aff tot het oude gat toe nijet verpacht en is ende van het affbreecken vande bane ? / is bij W+R geres.hem te renvoijeren aende particuliere die de zaecke aengaen/ ende daer van anders geen bescheet te geven/
Opden XIIIen meerte 1604 pnt beyde brs. Pieter Sijmonsz. Govert Heyndricxsz Willem Pietersz Cuyper Merten Adriaensz. Claes Zael doude Schepenen Pieter vander Ghoes Corn. Wielant Raeden/
Regelingen tussen Arnemuiden en Middelburg over het laden/lossen/ ballasten in de Nieuwe baai.
Opde prop. ende rapport gedaen bijde Commissarissen met de heeren van Middelb. in comm. geweest zijnde opt stuck vant ballasten inde nijeuwe baije / hebbenB+S+R geres. ende mits dess de zelve Commissarissen geauthoriseert andermael byde heeren van Middelb. te verschijnen ende henl. aen te seggen dat de magistraet dess stadt iin conformiteijt van haere genomen resolutie te vrede(n) is ende mits dess consenteert dat die van Middelb. ende Arnemuyden inde voorss. baije te samen halff ende halff ballasten zullen schip tegen schip met conditie ende expresse reserve dat de ghene die op heur beurte nijet en liggen aende hooffden ofte inde haven dess stadt Arnemuyden ende daer deure de schippers ofte coopluyden eenig ongerieff ofte achterdeel soude moeten ofte mogen lijden terstonts een overslach zullen hebben Ende in geenderande manieren sullen mogen crackeelen ofte eenige questie maecken van dat de schipper in zulcke gevalle bij die van Arnemuyden gedient ende geroost zullen worden/ Twelck de voorn. ballasters van Arnemuyden ingevalle als boven vrij staen ende geoorloift wesen zal/ onvermindert heurl/ volgende beurte/ Wort voorts de bovengenoemde Commissarissen belast te sustineren/ ende oock te doen consenteren dat de schippers van Middelb. die inde voorss baije zullen vallen connen laden coopmansgoederen gehouden zullen wesen aen het ber(g)sche hooft dess stadt te connen liggen/ met heurl. schepen/ ende aldaer neffens andere van Arnemuyden te dobbelen/ Ende sal oock byde zelve Commissarissen vermaent ende voorgehouden worden dat het loon vande schippers ende ballasters soe van Middelb. als Arnemuyden zal moeten egaal wesen/
T.a.v.personen en goederen is er tussen Arnemuiden en Vlissingen overeengekomen dat die "arrestvry"(of niet "arrestabel) zouden zijn.
Opde missive vande heeren B+S+R der stadt Vlissingen/ doende interpretatie vande acte die de respective steden reciproce den anderen hebben gegeven/ nopende het arresteren ende apprehenderen in beyde de steden vande respective burgers ende inwoonders/ Is by W+R geres. enz. mitsdess gelycke brieff aende stadt van Vlissinge geschreven ende gelycke verclaeringhe gedaen te worden/ Te weten datmen oock binnen dese stadt de goederen ende penn. van burgers van Vlissingen arrestvry houde ende dess versocht zynde ter eerste inatantie ontslaen zal/ Ghel. alreede inde zaecke van Antheunis Jacobsz. Oudeman gedaen ende gesententieert is/
De versochte Ordonn. opde ballasters dess stadt is by W+R voor alsnoch gehouden in state/
"De dach van de verpachtinge vande wintmolen"
Den dach vande verpachtinge vande wintmolen dess stadt is geraempot ende gestempt opden XXXen m,eerte 1604 naestcommende/
Opden XXIX meerte 1604 pnt beyde de brs./ Pieter S./ Govert Heyndr./ Willem P.C. Merten A./ Claes Zael doude/ Wouter N. schepenen/ J.A. v.d. Bije P. v.d. Gh. Corn. Wielant Claes zael de Jonge Raeden/
Over de verpachting van de molen
Belangende de verpachtinge vande meule is bij W+R goetgevonden ende geres. ende zyn de Tres. dess stadt geauth. met Hans van Weelden soe hij byde hant is/ eens te spreecken/ Ende ingevalle nyet/ zullen dezelve Tres. vermogen de voorss molen aen Jacob Corn. Pans worden beloofft den pacht toe te seggen ende verlaten/
Opt versouck van Pieter vander Hage tenderende om eenge stucken geschuts te hebben/ Is bij W+R goetgevonden ende mits dess geordonn. met hem te commen in comm./ Omme te onderstaen ende sien op wat voet datmen met hem soude connen accorderen/
Burchmrs.
Hartman Michielsz. Coster
Claes Zael doude
Schepenen
Pieter Sijmonsz
Willem Pietersz. Cuyper
Jan ADr. vander Bije
Jan van Gelder
Pieter Adr. van der Ghoes
Willem Michielsz
Corn. Wielant
Raiden
Govert Heyndricxsz.
Jan Spierinck
Merten Adriaensz. Wouter Nachtegael
Claes Zael de Jonghe
De nieuwe Magistraat van 1604
Opden XXen April 1604 pnt theele collegie/ Excepto Spierinck ende Van der Bije
Prins Maurits verzoekt aan Arnemuiden enkele stukken geschut aan Pieter van der Hage te leveren t.b.v. zij "voyage ten dienst van Maurits "ende Landen"
Naer het lesen vande brieff van Zijn Excie begeerende ende versouckende twee metaele stucken geschuts aen Pieter vande Hage gelevert te worden/ Om in zyn voorgenomen voyage tot dienste van zijn Excie ende Landen gebruyckt te mogen worden/ Syn bij W+R gecomm enz. mitsdess H>M>C Cl. Zael doude Brs./ Jan Spierinck Tres./ Mitsgr. den Secretaris dess stadt/ om met den voorn. Pieter van der Hage belangende de twee stucken geschuts bij Zijn Excie begeert/ mitsgrs. de andre twee cleene stucxkens te commen in Comm. ende ten nauwsten te onderstaen/ maer mede de voorn. Vander Hage te contenteren zal wesen/ ende hoe veel men zal connen tot proffyte van de stadt bedingen/ mitsgrs. van alles rapport te doene/ omme daernaer vorder inder zaecke geres, te mogen worden/ zulcx als vuyt de gelegentheyt van de zaecke oirboirlicxst bevonden zal worden/
Opden XXIIIIen April 1604 pnt theelde collegie exceptis Govert Heyndricxsz. ende Merten Adriaensz.
Pieter van der Hage is Kapitein van een compagnie en kan onder bepaalde voorwaarden beschikken over "de twee cleene metale stucken geschuts". Ook "de twee langhe metale stucken".
Dat alles omdat hij een "voyage" voor Maurits zou moeten ondernemen.
Opde Prop. by den Br. Hartman Michielsz. gedaen beroerende tgundt alreede met Pieter van der Hage van stadtswege begost is gehandelt ? te worden/ Is bij W+R goet gevonden ende mits dess geordonn. datmen inde compagnie van de voorss. vander Hage van stadtswege avontuiren zal de twee cleene metale stucken geschuts/ voor sulcken prijs ende op zulcke conditien ende voorwaerden als de Commissarissen hiermede besich geweest zijnde ende andermael gecomm. ende geauth. worden/ zullen connenbespreecken ende bedinghen/ Waervan mitsgrs. van de servitie bier ende anders dat de stadt vande voorss Pieter vander Hage is competerende de voorss Commissarissen zulcken bescheet zullen doen maecken als tot meesten voordeele van de stadt zal connen te wege gebrocht worden/ Wort voorts goetgevonden ende mits dess verstaendat de twee lange metale stucken in volcomminghe vant schrijven van Zijn Excie gelevert zullen worden aen de voorn. Pieter van der Hage/ onder behoorl. recepisse ende bescheet by den voorn. Van der Hage ende myn heer Wieslyck(Vlooswijck) ?? daer van te geven/
Opden eersten Meije 1604 pnt theele collegie excepto Merten Adriaensz..
Over de bediening van het vendumeesterschap van Mr. Jacob Hermansz.
Op de Req. van Mr. Jacob Hermansz. van stadtswege de vendue bedienen/ Worde mits dess bij W+R gecomm. een vande brs. best vacerende mitsgrs. den Tres. Omme den venduemeester te ontbieden zyn bouck boven te doen bringen/ tzelve te overloopen ende sien oft alle venduen op heuren behoorl. tyt voldaen zijn/ ofte nijet/ Ende tgebreck datter is te doen remedieren naer recht ende billicheyt/ Opdatter geen clachten en commen/ Worden voorts dezelve Commissarissen geauth. om met den zelven Mr. Jacob Hermansz. naer gelegentheijt van der zaecke op het loon ende salaris bij hem gepretendeert wordende te accorderen/
Leijn Leunisz. bewaert zijn bier in de kelder van het stadhuis: de excijsenaer zal de sleutel 'savonds en snachts in bewaering hebben.
De dispositie op de Req. vant tappersgilde ende Leijn Leunssz. is voor alsnoch gehouden in state/ Ende middeler tyt wort by W+R geordonn. mit dess/ daer den excijsenaer mede eenslot aende kelder vant stadthuys/ Daer de voorn. Leijn Leunissz zyn bier is hebbende zal hangen ende de slotel daer van alle avonde naer hem zal trecken/ ende des nachts bewaeren/
Op de Req. van Ludewyn Willems saligher hebben B+S+R toegelaeten ende verstaen/ laeten toe ende verstaen mits dess dat de weduwe zal ontstaen ende gehouden wesen te waecken ofte yet totter wachte te contribueren soe lange haeren sone ongetrout by haer ten huyse is wonende/ Den welcken ongetrout synde ende met haer inne wonende mits dess verstaen wort voort geheele huysgesin te waecken/ Daernaer den wachtmr. hem gehouden zal syn te reguleren/
De clappermans !
De zaecke van de clappermans is voor alsnoch by W+R gehouden in state/tot naerde opschryvinghe van de wachte/
Weer geen monstering tijdens de jaarmarkt;er wordt wacht in het stadhuis gehouden.
Ter cause van vande jaermarct is by W+R goetgevonden ende mits dess geordonn. de wachte dese aenstaende weecke int stadthuys te houden/ gheen geweer te dragen/ ende oock nyet te monsteren/
Opden IIIIen Augusti 1604 pnt theele collegie excepto Claes Zael doude br.
De metale stukken geschut worden in bruikleen gegeven op verzoek van prins Maurits.
Opt schrijven van Zijn Excie versouckende andermael de twee metale stucken geschuts tot dienste van de lande ende Zijne Excie voorn. mitsgrs. tot affbreuck der Spanguaerden ende andere der lande vianden geleent ende tot dyen eynde aen Bartholt van Vlooswyck ende Pieter van der Hage gelevert te worden/ Is by W+R goetgevonden ende mits dess geres. enz. de voorss stucken onder behoorl. recepisse ende belofte van restitutie in volcommingh vant voorss schriven van Zijn Excie aenden Vlooswijck ende van der Hage gelevert te worden/ mits dat besproecken zal worden restitutie ende betaelinghe van de oncosten int wederom thuys haelen vande voorss stucken gedoocht ende van stadtswege gesupporteert/
Van de Middelb. poort tot and tolpoort buitedijks wil men een kille (havenkanaal) aanleggen.
Opde Prop. byden br. Jan Spierinck als Tres. gedaen/ om aende Middelburchse poorte buyten sdijcx streckende naer de tholpoorte een kille (havenkanaal) te maecken tot naerder bevrijdinghe van de stadt/ Ende voorts een sluysken in de houwer van de meule/ Omme de voorss. kille te schuiren ende open te houden/ is bij W+R geres, ende raminghe ende gissige gemaect te worden/ hoe veel het tgundt voorss zal mogen commen te costen/ Om daer naer daeraff rapport gedaen sijnde/ vorder gedisponeert te mogen worden/ vorder gedisponeert te mogen worden naer gelegentheijt ende oirboir van der zaeck/
De schuytluyden en Ballasters worden bij dess gerenvoijeert(verwezen) aen haeren overdeeke/ omme de ordonnancie die zijl. versoucken geaggreert ende gemaect te worden met henl. te overloopen/ Opdat naer rapport geaden zynde daer inne geordonn. mach worden naer oirboir ende gelegentheijt/
Opden IXen Octobris 1604 pnt theele collegie excepties Merten Adriaensz. ende Wouter Nachtegael Raeden/
Opde Req. van Joris Baston clockspeelder is geordonn. geapp. te worden het naervolgende : B+S+R etc. hebben den suppl. om redenen hen daertoe moverende voor dit jaer alleenl. ende sonder te trecken in consequentie vergundt enz. mits dess een last turffs/ Ordonnerende mits dess den Tres. dess stadt met de eerste gelegentheyt den voorss suppl. vant voorss last turffs te versien/
Pieter Sijm. krijgt ontheffing van de wacht "mits men zijn dochter Greetken P. op de wacht stellende een man".
Opde Req. van Pieter Sijm. hebben die van W+R geconsenteert enz. mits dess dat de voorn. Pieter Sijm. ontslaen zal mits men zijn dochter Greetken Pieters op de wachte stellende een man/
Over een vonnis(geveld) van het Hof van Holland.
N.B. Er is sprake van een "privilegebouck"
Naerdat de sententie bijden Hove van Hollt gewesen int leste van Jullio 1604 tusschen Claes Jansz. Impt (Impostmeester?) ende Burchmrs. ende Regierders dess stadt met hem gevoucht contra Laureys Claesz. vuyte Rijp gedh ? in appel met Burchmrs. + Regierders van Amsterdam met hem(n) getuichders gelesen is geweest/ hebben B+S+R geordonn. tzelve geregistreert te worden int privilegiebouck//
Een gunstige financiele regeling te treffen bij levering van de gevraagde "cleen metaele stucken geschuts".
Opt Rapp. byde burchmr. H.M.C. gedaen van tgene bij hem/mitsgrs. die neffens hem gecomm. zijn geweest opden XXIVen April 1604 lestleden om met Pieter van der Hage ende Bartholt van Vlooswijck ? ber. de twee cleene metaele stucken/ mitsgrs. de servitie gelevert bier ende anderss sulcx te handelen als zyl. gevouchlicxst tot meesten dienst ende oirboir vander stadt souden connen te wege bringen/ I(E)nde zelve zaecke gehandelt ende gecontracteert is/ synde zelve contracten/ ende namel. de bescheeden van de voorss generale tachterheijt byden voorn. Vander Hage ende Vlooswyck gegeven ende geteeckent/ mette belofte van duijsent ponden gr. Vls. voorde stadt boven hun portie naer advenant hun ingeleyde penn. in cas van gelt same / / voorgelesen ende naer lecture voor goet aegenomen ende by B+S+R geapprobeert ende geaggreert Ghel. zyl.de zelve approberen ende aggreeren by dess/
Regeling over de afkoop van de plicht tot deelnemen aan de wacht enz. enz.
opt stuck vande wachte int generael is bij W+R goetgevonden ende mits dess geres. mitsgrs. naer costuyme geordonn. by den Wachtmr. ten overstaen van Corn. Wielant ende Adr. Adr. Coster Capiteijnen generale omschryvinghe gedaen te worden/ Omme te onderstaen / wie vande Magistraeten selver in persone zullen bgeeren van de wachte het geheele jaer vrij te wezen voor vyffthien gulden. Twelck mits dess gestelt wort to een prijs daermede de voorss. vrijdom zal moeten voorstaen gecocht te worden/ Ende daer naer te sien oft de gene die zullen blijven waeckende suffisant zijn Omme der magisraten wachte behoorl. waer te nemen / Ende ingevalle dat men zullende voorss Capiteynen ende Wachtmr. eenige gequalificeerde burgers bij de waeckende magistraten te vougen ende aende Burchmrs. oock te geven/ Opdat naer opt waecken vande magistraet srinal(final. ?) mach gedisponeert worden/
Er is in Arnemuiden een z.g. Gijselcamer.
Het opmaeckenvan een nyeuwe gijselcamer wort gehouden is state tot den vuytcommen van de tyt/
Opden IIIIen Decembris 1604 pnt theele collegie excepto Jan van Gelder Corn. Wielant schepenen/ Claes Zael de Jonge Raet/
Verzoek van de Waterbaljuw aan de Baljuw "omme overleveringhe te hebben van den person/coopman Anthonij Leest".
Gevolgd hierna door een acte:
Opde Prop byde br. H.M.C. gedaen/ Ber. het versouck van de Waterbailliu/ Omme overleveringhe te hebben vanden person ende coopman gen. Anthonij Leest/ op gisteren bij den Dienaer vande Waterbailliu met assistentie van Wouter Nachtegael zijne Commijs alhier/ mitsgrs. vanden dienaer vande Bailliu dess stadt op de stroomen vuyt een Rotterdammer schip aen lant gebrocht/ Ende daerop gesien het protest bij den voorn. Waterbailliu tegen den voorss Bailliu gedaen doorden notaris Pieter van Lare/ is goetgevonden in plaetse van antwoorde dat den voorss Waterbailliu in presentie van Pieter Sijm. ende Willem Oietersz. Cuyper schepenen daer toe mits dess gecomm. wordende voorgelesen zal worden de naervolgende acte:
Pieter Aelb. van der Graft Bailliu dess stadt Arnemuyden/ comparerende voor schepenen der zelver stadt/ heeft aen henl. versocht hem te willen transporteren ende laeten vinden ten huijse ende herberge genaempt Antwerpen bij den Waterbailliu/ Ende den zelven Waterbailliu in plaetse van antworde op het protest bij hem doorden notaris van Lare over een vuire(ure) ofte anderhalff gedaen informeren/ aff te vraghen oft hij Waterbailliu alhier compt ende versouckt overleveringhe ende affstant gedaen te worden van de person van Anthonij Leest copman tot Dordtrecht ter cause ende vuyt clachte van zyn Officij als Waterbailliu/ Ende om tot desselfss laste ter goeder trouwen ende sonder calumnie(Gr.kaluptoo=verbergen: dus zonder iets te verbergen) te sustineren arrestbraecke ofte nijet/ Welcke(n) volgende de bovengenoempde schepenen gegaen zijn byden voorn. Waterbailliu/ De bovengaende acte voor antworde gaff dat hij als waterbailliu acte van arrest braecke hebbende tot laste van de voorn. Anthonij Leest/ den zelven Leest nomine Officii (in naam der Wet) ende ten versoucke van parthije arrestante vervolcht heeft/
Vervolg.
Waervan rapport gedaen zynde hebben B+S+R goetgevonden ende mits dess geres. de Bailliu dess stadt aen te seggen/ dat hij terstond metten voorn. van Leest spreecke/ ende hem voort beste raet zyn parthije int vriendelycke buyten rechte te accorderen ende de zaecke aff te handelen/ Ende daer naer de goede genegentheyt van de voorn. Leest verstaen hebbende andermael ende in personen te gaene byden voorn. Waterbailliu ende hem aen te seggen dat hij verstaen hebbende dat de voorn. van Leest geinclineert ende genegen is de zaecke met zyn wederparthije int vriendelycke ende buyten rechte met goede mannen ofte anders aff te handelen/ Ende dat hij de acte van arrest braecke die de voorn. Waterbailliu is pretenderende hem nyet aen en treckt/ Ende dyen volgende te vrede te wesen dat den voorn. Waterbailliu daer inne handele soe hijt verstaet/ Ghelyck alle tzelve op staende voet naergecommen ende geachtervolcht is/
Opden XXVIIIen decembris 1604 pnt beyde brs. Pieter Sijm. Willem Pietersz. Cuyper Jan van der Bije Pieter van der Ghoes schepenen ende alle de Raiden/
Er worden piloten(loodsen) benoemd tegen redelijk loon om schepen binnen/buiten te brengen.
Opde Prop. van de piloten is by B+W+R geordonn. mits dess dat Dane Corn. ende Blaes Jobsz. aenspreecken ende vande zelve onderstaen zal vande gelegentheyt van de schepen op ende aff te bringen/ Ende aff zijl. met noch eenige andere op zekere puncten ende articulen mitgrs voor redelyck ende seker daer toe te stellen loon souden willen als piloten hen verbinden/ ende de behoorl. eedt daertoe staende doen/ Omme daernaer vorder met henl. gehandelt ofte zulcken ander middel ende raet daerinne geschickt te mogen worden als naer behooren/ ende tot meesten gerieve van de schippers ende dienste vande stadt bevonden zal worden ven noode te wezen/
De bakenmeester moet op zijn kosten zorgen voor goed "tonnekens" in Joncker Frans Gat, als de schepen uit of in de Baije komen.
Wort voorts by W+R verstaen ende geordonn. mits dess dat de Bakemeester Pieter Jansz. aengeseyt ende belast zal worden tallen tyde alsser eenige schepen in de Baije commen ofte vuytvaerende de tonnekens in Joncker Frans Gat daert van noode is tot zyne coste te leggen/ Ende daer toe zulcke hulpe te nemen als hij soude mogen van doene hebben/
Ist mede geres. datmen metten eersten op St. Jooslant ontrent de Baije zal doen setten twee ofte drie grote palen/ Omme de schepen in de Baije liggende aen te mogen meeren/
Tot het ijcken van de groff soutmaten worden by dess gecomm. Pieter Sijm. Willem Pietersz Cuyper ende Pieter van der Ghoes/
Wil Joncvrouwe Susanne haar halve weeskinderen "vuytsluyten van de weescamer" ? ?? Zelf haar kind/kinderen "opvoeden" ??
De zaecke van Joncvrouwe Susanne acrander ? weduwe van Capt. de Rijcke beroerende het vuijtsluyten van de weescamer wort mits dess gehouden in state/
Opden XIIen februarij 1605 pnt theele collegie excepto Vander Bije ende Nachtegael.
Pieter Jansz."bakemeester" maakt "swaericheyt". Valt het werk tegen ?
Opt rapport byde heeren Burchmrs. aent collegie van W+R gedaen beroerende de swaerichheyt die Pieter Jansz. bakemr.maeckt int baeckenen ende insonderheijt int nemen van een hulpe/ mitsgrs. int leggen vande tonnekens in Joncker Frans Gat/ tot versekeringhe vande schepen vuyt ende in de baije vaerende / hebben B+S+R geres. ende mits dess goetgevonden ende de voorgaende heeren Burchmrs. geauthoriseert/ Omme tzelve andermael de voorn. Pieter Jansz. voor te houden/ ende wel expressel. voorde leste reijse aen te seggen dat hij hem daer naer zal moeten reguleren/ ende int baeckenen / mitsgrs. int leggen vande tonnekens de ordonnancie vande heeren naer te commen ofte dat de heeren genootsaect souden wesen met het stellen van een andere daer inne behoorl. te versien/
Voorstel om voor schippers "een bequame ganck totte baije" te maken in samenwerking met Middelburg.
Opde propositie byde burchmr. Hartman Michielsz. Coster gedaen van datter noodich dient een bequame ganck totte baije voort gerieff vande schippers ende bootgesellen gemaect te worden/ is by W+R goetgevonden ende geres. mits dess datmen de heeren van Middelb. aendienen zal/ dat de passage ? noodich dient gemaect nyet alleene om gemaeckelyck de baije te connen frequenteren/ maer oock meestendeel/ Om te beletten dat de vloet soe veel slijms ende vuijlicheyt int slaeck en bringe/Dat groot perijckel loopt van vervuijlt te worden/ Oversulcx dat henl. gelieve tzelve bijder hant te nemen/ ende alleene ofte neffens ons naer raet eerstdaechs int werck te treden/ Daer toe mits dess gecomm. worden beyde Burchmrs. ende den Tres. mitgrs. den Secretaris dess stadt/
Is Jan de Leeu ziek/ongesteld omdat zijn knecht vrijdom van wacht krijgt en hijzelf "vrijdom van de stuyver vande kercke" ?
Opt rapport bij beyde Burchmrs. gedaen/ vuyt voorgaende commissie van B+S met Jan de Leeu in comm. geweest hebbende/ is W+R geres. toegestaen te worden enz. mits dess de vrydom van zyn knechts wachte/ ende bij provisie tot wederseggen toe de vrijdom van de stuyver vande kercke/Ende dat alles ter tyt toe dat hij ter dege in treijn zal wesen/ Alswanneer men op vorder versouck naerder zal letten/ ende naer gelegentheijt vande zaecke ende meesten proffyte vander stadt mitsgrs. tgerieff vande gemeente resolveren ? Ende voorts int borghen vande excijsen sulcken ordre ende egalen wet zal doen houden/ als eenichsints inde billicheijt ende sonder quetse vande vande stadts gerechticheijt zal connen bestaen/
Is de huisvrouw van Leyn Leunisz. tapster ?
Opde Req. vande huijsvrouwe van Leyn Leunisz. is by W+R aende zelve wegende haer versouck vergunt copie vande req. bij die vant tappers gilde op van dage overgedient ?/
De zaak van de weduwe Rijcke wordt weer opgehouden.
De zaecke vande weduwe Rijcke beroerende de vuytsluytinghe vande weescamer wort andermael in state gehouden/
ORDONNANTIE OP HET LOON VAN PILOTEN (LOODSEN) BIJ HET BINNEN EN BUITEN DE BAIJ BRENGEN VAN GROTE SCHEPEN.
Alsoe int zekere verstaen is dat eenighe schippers schuytluyden ende andere hun vande zeevaert verstaende/ ende hun(hen)
met het op ende affbringen van grote schepen generende/ de grootschippers extraordinaris ende onverdient loon affnemen/ Ende dat de grootschippers qualick ? weten waermede ontstaen? ende henl. te contenteren/ Ende daer deure heure genegentheyt om de baije ofte dese stadt te frequenteren ende te commen besoucken verandert in afftreck/ ende consequentel.de neringe die binnen dese stadt Godt betert dier is / noch meerder gediverteert wort/ Soe hebben B+S+R omme daer inne behoorl. te versien geordonn. ende gestatueert/ enz. wel expressel. mits dess/ dat alle schippers schuytluyden ende zeevaerende gasten/ hun zelve tot piloten bequam kennende/ burghers ende Ingesetenen dess stadt wesende/ vry ende vranck henl. zullen mogen met groote schepen op en aff in ende vuyt de Baije te bringen generen/ ende de grootschippers daer inne bijstaen/ Ende naer heysch ende gelegentheijt van wint ende weder/ mitsgrs. de bequamicheijt vande stroomen accomoderen ende gerieven/ Ende dat opde puncten ende artijckelen hier naer volgende:
Inden eersten dat alle de ghene die hen begeren met pilootschap Te weten met groote schepen op en affe in ofte vuyte baye te bringhen bemoijen/ gehouden zullen wesen/ Ghel. henl. general. by Burchmrs. Schepenen ende Raeden dess stadt wel expressel. ende op alle borgelycke onderdanicheijt belast wort mits dess/ alle voorsichticheyt ende raet te gebruijcken oock alle gelegentheyt vande tyt ende stroomen waer te nemen/ ende de schepen theurl. bequamen tyden op ende aff in ende vuyt de voorss baije te bringen/
Item soo wat pilote voortaen eenich schip aende gront brincht tzij vuyt merckelijck ongeluck ofte negligentie/ onerervaerentheijt ofte anderss/ De zelve pilote gehouden zal zijn byt schip te blijven/ ende den schipper met raet ende daet te assisteren/ ende helpen soe lange tzelve schip aende gront/ ofte nyet teenmaele vergaen ofte verlaten zal wesen/ Op pene soe ijemant bevonden wort eenighe schepe sulcx aende gront wesende verlaeten te hebben/ van te verbeuren de boete van vyffthien gulden/ ende oock op arbitrare correctie ende voorts aen hen verhaelt te worden alle de schade daer van commende/ Soe verre zyne goederen soude mogen strecken/
Item zullen de piloten proffyteren genieten ende ontfangen van yeder schip diep gaende twaelff voeten vuyt ofte inde baije te bringen negen gulden/ Ende van dieper gaende schepen boven de nege gulden twee schell. vande vier diese bevonden zullen worden boven de twaelff voeten diep te gaen/ Ghel. oock de zelve piloten te vrede moeten wesen dat henl. van schepen ondieper gaende als twaelff voeten twee schell. vande voet diese bevinden zullen worden ondieper te gaen als twaelff voeten/ gecort ende minder als negen gulden gegeven zal worden/
Item zullen de voorss piloten genieten proffyteren ende ontfangen van yeder schip boven de twaelff voeten diep gaende tot de grootste toe/ aff ende vuyte baije te bringen negen gulden/ ende vande schepen ondieper gaende als twaelff voeten totte cleenste toe ses gulden/
Naer welcke voorss ordonnancie ende gestelt loon Burchmrs. Schepenen ende Raeden voorn. geordonneert hebben/ ende ordonneren wel expressel. mits dess/ dat alle de ghene die hun begeeren hun voortaen voir pilote te laeten gebruycken/ gehouden zullen wesen te reguleren Sonder in eengerrande maniere contrarie dess te mogen doen/ ofte meerder loon als hun boven gestatueert is ijemande te mogen affheesschen ofte nemen/ Opde boete van telcke reijse contrarie dess gedaen hebbende verbeuren heur ordinaris ende verdient loon/ Ende voorts naer gelegentheyt ende exigentie(eis) van de zaecke arbitral. gecorrigeert te worden/
Alle welcke voorss boeten breucken ende penen geappliceert zullen worden een derde tot proffyte van de armen/ een derde tot proffyte vande aenbrenger/ Ende tresterende derde tot proffyte vanden Officier/
Houdende voorts B+S+R voorn. aen henl. de vermeerderinge verminderinge ampliatie ende ende moderatie vande bovengaende Ordonnancie puncten ende artyckelen aen henl./
Ghepubliceert ter peuyen der stadt Arnemuyden den XVen Febr.
zesthien hondert vyffe -
Opden XXVIen Februarij 1605 pnt theele collegie excepto Vander Bije Spierinck ende Claes Zael de Jonge.
De ministers dess stadt is op heurl. versouck als in voorgaende jaeren tot vervallinge vande classicale oncosten bij W+R over den Jaere 1604 toegeleijt ende vergundt vijfftich carolus gulden/
Een Req. van het tappersgilde met een remonstrantie(verweerschrift van de huisvrouw van Leijn Leunisz. Zij mag tappen en biersteken (samen) onder bepaalde condities.
Ghesien bij B+S+R de req. vant tappers gilde dess stadt/ mitsgrs. daerop gelesen de remonstrantie bijde huysvrouwe van Leijn Leunisz. daer tegen aen henl. overgegeven hebben verstaen ende geordonneert/ verstaen ordonneren ende vergunnen de voorn. huijsvrouwe van Leijn Leunisz. mits dess dat zij zal vermogen voortaen voor haer zelven een halff quartier biers seffens(tegelijk) opdoen / Mits naer oude gewoonte ende tgebruijck in andere steden mede geobserveert(waargenomen)/ verexcijsende ende den excijs betaelende alleene van vijff tonnen ende daer vooren genietende ende opdoende vijff tonnen ende een halff/ Ende voorts dat zij zal vermogen te blyven biersteken ende tappen samen/Met zulcken verstande dat zij gehouden zal wesen tappende ende bierstekende boven een halff quartier(een achste van een last = 3,75 hl. ?) seffens ende met soe groote quantiteyt tzij seestucken ? ofte duijmsteken* alst haer goet duncken ende believen zal/
*N.B.Duijmsteke: Wanneer een vat tot zover is gevuld als men de duim kan reiken. WNT blz. 3586.
Een zoon van Louijs Baston was simpel. Zijn moeder kon hem niet de baas en was niet in staat hem te onderhouden. De armmeesters moeten moeder steun geven of hem uitbesteden; in ieder geval de goedkoopste oplossing zoeken
Opde vrage ende prop. by de Armmeesters gedaen van hoe dat zijl. mette sone van Louys Baston simpel ende onnosel zynde ende daermede (zyn) moeder geen raet en wist/ noch door heur sobere gelegentheijt nijet onderhouden en can/ hebben b+S+R de Armmeesters der zelver stadt geauthoriseert ende authoriseren mits dess om daer inne tzij mette moeder wat te goede te commen ofte haer beter coop aen een andre te besteden/ den meesten oirboor te doene mitsgrs. daer inne tot minste coste mogelijck synde zulcke discretie te gebbruycken als naer gelegentheijt bevonden zal worden van noode te wesen/
De kelder van de huisvrouw van Leijn L. had een dubbel slot met 2 sleutels, waarvan de excijsenaar 1 sleutel in zijn bezit had. Hiermede kon "suspicien van fraulde geweert worden"
Haer kelder van biersteken te houden thien ofte twaelff huysse van haer huijs/ Daer inne sij.. van welcke voorss kelder een dobbel slot zal moeten wesen/ Daer van de Excijsenaer een slotel ende zij een slotel hebben zal/ Om daer nijmant van haeren huysse daer inne sonder wete vande Excijsenaer soude connen geraecken ende consequentel. daer doore alle suspicien van fraulde geweert soude blijven/
Er is een nieuwe ordonnantie opde grofzoutmaat voor zowel Arnemuiden als Middelburg. De zoutmeters dienen hierop de eed af te leggen dat ze de bepalingen strikt zullen nakomen.
Opde nijeuwe ordonnancie bijde heeren van Middelb. opde groffsoutmate gemaect/ is bij W+R mits dess geordonn. enz. dat de meters dess stadt mede ontboden ende naer voorlesinge vandijen beedicht ende opden eedt belast zullen worden de zelve ordonnancie in alle haere poincten strictel. naer te moeten commen/ Op pene van privatie van heurl. Officii/ ende voorts naer merite vande zaecke arbitral. gecorrigeert te worden/
Opde prop. ende vertooch datter lange ende veel vervolch gedaen is/ omme tot quijtscheldige vande verachterde C en penn. te commen over de huyssen dess stadt ende gheen vrucht gedaen en is/ hebben B+S+R voort leste ende vuijterste remedie goet gevonden/ ende mits dess geres. Commissarissen te deputeren/ Omme in alle steden van Zeelt ende de de particuliere collegien vandijen audientie te versoucken ende aldaer verschijnende de vuijterste armoede ende het vervallen vande stadt naectel. te verthoonen ende aldaer zulcken schriftelijcken deductie over te geven/ als eenichsints tot het goet voornemen dienstich soude mogen wesen/ Ende voor conclusie te versoucken quijtscheldinge vant verloop ende verminderinghe vande jaerlicxe swaere quote/ Daer toe bij B+S+R voorn. Claes Zael doude burchmr./ Ende den Secretaris Pieter Cannoije/
Niclaes Sael doude
Jan Spierinck
Schepenen
Jan Adriaensz. van der Bije
Merten Adriaensz.
Pieter Adriaensz. van der Ghoes
Willem Michielsz
Wouter Nachtegael
Corn. Wielant
Adriaen Adr. Coster
Pieter Sijmonsz.
Govert Heyndricxsz
Willem Pietersz. Cuyper
Hartman Michielsz. Coster
Claes Zael de Jonge
Opden XXVIen Jullij 1605 pnt theele collegie.
Weer over " de zaecke vant veer op Dordrecht"
Op de zaecke vant veer tusschen de steden Dordrecht ende Arnemuyden wort by W+R goetgevonden ende mits dess geres, tzelve tot nut ende dienste van de stadt aengegaen ende byder hant genomen te worden/ Ende dyen volgende op de voorgedragen conditien met die van Dordrecht te commen in communicatie/ Omme de voorss conditien te achtervolgen soe veel mogel. ende doenlyck wesen zal/ Daer toe special. ende absoluytel. mits dess gecomm. worden de burchmr. Claes Zael doude ende den Secretaris Pieter Cannoije/ Ommme tot voordegange ende effectueringhe vant veer alles final. te doene dat oirboor ende dienstich naer gelegentheyt van zaecke bevonden zal worden/
Over de erfenis van Pieter Willemsz.,de zoon van Willem Pietersz., die in dienst van de VOC is geweest.
Nopende de penn. aencommende derffgen. van Pieter Willemsz. sone van Willem Pietersz. in de soutpanne/ die binnen Middelb. onder de bewinthebbers van de Oost Indische Compagnie gearresteert ende daernaer by den secretaris Me. Galenus Alleman gelicht zyn/ wort bij W+R goetgevonden ende geres. datmen zal poogen de zaecke met soeticheyt aff te handelen ende trachte om de penn. tot yeder zyn gerechticheyt hier te doen commen/ Ende ingevalle tzelve nyet zal connen te wege gebrocht worden/ Sal moeten daer naer opde gevouchlicxste ende mins costelycxste middelen tot conservatie van stadtgerechticheyu gelet worden/
Er is een "(voet)brugge" van de stad "op St. Jooslant".
Tot visitatie van de bequaemheyt van de brugge op St. Jooslant/ omme gemackelyck ende te voete aende baije te geraecken worden bij W+R mits dess gecomm. Hartm. Michielsz. Coster Tres. ende Merten Adr, schepen/
Naer dyen datter aengedient wort datter een nyeuwe meulesteen van noode is/ wort bij W+R goetgevonden ende geordonn. eenen nyeuwe meuldesteen gecocht te worden/ Daer toe den Tres. speciale last ende authorisatie gevende mits dess/
Er is een testament "mette clausule van vuytsluytinge vande Weescamer". Dat is in het bezit van Suzanna Baradot, weduwe van capt. Jan de Rycke.
Opt vertooch van de Weesmrs. dess stadt daerop zyl. te kennen geven/ dat Joncfrouwe Suzanna Baradot weduwe van Capt. Jan de Rycke hebbende een testament bij haeren man saliger gemaect mette clausule van vuytsluytinge vande weescamer/ daer vuyt sustineert om gehouden te wesen exhibitie van de zelve testament te doene/ veelmin de andere ordonnantie van weescamer te volgen/ Is by W+R geres. mits dess verstean dat de vuytsluytinge van de weescamer maer rechte nyet connende bestaan hier binnen de stadt oock gheen plaetse mach hebben/ Ende dyen wegende ordonneren mits dess dat de voorss weesmrs. sal wel ten regarde van de Weduwe de Rycke als van alle andere/ sonder regardt te nemen op de voorss clausule van vuytsluytinge gehouden zullen wesen de ordonn. van de weescamer te achtervolgen/ in vouge ende manieren/ Soe die voor dess gereserveert ende gebruyct is geweest/
"tot verhoedinghe vant bederff van de baije" mag aldaar geen ballast overboord worden gegooid.
Tot verhoedinge vant bederff vande baije is bij W+R goetgevonden enz. de bakemr. te belasten/ Teynde hij alle schippers die commen met ballast om over boort te werpen waerschuwen henl. daer vooeren te wachten op de boeten ende penen daer toe staende voor welcke moyte daer inne de bakemr. ongehouden is/ den zelve mits dess vergunt ende toegeleyt wort eene schell. van yeder schip dat hij in tyts daervan gewaerschout zal hebben/ Sal oock de arbeyders die in de voorss schepen ordinarie gaen wercken aengeseyt ende scherpel. op alle burgel. onderdanicheyt belast worden dat zijl. tzelve wetende ofte siende nyet en zullen hebben toe te staen ofte gedoogen/ maer met woorden ofte wercken te beletten/ soe veel doenlyck wesen zal/
Deken en beleeders van het Schippersgilde.
Tot deken vant schippersgilde wort mits dess bij W+R gecomm. Joris brechtsz. ende tot beleeders Cryn Dignisz. ende Adriaen Woutersz.
Over het Incomstgelt vant arbeidersgilde
Opt versouck van deken ende beleeders vant arbeydersgilde/ hebben B+S+R geconsenteert enz. mits dess/ eerst datter voortaennyemant meer int voorss St. Joris Gilde zal mogen commen/ dan mits eerst ende van Incommen gelt betaelende twee gulden/
Ende voorts dat over het halve gelt in de Baije vallende onder de gildebroeders vant voorss gilde plach te geschieden vant weck in de haven vallende/
Opden XIen Octobris 1605 pnt beyde Burchmrs. Merten Adr. Pieter vander Ghoes Willem Michielsz. Adriaen Adriaensz. Coster schepenen Pieter Sijm. Govert Heyndr. Willem Pietersz. Cuyper Claes Zael de Jonge Raeden/
Over de pest in het jaar 1605
Alzoot Godt de Heere almachtich belieft de stadt Arnemuyden ende verscheyden Inwoonders van dyen te besoucken mette contagieuse siecte/ Twelck noch dagelycx meer en meer schijnt te willen verbreijden ende ontsteken/ dat ten deele vermoijt wort daer door te commen/ Dat de ghene die met de voorss. swaricheijt besocht zijn/ ofte in de besmette huysse(n) onbesmet hebben/ streckende tot groot nadeel vande ghene / die deurde conversatie van andere die hen selffs hooren te kennen ende van sulcx te onthouden bedorven worden/ Omme waer inne soe veel mogelyck zij te versien ende volgende de Wet Godts de plage soo seer te schuwen als eenichsins door menschelycke voorsichticheyt mogelyck is/ soe hebben Ba+Bu+ S+R vuyt goede genegentheyt tot hunne burgers ende den naeste geordonn. enz. ende alle hunne burgers ende ondersaten tegenwoordel. mette voorss quade siecte in persone ofte in haer huysse besmet ende besocht zijn/ ofte die noch naer dess besmet ende besocht soude mogen worden belast ende geordonneert enz. mits dess tgene hier naer volcht:
In den eersten dat alle de ghene die mette voorss. siecte besmet zyn ende deur Godts Gehengenisse noch bestaet ende besocht mochten worden/ gehouden zullen wezen heure deueren ende vensters aende straete vuyt commende te sluyten ende continuel. gesloten te houden/ Ten minsten zes weecken naer dat den lesten binnen de zelve huijsse vande voorss. quade siecte genesen ofte gestorven zal zijn/
Item alle de ghene die de voorss siecte hebben ofte in eenige huyse wonen daer de selve siecte is hen soe seer van de straete zullen houden/ alst eenichsints mogelyck wesen zal/ Ende in cas van op strate te comen/ dat zyl. hen zullen vermyden bij en onder ander volck in heure huyse gheen swaricheyt hebbende te commen/ Ten waere den noot verheyschte dat zyl.ymant van saecken sonderlincx importerende moesten spreecken/ In welcken gevalle zij sullen gehouden wesen met behoorl. modestie henl. soe verre van de gesonde diese souden moeten aenspreecken te houden als zyl. den andere gevouchlyck souden connen verstaen/
Item dat een yegel. de voorss. swaericheyt binnen synen huysse hebbende gehouden zal wesen zyn kindren binnen thuyse ende van straete te houden/ ende insonderheyt te beletten daat de zelve heure kindren met andre kinderen noch in vrije huyssen wonende nyet en converseren noch en spelen//
Item dat alle de ghene die de voorss contagieuse siecte hebben/ ofte inde huyssen daer de siecte is woonende / nyet en zullen vermogen in andre luyder huyssen noch gesont wesende te commen/ Om wat ooraecke het soude mogen wesen/ Jae selffs in geen herberge omme te gaen drincken/ In gheen pennewaerden backers vleeshouwers ofte andere winckelen om boter caes broot vleesch ofte andere nootsaeckelichheden tot noodige onderhoudinge van heurl. lichaem ende familie te coopen/ maer zullen gehouden wesen andre goede luyden tzy vande vremde ofte buiren ye verwillichen/ die voor heurl. inde voorss. huysen ende winckels gaen haelen ende nopen tgundt henl. soude noodich wesen/ welcke voorss vrienden ende buiren tgelt buyeten de deure vande besmette huyssen ontfangende ende de gecochte waren op de straete aen yemandte van huysse leverende ongehouden zullen syn in de besmette huyssen te gaen/ Ende in cas de voorss, siecke ofte gesonde inde huyse daer de siecte is wonende nyemant en soude verwillige omvoor henl. te gaen coopen ofte haelen tgundt zyl.soude mogen van doene hebben/ zullen de zelve siecke of yemant vande gesonde daer in huys van noode soude mogen wesen/ mits dat de zelve siecke oft gesonde vuyte besmette huysse commende daer yet soude willen haelen ofte coopen/maer gehouden wesen op der straete te blyven te staen/ ende aen ijemant vande winckeliers te seggen wat zyl. begeeren/ Opdat zyl. dat wetende de zelve mogen gerieven/ Ende andre noch gesont wesende te verscricken ofte infecteren/
Hebben B+S+R voorts geordonn. enz. mits dess dat nijemant de voorss. quade siecte hebbende ofte inde huysse daer de zelve siecte is wonende en zal vermogen eenge vuylicheijt hoedanich die soude moghen wesen/ gen vuytgesondert inde voorss besmette huyssen vergadert ende daer vuyt commende op der straete ofte eenighe ordinarisse misputten te gieten of te werpen/ maer dat alle de ghene die tot vuytdragen ende wechgieten van zulcke huysse commende gebruyct zullen worden/ zullen gehouden wesen de zelve vuylicheyt ter kaye ()wel inhet water ) aff te werpen/ op pene soe yemant contrarie dess ende alle de voorss. poincten ende artyckelen bevonden zal worden gedaen te hebben/ dat daerinne tot laste vande inobediente (ongehoorzame) zulcke naerdere ordre ende bevel gestect zal worden/ als by B+S+R voorn. tot meesten dienste vande voors. Inwoonders van dyen / mitsgrs. naer de gelegentheyt vande zaecke bevonden zal worden te behooren/ ende in dese coniuncture van tyde van noode te wezen/
De inhoud van het hierondergaande request houdt verband met bovenstaande ::
Op de Req. van Mr. Joos van Hecke Medecijn (medicijnmeester)
syn by W+R gecomm. enz. mits dess Jan Spierinck Burchmr. ende Pieter Sym. Raet mitsgrs. den secretaris dess stadt met speciale last om den zelve aen te nemen tot stadts medecijn/ Ingevalle men soo met den zelven soude connen accorderen mits van stadtswege toeseggende vrydom van soldaten te houden ende wachte te doene/ Enmde voorts jaerl. toeleggende een pension van zes ponden gr. Vls./
Weer over de achterstalligheid wat de belastingen betreft ten aanzien van de SCHUTTERIE.
Nopende de belastinghe vande Schutterie is by W+R aende voorgaende Commissarissen geordonn. enz. andermael mit dess/ dat zyl. namel. de burchmr. Jan Spierinck ende P.A. van der Ghoes eenen bequame middel zullen ramen/ Daermede de voorn. schutterie alderbest ende mette minste quetse soude connen ontlast worden/
"De Thollenaer" is pachter van "de malerij". De "meulenaer" wordt ontboden. Wat staat hem te wachten ??
Opde Prop. by de Thollenaer als pachter vande mallerie (malerij/) / is by W+R goetgevonden ende mits dess geres. den meulenaer ontboden ende in presentie vande Thollenaer hooren spreecken zullen/ Omme daervan rapport gedaen wesender / vorder inde zaecke gedisponeert te worden als naer behooren/
Opden XIIen novembris 1605 pnt theele collegie exceptis Jan vander Bije ende Hartman Michielsz.
Opde Req. van Jan de Monter ?? is by W+R geordonn. geappostilleert te worden dat hij hem sal mogen nederslaen ende binnen de stadt wonen/ mitsgrs. hem laeten employeren by de ghene diet gedaen zal hem daer toe versoucken/
Wat komt heudeschippers toe als zij hun lichters inzetten "ter lichtinge van de groote schepen aende gront commende " ?
Belangende de Ordonn. mentionnerende vant loon de heudeschippers van de lichtinge van de groote schepen aende gront commende toegeleyt/ Alsoo van Joncker Frans gat daer inne nyet vermaent en wort / Is by W+R goetgevonden ende by dess geconsenteert/ dat de heude schippers aen boort vaerende om eenighe schepen aende gront gecommen te lichten in Joncker Frans gat voor yeder hondert zullen hebben genieten ende ontfanghen twee ponden gr. Vls./ Blijvende de ordonn. in heur geheel nopende het gebruyck van dyen/
Een proces "tusschen de weduwe ende erffgenamen van saliger jan Nachtegael".
Op de swaricheyt vant proces tusschen de weduwe ende erffgenamen van saliger Jan Nachtegael ter eenre ende de erffgen. van Matth. van Nederhoven ter andre zyde/ nopende watmen behoort te doene tegen de sententie gewesen by den Hooge raede/ tot conservatie vander stadtsgerechticheyt / Is bij W+R goetgevonden enz. daerop geconsuleert ende gevraecht te worden eenge de principaelste rechtsgeleerden dess landen/
De schutterij is niet goed in staat om rente en aflossing van de schulden te betalen.
Om de swaericheijt van de schutterie te remedieren ende de opgelichte penn. soot mogel. waere te voldoen ende aff te leggen ende de gevouchlicxste middelen daer toe te vinden/ worden andermael bij W+R mits dess gecomm. de burchmr. Jan Spierinck ende P.A. van der Ghoes/ met speciale last henl. gegeven wordende mits dess / Omme te onderstaen ende ondersoucken van de rente van dertich schell. tsiaers die de schutterie is hebbende/
Wil Nachtegael de rente van 20 schellingen aflossen en de secretaris de "erve die hij vande stadt huirt" kopen om zo de schuld van de schutterij te verminderen?
Item oft Nachtegael de rente van twintich schell. tsiaers die hij vande erve voor zijn hoff liggende schuldig is soude willen afflossen/ Voorts te vernemen wat de ganck vant schuttershoff soude mogen gelden/ mitsgrs. off den secretaris de erve die hij van de stadt huirt soude willen coopen Omme alsoe te sien datmen middlen soude vinden ende hebben om de schult van de schutterie aff te doene/ ende soe veel te mindere als mogelyck wesen zal/
Opden XIIIen Januarij 1606 pnt theele collegie excepto van der Bije Adriaen de Coster ende Hartman Michielsz.
Adm. Haultain verzoekt om het grootste "corte potshooft" om op "de reyse naer Westen"geemployeert te worden". De stad wil een ander equivalent of "swaerder stuck" terug of schadeloos gesteld worden.
Opt schrijven van de Admirael van Zeellt Haultain/ versouckende een vande stadts metaele stucken/ namel. het grootste corte potshooft omme opde aenstaende reyse naer Westen tot slants dienste gemploijeert te worden/ Is by W+R goetgevonden ende mits dess geres. datmen van stadtswege tvoorss stuck hem zal laeten volgen/ Mits dat hij volgende zyne belofte een ander in zyn plaetse semden ende leveren zal/ soe swaer ofte swaerder als tgene hij van de stadt is versouckende/ Off dat hij voor de weerde vant voorss stuck geschuts zal responderen ende tot versekertheyt van de stadt behoorl. contentement doen/
De zoon van Christ. Boesschot ook stadsbode en opvolger van zijn vader ?
Op de Req. van Christ. Boesschot de Jonghe is by W+R hem geconsenteert mit dess tversochte stadtbodeschap/ mits doene den eedt daer toe staende/
De stad geeft een zekere schadevergoeding als gevolg van een verwonding opgelopen bij het "manieren" van geschut.
Opde Req. van Claes Jansz. Inde Wilde Man is hem by W+R vergunt enz. mits dess voor zyne geleden smerte ende gedaen oncosten in zyne quetsure van geschut te manieren(hanteren)? gecregen de excijs van 2 tonnen pharo/
Opde Req. vande ministers dess stadt by W+R mits dess tot vervall. van haere oncosten ter cause van de class. vergaderingen voor den verleden jaere 1605 toegeleyt vyfftich gulden/
De dispositie op de Req. van Jan de Lange wort by W+R om redene noch voor een tyt gehouden in state/
De dijk buiten de Middelb. poort wordt verpacht aan de meestbiedende.
Opde vraghe van de verpachtinge van den dyck nuyten de Middelb. poorte/ wort by W+R mits dess verstaen ende den Tres. belast den zelven vuyter hant de meest daer vooren biedende te verhuiren/ ten overstaen van de heeren Burchmrs./ mits dat den zelven dijck gepresenteert ende soe veel willende geven als een ander voor de andere geprefereert zal worden/
De dag van diverse verpachtingen wordt vastgesteld en officieel aangekondigd.
De dach van de verpachtinge vant crigeerderschap de visch bancke/ mitsgrs. het vendumeesterschap wort bij W+R gestempt op Dijsendach toecommende/ ende mits dess gelast daer tege de caerten te doen schrijven ende vuytstellen als naer costuyme/
Weer over het veer tussen Dordrecht en Arnemuiden.
Nopende de vorderinghe vant veer tusschen Dordrecht ende Arnemuyden wort by W+R mits dess geres. ende gelast vanstadtswege aen die van Dordrecht geschreven te worden/ Omme daernaer den oirboir ende tgene best zal wesen gedaen te worden/
Over de zaak Nachtegael
Opde zaecke van Nachtegael wort bij W+R mits dess goetgevonden enz/ mits dess dat de zaecke noch eens bij eenige rechtgeleerden in den Hage geaniseert zal worden/
Weer over het veer op Dordrecht
Daertoe mitsgrs. tot de vorderinghe ende ist mogelyck effectueringe vant veer worden mits dess gecomm. Claes Zael doude burchmr. ende Pieter Cannoie secretaris dess stadt/
Wegens vertrek moet schoolmeester Mr. Booclaes een half jaar vooruitbetaalde gage restitueren.
Opde zaecke van Mr. Niclaes Booclaes is by W+R verstaen ende mits dess geres. dat hij zyn gage van schoolmeesterschap nyet meer oft langer sal proffyteren als den tyt van de eerste drye jaere/ Welcke volgende mits dess geordonn. wort dat hij zal moeten restitueren tgene hij voort verder jaer alreede genoten ende ontfanghen heeft/ mitsgrs. dat hem het geheeschte halff jare geweygert zal worden/ Overmits hy met zyn vertreck het aengegaen contract mette stadt nyet en adimpleert/
Er zullen geen soldaten van het garnizoen voor de wacht ingezet worden.
Opde vrage offmen de soldaten tegenw. binnen dess stadt liggende/ omme garnisoen te houden sal doen waecken oft nyet is by W+R goetgevonden mits dess datmen de zelve immers voor alsnoch ongemoyt sal laeten/
Opt versouck van Capt. Royes om voor een dach drie ofte vier van .... viures(uren/) ? voorde compagnie geassisteert te worden/ is by W+R mits dess geres. om beterswille tselve te doen doen/ mits daer vooren nemende sulcke goeden versekeringhe als eenichsints doenlyck wesen zal/
Octavio Gailleres is gestorven; verzoek van de wezen dat iemand zijn taak waarneemt.
Opt versouck van wege de weese van Octavio Gailleres in zyn leven tafelhouder dess stadt aen W+R gedaen/ is by de zelve W+R geconsenteert ende toegelaeten yemant tot ophoudinge van de tafel binnen dess stadt te mogen stellen/ sonder preiuditie van yemants gerechticheyt mits dat het zy een goet ende vertraut persone/
Opden XXIen Januarij 1606 pnt theele collegie excepto vander Bije Adriaen de Coster ende H.M.C.
Nathaniel krijgt het vendumeesterschap op bepaalde condities.
Opt versouck van Nathaniel van Heussen omde vendue te mogen bedienen op den zelven voet/ Ghel. hij die voor dess wel gehadt heeft/ namel. op de ordinarisse conditien sonder pacht te geven/ Is de zelve van Heussen bij W+R vergunt op de versochte maniere mit dess mits tot contentement van de magistraet stellende voor zyne handelinghe ende administratie goede suffisante cautie/ Met zulcken verstande soe de
borchmr. Spierinck ofte yemant anders vant college daer toe laet employeren/ mits dess verstaen wort dat tzelve pro forma zal geschieden/ Omme den zelven van Heussen in goede disciplyne te houden/ ende des te beter te doen surghen/ maer dat het geschieden zal van stadtswege/ Ende dat de zelve Jan Spierinck ofte andere vant collegie in cas van swaricheyt dat Godt verhoede daervan ontlast zullen worden ende blyven/ ende de schade daervan te rijsen bij ende van wege de stadt gedregen ofte tot laste van de voorn. Nathaniels borghen vuyt het collegie te stellen verhaelt zal mogen worden/
Jan de Lange(schoolmeester) mag blijven wonen zonder huur te betalen. Gage is er echter voor hem niet meer bij.
Op de req. van Jan de Lange wort bij W+R mits dess geconsenteert ende toegelaeten dat den voorn. Jan de Lange zal blyven wonen van Alderheyligen 1605 tot meye 1606 commende sonder huire te geven/ met expresse verclaeringe dat hem vande gaige in voorgaende jaeren gevallen ende absoluytel.volgende de genomen resolutie opgeseyt nyet zal volgen ofte yet toegeseyt zal connen worden/
Corn. Munnincx ? wil dat zijn "obligatien mogen gelost ende affgedaen ende betaelt worden"
Opt versouck van Corn. Munnincx? is by W+R mits dess geres. dat men hem een ende het eerste bescheet bij hem overgegeven in versekeringe van zyne gedaene penn. zal doen expedieren/ waermede soe hij nyet te vreden en waere wort geraden gevonden
den voorn. Munnincx te versoucken/ Ten eynde hem zekere zes weecken ofte een paer maenden te passeren/ Om middelertyt soot mogelyck waere ordre gestelt te worden dat zyn obligatien mogen gelost affgedaen ende betaelt worden/
Idem: de stad kan niet op tijd aflossen; wil de obligatie vernieuwen.
Opde versochte betaelinge van Joris ... is mits dess by W+R goet gevonden tegen hem geseyt te worden datmen zyn obligatie tot zynder gerusticheyt ende versekerheyt sal vernijeuwen/ daermede soe hij nyet te vrede en is/ wort mits dess geres. hem ghel. bescheet als Munnincx doen beterpen ? heeft gegeven ende gepoocht te worden hem daermede te contenteren/
Het gaat over hetzelfde probleem.
Opde versochte afflossinge vande obligatien die Maycken Adriaensz. vander Goes opde stadt is hebbende/ wort bij W+R mits dess geordonn. ende geres. haer aengeseyt te worden/ dat zij zal gelieven noch een weijnich tyts patientie te hebben/ ende datmen zal surgen ist mogelyck/ dat zy een halff jaer naerden verschijndach betaelt zal worden/
Achterstand van betaling t.a.v. de schutterij.
Opde tachterheyt vande Schutterie is by W+R mits dess geordonn. enz. datmen de zaecke van stadtswege zal aenveerden ende versurgen dat het verlopen croes(rente) mette parthijen hier vooren opde XIIen novembris 1605 geraempt voldaen zal worden/ Ende wort mits dess verstaen dat het capitael zal blijven loopen ofte op de gestrecte condemnatie ofte op een nijeuwe obligatie by den Tresorier te verlyden/ Te betaelen een halff jaer naer datum vande zelve/
Opden XVIIIen meerte 1606 pnt beyde Burchmrs. Pieter vander Goes Willem Michielssz. Wouter Nachtegael Corn. Wielant shepenen ende alle de Raeden/
Weer over het veer op Dordrecht. Nu meer succes ? !
Naer dat de burchmr. Claes Zael doude ende den Secretaris Pieter Cannoye rapport geaden hadden van heurl. wedervaeren tot Dordrecht/ nopende het in treijn bringen ende wederom oprechten vant vervallen veer tusschen de respective stden van Dordrecht ende Arnemuyden/ Ende dat daerop gelesen is geweest het schriftelyck contract gemaect opden lesten februarij 1606 tusschen de Burchmr. ende Regierders der stadt Dordrecht mitsgrs. de gedeputeerden dess stadt Arnemuyden; hebben B+S+R tzelve accort by hunne gedeputeerde aengegaen ende gesloten geapprobeert ende approberen mits dess/
Voor het veer: een passage met "plancken" ...
Omme nu ordre te stellen opt convoije namel. het coopen ofte doen maecken vande hebben voorts B+S+R goetgevonden ende geordonneert dat tot gerieff vande passanten opt bergsche hooft een passage van plancken mitsgrs eenen trappe om mackelyck vuyt ende in de schepen te geraecken gemaect zal worden daer toe den Tres. dess stadt gelast wort mitsdess/Zie hierna vervolg!
Een onderhoud met Mr. Corn. van Santen Fransche schoolmr.
Opde req. van Mr. Corn. van Santen Fransche schoolmr. worden by W+R mits dess cecomm. beyde de Burchmrs. ende secretaris dess stadt/ Omme den voorss schoolmr. te gaen spreecken/ ende van ende van alss ten nauwsten te onderstaen /Om van als rapport gedaen wesend weder inde zaecke gedisponeert te worden/ naer gelegentheyt vande zelve/
De dispositie opde req. van Jan de Lange is by W+R gehouden in state/ tot dat mette voorn. mr. Corn. van Santen gesproecken ende gecomm. zal wesen/ waernaer soe geraden gevonden wort met den voorn. Jan de Lange mede te commen in comm. ofte den zelven te hooren spreecken/ worden oock mits dess de voorn. commissarissen geauthoriseert/ Omme daer inne den meesten oorboir te doene/
Vervolg: voor het Veer een passage van "plancken" enz. enz.
.....steenstucken/ het aennemen vande convoijers het aent bort vaeren vande cleene schuijten/ Wat ijeder zal geven van vuyte schepen gehaelt te worden/ ende hoe verre de schuyten buyten zullen moeten vaeren/ Omme het volck vuyte schepen te haelen/ opde cleene binnelantsche schuyten/ opt inlaeten ende lopen vande passanten bequaeme ordre te stellen worden mits dess bij W+R gecomm. de Burchmrs. die tot heurl. assistentie zullen mogen nemen zulcke vant collegie als het henl. goet duncken ende believen zal/
o.a. 'opde executie van de sententie(vonnis) gewesen tot proff. van de weduwe en weesen van Jan Nachtegael."
Naer dat de Commissarissen geweest hebbende inden Hage Omme te consuleren opde executie vande sententie gewesen tot proffijte vande weduwe ende voochden van de weesen van Jan Nachtegael/ Ten nadeele van Mathijs van Nederhoven ofte zyne erffgen. rapport gedaen hadden/ hebben B+S+R goet gevonden doordijen de zaecke tusschen parthijen geaccordeert is/ te laeten berusten/
Vervolg: Veer op Dordrecht.
Insunderheyt te letten op het toecommende schrijven van Dordrecht/ daer naer men hen zal moeten reguleren/ Ende in alle gevalle moeten de convoijers in dene ofte de andere maniere aengenomen worden/
Twee veerschippers krijgen een "gratuiteyt"
B+S+R vinden goet enz. mits dess datmen de twee veerschippers die het veer eerst opde nijeuwe geconcipieerde ordre bevaeren hebben van stadts wege voor een gratuiteyt met een nocke vlagge/ ofte zulcken anderen saecke als de eerbaerheyt
verheijsschen ende toelaeten/ vereeren ende schencken zal/
De molen. enige kaden en palissaden dienen gerepareerd te worden.
Op het te kenne geven dat de meule eenighe kaijen ende verscheijden palissaden vande stadt nootel. dienen gerepareert te worden is by W+R goetgevonden enz. ende wort den Tres. mits dess geauth./ Omme in alles mette minste cost mogelyck zynde de oorboir te doene/
Opden IIIIen Aprilis 1606 pnt Theele collegie excepto Vander Bije Adriaen de Coster ende Claes zael de Jonge/
Adriaen Corn. Lixe "rouper" om het veer op Dordt te bedienen.
Opde prop. ende voorsetten van eenen bequamen rouper/ omme het veer op Dordrecht te bedienen hebben B+S+R bij provisie ende tot wederseggens toe voor een premie tot rouper gecomm. mits dess Adriaen Corn. Lixe/
Weer over het veer op Dordrecht.
Nopende de Convoijers die de stadt Arnemuyden volgende het contract tot heure coste versurghen moeten wort bij W+R mits dess verstaen ende geres. mitsgrs. de gecomm. tot het stuck vant veer met dat daer aen cleeft geauthoriseert Omme henl.int aennemen vande convoijers te reguleren naer gelegentheijt vander zaecke/ In alles den oorboir te doene/
Jan Spierinck
Merten Adriaensz.
Schepenen
Pieter Sijmonsz.
Govert Heijndricxsz
Willem Pietersz. Cuijper
Hartman Michielsz. Coster
Wouter Nachtegael
Claes Zael de Jonghe
Carstiaen Corn.
/span>Raeden
Pieter Adriaensz. vander Ghoes
Claes Zael doude
Corn. Wielant
Willem Michielsz.
Opden XXIIen Aprilis 1606 pnt Jan Spierinck Merten Adriaensz. Brs. Pieter Sijn. Govert Heyndricxsz. Willem Pietersz. Cuyper/ Hartman Michielsz. Coster Claes Zael de jonghe Wouter Nachtegael Carstiaen Corn. schepenen/ P.A. van der Ghoes Willem Michielsz. Corn. Wielant Raeden/
Wordt er onder bepaalde voorwaarden een loterie toegelaten en geeffectueerd ?
Opde Req. van Heyndrick Pietersz. Winter tenderende omme binnen dess stadt zekere loterie op te mogen rechten/ hebben B+S+R geconsenteert enz. mits dess aenden voorn. Winter de voorss loterie op te mogen stellen mits dat tot verhoedinghe van alle fraulden ende oock suspicie vandyen bij B+S+R voorn. zulcken goede voet ende bequame ordre opt trecken ende op hanghen vande prijse gestelt zal mogen worden als zijl. zullen connen se(i)?nnen ende gevouchlicxst doen raemen/ Ende voorts dat den voorn. de Winter gehouden zal wesen tot proffijte vande stadt ende den armen vuyt te reijcken ende betaelen voor een recognitie zulcken somme van penn. alsser vande voorn. Winter zal connen besproecken ende bedonghen worden/ Daertoe ingevalle de voorn. Winter nyet en zoude willen verstaen sal met hem geaccordeert ende final. ver verdragen mogen worden van het hoe veelste paert van zijnen ontfanck dat hij voorde voorss recognitie aende stadt zoude willen gheven ende laeten volghen/ Daertoe mits dess gecomm. ende absolutel. gelast worden Jan Spierinck Merten Adriaensz. Burchmrs. ende den Tresorier Corn. Wielant mitsgrs. den Secretaris Pieter Cannoije/
Als er een of meer grote kramen op de jaarmarkt zijn op gesteld zal de wacht verdubbeld en ook in het stadhuis gewaakt worden. Men was blijkbaar bevreesd voor dieven/rovers.
Op het vermaen vande aenstaende jaermarct wort mits desen bij W+R goet gevonden ende geresolveert dat ingevalle hier eene crame van importantie quame de burghers wachte verdoubleert ende in stadts huijs mede wacht gehouden zal worden/
Mr. Corn. van Santen wordt aangenomen als Fransche schoolmeester onder de condities hieronder vermeld:
Op de Req. van Mr. Corn. van Santen Fransche schoolmr. is bij W+R geres. geappostilleert te worden tnaervolgende B+S+R gelesen hebbende des supplts versouck mitsgrs. gehoort wesende het rapport van de Commissarissen met de voorn. Mr. Corn. van Santen ten comm. geweest zynde hebben den zelve Mr. Corn. van Santen bij provisie voorden tijt van eenen jaere ingaende meije zesthien hondert zesse naestcommende ende expirende meije zesthien hondert zeven daer aen volgende voor Fransche schoolmr, aengenomen ende nemen den zelven voor Fransche schoolmr. ach(tbre) mits desen./ Ende hebben den voorn. mr. Corn. van Santen tot een recognitie vandijen vergundt ende vergunnen mits desen geduirende den voorss, tijt vrijdom vande wachte vande Excijs inder voughe gel, andere de zelve vrijdom genoten hebben gehadt ende voorts geexempteert vant houden van soldaten mitsgrs, voor pensioen toegeleyt gel. zijl. toeleggen mits desen thien ponden gr. Vls./
Schoolmeester Jan de Lange zal "het huijs de groote Sterre gaan bewonen.
Opde Req. van Jan Langhe is geordonn. by W+R geappostilleert te worden Tnaervolgende: B+S+R consenteren mits desen dat den supplt, het huijs de groote Sterre aencommende de stadt zal bewonen voorden tijt van eenen jaere beginneden meije 1606 naestcommende ende expirerende meije zesthien hondert zeven daer aen volgende/ Sonder eenighe huire daer vooren te betaelen/
Voorlopig wordt nog geen stadsarbeider aangenomen. De Tres. wordt gelast de poorten "op te doen ruijmen ende schoonemaecken" !!
Het aennemen van een stadts arbeijder is bij W+R voor alsnoch gehouden in state/ Ende mits desen goet gevonden dat den person die zijne dienst schijnt te presenteren/ zal aengedient ende geseijt worden/ dat hij zal moeten tot dyen eijnde req. overgeven ende daer in verhaelen hoe en in wat maniere
mitsgrs. voor wat loon hij de stadt als arbeijder zoude willen dienen/ Omme daer naer voorder op tgundt voorss geordonn. te worden als naer gelegentheijt/ Middeler tyt wort den Tres. belast bij provisie de poorte op te doen ruijmen ende schoonemaecken/
De Veersche Poorte
Naert schonemaecken vant hoecxken aende Veersche poorte zal bij W+R geres. worden watmen daermede doen zal/
Er zijn klachten over de wachtmeester.
Opde clachten dieder over den wachtmr. zijn vallende wort bij W +R mits desen bij W+R geres. dat de burchmrs. hen zullen gelieven te ontbieden hen van zijn debvoir(plicht) te vermanen ende express. aen te seggen dat opde wachte beter zal moeten passen/ ofte datter anders in zal moeten versien worden/
Obligaties kunnen niet "affgelecht" worden en nieuwe formulieren van de(zelfde) obligaties worden door de secretaris ondertekend en van het stadszegel voorzien.
Ghelesen zijnde het formulier vande obligatie geconcipieert bij Mr. Frederijck Hermans raet inden hooghe Raet daerin den zelve Hermans presenteert de hondert ponden die hij vande stadt hebben moet mitsgrs. Rouborghe die hondert vijfftich ponden hem mede vande stadt commende te laeten onder den stadt ende geconsidereert zynde datter gheen middel bijde stadt en is/ om aff te leggen ende nijemant in zyn particulier gelegen is daer vooren te betaelen/ Is bij W+R geres. ende wort den Secretaris mits dess geauthoriseert om voorss formulier te teeckenen ende stadts zegel daerop te drucken/
Opden IIen Meije 1606 pnt Jan Spierinck Merten Adriaensz. Burchmrs. Pieter Sijm. Govert Heyndriccxz. Willem Pietersz. Cuyper Wouter Nachtegael Claes Zael de jonghe ende Carstaen Corn. schepenen Pieter Adr. vander Ghoes Claes Zael doude Corn. Wielant Raiden/
Geheimhouding verzocht. Er wordt getracht van Vlissingen geld te lenen om te voorzien in de dringendste behoeften en schulden van de stad.
Naerdijen ten versoucke vande burchmrs. de eedt van secreet te zullen houden alle tgene dese vergaderinghe tot dienste vander stadt voorgeslagen ende geres. zoude worden byde bovengenomineerde Burchmrs. Schepenen ende raeden geren(m)oveert ende van nyeuws gepresenteert was/ is bij W+R goet gevonden ende mits desen geres. datmen van stadtswege die van Vlissinghe versoucken zal/ Omme de zelve te bewegen zoot mogelyck is tot fournissement van zekere merckelijcke somme van penn. opdat daerdeur de haechstichste ende harste parthijen zouden mogen affgedaen ende voldaen worden/
Middelertyt wort raetsaem gevonden Corn. Munnincxz in devotie te houden ende met goede woorden vuyt te stellen tot dat men die van Vlissinghe final. op tgundt voorss. affgehandelt zal wesen/
Opden XIIIen Meije 1606 pnt Jan Spierinck Merten Adriaensz. Burchmrs. Pieter Sym. Govert Heyndricxz Willem Pietersz. Cuyper Hartman Michielsz. Coster Wouter Nachtegael Claes Zael de Jonghe Carstiaen Corn. schepenen Pieter A. vander Ghoes ende Corn. Wielant Raeden/
Na de dood van Octavio Gailleres zal de tafel gesloten worden.
Opde remonstrantie die Stoffel Gailleres vuijt naem ende van weghe de geswore veuchden van de weesen van Octavio Gailleres in zijn leven Tafelhouder dess stadt daer moeder aff was Janneke de Ronde anx.. aen B+S+R dess stadt gedaen heeft Tenderende omme dat de voorss weesen nyettegenstaende het octroij heurl. vander Sal ? verleent noch nijet geexpireert en was/ daer van ontslagen ende dijen volgens de voorss voochden geauthoriseert zouden moghen worden de tafel van leeninghe te schorten ende toe te sluyten/ hebben B+S+R der stadt Arnemuyden voorss geconsenteert Ghelyck zijl. consenteren mits desen dat de voochden voor heden ? zullen vermoghen vuyt het houden vande tafel te scheijden/ Voorts dat zijl. gehouden zullen wesen goede ordre te stellen dat de panden die noch tegenwoordich aende tafel zijn in cas daer ...getaelt werde moghen vuytgelost ofte ofte de behoorl. tijt overstreken zijnde conform het Octroij daervan zijn vercocht ende tsurplus vandye verantwoort worden als naer behooren/ Ende mits dat voorts de zelve voochden van weghe de voorn. weesen gehouden zullen wesen aende stadt mitsgrs. den armen te voldoen ende betaelen het loopende jaer recognitie/
Adriaen Corn. Lixe doet zijn werk als "rouper"omroeper goed.
Op de Req. van Adriaen Corn. Lixe rouper dess stadt hebben B+S+R den zelven rouper voor den recognitie toegeleijt enz. mits dese twintich schellingen grooten vls/ Ende verclaeren mits dess heurl. meeninghe te wesen dat de voorn. Lixe voorss rouperschap bedienen zal Soe langhe over hem gheen grote clachte aff seffens waerdich en vallen ofte met hem en connen daer inne B+S+R zulcken discretie zullen vermoghen te gebruijcken als henl. vuyt de gelegentheijt ende meriten vander zaecke goet duncken ende believen/
Maijcken Barthels concherge van het stadhuis: vergoeding alleen "vier ende licht"
B+S+R consenteren mits dese dat Maijcken Barthels getrout zynde met Jan Heyndricxsz. int stadthuys als concherge zal wonen/ mits voor heur moijte genietende vier ende licht alleenl. sonder meer/ daer mee zij belast ende vertrout wort wegende heur gedaen belofte zelve te zullen menagen als zij met heur eyghe goet zoude doene/
Noopende de huijssen van Dane de timmerman wort verstaen mits dese dat die sonder schade ofte achterdeel moghen gerepareert worden/
Opden IIen Jullij 1606 pnt Merten Adriaensz. burchmr. Pieter Sijm. Govert Heijndricxsz Willem Pietersz. Cuijper Wouter Nachtegael Claes Zael de Jonghe Carstiaen Corn. schepenen Pieter Adriaensz. van der Ghoes Claes Zael doude Corn. Wielant Raeden/
Over het schoorsteengeld.
Opt schriven vande heeren vanden Rade nopende het geconsenteerde schoorsteengelt/ wort bij W+R mits desen verstaen ende geordonneert dat het cohier zal worden gemaect vuijt de oude cohieren/ Ende worden daer toe mits desen gecomm. Willem Pietersz. Cuijper ende Corn. Wielant/ Ende wort voorts den Secretaris belast de voorn. Ghecommiteerde te assisteren ende henl. met schriven ende anderss te accomoderen naer heurl. goet duncken/ Ende gel. zijl. zouden mogen van doene hebben/ Sonder dat hij behouft als ofte voor Commissaris bekent te wesen/
Req. van Winter, loteriemeester. Deze wordt ongeduldig.
Opde Req. van Heyndrick Pietersz. Winter Tenderende omme ontslagen te moghen worden ofte sonder langer te wachten naert consent bijde heeren Staten van Zeellt te gheven/ Wort mits desen bij W+R geres. ende goetgevonden de zaecke in surcheantie(surseance) te houden ende de voorn. Winter met goede woorden noch een wijle tijte op te houden/
Opden XXII Jullij 1606 pnt Jan Spierinck Merten Adriaensz. burchmrs Pieter Sijmonsz. Govert Heyndricxsz. Willem Pietersz. Cuijper Hartman Michielsz. Coster Wouter Nachtegael Carstiaen Cornelis Schepenen P.A. vander Ghoes Willem Michielsz. Corn. Wielant Raiden/
De stad Vlissingen is bereid tegen bijzondere condities een grote som aan de stad Arnemuiden te lenen.
Naer dat bijde Burchmrs. gerapporteert is dat die van Vlissinghen wel genegen ende bereyt zijn die vander stadt te assisteren met een merckelycke somme van penn./ daermede men de haestichste (zaecke) zoude moghen affleggen ende vanden hals helpen/ maer datse zouden begeeren boven de domeijnen ende innecomen vander stadt met deene ofte dander middele ofte maniere naerder verzekert ende bewaert te wesen/ namel. met het zegel van verbant daermede de burgerie in hun particulier verbonden zouden wordeb/ ofte dat eenghe vande magistraet particulierl. in subsidium daer vooren zouden moeten teeckenen ende hun zelffs verbinden/ Is bij B+S+R goetgevonden ende mits dese geresolveert/ Datmen die van Vlissinghen tot heurl. Indemniteijte ende ontlastinghe zal presenteren eerst de domeijnen ende alle de stadts goedern roerende onroerende pnte ende toecommende Waermede zoe zijl. nyet te vrede en waeren wort mits desen verstaen datmen henl. het zegel van verbant zal bieden ende onder tzelve mitsgrs. fr Signature vande Secretaris beloven te verbinden nyet alleene de stadtsdomeijnen ende innecommen/ maer oock de magistraet ende burghers in hun prive ende particulier/ Waermede zoe zijl. noch nijet te vrede en waeren/ wort mits desen geraden gevonden vuyt die van Vlissinghe te onderstaen met wat particuliere teeckening men henl. zoude connen contenteren/ ofte wije zijl. daer toe zouden begeren te versoucken/ Omme dat geweten wesende voordergezien te worden wat in dese zaecke te doene zal wesen/ Alle twelcke geresolveert voorgelesen ende geresumeert zijnde/ is inder maniere bovenvermelt gearresteert ende voor raetsaem ende noodich gevonden/
De deurwaarder van de Ontvanger-Generaal is erg lastig en wil i.v.m. met grote achterstalligheid in de betaling van de Honderd ste Penning personen in "gijselinge" nemen. Dat laat de stad niet toe. Eerst moeten de Staten van Zeeland uitspraak doen op een verzoek tot kwijtschelding/moderatie enz.
Opt aendienen vande heeren Burchmrs. dat den deurwaerder Frans Pietersz. vuijt den naem ende vanweghe den heer ontfangher Generael Mr. Eeuwout Teelinck dagelyccx versouckt ende zeer hefftich insisteert/ omme consent te hebben/ Ten eijnde hij zoude moghen bij forme van gijselinghe procerderen tot laste vande voorn. burchmrs./ Omme te hebben betaelinghe vande verloopen verachterde C e Penn. over de huijssen binnen dess stadt gestaen/ wort bij B+S+R der Stadt Arnemuyden mits desen geresolveert datmen de voorn. deurwaerder zal ophouden som.. eenighe antworde te gheven/ Tot dat de Edele Mogende Heeren Staten van Zeelt tegenwoordel. vergadert ende zien meent ? met het disponeren op de versochte quitscheldinghe ende iaerlicxe moderatie van swaere quote des honderste penn. daer mede de stadt belast is besich wese ende gescheijden zullen zijn/ Als wanneer soe op tgundt voorss hoe nopende de versochte quytscheldinghe ende moderatie int regardt van voorss stadt Arnemuyden by de Edele Mogende Heeren Staten noch nijet geresolveert zal wesen/ Is bij B+S+R goet gevonden ende mits desen geresolveert dat den deurwaerder daer naer versouckende eennighe executie tot laste vande burchmr. ofte ijemant anders personnel. te doene zijn versouck absolutel. affgeslegen ende geweijgert ende expressel. aengeseijt zal worden ende gelyck hem van nu aff aengeeijt wort mits dese datmen te vrede is dat hij de huijssen die tzelve schuldich ende ten achteren zijn/ sonder eenighe solemniteyten van rechte te gebruijcken/ ofte eenighe costen te doene/ voorde tachterheijt reel. ende metter daet zal moghen openbaerl. vercoopen ende daer aen de tachterheijt vande verloopen C e penn. verhaelen Soe verre de zelve zullen connen strecken/Verclaerende B+S+R voorn. henl. onmogelyck te wesen het groote achterstel ende de swaere jaerlicxe quote op te bringhen ofte vuyt de gemeente te crijgen/ die deur den bant meer van C e penn. ten achteren zyn als hunne panden lichinge(ligging) ?? zouden connen gelden/
Opt versouck vande Chirurgijns dess stadt is bij W+R henl. geconsenteert ende mits vergunt ontlastinghe vant poinct ende articul inde voorleden gementionneert ende begrepen/ Daermede zijl. gehouden alle gequetsten bij henl. commende voort vermaecken ofte het leggen vanden tweeden plaister den Officier aen te bringhen/
Gaat het om gewonden die uit Vlaanderen naar Arnemuiden gebracht zijn?
Komt er een verbod van het opvoeren van een Spel van Rhetorica ?
Opt versouck van die van Rhetorica is bij W+R mits desen geres. dat het spel daer van zijl. vermaent gevisiteert ende voorts opgesocht ? ende vernomen zal worden offer eenich verbot ter contrarie vander hogher hant uijt geweest is/ ofte noch zoude moghen zijn/
Opt vertooch van Mr. Niclaes Coolhaes is bij W+R andermael bij de voorgaende resolutie opt restitueren van een iaer gaige bij hem genoten genomen gepersisteert ende wort gepersisteert mits desen/
Opden XIX Augusti 1606 pnt Jan Spierinck Merten Adriaensz. burchmrs. Pieter Sijm. Govert Heijndricxsz Willem Pietersz. Cuijper Hartman Michielsz. Coster CarstiaenCorn. Schepenen/
Pieter A. vander Ghoes Claes Zael doude Corn. Wielant Raeden/
Correspondentie o.a.tussen predikanten en met de stad over Capt. Ieronimus de Cork die hier toen zijn compagnie in Arn. lag, doodslag gepleegd zou hebben.
Daarom is hij uitgeweken naar het "buitenland"
Opt schriven vanden predikant van Sluys aen Mr. Joos van Lare minister binnen dess stadt nopende de versochte brieven van stadts weghe aen den Cryschraet in lande / vanden Switser dienende onder Capt. Ieronimus de Cork die hier ten tyde de compagnie hier was liggende den neerslach(doodslag) gedaen hadde/ Is bij W+R goet gevonden ende geres. dat het voorss schriven zal zal gecommitteert worden met den Bailliu dess stadt/ Omme ingevalle hij tzelve mede goet vint van stadts weghe geschreven te worden dat die vander stadt hun gheen parthye en formeren ende wel moghen lijden dat den Crijschraet daer inne doen zoe zijl. bevinden in conschientie(conscientie) te behooren/ met verclaeringhe dat zijl. gratie voir Iusticie ingevalle zijl. daer toe redenen hebben sonder offensie van die vander stadt moghen prefereren/
Van Santen wordt pas in dienst genomen als Franse schoolmeester in de maand mei en niet eerder : op Paasavond.
Noopende dat mr. Corn. van Santen Fransche schoolmr.
sustineert dat den tijt van zijn aenneminghe behoorde inne te gaen met Paeschavont Als wanneer de Ghecomm. van stadts wege in comm. geweest hebben/ Ende nijet te Meije Ghel. de resolutie bij W+R opden XXIIen Aprilis 1606 lestleden genomen/ Is bij W+R gepersisteert ende persisteren mits desen bij de res. den voorss XXII Aprilis 1606 genomen/
Uit geldgebrek en ook omdat 1 stuk geschut gebarsten en een ander in een "werckhuys" lag . worden beide stukken verkocht.
Opde prop. byde burchmr. Jan Spierinck gedaen hoe dat het metaele stuck staende achter Tietie(Tuene:voornaam) ? Pools geborsten wesende mitsgrs. het cleen cort metaelen stucxken liggende int werckhuys de stadt gheen dienst en connen gedoen/ Ten waere de zelve vergoten waere/ Is bij W+R met eenstemmige ende over een commende resolutie hier genomen ende mitsdesen geordonn. datmen alle beijde de voorss. metaelen stucken ten diersten mogelyck zynde zal vercoopen ende de penn. daer van commende emploijeren tot betaelinghe van noodichste ende haestichste schulden vander stadt Soe verre daer zullen connen strecken/
Er moet een bolwerk bij "den Thol" gerepareerd worden en een Caije" gemaakt. Ook moet de St. Jorispoort gerepareerd worden.
Wort bij W+R goet gevonden tot preservatie vant bolwerck aenden houck vanden thol een caije gemaect ende St. Joris Poorte met de minste cost mogelyck zynde met den eersten gerepareert zal worden/mits dat het wel mach wachten en vuytgestelt worden tot dat op tversouck van stadt weghe aen die van Vlissinghen gedaen final. gedisponeert zal wesen/
Opden XXIIIen Novembris zesthien hondert zesse pnt Jan Spierinck Merten Adriaensz, Burchmrs./ Pieter Sijmonsz. Govert heijndricxz Willem Pietersz. Cuijper Hartman Michielsz. Coster Wouter Nachtegael Claes Zael de Jonghe Carstiaen Corn. Schepenen/ Pieter Adriaensz. vander Ghoes/ Claes zael doude Raiden/
Er is een kwestie tussen Arnemuiden en Middelburg "nopende het geschut"
Naer dat bijde burchmr. Jan Spierinck verhaelt is dat met advijs vant collegie van Wette aen Burchmrs. ende regierders der stadt Middelb, geschreven is Ten eijnde de questie tusschen de steden Middelb/ ende Arnemuyden nopende het geschut aen Pieter vande H. vercocht met gevouchlicheijt zoude moghen geassopieert(assouplieert(verzacht) ?? worden/ Item welck schriven oock oock de minute voorgelesen ende voorts vergunt is tgundt dheer Pieter Rijser daerop aende Burchmrs. Merten Adriaensz. Hartman Michielsz. ende den Secretaris geseijt heeft/ Soe hebben Burchmrs. Scepenen ende raeden der stadt Arnemuyden goet gevonden ende mits desen geres./ datmen volgende de aensegginghe vanden voorn. heer Rijser hem zal addresseren aende heer burgemr.
Vet ende affvraghen wanneer het de heeren van Middelb. te passe zoude commen met de gecomm. van Arnemuyden opt tgundt voorss comm. van weghen de stadt Arnemuyden opden gestemden dach waer te nemen ende naer gelegentheijt te effectueren / worden bij W+R mits desen gecomm. Jan Spierinck ende merten Adriaensz/ Burchmrs. mitsgrs. Pieter Cannoije seceretaris der voorss. stadt/
Soetelaers plegen oneerlijke concurrentie door te tappen voor soldaten enz. zonder "excijs of impost te betalen. Vandaar de klacht.
Opde clachte by ende van weghe het tappers gilde aen W+R dess stadt gedaen van datter eenighe soetelaers ofte soldaten tot grot naedeel vant gilde hun oock met tappen willen generen/ Is bij W+R voorn. verstaen ende wort verstaen mits desen dat de voorss soetelaers ende soldaten die hun begeren met tappen onder de soldaten te generen/ tzelve vrijel. zullen moghen doen mits betaelende de excijs ende Impost gel. andere tappers onder de burghers gewoone ende schuldich zyn te doene/
Pieter Cannoije wordt ontvanger van de Honderste Penn. in Nieuwerkerke en de Mortier: dus het ressort buiten de stad.
Burchmrs. Schepenen ende Raden hebben tot ontfangher vande Hondertste penn, met Nijeuwerkercke ende Mortier mitsgrs. het geheele resort buyten de stadt Arnemuyden gecomm. enz. mits desen Pieter Cannoije Secretaris dess stadt/ die mits desn geauthoriseert wort omme zynen clerck ofte een vande stadtboden daer toe te gebruycken/
Opden XXIIIen Januarij 1607 pnt Jan Spierinck Merten Adriaensz. brs. Pieter Sijm. Govert Heyndricxz. Willem Pietera Cuijper Hartman Michielsz. Wouter Nachtegael Claes Zael de Jonghe/ Carstiaen Corn. schepenen Pieter vander Goes Willem Michielsz. Claes Zael doude Corn. Wielant Raeden/
Mr. Corn. van Santen moet tevreden zijn met het aantal leerlingen dat hem toekomt enz. enz.
Opde req. van Mr. Corn. van Santen is bij W+R geres. dat hij zal moeten te vreden wesen mette discipelen die hem toe commen/ Sonder ? datmen can verstaen de andere hun neringe te boven ofte het aennemen van leerkinderen te interdiceren ende te meer dat de beste neringhe ende meeste toevlucht van scholieren moet commen vuytte beste onderwijsinghe ende Instructie der kinderen/
De ministers ontvangen 50 gulden vanwege "classicale oncosten"
Opde Req. vande ministers dess stadt is hen bij W+R toegeleijt tot vervallinghe vande classicale oncosten over den verleden iaere 1606 de ordinaris vijfftoch gulden die den Tres. mits dess geordonneert aen henl. te betaelen/
De gorssinge van de wallen en de visbank worden "vuyter hant verpacht"
Is goet gevonden de gorssinge vande wallen ende vischbanke vuyter hant te verpachten/ daer toe mits dess gecomm. worden beijde de burchmrs. ende den Tresorier/
Het gaat over een stuk geschut dat aan Pieter vande Put verkocht is , waar Middelburg een bepaalde andere mening over heeft ??
Opt rapport bijde gecomm. dess stadt nopende de comm. bij henl. mette heeren van Middelb. different vant vercochte geschut aen Pieter vande Put gedaen aent collegie van W+R gedaen is bij tzelve collegie eendrachtel. goet gevonden de zaecke buijten rechte aff te handelen ende mette meeste gevouchlicheijt mogelijck zijnde te modereren Daer toe andermael gecomm. ende absolutel. mits dess geauthoriseert worden Jan Spierinck ende Merten Adriaensz. burchmrs. Claes Zael doude Corn. Wielant Raeden ende den secretaris Pieter Cannoije/
Hieronder staat de dreiging te lezen dat vanwege de hoge kosten het veer op Dordrecht afgeschaft gaat worden.
Naert lesen vande brieff van stadts weghe aen die van Dordrecht geschreven/ mitsgrs. heurl. schriftel. antwoorde daerop gevolcht is bij W+R geres. andermael aen die van Dortdrecht geschreven ende special. het veer aff te schaffen ofte den l;ast vande convoijers int regardt van dese stadt diese nyet langer draghen en can aff te doen doen/
De Staten van Zeeland hebben gedep. tot het verminderen van de Honderdste Penn.voor Arnemuiden. De stad vormt een degelijke commissie ter onderhandeling.
Alzoe bij de heeren Staten van Zeelt commissarissen op het verminderen vande Honderste Penn. over de stadt Arnemuyden gedeputeert zijn/ is bij W+R goet gevonden dat men de gedeputeerde zal aenporren ende versoucken tot vruchtbarighe effectueringhe van heurl. commissie daer toe mits dess gecomm. worden Jan Spierick Merten Adriaensz. brs. Claes Zael doude ende Corn. Wielant Raeden mitsgrs. den Secretaris dess stadt/
Opden XXen Febr. 1607 pnt Jan Spierinck Merten Adr. burchmrs. Pieter Sijm. Govert Heyndricxz. Willem Pietersz. Cuijper Hartman Michielsz. Wouter Nachtegael Claes Zael de Jonghe Carstiaen Corn. schepenen Pieter vander Goes Willem Michielsz. Corn. Wielant Raiden/
Opde swaricheijt die het bolwerck voorden thol deur faulte vande caije is lijdende/ hebben die van W+R geres. tot versekeringhe vant voorss bolwerck een nijeuwe caije zal doen maecken byden hoope te besteden/
Arnemuiden wil niet meer geld in het veer op Dordt stoppen, dan willen ze liever een punt achter de onderhandelingen zetten.
Opt stuck vant veer tusschen de steden Dordrecht ende Arnemuyden worden mits dess bij W+R gecomm. omme naer Dordrecht te trecken ende mette heeren aldaer in comm. te treden de
burchmr. Merten Adriaensz. ende Willem Pietersz. Cuyper met expresse last datse van stadtswege nijet en zullen consenteren in eenich gelt daer toe te gheven ende liever het veer te laeten vaeren ende daer vuyt te scheijden/
Opden XXVIIIen Febr. 1607 pnt dheer Bailliu vander Graft Jan Spierinck Merten Adr. Burchmrs. Pieter Sijm. Govert
Heijndricxs Willem Pietersz. Cuyper/ Hartman Micielsz. Wouter Nachtegael Claes zael de Jonghe Carstiaen Corn. schepenen Pieter vander Ghoes/ Claes Zael doude Corn. Wielant Raeden/
Poging om een zijden-koord fabriek op te richten.
Eerst moeten de Staten van Zeeland authorisatie geven. Daniel Ser iacobs ?? versouckende omme tegen het octroij aen eene Willem Dirricxsz Sonnevelt byden heeren Staten generael verleent hier binnen de stadt te mogen maecken eenighe meulens om seffens verscheijden stucken zijde coorden met een man ofte jonghen te connen maecken binnen ontboden ende int lange gehoort zijnde/ is bij W+R geres. ende gelast hem aen te dienen/ Datmen hem nijet en can eenighe versekeringhe doen ofte tot tgundt voorss consent dragen Sonder alvooren daer toe geauthoriseert te wesen bijde heeren Staten van Zeelt/ Omme waer toe te geraecken ingevalle hij begeert te wachten ende de attestatie daer toe dienende over senden men behoorl debvoir zal doen/
Een verzoek vande "beenhackers dess stadt"
B+S+R hebben op het vertooch ende versouck vande beenhackers dess stadt goet gevonden geres. geordonn. gestatueert ende oock expressel. geinterdiceert resolveren ordonneren statueren ende interdiceren wel expressel. mits dess dat voortaen gheen beenhackers buyten dess stadt Arnemuyden ende het resort vandijen wonende en zullen moghen commen binnen dess stadt vleesch slaen ofte venten dan des Saterdaechs wesende den ordinaris ende gemeene marcktdach ende dat zijl. voortaen hier gheen geslegen vleesch oock opde voorss marctdagen enzullen mogen bruijcken omme gevent te worden/ dan met heele/ halve ofte ten minste met een quartier van een beeste seffens/ Sullen voorts in conformite vande Ordonnancie in andre staeden geobserveert de voorss buyten wonende vleeshousers gheen vleesch op geenige daghen binnen dess stadt moghen slaen ofte venten den vasten geduirende/
Burchmrs. Merten Adriaensz.
Corn. Wielant
Schepenen
Pieter Sijmonsz.
Govert Heijndricxssz
Willem Pietersz Cuijper
Joris Brechtsz.
Willem Michielsz.
Mr. Ingel de Bruine
Raiden
Jan Spierinck Claes Zael doude
Carstaen Corn.
Opden Xen April 1607 pnt Merten Adriaensz. br. Pieter Sijm. Govert Heijndricxsz. Willem Pietersz. Cuijper Joris Brechtsz Willem Michielsz. Mr. Ingel de Bruijne scepenen/ Jan Spierinck Carstiaen Corn. raeden/
Over het redres van het veer op Dordrecht
Opt rapport bijde ghecomm. te Dordrecht in comm. geweest hebbende nopende het veer is bij W+R geres. datmen die van Dort tzelve steet? noch voor dit iaer opden geconcipeerden ende geraemen / voet zal aenschriven/
Daniel Duyns beweert dat hij Ontvanger ? is vande Honderdste Penn. van Nieuwerkerke en de Mortier. !!!!
Belangende dat Daniel Duyns pretendeert te mogen ontfanghen den Honderste Penn. over de huysen in Nijeuwerkercke is bij W+R geresolveert datmen hem zal exhiberen(ten toonstellen) zijne commissie die hij daer toe is hebbende / Ende zoe de zelve bijde heeren vande rade hem verleent is is de meeninge hem met den voorss ontfanck te laeten geworden/ Soe nijet ende datse bij die van Middelb.soude gegeven zijn/ Sal daer tegen geopposseert ende anders in versien moeten werden/
Er staat een huisje van Jan Heyndricxsz. op het "oude gat" dat afgebroken moet worden,
Opt vertooch van Govert Heijndricxsz. nopende het affbreecken vant huijsken van Jan Heyndricxsz. backer staende opt toude gat hebben B+S+R om redenen henl. verthoont ende sonder te trecken in consequentie geconsenteert ende consenteren mits dess tzelve huysken affgebroecken ende met de materiaelen gedaen te mogen worden naer gelieven vande eijgenaer/
Opden eersten Meije pnt Merten Adr. Corn. Wielant Burchmrs. Pieter Sijmonsz. Govert Heyndricxsz. Willem Pietersz. Cuijper Willem Michielsz. Claes Zael de Jonge Mr. Ingel de Bruijne schepenen/ Jan Spierinck Claes Zael doude / Carstiaen Corn. Raeden/
Opden Req. vant schippers gilde is bij W+R geres. voor appostille gestelt te worden datmen dezelve req. gestelt wort in handen vande baeckenaer Omme daeroip te seggen tgundt hen goet duncken zal/
Die van Rethorica mogen in de stove ?? spelen onder ondergenoemde voorwaarden.
Opde Req. van die van Rethorica wort henl. bij W+R geconsenteert inde stove ?? te moghen spelen ende dat het Taneel (toneel) van stadts wege gestelt zal worden mits dat zij gehouden alvooren over te leveren de spelen die zij willen ageren/ Omme bijde burchmrs. met assistentie vande gene diet gelieven ende gelegen wesen zal te vaceren/ gevisiteert ende daerop hun: belanck geseijt te moghen worden/
Opden VIen Junij 1607 pnt Merten Adr. ende Corn. Wielant Brs. Pieter Sijm./ Govert Heijndricxsz. Willem Pietersz. Cuijper
Joris Brechtsz Willem Michielsz Claes Zael de Jonghe Mr. Ingel de Bruijne Schepenen Jan Spierinck Claes Zael doude Carstiaen Corn. Raeden/
Blijft er onder de abominabele omstandigheden waaronder de stad Arnemuiden verkeert, geen enkel middel meer over dan "aen die van Middelb. den toevlucht te nemen" enz.??
Wesende geproponeert vande groote extraordinare tachterheijt daer inne de stadt Arnemuyden deur verscheijden groote wercken ende insonderheyt den verloop vanden tijt ende cessatie van alle neringhe ende zeevaert vervallen is ende lange ende veel gedelibereert zijnde met wat middelen daer inne best soude connen versien ende consequentel. de totale ende imminerende gantsche ruine vander stadt verhoet worden/ is bevonden gheen ander middel te resteren als aen die van Middelb. den toevlucht te nemen ende met henl. zulcken redelijcke accort te maecken alsmen zal connen ten effecte gebrocht worden sonder de privilegien vander stadt eenichsints te verminderen ofte veranderen/ Twelck soude schijnen te strijden tegen den solemnelen eedt bijde respective magistraten int aennemen van heurl. officie gedaen/ Soe is bij W+R alvooren daerop te resolveren goet gevonden te versoucken vande Officier vuyt wijens handen ijeder magistraet den eedt gedaen is vande zelve eedt gedispenseert ende ontsleghen te worden/ voir veel tzelve tot effecte van het accort met die van Middelb. te maecken soude mogen van noode wesen Welcke volgende den voorn. Bailliu ontboden ende int collegie gecommen ende tot tgundt voorss. versocht zijnde / heeft de voorss. magistraet int generael ende ijeder van henl. int particulier vande voorss eedt voor zoe veel zijl. ende ijeder van henl. int accort met die vanMiddelb. aen te gaen den zelven eedt zouden moghen ofte moeten te buyten gaen gedispenseert ende ontslaet absolutel. vrij ende vranck de voorn. magistraet ende ijeder van henl. mits dess verclaerende mits dess te vrede te wesen dat daerinne biden voorn. magistraet den oirboir ende zoe gedaen werde al off zij noijt dije aengaende eedt gedaen in hande/ Belovende ter goeder trouwe nijemant ter cause voorss. nu noch ten eeuwichgen daghe te zullen moijen molesteren ofte gedoghen gemoijt ofte gemolesteert te worden/ als wel wetende den noot ende meeste proffijt vander stadt tot conservatie vande stadt der zelver zulcx te verheijsschen/
Nadere concretisatie van bovenstaande..
Daer naer is bij W+R met gelijckformighe overeenstemminghe sonder eenighe contradictie ofte contrarie opinie naer dat de Poincten ende articulen daerop het accort tusschen de steden Middelb. ende Arnemmuyden ten naesten by zoude connen getroffen worden voorgelesen ende rijpel. geexamineert waeren geres. met die van Middelb. te transigeren ende accorderen hoemen best ende tot meeste dienste vande stadt ende Ingesetenen vandijen soude connen te weghe bringhen/ Daer toe mits dess gecomiteert worden Merten Adriaensz. Corn. Wielnat Brs. Jan Spierinck ende Claes Zael doude Raiden mitsgrs. den secretaris Pieter Cannoije welcke voorss. commissarissen convinctel. ende elcke van henl. besonder Burchmrs. Schepenen ende Raeden bovengen absolutel. ende irrevocabel mits dess / Omme tvoorss. accort met die van Middelb. in ende vuyt heurl. name final. aff te handelen op zulcke goede ende favorabele conditien als zijl. tot voordeel vande stadt ende de gemeene Ingesetenen vandije zullen connen bedinghen Sonder gebonden te wesen aen tgene dat met gevouchlicheijt nijet soude connen te wege gebrocht worden/ Belovende voor goet vast ende van weerden te houden alle tgene byden voorn. Commissarissen ten elcken(telcken) van henl. tot vorderinghe vant voorss. accort gedaen ende gehandelt zal worden oock de aggregatie onder stadts groote zegel ende signatuer vanden Secretaris van tgene bij henl. viyt heurl. naeme toegestaen zal worden te beloven Twelck daer naer oock sonder eenighe swaricheijt zal gepresteert worden/
Opden XXVen Septembris 1607 pnt Merten Adriaensz. Corn. Wielant Burchmrs. Pieter Sijm. Govert Heyndricxsz. Willem Pietersz. Cuijper Joris Brechtsz. Willem Michielsz. Claes Zael de Jonghe Mr. Ingel de bruijne Schepenen Jan Spierinck Claes Zael doude Carstiaen Corn. Raiden/
Het schijnt voordeliger te zijn om een aantal van 5 tot 6 "clappermans aen te nemen" die rondgaan "omme daer mede veel turffs ende keersen gespaert zal worden" !!
Opden prop. vanden wachtmr, is bij W+R om den minsten cost goet gevonden vijff zes clappermans aen te nemen / Om die snachts te doen waecken ende alle vuire omme gaen daer mede veel turffs ende keersen gespaert zal worden/ Ende zullen connen rijckel. vuijte contributien betaelt worden/
Er wordt na het overlijden van Hugo Spierinck voorlopig geen nieuwe contreleurder aangesteld enz. enz.
Belangende het stellen van eenen contrerolleur(contreleurder) in plaetse vande overleden Huge Spierinck is goet gevonden tzelve te laeten berusten tot het eynde vant jaer naer gewoonte van stadts rekeninghe/ Ende ondertusschen gedelibereert ende overleyt wordenoff het oorboir zal wesen de stadts excijsen te verpachten ofte nijet/
Is er een schoolmeester bereid om zonder gage, tevreden zijnde met vrijstelling van huishuur de jonge jeugd te onderwijzen.
Opde prop. van datter wel eenen Schoolmr.tot onderwijsinghe vande jonge ieucht genouchsaem schaloos lopende zoude dienen Is bij W+R ende geresolveert met Hans Goethem te spreken Omme te sien off hij voor huyshuire wel soude willen de schole hier aenveerden/ Daer omme den oorboir gedaen ende gevolcht zal worden Sonder de stadt met gaige te belasten/
Commentaar: Dit is een extreem voorbeeld van onderwijs "op een koopje". De verarmde stad had niet het geld en voor de
schoolmeester ging alleen voor niets de zon op en moest hij zorgen dat hij uit andere dan onderwijsbronnen in zijn levensonderhoud moest voorzien !!
Het schijnt onder deze omstandigheden het beste te zijn i.v.m. geldgebrek alleen het Goese hoofd te repareren.
De reparatie vande hooffden deur faulte van gelt wort gehouden in state tot beter gelegentheijt doch wort verstaen ende geresolveert datmen het Goessche hooft ten besten mogelijck zijnde ende mette minste cost zal conserveren/
Het is,in september van het jaar 1607. een "spannende"tijd: komt er met Spanje vrede of een wapenstilstand? Toch heeft "een accoord " met Middelburg hogere prioriteit.!
Opde prop. van datter zoude dienen te reijsen naerden Hage Omme te luisteren naerden gemeenen handel ende vande conservatie van des stadts privilegie int tractaet Pais ofte treves te doen vermaenen is bij W+R goet gevonden in state te houden/ tot datmen zal gezien hebben de vuijtcompste vant accort met die van Middelb. aen te gaen/
Opden XXen novembris 1607 pnt Merten Adriaensz. Br. Pieter Sijm. Govert Heijndricxsz. Willem Pietersz. Cuijper Willem Michielsz. Claes Zael de Jonghe mr. Ingel de Bruijne Schepenen
Jan Spierinck Claes zael doude Carstiaen Corn. Raeden/
Er is een molen "saterdaghe nacht omgevallen".Er dient een regeling getroffen te worden.
Opde Prop. nopende de mole dieder saterdaghe nacht ommegevallen is/ hebben die van W+R geres. ten overstaen van Jan Turck een besteck te maecken tzij met de leveringhe vant hout oft sonder leveringhe vant hout den arbeyt alleene ende voorts last gegeven omme te onderstaene wat het eene min ofte meer costen zal als het andere/ Daer naer zalmen resolveren offmen de mole buyten ofte binnen stellen zal/
Zelfs voor de "betaelinghe vande clappermans(mannen die met de klappe/kleppers rondliepen" was een "ommeslach" nodig !!
Tot betaelinghe vande clappermans is goet gevonden ende geres. bijde burchmrs. een cohier ende ommeslach gemaect te worden op het minste mogelijck zijnde/
Bestond er vroeger in Arnemuiden een "cortegarde" ??
Jacob Corn. Pans wort bij W+R op zijn versouck toegestaen inde corte garde(korte hof ??) zijn hoij te mogen leggen ende peert setten tot wederseggens toe
Oden XIIen Januarij 1608 pnt Merten Adriaensz. Corn. Wielant Burchmrs. Pieter Sijm. Govert Heyndricxsz. Willem Pietersz/ Cuijper/ Joris brechtsz. Willem Michielsz. Claes Zael de Jonghe Mr. Ingel de Bruijne schepenen / Jan spierinck/ Claes Zael doude Carstiaen Corn. Raeden/
Er is sprake van roeischuitlieden.
De Req. vande cleene roijschuyteluijden is gestelt in handen vande Tres. Omme te vernemen wat vande zaecke is alleermen tot eenge betaelinghe can verstaen/
Zie commentaar onderaan.
Nopende de wederopmaeckinghe vande meule is gehouden in state omme het besloten ?? weder(een vorm van windstilte/ of weinig wind ??)
Wat biedt meer voordeel ? Verpachten of Collecteren ??
Opde prop. van offmen de stadts excijsen verpachten ofte inde collecte continueren zal is bij W+R geres.datmen voor alsnoch gheen veranderinghe en zal doen maer wachten tot inde meerte commende om tegen april een previsie ?? te doen off het verpachten wel slagen zal ofte nijet/ vertoont / wordende dat ondertusschen de generale paijs vande landen ende de zaecke van Middelb. affgehandelt zal wesen/
Wil Nath. van Heussen "de vendue" pachten ?
Den Tresorier wort geauthoriseert omme Nathaneel van Heussen te spreken ende aff te vragen off hij de vendue soude willen pachten ende waer voir ende met hem te accorderen alwaert soe dat hij der gheen pacht voor en soude willen betaelen ende Soe nijet zal moeten naer een ander vuytgesien worden/
Over het crigierdersschap.
Wort verstaen ende gelast dat den Secretaris voortaen het crigierderschap zal bedienen ende trecht daer van ontfanghen neffens het pontgelt/ Tot welcken eijnde Pieter Corn. Coe zal moeten gesproecken ende affgevraecht worden off hijt voorde stadt bedienen wil/ Ghel. hij tot noch toe voorde pachters gedaen heeft/
De ministers is op heurl. versouck bij W+R vergundt tot vervallinge vande classicale oncosten over den jaere zesthien hondert achte de gewoonlijcke vijfftich gulden Die den Tres. mits dess gelast wort aen henl, te betaelen/
Opden VIIIen meerte 1608 pnt Merten Adriaensz. Corn. Wielant Burchmrs. Pieter Sijmonsz. Govert Heijndricxsz. Willem de Cuijper Willem Michielsz. Claes Zael de Jonge Mr. Ingel de Bruijne Schepenen Jan Spierinck Claes Zael doude Carstiaen Corn. Raeden/
Carstiaen Govertsz. heeft het bestek voor een nieuwe molen geconcipieert. Onderzoek of het bij iemand anders goedkoper kan.
Naer dat het besteck geconcipieert bij Carstiaen Govertsz. daerop eenen nieuwe mole gemaect zoude moghen worden voorgelesen is geweest is bij W+R geres. datmen met den zelven Carstiaen spreecken ende opt maecken van een nijeuwe molen ten naesten mogelijck zijnde accorderen zal op rapport aen tcollegie te doene ende mits nemende eenighe daghen van beraet/ Om ondertusschen met ijemant anders te spreecken ende te onderstaen oft het ijemant anders beter coop soude connen doen/
De verpachting van de stadsexcijsen wordt uitgesteld.
De verpachtinghe van stadts excijsen is bij W+R goet gevonden vuyt te stellen tot halff april commende Omme alsdan te verpachten ende den pachter op zijnen pacht te laeten connen met den Ie Meije 1608 commende/
1608
Burchmrs.
Corn. Wielant
Claes Zael doude
Schepenen
Stoffel Govertsz.
Jan Spierinck
Jochem Trente
Joris Brechtsz.
Willem Michielsz.
Carstiaen Corn.
Mr. Ingel de Bruijne
Raiden
Pieter Sijmonsz.
Govert Heijndricxsz
Willem Pietersz. Cuijper
Merten Adriaensz.
Opden IIen Junij 1608 pnt Corn. Wielant Claes Zael doude Burchmrs. Stoffel Govertsz. Jan Spierinck Jochem Trente Joris brechtsz. Willem Michielsz. Mr. Ingel de bruijne Schepenen/ Pieter Sijmonsz. Govert Heijndricxsz Willem Pietersz. Cuijper Merten Adriaensz. Raiden.
Mr. Joos van Lare wil naar Vlissingen vertrekken. Poging om hem daarvan te weerhouden.
Alzoe Mr. Joos van Lare te kennen gegeven heeft van intentie ende meeninge te wesen zijn beroupinge op hem binnen de stadt Vlissinghen gevallen waer te nemen ende dien volgende van hier te vertrecken Soe is bij W+R goet gevonden te commiteren Corn. Wielant ende Claes Zael doude Burchmrs. Omme met den voorn. Mr. Joos van Lare beneffens den kercken raet te spreecken zijn belanck te hooren ende ist mogel. tot blijven te induceren/
"Rouper van alle veren: Tobias Jansz."
B+S+R hebben bij provisie tot rouper van alle veren hier binnen de stadt gecomm. ende comm. mits dess Tobias Jansz./
Opden Ven Junij 1608 pnt Corn. Wielant Claes Zael doude Burchmrs. Stoffel Govertsz. Jochem Trente Joris Brechtsz. Willem Michielsz. Mr. Ingel de Bruijne Schepenen Pieter Sijmonsz. Govert Heijndricxsz. Merten Adriaensz. Raiden/
Mr.Joos van Lare mag vertrekken, mits eerst voorzien is in "een ander kerckendienaer".
Naerdijen vuyt het rapport vande ghecomiteerde met Mr. Joos van Lare in comm. geweest hebbende verstaen is den zelven geensints tot blijven genegen is te wesen ende oock gelet op het versouck by ende van weghe de magistraet ende kerckenraet van Vlissinghen gedaen/ hebben B+S +R omme die van Vlissinghen zoe veel met vrientschap te beiegenen als mogelijck is/ geconsenteert ende consenteren mits dess tot vertreck van Mr. Joos van Lare voorn. mits dat zijl. eerst ende alvoren begeeren versien te worden van een ander kerckendienaer/
Opden XVIIIen Junij 1608 pnt Corn. Wielant Claes zael doude Burchmrs. Stoffel Govertsz. Jan Spierinck Willem Michielsz. Carstiaen Corn. Mr. Ingel de Bruijne Schepenen Pieter Sijm. Govert Heijndricxz. Willem Pietersz. Cuijper Merten Adriaensz. Raiden/
Vlissingen wil zo spoedig mogelijk Mr. Joos van Lare bevestigen. Arnemuiden moet daarom zo snel mogelijk een opvolger zien te vinden.
Opde prop. bijde burchmr. Wielant gedaen van dat die van Vlissinghen wederom hier gecommen zijn versouckende datte ontslackinghe van Mr. Joos van Laren zoude moghen hoe eer zoe liever geeffectueert worden/ Ende tot dien eijnde eenighe dienen gecomm. te worden Omme aende kerckenraet rapport te doen van tgene opden Ven Junij 1608 lestleden bijde magistraet nopende de voorss ontslaeckinghe gehandelt ende geaccordeert is Ende dien volgende met die vande kercken raet te beraetslaghen Op wije datmen soude moghen het ooghe werpen/ Omme daer naer met gemeenen advyse ende met goet vinden vande magistraet de beroupinghe te doen ende effectueren met zulcken middelen als daer toe staen/ Tot welcken eijnde bij W+R mits dess gecomm. worden de burchmr. Merten Adriaensz. ende Mr. Ingel de Bruijne schepen/
Opden Ven Jullij 1608 pnt Corn. Wielant Claes zael doude Burchmrs. Stoffel Govertsz. Jan Spierinck Jochem Trente Willem Michielsz. Carstiaen Corn. Mr. Ingel de bruijne schepenen Pieter Sijm. Govert Heijndricxss Willem Cuijper Merten Adriaensz. Raiden.
Het "clappergelt" wordt "traech betaelt". Burgemeester Wielant komt met een nieuw voorstel.
Opde prop. bijde burchmr. Wielant gedaen beroerende het traech betaelen vant clapper gelt ende datter wel diende volgende het concept vande Bailliu ofte op een anderen voet en ander middel geraempt te worden/ Is by W+R goet gevonden ende geres, datmen ijeder burger int particulier ontbieden ende affvraghen zal offse willen waecken ofte nijet/ De ghene die zullen begeeren te waecken zullen moeten waecken opde ordonnancie vande wachte alreede gemaect ofte noch te maecken/ De ghene die nijet zullen willen waecken zullen moeten contribueren tgundt bevonden zal worden redelyck te wesen ende daerop zijl. in billicheyt gestelt zullen worden/ Daertoe mits dess gecomm. worden de br. Corn. Wielant Mr. Ingel de Bruijne ende den Secretaris dess stadt/
Men poogt Jacobus Migrode van Vere en Gapinge te beroepen.
Alzoe byde Ghecomm. geweest hebbende met kerckenraet ter cause vande beroupinghe van een nyeuwe predicant in plaetse van Mr. Joos van Lare staende op zyn vertreck naer Vlissinghen gerapporteert hebben byden Kercken raet goet gevonden te wesen te beoupen in plaetse vande voorn. Joos van Lare Mr. Jacobus Migrodr/ Soe heeft W+TR de zelve beroupinge geapprobeert ende aprroberen mits dess/ Te vrede wesende dat de zelve beroupinge int werck werde gestelt ende geeffectueert/ Omme tot welckem eijnde ter Vere ende ter Gapinge te gaen mits dess gecomm. worden de burchmr. Niclaes Zael doude ende Mr. Ingel de Bruijne schepen/
Opden IIen Augusti 1608 pnt Corn. Wielant Claes Zael doude Burchmrs. Jan Spierinck Jochem Trente Willem Michielsz. Carstiaen Corn. Mr. Ingel de bruyne schepnen Pieter Sijm. Govert Heyndricxz. Willem de Cuijper Raeden/
Opde zaecke vande wachte is bij W+R goet gevonden metten Bailliu te treden in comm. ende vande contribuanten zoe veel vuyt te houden als tot coop van turff ende keersen van noode zal wesen/ Daer toe mits Ghecomiteert worden Corn. Wielant Claes Zael doude Burchmrs. ende Jan Spierinck schepen/
Pieter Symonsz en Mr. Ingel de Bruyne schieten ieder 50 pond voor om 'voort opmaecken vande nyeuwe wintmole"
Terugbetaling zal op en of andere manier uit de inkomsten van de nieuwe molen moeten komen.
Alzoe tot betaelinghe vande eerste ende gereede besproecke hondert ponden gvls voort opmaecken vande nyeuwe wintmole buyten dess stadt/ Deurdijen bijde stadt tegenwoordel. gheen prompte middelen en zijn van noode is gelycke somme op het mintsche croos mogelyck zynde gelicht te worden/ Soe hebben B+S+R tot furnessement vande zelve verwilleceurt Pieter Sym. ende Mr. Ingel de Bruyne/ Die daer toe elck gepresenteert hebben te furneren vijfftich ponden gvls elck Tot versekeringhe van welcken B+S+R voorn. met gemeene advyse goet gevonden hebben te verobligeren ende verbinden/ Ghel. van nu alsdan ende dan alsnu
tot behouff vande voorn. Pieter Sym. ende Mr. Ingel de Bruyne heurl. erffgen. ende naercommelingen special. verbonden hebben ende verbinden mits dess de voorss. mole ende het iaerlicx incomen vandijen Ende aen het voorss incomen wedrom te verhalen heurl. respective verschot met het verlope croos vandijen /Met conditie dat telcen een parthije op het capitael van stadtswege gefurneert zynde/ nyet alleene het capitael gemindert maer oock het croos vandijen naer rato vande somme cesseren zal/
Bij het malen zal er een extra toeslag gedurende 6 jaar worden gevraagd om tot de afbetaling te kunnen komen.
Tot beter vervallinghe van welcken is by W+R goet gevonden ende geres. opde m.. van ijeder sack bijde drie ponden tot noch toe gegeven te voughen twee ponden mers maeckende samen vijff ponden mitsgrs daerenboven de gecostumeerde stuiver/ Ende dat voorden tijt van zes iaeren lanck aenden anderen geduirende naert expireren van welcke zes iaer ende de ... vande mole betaelt zynde zullen de verhoochde twee ponden meers wederom affgeschafft worden /
waarschijnlijk zit hier een hiaat tussen
Hieronder gaat het over lieden die van elders gekomen zich hier onder gunstige condities willen vestigen.
.... ende redelijcken penninck tzelve hebben moeten coopen ende noch dagelijcx coopende zijn/
mits ende wel verstaende dat zijl. gehouden zullen zijn gel. recht ende billich is den gewoonl. eedt van porter ofte burgerschap te doene ende henl. te onderwerpen alzulcke keuren costuymen ordonnancien ende voorboden vander stadt alsser alreede opt stuck van policie ende anderss gemaect ende gepubliceert zijn/ ofte noch deur veranderinghe van tijde ende gelegentheijt vander zaecke gemaect ende gepubliceert zullen worden/ Waernaer zijl. oock rustel. ende vredel. zullen genieten ende gebruycken alle privilegien ende vrijheden die andere burghers ende ondersaten dess stadt voor dese altijt genoten hebben ende noch dagelijcx genijetende zijn/ Die sonder roem ofte iactantie gesproecken wel zoe menichfuldich ende treffelijck zijn/ als eenighe burghers in Hollt ofte Zeellt. gebruijcken/ Ten regarde dese stadt van veel loffelijcke privilegien special. voorsien ende oock in possessie is van alle privilegien daermede de stadt Middelb. van ouden tijden heerl. begaeft is geweest te gauderen/ Item exemptie ende vrijdom van tocht ende wacht/ mitsgrs. het houden van soldaten/ dat gheene ofte weijnich vande burgers ? Ten waere vuyt sonderlinge singuliere consideratien ende redenen vergunt is/ ofte
deurde tegenwoordighe cleenicheyt der gemeente vergunt can worden/ Item een schoon huys gen. de groote sterre/ hebbende veel verscheijde camers put regenback hoff ende andere geriefelicheden bequaem voor een wel gestelt redelyck groot huysgesin /Omme bij ijemant van henl. naer heurl. eyghe goetduncken ende seggen sonder huire te gheven bewoont te worden/ Ende ten lesten vrydom van excys de stadt raeckne ende aencommende van alle cleene ende minder bieren als meuselaer/ Daer bij vougende dat de magistraet de voorss compagnie int generael ende ijeder van henl. int particulier zullen houden voor hunne burghers ende goede ondersaten ende de zelve in alle occurrerende zaecken alle behulp faveur ende bijstant doen dier eenicsints mogelijck ende sonder lesie vant gemeen lant ende quetse vander stadt doenlijck wesen zal/
Opden XXen Januarij 1609 pnt Corn. Wielant Claes Zael doude Burchmrs. Stoffel Govertsz. Jan Spierinck Jochem Trente Willem Michielsz. Carstiaen Corn. Mr. Ingel de Bruijne schepenen Pieter Sijm. Govert Heijndricxz. Willem Pietersz. Cuijper Merten Adr. Raeden/
Er komt een nieuwe tafel van lening: tafelhouder Lucas Loca. Opde req. van Niclaes Carpenel versouckende om door Lucas Loca hier wederom eentafel van leeninghe op te moghen rechten is bij W+R mits dess geordonn. te comm. Ghel. zijl. comm. mits dess Claes Zael doude ende Corn. Wielant Burchmrs. mitsgrs. den Secretaris dess stadt die mits dess volcommen last gegeven wort omme de zaecke ten meesten dienste vande stadt ende den armen met den eersten vesocht zynde final. aff te handelen/
Opde Req. van Crasco versouckende schoolmr. binnen dess stadt te moghen wesen wort bij W+R mits dess hem geconsenteert bij provisie schole te moghen houden inden ouden Thol tot Meije/ waer naer zoe hij hem draecht als naer behooren ende in lesen ende schriven aenneempt hoet van noode is hem een ander huys versocht zal worden/
OPden IIen Februarij 1609 pnt Corn. Wielant Claes Zael doude Burchmrs. Stoffel Govertsz. Jan Spierinck Jochem trente Willem Michielsz. Carstiaen Corn. Mr. Ingel de Bruyne Schepenen Pieter Sijm. Govert Heeyndricxsz. Willem Pietersz. Cuyper Merten Adreiaensz. Raiden/
Overeenkomst over het "houden vande tafel van leeninge met Carpinel voor 25 jaar.
Naerdijen de gedeputeerden met Claes Carpinel nopende het houden vande tafel van leeninge in comm. geweest hebben/ gerapporteert hebben op zekere poincten ende articulen verdraghen te zijne metten voorn. Carpinel hebben die van W+R tzelve accort opde conditien daer inne begrepen voorde tijt van vijffentwintich iaeren aengenomen ende geaggreert nemen aen ende aggreeren mits dess/
Over rapport van 6 juni 1607 en een eventueel accord met Middelburg , vanwege het feit dat Arnemuiden niet meer "op eigen benen kan staan"
Ghehoort vuyt het rapport vande vijff gedeputeerde opde VIen Junij 1607 lestleden special. ende absolutel. sonder te moghen revoceren gecomm. geweest zijnde omme mette heeren van Middelb. in accort te treden ende de zaecke final. taff te handelen hoe verre daer inne geprocedeert is ende op wat voet de zaecke ten naesten bij zoude connen affgehandelt worden/ Ende gevraecht mitsgrs. gedelibereert zijnde offmen het zelve accort opde poincten ende artijckelen diemen zal connen bedinghen aengaen zal ofte nijet/ Is bij W+R eensamentel. sonder eenighe tegenstemminghe goet ende Staten voorn. te willen consenteren ende toestaen/ Soe hebben B+S+R voorn. omme de voorss. obstakelen te doen remedieren ende tgundt voorss zoe van Zijn Excie als de voorss. Staten van Zeellt te versoucken ende ist mogelijck te vercrijghen gecomm. ende comm. mits dess de voorn. vijff gedeputeerde namel. Corn. Wielant Claes Zael doude Burchmrs Jan Spierinck schepen ende Merten Adriaensz. raet mitsgrs. den Secretaris Cannoije/ Ende omme de mintste costen is bij W+R goet gevonden datter vande voorss vijff Commissarissen maer drie naer Hollt bij Zijn Excie ten fyne voorss souden trecken Daer toe special. genomineert ende gecomm. zijn Corn. Wielant Claes zael doude Burchmrs. ende Pieter Cannoije secretaris dess stadt/
Opden IIen meerte 1609 pnt Corn. Wielant Claes zael doude Burchmrs. Stoffel Govertsz. Jan Spierinck Jochem Trente Carstiaen Corn. Mr. Ingel de bruyne schepnen Pieter Sijm. Govert Heyndricxsz. Willem Pietersz. Cuyper Merten Adriaensz. Raiden/
Jacob van Malderee vertegenwoordiger van de Eerste Edele kan aan Arnemuiden misschien "assistentie" bieden.
Rapport gedaen zijnde bij de drie Commissarissen in Hollt bij Zijn Excie geweest hebbende volgende de voorgaende commissie ende verthoont zijnde den brieff tot dijen eijnde bij Zijn Excie aen mijn heer Malderee geschreven ende de copie daer van int collegie voorgelesen zijnde is bij W+R geresolveert ende de voorss vijff Commissarissen geordonn, de zaecke van heurl. voorgaende commisie voorts te hanthaven ende helpen vorderen ende voor al den brieff aen mijn heer Maldereel over te leveren ende zijn goede assistentie ende faveur te versoucken/
Opden XXIIIen meerte 1609 pnt Corn. Wielant Claes zael doude Burchmrs. Stoffel Govertsz. Jan Spierinck Jochem trente Joris brechtsz. Willem Michielsz. Carstiaen Corn. Mr. Ingel de Bruyne schepenen Pieter Sijm. Govert Heijndricxsz. Willem Pietersz. Cuijper Merten Adriaensz. Raiden/
Opde prop. van offmen de mole int openbaer verpachten ofte aenden tegenwoordighen molenaer vuyter hant verhuiren zal is bij W+R geres. datmen metten tegenwoordighen molenaer spreken ende zoet bij compt accorderen ende vuyter hant verhuiren zal/ Daer toe gecomm. de burchmrs. Wielant Zael den Tresorier ende Secretaris/
Opden XVIIIen April 1609 pnt het geheele collegie van W+R
Het verhaal van een bloedig treffen tussen de oudste burgemeester en de tollenaar en diens huisvrouw. Aan het eind wordt aan "den Officier" opdracht gegeven om de tollenaar in het gevang te zetten etc.
Naerdijen den outsten burchmr. het collegie van W+R savonts tusschen lichten ende donckeren vergadert hebbende inde zelve vergaderinghe voorgehouden ende aengedient heeft hoe dat hij zeer weijnich tijte geleden/ Dewijle dat het noch dach was gegaen is omme zyne gewoonl. affairen te verichten tot ontrent den Thol/ Alwaer hij opden houck vant bollewerck bijt geschut gevonden heeft den Thollenaer met zijn huysvrouwe/ Tegen de welcke hij seijde naer voorgaende salutatie het is coel daerop een van hun beijden geantwoort hebbende Tis waer Cousijn(neef) heeft den voorn. Thollenaer terstonts sonder datter meer ofte weijnich proposten tusschen beijden vielen geseyt: Watten sententie heot (hoet) Ghijl. daer met malcanderen tegen mij ... men hout de zaecke in state men continueert met advocaten ende men condemneert mij van boven neder Sonder dat ick tot defentie van mijnzaecke can connen Niet lettende yet tgundt mij deuchdel. is competerende/ Is dat een sententie het een valsche sententie/ Daer bij seggende ghij souct mij te ruineren ende ghij zijt daer oorsaecke van ende soutter wel hebbe connen beletten hadt ghij gewilt/ Daerop bij de voorn. br. geantwort zijnde: Dat het eensaecke was die die aen een alleen nijet en bestonde noch belet conde worden/ ende dat hij ongelijck hadde ende hem nyet en behoorde te wyten ende dat hij der zyn debvoir(devoir) genouch in gedaen hadde seide de voorn. Thollenaers huysvrouwe daerop: Jae Cousijn hadt ghij gewilt ghij soudt wel connen .... hebben/ Ende de Thollenaer Daerop zyn propost continuerende syde: ghij compt mij honich aenden mont strijcken ende belooft veel goets in mijn presentie ende ondertusschen doet ghij alle het quaet dat ghijcont Ghij zydt eenen Judas nu blyct het dat ghijl. voorgenomen hebt mijn voirt e helpen Ghelyckmen in andre zaecken meer bewesen heeft/Daeren gaet het dus op Arnemuyden. Ende met veel andere diergel. iniurieuse proposten in colere vallende is met een hefticheijt naerde voorn. burchmr. geschoten ende heeft den zelven met een vuyst in zijn aensicht geslaghen datter het bloet naer gevolcht is/ Ghel. aent heele collegie de voorn. br. bebloet boven commende gebleken is/ Ende zijn huysvrouwe terstonts daer tusschen geschoten zynde heeft den voorn. Thollenaer nijet lettende op zijn voorn. huysvrouwes dispositie opt vuyterste swanger zijnde gepoocht den voorn. br. noch meer ende meer te offenseren/ Daer tegen de voorn. burchmr. hem zoe zeer gestelt heeft/ mijdende altyts des voorn. Thollenaers huysvrouwe als het doenlijck was/ Seggende: Sult ghij mij slaen ofte smyten in cas van mijn Officii ende zoe veel moijelicheyts aenrechten ? / Daerop den voorn. Thollenaer seijde wat hebt ghij bij mij te doen ?
N.B. Hier tref ik(wat mij betreft voor de eerste maal ) in het handschrift 2 maal het gebruik van het vraagteken ( ?) aan !!
blyf van mij voerende ondertuschen proposten van eenen Rijsman ? daer van de br. nijet en wiste Seijde Ghijl. secht dat ick een meeneedighe stucke schelms ben/ maer ghijluyden zytet altermaele zelffs Daerop de br. geantwort hebbende segge ick dat ghij enen stucke schelms zijt/ ende den voorn. Thollenaer vougende noch ... vordre ..... te maecken stack de voorn. br. zyn hant inde sack ende name zynen slotel binnens sacks inde hant om hem des vorder noot zijnde te verweeren/ Ende den voorn. Thollenaer des siende is geloopen naer de thol ende aldaer gehaelt hebbende twee bloote rappieren is wederom met de furie buijten gecommen ende seyde compt hier ghij stucke schelms Ende is de voorn. br. dat siende over de wal wech gegaen Ende naerdije lange ende veel gedelibereert was; offmen de voorn. Thollenaer metter versscher (vierschaar ?) daer vuyten huysse halen ofte met eenighe sachter wech de voorss enorme offensie aenden burchmr. ende theele collegie gedaen soude pooghen te remedieren is by W+R geresolveert om alle vordere moylicheijt te schuwen den Officier te authoriseren Ghel. den zelven geauthoriseert wort mits dess omme alle mogelijcke debvoir aen te wenden om den voorn. Thollenaer in apprehentie te nemen ende versekleren / Omme daer naer te doene tgundt recht ende Iusticie verheyschen zal/ Actum ten raede etc.
Jan van Dort die gevangen zit wordt op zijn verzoek aan de Gecomm.Raden van Zeeland ontslagen door de baljuw.
Ghezien bij B+S+R zekere req. gepresenteert aende heeren de Ghecomiteerde Raiden vande heeren Staten van Zeellt bij Jan van Dort tegenwoordighe geapprehendeerde ende oock gelesen dappostille opde zelve req. bijde voorn. heeren gecomiteerde Raiden verleent/ hebben in conformite vande zelve appostille voor zoe veel henl. die zaecke aengaet/ Sonder preiudicie ende gereserveert dheer Bailliu zyn actie den voorn. geapprehendeerde vuyte apprehensie ontslaghen ende ontslaen mits dess/
Opden XIIIen Meije 1609 pnt Corn. Wielant Claes Zael doude burchmrs. Jochem Trente Stoffel Govertsz. Jan Spierinck Jochem Trente Willem Michielsz. Carstiaen Corn. Mr. Ingel de bruijne schepenen Pieter Sijm. Govert heijndricxsz. Willem Cuijper Merten Adriaensz. Raiden/
Over de grofzoutmaat
Opde Req. van Claes Beerentsz Mul ? Bruijselaer ende Jan Jansz. wort bij W+R de groffsoutmate wederom vergunt/
Over "condemnatien ende ballinckschappen tot laste vande bailliu" , maar ook : hoe voorkomen kan worden dat "de goede luyden" rechteloos zouden o.a. m.b.t "op zijn meubele ofte immeubele goederen"
Opde vraghe ten dess gedaen van hoe de condemnatien ende ballinckschappen tot laste vande Bailliu dess stadt vuijt particuliere actie ende schulden gestrect geexecuteert zouden moghen worden / omme de goede luijde tegen de voorss bailliu nyet rechteloos ende van hun actie nijet gefrustreert te blijven oock tot verhoedinghe van meerder oncosten ende moijten is bij W+R geresolveert ende bij eendrachtighe stemmen te volghen daerop de resolutie daerop de XII decebris 1598 bij W+R genomen/ namel. bij vrooninghe(gerechtelijke inbeslagneming) op zijn meubele ofte immeubele goederen/
"Nu den tijt ende de zaeken zoe verre verlopen zijn", is het nu niet de meest geschikte tijd om m.b.t. "het vermaecken vande wet ....aen Zijn Excie te gaen"
Opde prop. bijde br. Wielant gedaen nopende het vermaecken vande wet/ Daer inne nu den tijt ende de zaecken zoe verre verlopen zijn/ datmen nijet en dient aen Zijn Excie te gaene ende datmen oock nijet en can vooralsnoch aende stadt van Middelb. hem addresseren/ is bij W+R daerover geroupen den Bailliu die daer inne mede geconsenteert ende dat zoe goet gevonden heeft geresolveert ende wort mits dess voor zoe veel tzelve bestaen mach bij provisie de tegenwoordighe magistraet zoe affgaende als aenblijvende gecontinueert tot dat de zaecke oft affgehandelt ofte de voorvallende occasie materie zal gheven omme daer inne andere ofte naerdere ordre te stellen/
De gage van Mr. Joos van Hecke, in Vlaanderen, wordt niet meer doorbetaald.
Het Twaalf Jarig Bestand is pas ingegaan !
Opde gaige van Mr. Joos van Hecke nu naer Vlaenderen getrocken zijnde ende onseker wesende off hij weder zal commen ofte nijet/ is bij W+R mits dess geresolveert zijn gaige aff te doen ende naer dess nijet meer te betaelen/
Het Zierikzeese Hoofd zal spoedig gerepareerd worden. Ondertussen kan gebruik gemaakt worden van het Goese Hoofd. enz.
Opt vertooch vande veerluijden van Zierczee versouckende het ziericxeesche hooft behoorl. gerepareert te hebben is bij W+R geresolveert ende den Tresorier belast henl. aen te seggen datmen eerstdaechs ende zoe haest alst gelegen wesen zal tzelve doen repareren zal Ondertusschen wort henl. bij dess geconsenteert aent Goessche Hooft ofte de brugge aen te leggen/ Ende wort bij provisie goet gevonden opt ziericzeesche hooft mede schipsplancken te leggen tot meeste dienste ende gerieff vande passanten/
Enige Engelsen verzoeken toestemming en een zekere "vrydom" om in Arnemuiden te mogen wonen enz. Enige voorwaarden worden genoemd. Ook hun religie komt ter sprake.
Opde Prop. ende versouck van eenighe Ingelschen begeerende ende versouckende eenighe vrijdom om hier te commen wonen/ is bij W+R geres. datmen met heurl. in deen ofte dander maniere te accorderen ende toe te staen vrydom van excijs vande cleene bieren ende van meuselaer zullense genieten zulcke vrydom als andere burghers ende notabele vridom van excijs hebbende de zelve genietende zijn/ Sal mede enen huis henl. gehuirt ofte gegeven worden/ om ijmant van henl. daer inne te mogen wonen Sonder datmen speciffice(specifiek) ? toestaen zal de exercitie van heurl. relligie / Ende worden voorts tot finale affhandelinghe vandijen mits dess gecomm. Corn. Wielant Claes zael doude Burchmrs. den Bailliu ende Secretaris dess stadt/
Opden XIXen Meije 1609 pnt Corn. Wielant ende Claes zael doude Burchmrs. Stoffel Govertsz. Jan Spierinck Jochem Trente Joris brechtsz. Willem Michielsz. Mr. Ingel de Bruijne schepenen Pieter Sijm. Govert Heijndricxsz. Willem Pietersz. Cuijper Merten Adriaensz. Raiden/
Men zal "de loterie bijder hant nemen"
Opde Prop. bijde Burchmr. Wielant gedaen offmen de loterie zal bijder hant nemen ende daermede voorts gaen ofte nijet/ is bij W+R geres. tzelve bijder hant te nemen/
Pogingen om samen met een of meer steden een "loterie" op te zetten.
Tot reijsen tot diversche steden worden mits dess op heur eijghe beurse gecomm. met belofte van eerlijck ende redelyck als naer costuijme gerembourseert te worden soeder genouch van compt ende het provenu breet genouch wesen zal/ Corn. Wielant Claes Zael doude Burchmrs. Jan Spierinck Merten Adriaensz. Pieter Sijm. ende den Secretaris twee en twee te gaen tot zulcke plaetsen als zijl. te samen tot meesten dienste vande loterie metten anderen zullen verdraghen/
Weer over "de loterie". Het bedrag dat "ommegaet" mag niet het bedrag van 1600 ponden te boven gaan.
Ende omme de caerten te ramen ende de prijsen te stellen worden mits dess absolutel. geauthoriseert ende gecomm. beijde de burchmrs. mette deghene die daer toe zullen connen ende begeeren te vaceren sonder datmen naer ijemant behouft te wachten Sijn oock geauthoriseert omme op het vuytgaen vande loterie zoe buyten als binnen de steden van Walcheren te disponeren naer heurl. goet vinden/ mits dat de weerde van prijsen met het gelt daer bij ye leggen nijet en excedere de
somme van zesthien hondert ponden groten Vls/
Over welke maat gaat het ? De ronde maat ??
Pieter Oom ende Jan Beerents wort bij W+R wederom de mate vergunt/
Opden IIen Septembris 1609 pnt Claes Zael doude Burchmr. Stoffel Govertsz. Jan Spierinck Joris brechtsz. Willem Michielsz Carstiaen Corn. Mr. Ingel de Bruijne schepenen Pieter Sijm. Govert Heijndricxsz. Willem Pietersz. Cuyper Raiden/
De situatie van de wacht laat blijkbaar veel te wenden over.
Opde prop. ende clachte vande sobere wachte dieder gehouden wort is bij W+R goet gevonden ende tendess verstaen datmen den Bailliu zal affvraghen hoet mette wachte staet Omme daer van ter naester vergaderinghe rapport gedaen zijnde daerop gelet ende vorder gedisponeert te worden naer gelegentheijt vander zaecke/
Opde prop. bijde br. Niclaes Zael doude gedaen belangende datter zekere Wale presenteerde hier te commen woonen mits moghende genieten vrydom van wachte soldaten excijs van wijn en bier is bij W+R goet gevonden datmen met hem ende de ghene die bij hem noch zijn zal commen in comm. ende henl. soucken hier te trecken mits toeseggende vrydom van wachte ende soldaten mitsgrs. excijs van bier ende bierendanse ? achter zouden blijven oock excijs van wijn daertoe mits dess absolutel. gecomm. worden Claes zael doude burchmr. Jan Spierinck schepen ende den secretaris dess stadt vermoghens ende vuyt crachte van welcke commissie van weghe B+S+R dess stadt aende versouckers gegeven is de acte hier naer van woorde te woorde volgende/
Er worden een aantal Waalse/ Vlaamse gezinnen toegelaten in de stad, die mogelijk in de textielsector de bedrijvigheid en de welvaart zullen bevorderen nu het Twaalfjarig Bestand zojuist is ingegaan.
Ghehoort door het rapport vande br. Claes zael doude aen B+S+R gedaen omme dat Samuel Houaert wonende tot Cantelberch(Canterbury ?) ende Jan Pille wonende tot Saintwits(Sandwich) in Ingelant met eenighe huysgesinne wel genegen zouden wesen hier binnen dess stadt neder te slaen ende ende hunne neringhe te doene Met aensegginghe dat zijl. nijet en twijffelen off daer soudeder verscheijden andere van diversche neringhe zoe van Cantelberch Santwits(Sandwich) als elders metter tijt mede herwaerts commen/ Soese souden connen voort eerste innecommen met eenighe voordeelen gebenefitieert worden/ Soe hebben Burchmrs. Schepenen ende raeden voorn. omme de bovengenomineerde personen ende alle saije bouratte cassawevers passementwerckers baijbereeders ende tgene daer van dependerende als cammers volders ende diergelijcke die hun souden willen metterwone binnen Arnemuyden begeven zoe veel te accommoderen als in henl. is/ naerdat dan de voorn. Houaert ende Pille de wateren binnen dess stadt gevisiteert ende totte gespeciffiseerde neringhe gevonden hebben gepresenteert Ghel. zijl. presenteren bij dess het porter ofte burgerschap te schencken/ mits doende den gewoonl. ende behoorl. eedt van poorterschap ende henl.afsubiecterende ( zoe reden is ) de keuren ende ordonnancien van policie dess stadt alreede gemaect ende noch door veranderinghe van tijde te maecken/ Waer naer zijl. ende elcken van henl. rustel. ende vredel. zoe binnen als buijten tlant van Zeellt zullen genieten ende gauderen alle privilegien ende vrijheden / Die andere burghers ende ondersaten dess stadt voor dess genoten hebben ende noch dagelycx genietende zijn/ Die sonder roem ? nergens nae de minstsche jae veel meerder zijn als van veele de grootste steden in Hollt ofte Zeellt/ Daer toe in consideratie compt dat een ijegel. oock in andere landen als vanden hartooch(Albertus van Oostenrijk) ofte de Staten wonende vuyt crachte van het gemaect tractaet van Treves vermach te commen ofte gaen wonen in zulcken plaetse onder haere hoocheden ofte de Staten General res(s)orterende / als het henl. goet duncken zal/ ende dijen volgende mede gebruijcken aenveerden vercrijghen ende vredel. besitten alle haere goederen/ onder wijen ofte waer oick die gelegen zijn/Noch presenteren B+S+R voorn. aende bovenverhaelde personen mits dess boven tgundt voorss is vrydom ende exemptie van tocht ende wacht mitsgrs. vant houden ofte logeren van soldaten/ Ende hoewel zeer weijnich personen binnen dess stadt vrydom van excijs op wijn ende bier zijn hebbende als alleenl. de ministers Secretaris ofte gelijcke gequalificeerde personen om singuliere redenen ende respecten/ Soe presenteren zijl. evenwel aende ghene die voren genomineert zijn ende die hier metter wone zullen nederslaen gelycke vrydem van stadts excijs op wyn ende bier/ belovende bovendijen zoe de saije/ die bijde voorn. te commen werckluijden/ int beginsel alleer het segel bekent zal wesen nyet vander hant en raecken/ ende dat eenighe schamele ambachtsluijden nijet connende de goede marct verwachten/ Daermede verlege soude zijn/ De zelve saije henl. tot thien twaelff hondert gulden toe in waere naer marct gaende van stadts weghe aff te nemen/ ofte eenighe particuliere daerentusschen verwillichen die tzelve doen zullen/ Voprder zal de magistraet van Arnemuyden nijet naerlaeten bijde heeren Staten van Zeellt in wijens dispositie tzelve staet aen te houden/ ende alle mogelijcke debvoir te doene/ Datter eenen Fransche predcant mach zijn/ ende soe te helpen versorghen dat zijl. int hooren van Godts Woort zullen behoorl. geaccommodeert worden/daer B+S+R voorn. hebben willen bij voughen dat zijl. alle deghene die binnen heurl. stadt zullen wonen int general ende ijeder van henl. int particulier zullen houden voor hunne burghers ende goede ondersaten ende de zelve in alle occurrerende zaecken alle faveur behulp ende bystand doen die eenichsints mogelijck ende sonder lesie vant gemeene lant ende quetse vande stadt doenlijck wesen zal/
Opden XXIXen Septembris 1609 pnt Corn. Wielant br. Stoffel Govertsz. Jan Spierinck Jochem Trente Joris brechtsz. Willem Michielsz. Carstiaen corn. Mr. Ingel de bruijne Schepenen Pieter Sijmonsz. Govert Heijndricxsz. Merten Adriaensz. Raeden/
De haven moet men "diepen" in verband met de komst van Spaanse schepen.
Opde prop. vant diepen vande haven dieder geseijt wort noodich te wesen tegen de compste vande Schepen vuyt Spagnien is bij W+R goet gevonden datmen de houder zal affmeten ende ondersoucken voor hoe veel men de roede soude connen besteden/ omme dat geweten zijnde alle gewilliche aengesocht ende verstaen te worden wat datter ijede toe zoude willen gheven/ ofte laten wercken/ Om daer naer geweten zijnde van waer datter connen zal/ de zaecke datel. int werck te stellen/
In verband met de late "vermaeckinge van de wet" worden de baljuw en de secretaris met een missive narr Maurits gezonden.
Belangende dat de wet dus lange tegens ordre onvermaect gebleven is/ heeft W+R goet gevonden ende geres. de missive aen Zijn Excie geexpedieert ende dat den zelven naer vertooch ende excuse vande gelegentheijt vande zaecke versocht zal worden tot ver,aeckinge vande wet naer costuijme/ Om tot welcken eijnde in peresone bij Zijn Excie te trecken inden Hage mits dess gecomm. worden den Bailliu ende den Secretaris dess stadt/
Opden IIen Octobris 1609 pnt Corn. Wielant burchmr Stoffel Govertsz. Jan Spierinck Carstiaen Corn. Mr. Ingel de Bruijne Schepenen Pieter Sijm. Govert Heyndricxsz. Raeden.
Een tapissier Jan van Cutsen wordt uitgenodigd zich in Arnemuiden te vestigen: veel voorrechten !
Opde req. van Jan van Cutsen tapissier wort bij W+R hem gepresenteert mits dess Soe hij binnen dess begeert te commen wonen het porterschap vrydom van wachte ende soldaten vrydom van in gheen gilden schutterie ofte rethorica te moeten commen/ Ten waere het hem zelffs gelieffde/ Vrijdom van excijs gel. andre notabele vuyt singuliere consideratien zijn hebbende/ ende dat voor zijn huijsgesin alleen/
Claes Zael doude
Jan Spierinck
Schepenen
Pieter Sijmonsz.
Govert Heyndricxsz.
Willem Pietersz. Cuijper
Stoffel Govertsz.
Jochem Trente
Merten Adriaensz.
Carstiaen Corn.
Raiden
Joris Brechtsz.
Corn. Wielant
Claes Zael de Jonge
Willem Michielsz.
Mr. Ingel de Bruijne Raeden
Opden VIIIen Decembris 1609 pnt Claes Zael doude Jan Spierinck Burchmrs. Pieter Sijm. Govert Heyndricxsz. Willem Pietersz Cuijper Stoffel Govertsz. Jochem Trente Merten Adr. Carstiaen Corn. Schepenen Joris Brechtsz. Willem Michielsz. Claes Zael de Jonge Corn. Wielant Mr. Ingel de Bruijne Raeden/
Het geschut e.d. van de stad wordt van wege de grote schulden te koop aangeboden. n.b. in het eerste jaar van het Bestand.
Omme de swaere stadts schulden zoe veel te ververlichten als eenichsints mogelijck is/ is bijW+R goetgevonden ende gres. Ende is mits dess de Burchmrs. absolute last gegeven omme alle de stadts metale geschut ende alle andre meubelen vander stadt daer eenichsints gelt van bediene soude moghen affcommen te vercoopen ende de penn. daer van commende tot meesten dienst vande stadt ende tot betaelinghe vande stadt haertsche?(haestichste) schulden te emploijeren/
Een uiteenzetting over de organisatie, het doel enz van de "loterie"
Opde prop. bijde br. Claes zael doude gedaen van dat de voorgaende Commissarissen gedeputeert geweest zijnde omme de caerten vande loterie te ramen ende voorts alle tgene daer van dependeert naer heysch ende gelegentheijt vander zaecke te doene mitsgrs. dier gecomm. zijn geweest tot avance vande loterie op hun eygen beurse tot het wederom vant provenu vande loterie soude moghen commen/ te reysen daert oirboir wesen soude zoe naer hebben heurl. respective commissien volbrocht als henl. eenichsints doenlyck is geweest Ende dewylw de Zaecke in treyn gebrocht is ende de caerten in alle gewesten breet ende wyt vuytgestaen ende datter verscheijden zaecken voorvallen die tot dienst vande loterie moeten beherticht ende beneersicht worden/ Die nu dickwils als gemeene zaecken die nijemant special. belast en zijn ofte verloren gaene ofte soedanich nijet beherticht en worden als den orboir wel verheyscht Ende communicatie voorgeslegen wesende off het nyet goet wesen en zoude zeker getal tot vier ofte vyffne toe te commiteren Omme alle zaecken vande loterie special. waer te nemen te beneerstighen ende in alles den oirboir te doene/ Die met eenen oock zoude moeten continueren int verschieten vande penn. nodich tot het gene datmen nijet ter burche soude connen crijghen ende tot avance vande zaecke nodich is als ver(t)eeringhe bijde caerte vande loterie eenijder toegeleijt naer advenant het inleggen ende diergel. heur credit te interponeren/ Tot dat Godt almachtich de zaecke zoe zoude versien ende het incommen zoe segenen dat eenijegel. aent zijne wederom soude connen geraecken/ hebben wij B+S+R der stadt Arnemuyden in Zeellt naer rijpe deliberatie goet gevonden ende geres. tot meesten dienst vande armen tot bewint vande voorss. loterie ende tgene daer van dependeert onwederroupel. te committeren ende authoriseren Ghel. Wijl. onwederroupel. committeren ende authoriseren mits dess de burchmrs. Claes Zael doude Jan Spierinck merten Adriaensz. Corn. Wielant ende Pieter Cannoije Aende welcke wijl. naer dat zijl. tot behouff vande armen den last aengenomen hebben absolute macht authoriteyt specal. ende onwederroupel. bevel gegeven hebben Ghel. wijl. gheven mits dess / Omme over de voorss loterie ende tgene daer aen cleeft als oppertoesienders volcommen bewint te hebben/ met alle de ghene die eenighe last de loterie raeckende geaenveert hebben/ correspondentie te houden Op alle zaecken die zijl. tot vorderinghe vande loterie zullen van noode ofte dienstich vinden volcommen ordre te stellen/ Aen alle Generaels collecteurs ofte andere mette zaecke gemoijt zijnde te schriven eenich schriven vande zelve ontfangende te lesen ende beantwoorden/ Over all daer proffyt eenichsints gehoopt wort tot coste vande armen te reijsen ofte eenige vuyt de hunne te senden voorts alle penn. tot avance vande voorss loterie tot coste vande zelve te verschieten ende accrediteren De particuliere rekeninghe van alle collectuers ende generals in alle steden ende plaetsen op te nemen de rekeninghe te hooren ende sliijten De penn. daer van veroverende(r) ende tgene van eenighe ingeleijde actien zoude moghe provenieren te manen heeschen innen ende ontfanghen/ Van heurl. ontfanck quitancie te gheven ende verlijden in behoorl. forma/ Ende voorts vant zelve provenu tot meesten dienst vande armen te disponeren zoe zijl. bevinden zullen te behooren/ Ende voorts meer in tgundt voorss is ende dat daer van dependeert alles te doene vorderen ende procuren dat tot avance vande loterie ende den armen henl. duncken zal oorboir ende van noode te wesen Met expresse last ende authoriteijt om daer toe in alle steden ende plaetsen zoe buyten als binnen dess stadt zoe veel luijden te moghen stellen commiteren ende emploijeren als zijl. goet ende geraden vinden zullen/ Belovende voor ons ende voor onse successeurs int zelve Officie voor goet vast ende van weerde te houden ende doen houden nu ende ten eeuwighen dagen alle tgene bijde voorn. onse gecomm. ende de ghene die zijl. te wecke zullen stellen in tgundt voorss is ende wes daer van dependeert gedaen ontfanghen beneersticht ende anderss gedisponeert zal worden/ Behoudel. deur dat de voorn onse Ghecomm gehouden zullen zijn de zaecke daer toe gedisponeert zynde in onsen ofte onser naecommelingen in gel. Officie gaven van heurl. ontfanck handelinghe ende administratie rekeninghe bewijs ende reliqua te doene/ Alles sonder fraulde etc./
De stad Arnemuiden blijkt een schuld aan de stad Vlissingen te hebben van twee duizend pond. Middelburg weigert verder met de stad te onderhandelen. 4 burgemeesters/ oud-burgemeesters en de secretaris worden op die schuld aangesproken. Kortom het is een vreselijke financiele "ruine".
Naer dat bij deghene die gecomm. zijn geweest omme met die van Middelb. de voorgesleghen transactie te effectueren rapport geaden is hoe verre daer inne geprocedeert was/ wat de heeren Statne daer inne geresolveert hadden/ Ende wat zedert met die van Middelb. verhandelt ende consequentel. daer vuyt te verstaen was dat alle apparentie van voortganck quaeme te cesseren is byde burchmr. Claes Zael doude verthoont hoe dat die van Vlissinghen preterierende ? de stadt aende aende welcke zijl. drie jaeren ofte langer geleden twee duijsent ponden vls. op interest gedaen hadden de particuliere voorde stadt hun credit geinterponeert hebbende nijet alleene aengesproecken maer oock te hove gedachvaert hebben omme vande zelve particuliere betaelinghe te hebben vande voorss. twee duijsent ponden metten interest vandijen/ Ende dat menvan stadtsweghe zoe bij schriven als mondelinghe gepoocht heeft de voorn. van Vlissinghen te bewegen omme mette stadt te vrede te willen wesen hen genugende met rente tegen den penninck zesthiene op stadts domeijnen (Die daer toe zoe verre heurl. rente strecken mochte special. gehouden ende vergadert soude worden) Ofte met een parthije vande domeijnen voor enen redelijcken penninck coopende ende dat zijl. daerop iterativel. verclaert hebben mette stadt nijet te doene te willen hebben/ maer alleenl. opde particuliere die voorde stadt geteekent hebben het ooch te hebben ende van henl. contentement te begeeren presenterende met zelve naer datse de twee iaeren verlopen interest souden voldaen hebben opden volgende iaerlicxen croos ende het affleggen vant capitael zoe redel. te handelen als mogelijck wesen zal/ Ende dat de particuliere gheen ander vuytcommen siende als voorde stadt metter tijt te zullen moeten betaelen zoe de parthije van Vlissinghen als alle andere penninghen daer voor zijl. heur credit geinterponeert hebben op zulcken redelijcken croos ende zulcke parthijen vant capitael seffens alsse mette crediteuren zullen over een commen gedraghen ende overzulcx difficulteren om hun vorder te laeten gebruijcken/ Ghenouchsaem van meeninghe zijnde vuyt crachte van verscheijden resolutien ende merckel. in conformite van de solemnele resolutie opde Ven Aprilis XVc vijffentnegentich genomen de stadts domeijnen ende alle tgene de stadt aengaen aen te spreken te evoceren vuytwinnen ende rechtel. doen vercoopen/ Omme de penn. daer van commende tot ontlastinghe van alle de ghene die voorde stadt geteeckent hebben ende aende zelve ten achtern zijn zoe verre gedistribueert te worden als de zelve zullen connen strecken/ Ten waere datter eenich expedient mochte gevonden worden daermede de stadts domeijnen ende goederen noch immers voor eenighe tijt mochten geconserveert ende bijeen gehouden mitsgrs met eene bequame ordre gestelt worden Daermede de stadts crediteuren ende de ghene die voorde stadt geteeckent ende betaelt hebben ofte noch betaelen zullen sonder seffens theure quijtte te wesen eenich contentement mochten hebben Ende daerop lange ende veel gedelibereert zijnde hebben wij Burchmrs Schepenen ende Raeden der stadt Arnemuyden in Zeellt ten langhe lesten/ Omme de imminerende gantsche ruine vander stadt te ontgaen ofte tenminsten noch voor zekeren tijt te dilaijeren /Op avonture Off Godt de heere middeler tijt noch een beter vuytcommen soude willen verleenen geresolveert gewilleceurt geordonneert ende gestatueert resolveren willekeuren ordonneren ende statueren mits dess dat alle de stadts ende kercke Incommen zoe ordinaris als extraordinaris zal gestelt worden in handen vande ghenen die meest voorde stadt geteeckent hebben ende aende zelve meest ten achteren ende de apparentste zijn meest beschadicht te zullen worden ende die (Godt betert) alreede daeraff de bittere smaecke hebben beginnen te gevoelen/ Namel. de Burchmrs Claes Zael doude Jan Spierinck Merten Adriaensz. Corn. Wielant ende den Secretaris Pieter Cannoije Ghel. wy dijen volgende de voorn, Claes Zael doude Jan Spierinck Merten Adriaensz. Corn. Wielant ende Pieter Cannoije te samen ende convinctel. tot behouff van henl. heurl. erffgenamen ende naercommelinghen mitsgrs alle de andre die voorde stadt geteeckent ende betaelt hebben ofte aende zelve ten achteren zijn/ mitsgrs der zelver erffgen ende naercommelinghen in handen gestelt hebben Ghel. Wijl. de zelve vijff bovengenomineerde personen absolutel in handen stellen mits dess alle de voorss. stadts ende kercke innecommen roerende ende onroerende goederen/ De voorss vijff personen ende heurl erffgenaemen tot behouff als boven ghevende volcommen absoluyt ende onwederroupel. bevel macht ende authoriteijt mits dess Omme alle de voorss stadts ende kercke innecommen zoe ordinaris als extraordinaris te manen heesschen innen ende ontfanghen ende tzelve te emploijeren tot betaelinghe vande tachterheden ende iaerlicxe rente Die zijl ende alle andre voorde stadt geteeckent ende betaelt hebbende ofte aende zelve ten achteren zijnde zullen moeten hebben Behoudel. dies dat de bovengenomineerde vier Burchmrs. ende Secretaris ofte heurl. erffgenamen gehouden zullen wesen alle iaere vant voorss stadts ende kercken innecommen ons ofte onse naercommelinghen in gelijck Officie rekeninge ende bewijs te doene Alles sonder fraulde ende ter goeder trouwe Ende in oorconde ende kennisse van alle tgundt voorss hebben wij Burchmrs. Schepenen ende Raeden voorn. dese in registre van raede doen registeren Onsen secretaris mits dess geauthoriseert van onsere wege onder zijn ofte in zijn plaetse onder een vande burchmrs,Signature ende hetguede ? stadts segel soe veel openbaere ende originele instrumenten afte acten te expedieren ende vuytgeven als van noode wesen ende bijde ghene? diet aenraet hem verheijscht zullen worden/
Alzoe Godt betert het Capitael vande schult daermede de stadt belast is zoe groot is dat de parthijen teghen de penninck zesthiene gereduceert zijnde bijcans noch meerder in rente zullen bedraghen als het tegenwoordich sober innecommen can vuytbringhen ende consequentel tzelve innecommen op verre nae nyet bastant ?(bestant ?) en is Omme desen interest tegen achte negen thien nae twaelff ten honderde gelijcker noch verscheijden parthijen opde stadt lopen veel min om eenich deel vant capitael te vervallen/ Ende dat daeromme wel diende te weghe gebrocht dat alle de penn. tot laste vande stadt op swaren interest gelicht ende noch lopende tegen den penn. XVIe reduceert worden/ Soe hebben B+S+R de burchmrs Claes Zael doude Jan Spierinck Merten Adriaensz. Corn. Wielant ende den Secretaris Pieter Cannoije versocht ende nyettemin gecommitteert Ghel. Zijl. versoucken ende nijettemin commiteren mits dess alle mogelijck debvoir aen te willen wenden dat alle de penn. daermede de stadt belast is tzij dat vremde die opde stadt zullen moeten houden ofte dat zijl. ofte andere voorde stadt geteeckent ende betaelt hebbende ofte daer aen ten achteren zijnde de zelve opde stadt zullen moeten houden tegen de penninck zesthiene mogen gebrocht worden/ Opdat zoe allencxkens met het iaerlicx incommen de iaerlicxe rente vervallen ende aen eenijeder die aende stadt te achteren zal blijven redelijck contentement gedaen mach worden/
Opden XVen Decembris 1609 pnt Claes Zael doude Jan Spierinck burchmrs. Pieter Sijmonsz. Govert Heyndricxsz. Willem Pietersz. Cuijper Stoffel Govertsz. Merten Adriaensz. Carstiaen Corn. Schepnen Joris Brechtsz. Willem Michielsz. Claes Zael de Jonge Corn. ielant Mr. Ingel de Bruijne Raiden/
De stad wil aan enkele Waalse/Vlaamse gezinnen gelegenheid geven hun ambacht in de textiele sector uit te oefenen onder zeer gunstige condities,aangezien de stad daar uit ook profijt zou trekken. Deze families woonden tot 1609, het jaar van het Bestand waarschijnlijk in ballingschap in Engeland.
Opde remonstrantie ende schriftelijck versouck bij Samuel Houaert ende eenighe andre voor henl. ende andere personen van meeninge zijnde van Cantelberch ende Santwyts in Ingelant te scheyden ende hier binnen de stadt metter woone te commen om heur respective ambacht ende neringhe te doene aen B+S+R gedaen daer bij zijl. versoucken boven de presentatie aen henl. opden IIen Septembris lestleden gedaen noch verscheyden vrijdommen vergunt soude worden /Namel. vrijdom van Mallerie vrije schipvracht voor heurl. ende heurl. bagaige /Eenige kinderen vande armen die zijl. voor zekeren tijt het ambacht zouden leeren sonder aende zelve eenich gelt vuyt te keeren/ Vermeerderinghe vande thien ofte twaelff hondert gulden/ Tot welcke somme toe henl. gepresenteert is/ Soe voort eerste heure Saijen vander hant nijet en zouden willen de zelve saije naer marctganck van stadts weghe aff te nemen/ Dat de gepresenteerde vrijdommen voor heurl. ende heurl. kinderen altijts ende zoe lange duiren zouden als zijl. binne dese stadt wonen zullen/ Ende ten lesten dat vier ofte vijffne vande principaelste met vrije huijshuire voor eenighe iaere zouden vereert ende geaccommodeert worden/ Op alle twelcke rijpel. ende naer des voorn. stadts Arnemuijde gelegentheijt volcommel. gedelibereert zijnde hebben B+S ende Raiden voorn. Thonende dat alle de ghene die zullen begeeren metter wone hier neder te slaen hun zeer aengenaem wesen zullen opt eerste poinct verclaert in heuren macht nijet te wesen eenigen vrijdom van Mallerie (concernerende het gemeene lant) te gheven ende dijen volgende daer over gheen dispositie ter weerelt te hebben/ Opt tweede dat het henl. gans ongelegen ende te costelijck daer toe eenighe schepen te huiren ofte over te senden ende overzulcx dat alle de ghene die zullen begeeren over ende hier te commen wonen dat zullen mogen doen op de beste bequaemheijt ende mette mintsche cost henl. mogelijck zijnde ende dat daer naer B+S+R voorn de eerste over gecommen ende hier binne de stadt metter wone nedergeslagen troupe in heur gedaene oncosten van schipsvracht naerde quantiteyt ende qualiteyt vande personen zullen met een stuck gelts te bate gecommen worden/ Ghelijckmen alsdan bevinden zal inde billicheyt te bestaen/ Opt derde poinct hebben B+S+R voorn geconsenteert vande voorss arme kinderen henl. zoe veel bij te setten alsser bequaem toe gevonden ende geiugeert zullen worden ende dat op zulcke conditien ende voor zulcken tijt van jaeren als inde redelicheit mette armmeesters zal connen verdraghen worden die hun in alle billicheyt zullen laeten vinden/ Opt vierde poinct verclaeren B+S+R voorn. te vrede te wesen de thien ofte
twaelff hondert gulden bij henl. opden IIen Septembris gepresenteert ter cause ende opden voet aldaer breeder verhaelt te augmenteren tot achtien ofte twintich hondert gulden/ Ingevalle de noot zulcx zoude nogen verheijsschen/Opt vijffde poinct hebben B+S+R voorn. gepresenteert ende presenteren mits dess de voorgaende ende tegenwoordighe gepresenteerde vrijdommen ende beneficien voorden tijt van zeven naestcommende ende achtereen volgende jaeren/ Ende nopende het leste poinct vande vrije huijshuire verclaeren B+S+R voorn. alzoe de stadt gheen eijghen huijsen en heeft tzelve nijet te conne presteren/ Maer zullen surghe dragen zoeder eenen Walschen predicant bijde heeren Staten van Zeellt daer toe zijl. mede de hant zullen helpen aen houden versuucht werde de zelven predicant voor eenighe tijt van iaeren van een redelijck huijs versien zal worden/ Sonder dat van huire te gheven is/