Dirck van Delen “Raed” is overleden; Jacobus Caau wordt “gecontinueert” als burgemeester

Is door Dhr Balliu Adam van Mander overgebracht sekere missive geaddresseert aen W+R behelsende de verkiesing van de nieuwe Magistraet en tot Burgem te zijn gecontinueert Dhr Jacobus Caau en op nieuws in plaets van d’overleden Hr Dirck van Delen tot Burgem te zijn vercoren d’Heeren Jacob de Keijser Dirck de Vries ende Pieter Broeder en zijn door den Heer Bailliu onder solemnelen eedt in haer bedieninge geinstalleert/

Op seker extract uijt de notulen van de Ed: Heeren Gecommitteerde Raden van de Ed:Mog: Heeren Staten van Zeelant overgebraght door dhr Burgemr Caau behelsende hare ordre aen de Magistraet deser stadt om Sebastiaen van der Koecx ? wederom in te nemen als Raed inplaetse van den overleden Dirk van Delen oft Daniel van de Casarie of bij geschrift eenig redenen te laten toecomen bij welcke hen sulcx niet soude connen werden toegestaen is goet gevonden met den eersten daer over aen de Heeren van den Rade de redenen over te senden om welck hen sulcx niet can worden ingewillicht/

Wet en Raed gehouden den 27^e Augusti 1671 present tgeheele College.

Protest onder de burgers over een niet verwachte verhoging van de taxatie m.b.t. de 500 Penning

Is geresolveert met het suppleren van de twee vacante Raedsplaetsen voort (t)e gaen alsoo aen de Heeren van den Rade over eenige Dagen de vereijschte redenen bij missive zijn overgesonden waerom Sebastiaen van der Koecx niet voor Raed en can erkent worden is door de Hr Burgemr Jacobus Caau als Ontfanger van den 500en Penninghe ter deser stadt bekent gemaect dat verscheijde persoonen weijgerich zijn den voorss tax op te brengen om dat d’Heeren Gecommitteerdens dese stadt hooger hebben getaxeert als deselve bij haer Ed: Mog: gestelt is en in gevolge meerder moeten geven dan den Staet van hare middelen toelaet: en is hier op bij W+R geraden gevonden en geresolveert bij Requeste of anders aen haer Ed: Gecommitteerden van de Ed: Mo: Heeren Staten van Zeelandt te versoecken te mogen volstaen met de taxatie daer op d’Heeren Jacobus Caau ende Jan Goewijn Burgemrs mitsgrs. Pieter Broeder /

Wet en Raed gehouden den 29^e Augusti 1671 d’Heeren Jan Goewijn Burgemr absent Jacob Reijnouts schepen uijt der stadt.

Burgemrs +S+R hebben vercoeren dese volgende Stadts Officieren

Tot Thesaurier

Dhr Jacobus Caau Burgemr

Weesmeesters

Den voorss Hr Caau

Jacob Leijs

Jan van der Cruijssen

Commissarissen van Cleijne saecken

Jan van der Cruijssen

Pieter Burt

Jacobus Cliever

Commissarissen vant Landregt

Deselve die tot Commissarissen zijn gestelt van Cleijne Saecken

Broodwegers

Jacob de Keijser

Jacob Leijs de jonge

Foriers

Jacobus Caau

Jan Goewijn Burgemrs

Kerckmrs

De voorss Heeren Caau ende Goewijn

Gasthuijsmrs en om alle voorvallende saecken in de Kerckenraet ?? waer te nemen

Jan Goewijn

Jan van Winckel

Erffscheijders

Jacobus Caau

Jan Goewijn

Jan van Winckel

Overdekens van de Gilden

Hierbij worden de bestaande gilden genoemd !!

Jacobus Caau van Schippers

Jan Goewijn van Timmerman en Metselaers

Jan van Winckel van backers

Jacob de Keijser van Tappers en Cleermaeckers

Dirck de Vriese van Cramers

Pieter Broeder van Rhethorica en Wagenaers

Jacob Reijnoutsz de jonge van St Jans

Secretaris Hembergh vant Chirurgijns

W+R gehouden den 2en Septembris 1671 present tgeheele College

Is bij dhr Burgemr Jacobus Caau ende S. Samuel Boone wegens dhr Burgemr van Delen zaliger gewesen Thesaurier deser Stadt overgebracht de Re; van de domeijnen en incomendeser stede over den jare 1669 en 1670 ende is deselve bij W+R opgenomen ende gesloten onder behoorlicke protestatie als naer stijl

W+R gehouden den IIIIen Septembris 1671 present tgehele College

Gezien vanuit de optiek van de Regeerders van Arnemuiden is er sprake van “onregelmatigheden’ in “de sterfhuijs(constructie)” wat de erfenis van Dirk van Delen betreft.

Alsoo hr Samuel Boone in huwel. Hebbende juffr. Maria van Delen ende in dier qualiteijt besittende het sterfhuijs van D’Hr Burgemr van Delen onder beneficie van inventaris buijten ordre op het voorss beneficie gestelt de meubilare goederen van dien sonder derselver kennisse en toestaen naer Middelburgh heeft laten vervoeren en voornemens soude zijn in dien qualiteijt eenige actien opden OostIndischen Camer tot Middelburgh binnen derselver Stadt te coop te presenteren is bij W+R geresolveert aen Burgemrs +S+ Vendumr den juijsten prijs van het silver en anders vervoerde goederen volgens de taxatie die sij op haer eijgen authoriteijt door particuliere persoone daer van hebben laten doen aen te geven en het Recht van de Stadt ende Vendumr mitsgaders het recht van de Heeren Schepenen en secretaris dien aengaende ten vollen te betaelen en nopende de voorss actien hr. Boone voorss bij desen te verbieden deselve buijten deser Stadt ende sonder voorgaende authorisatie van Burgemrs en Schepenen derselver stede niet te vercoopen/

Extraordinare vergaderinge van W+R gehouden den vijfden September 1671.

De nalatenschap van Dirk van Delen zal niet in Middelburg maar in Arnemuiden “ten vercoop” aangeboden mogen worden.

Op het versouck van D’hr Mr Aernout van Cijters( Citters) gedaen wegens hr. Samuel Boone als besittend den boedel van Dhr Burgemr van Delen zaliger onder beneficie van inventaris dat W+R sekere Resolutie op den IIIIen deser loopende maend september genomen bij welcken hr Boone wert geordonneert eenige acten opde Oostindische Camer tot Middelburgh die hij voornemens was in sijne voorss qualiteijt binnen Middelburgh ter coop te presenteren nergens elders als te Arnemuijden te vercoopen moght .. vernietighen oft reformeren als ordelende deselve te sullen strecken tot prejudicie van het sterfhuijs voorss hebben W+R goetgevonden de dispositie op het voorss versoeck te stateren (in state te houden) tot nader ondersoeck/

Wet en Raed gehouden den VIIen Septembris 1671 present tgeheele Collegie.

Op het versouck gedaen wegens hr Samuel Boone als in huwel. Hebbende juffr.Maria van Delen ende in dier qualiteijt besittende den boedel vandhr Dirck van Delen zaliger onder beneficie van invetaris dat de meubilare goederen die hij wegens het voorss sterfhuijs sonder overstaen van schepenen deser stadt onder prisatie ?? van eenige particuliere persoonen naer Middelburgh hadde gebraght aldaer mochten volgens de voorgaende prisatie binne derfselver stadt verblijven mits betalende het Reght daer toe staende endat sekere actien opde Oostindische Camer tot Middelburgh moghten werden verkocht/ hebben W+R goetgevonden denselven te ordonneren de vervoerde goedern binnen hedenacht dagen wederom binnen deser stadt Arnemuijden te brengen en aengaende de voorss actien deselve nergens elders als tot Arnemuijden ter coop te presen teren of bij faulte van dien denselven sal vervallen in soodanige penen als op den verbrekinge van de orfdonnanie op het beneficie van inventaris zijn staende/

Wet en Raed gehouden den VIIIen september 1671 present tgeheele Collegie

Weer over de goederen, actien edg. van wijlen Dirk van Delen

Op het versoeck van hr Samuel Boone dat sekere acte van W+R van date den VIIen deser …… maendt september bijwelcken hen / was geordonneert in qualiteijt als besittende den boedel van d’Heer Dirck van Delen zaliger onder beneficie van inventaris sekere meubilare goederen die hij sonder taxatie van Wethouders deser stadt hadde naer Middelburgh gebraght bionnen den tijt van acht dagen weder tot Arnemuijden te bestellen en sekere actien opde oostindische camer die hij in der voorss qualiteijt voornemens was ttot Middelburgh ter coop te presenteren nergens elders als tot Arnemuijden soude vercoopen mochte worden gemitiogeert???aangeboden en hem toegelaten de voorss meubilare goederen bij hen te behouden en dat de voorss actien hier tot Arnemuijden moght vercoopen onder conditie indien niet genoegh wierde verhooght datse dan tot Middelburgh mochten werden verkocht hebben W+R het versoeck nopende de meubilare goederen gehouden surcheantie dienaengaende de actien op de Oostindische Camer gebleven bij haer voorgenomen Resolutie ende hen geordonneert deselve nergens elders als tot Arnemuijden ter coop te presenteren/

De Weescamer moet een “verfje “ hebben ??!!

Op het versoeck van Dhr Burgemr Jacobus Caau ende desselfs huijsvrouwe juffr Margareta Reijnouts om de weescamer deser stadt te mogen schilderen is hun hulp toegestaen mitts betalende hett reght van de weescamer daer toe staende /

Zijn bij W+R aengenomen de borgen bij de Hr Burgemr Jan Goewijn voor de vendu gestelt/

Zijn door dhr Baillieu van Mander overgebracht drij rekeningen van den Vc (500en) penningh een over den jare 1666 den andere overde jaren 1667 ende 1668 ende laeste over denjare 1669 en zijn deselve bijW+R opge nomen ende gesloten onder behoorlijcke protesttatie als naer stijl/

Wet en Raed gehouden den ….. september 1671 d.’hr Pieter Broeder schepen uijt der stadct.

Alsoo stadsdomeijnen van wijn ende bier ende quaplacke met het expireren van dese maent uijt de paght vallen is goetgevonden deselve op toecomende saterdagh als wanneer alhier s’landsverpaghtinge sal wesen mede te presenteren ende met uijtsettinge van caerten sulcx bekent te maecken/

Diverse straten in Arnemuiden moeten gerepareerd of opnieuw bestraat worden

Alsoo de straten deser stadt op vele plaetsen noodigh zijn gerepareert is goetgevonden den Hr Thesaurier ten dien eijnde een schip cassijsteen te laten on t bieden en bij provisie de steen van de straten vernieuwt moeten zijn te laten opbreken en medt de reparatie of leggen van nieuwe straten daer het de noot vereijscht met den eersten een aenvangh daer van te laten nemen deselve met uijtsetting van billetten aen den meestbiedende presenterende te besteden ende zijn tot Commissarissen ten desen gestelt d’Heeren Jacobus Caau ende Jan Goewijn Burgemrs ende den secretaris /

.Alsoo in het quohier van de hondersten penning met verloop van jaren door het transporteren van de huijsen aen andere(n) en versterf van den eijgenaren van dien vele huijsen bevonden worden op vreemder name te staen is goetgevondcen hedtselve naerder te oversien en yeder huijs op des eijgenaers naem te stellenn entot dien eijnde gecommittert beijde de voorss heeren Burgemrs

De Ontvang van de Honderdste Penning “over Nieuwerkercke”

Alsoo d’Hr Burgemr Goewijn vermeijnde apparentie te sien om den ontfangh van den 100^ste Penn. Over Nieuwerkercke voor hem te connen becomen is den selven Hr Gecommitteert om sulx verder te bevorderen en aen te houden om die over te nemen/

Wet en Raed gehouden den 26^e Septembris 1671 absent D’Hr Pieter Broeder schepen ende Jan vander Cruijssen Raed

De verpachting van stadsdomeinen worden opgehouden

Zijn op huijden verpacht stadsdomeijnen vande ses grooten per tonne bier en de wijnen tot laste van de Herbergiers maer den impost van de bieren niet genoegh mogende gelden is opgehouden.

Wet en Raed gehouden den laesten Septembris 1671 absent dHr Pr. Broeder schepen Hyronimus Huijwaert Jacob Leijs de jonge Pr Burt Raden dogh is geen overnaghte wet gedaen

Verpachting “uijt der handt” ?

Alsoo den stadsdomeijnen van bier in de laest verpachting zijn opgehouden vermits niet genoegh mochten gelden zijn gecommitteert dHeer Jacobus Caau Burgemr ende Jan van Winkel schepen met den secretaris om te spreken ende finaliter te accorderen met die gene die genegen moghte wesen om den voorss impost uijt der handt te paghten/

Over verlenging van het gebruik van de Molenpolder

Op het versoeck van Geleijn Jansz om te mogen hebben verlenging van jaren wegens het gebruijck van den meulenpolder zijn gecommittert de voorss Heeren om met denselven hier over te spreken en soodanigen verlenging van jaren toe te staen als oordeelen sullen te behooren /

Extraordinare vergaderingh gehouden den 10^e Octobris 1671

Pieter d Hay heeft fraude gepleegd bij het aangeven van verkochte wijnen

Op het versoeck van d’Hr Burgemr Jan Goewijn uijt den naem van Meerten Gerritz paghter van den impost van de wijnen van sLandswege tot Vere dat Pr d Hay wegens begane fraude int aengeven van sijn verkoghte wijnen moght worden ontpoortert ende ontborgert is daer op gesien het boeck van de borgeren ende sijn naem daer op niet gevonden/

Weer over Pieter d Hay

Op het versoeck van Job Willemsz dat Pr. D’Hay moght werden geordonneert aen hem als paghter van sLandswijnen s’Lands recht te voldoen van de wijnen die hij in sijn huijs heeft uijtgetapt ende dat sigh voortaen niet meer moght vervorderen met de cleijne mate uijt te tappen is daer op geresolveert den voorss d’Hay te ontbieden en hem daer over te hooren dogh is denselven niet gecompareert voorgevende dat besigh was met wijn af te steken maer dat d’Hr Burgemr Caau tegen de avondt int particulier daer over soude spreken/

Extraordinaris Wet en Raed den 12^e Octobris 1671

Opnieuw over de vermeende fraude van Pieter d Hay

OP het versoeck gedaen bij d’Hr Panneel uijt naem van d’H Balliu van Mander ende Thomas Leersnyer paghter van den impost wijnen tot Vere dat W+R in faveur van justitie ende tot maintenue van s’Lands en stadsfinantien geliefden te ordonneren dat de schultboecken van Pr d’Hays huijs ende gebracht ter secretarie alhier omme aldaer bij den supplianten ende den paghter vande gemelde impost ende accijns ten overstaen van twee Heeren Commissarissen bij W+R te committeren deselve met paghters boeck soo van Vere als dese stadt te confereren alsoo aennemen evidentelijck te bewijsen denselven wijnen te hebben uijtgelevert sonder deselve behoorlijck te hebben aengegeven en door het naesien van de voorss boecken vermeijnene te sullen ontdecken verscheijden andere frauden ten dienste van s’Lands ende stadsmiddelen hebben W+R goetgevonden de dispositie op desen te stateren ten naesten/

Wet en Raed gehouden den 17^e October 1671.

Er wordt opnieuw een boete opgelegd voor Leden van W+R die niet op tijd “compareren”

Alsoo de Resolutie voor desen bij W+R genomen bij welcke haerselven hebben verbonden te moeten compareren in het Collegie voor het quartier van de gestelde uijre op sekere boete daer op gestatueert een wijle tijts niet en is onderhouden geworden/ is verstaen dat de voorgenoomen resolutie van nu voortaen strictelijck sal worden naergecomen op verbeurte van sijn comparitiegelt soo menighmael yemant binnen den voorss niet sal zijn gecompareert/

Geleijn Jansz mag nog 17 jaar onder condities vruchtgebruik hebben van de Molenpolder

Is bijde Heeren Gecommitteerdens om met Geleijn Jansz nopende sijn versoeck om te mogen verlenging van jaren wegens het vergunde gebruijck vande Meulenpolder voor den tijt van seventien jaren van dewelcke nu alreets vier of vijve van dien zijn verloopen/Rapport gedaen dat denselven het voorss polderken hebben toegestaen te mogen gebruijcken van heden af noch seventien jaren mits den dijck verhoogende ende naer behooren verswaren/

Is goetgevonden dat de reparatien die aen het haventje van de stadt noodigh zijn gedaen aen den meestbiedenden sullen worden besteedt en ten dien eijndt gecommitteert d’Heeren Jacobus Caau ende Jaan Goewijn Burgemrs met den secretaris/

Wordt het opnieuw toegestaan gelijk “stadskelder en wijn kelder te mogen houden” ?

Op het versoeck van Pr d’Hay dat hem vergunt moght worden sijn stadskelder en wijnkelder gelijckelijck te mogen houden gelijck voor desen is toegelaten geweest hebben W+R goetgevonden te committeren d’Heeren Jacobus Caau Burgemr ende Pr Broeder schepen met den secretaris om met denselven ende den paghter van sLandswijnen te spreken en nae gedaen Rapport naerder daer op te resolveren/

Hoe hoog moet het vacatiegeld voor burgemeesters gesteld worden ? Reglement dient gemaakt te worden.

Alsoo geen vast ende gesett reglement en iss wegens den salaris van d’Heeren Burgemrs en schepenen nopende hare vacatien int inventariseren als anders zijn gecommitteert d’Heeren Jacobus Caau ende Jaan Goewijn Burgemrs met den secretaris om een seker reglement daer over te formeeren/

Samuel Boone, boedelbeheerder, zal vacatiegeld enz. moeten betalen i.v.m. de kosten gemaakt bij het advies inwinnen van rechtsgeleerden in zake de boedel van Dirk van Delen.

Is goetgevonden Hr Samuel Boone bij desen te ordonneren aen d’Heeren Gecommitteerdens hare Salarissen over vacatie in het consuleren van Reghtsgeleerde op sijn versoeck in qualiteijt als besittende den boedel, van wijlen d’Heer Burgemr Dirk van Delen onder beneficis van inventaris op den vijfden septembris laestleden aen W+R gedaen te betalen mitsgaders aen d’Hr Burgeemr Goewijn te restitueren soodanige penningen aals denselven voor advijsgelt als anders dien aengaende heeft verschoten/

Wet en Raed gehouden den Ien December 1671 te laet d’Heeren Jacobus Caau Burgem. Jacob de Keijser Pr Broeder Jacob Reijnoutsz de jonge schepenen ende Jeronimus Huwaert mitsgaders d’Hr Pieter Burt Raeden absent ?

Het is door tegenwerking van Middelburg moeilijk om over de gewestelijk subsidie ten behoeve van reparatie aan de kerk te kunnen beschikken

Alsoo bij d’Heeren Staten van Zeelandt de versoghte subsidie tot reparatie van de kerck voor alsnogh niet hebben connen becomen ter oorsaecke dat d’Heeren van Middelburgh difficulteren is goetgevonden ende d’Hr pensionaris Telingh te versoecken dat hem gelieve d’Hr van der Hooge Burgemr tot Middelburgh daer over aen te spreken en te sien of door denselven d’Heeren van Middelburgh conden bewogen werden om om in het voorss versoeck mede te consenteren/

Reparatie aan “het haventje” voor 7 pond door Jan Claesz

Is bij d’Heeren Gecommitteerdens tot het besteden van heet gene aen het haventje deser stadt noodigh was gerepareert rapport gedaen dat tselve hadden besteedt aen Jan Claesz voor de somme van seven pond/

Voor beplanting van de Singel schijnen olmen en iepen beter te zijn dan essen, omdat de laatste snel “verdrogen”

Alsoo de Cingel deser stadt voorleden jaer ten deele met olmen en essen boomen is beplant geworden eenvele van dien zijn verdroogt/ is goetgevonden deselve plaetsen te vervullen met olmen ende ypen ende niet met essen een het verdergedeelte van de Cingel dat voorleden jaer onbeplant is gebleven mede met den eersten met olmen ende ypen sal werden beplant/

Weer over Pieter d’Hay

Op het mondelingh versoeck gedaen bij d’Hr Balliu van Mander dat Pieter d’Hay moght werden verboden geen volck in sijn stadtswijnkelder te setten alsoo occasie geeft tot vele insolentien en strijdigh tegens de ordonnantien van haer Ed: Mo: iss goet gevonden denselven te ordonneren sigh in desen punctuelijck volgens de ordonnantie van haer Ed:Mo: te gedragen/

De stad laat 20 brandemmers maken; ieder gezin zal volgens grootte 1 of 2 emmers in huis moeten hebben

Iss goetgevonden twintigh brandemmers wegens de stadt tee lateeen maecken ende twee haecken om bij voorval van brandt te connen dienen dat oock de burgerie naer de groote van haer huijsgesin twee of een brandemmer in haer huijs sullen moeten hebben zijnde ten dien eijnde gecommittert d’Heeren Burgemrs ende den secretaris om naer haer goetvinden daer van te disponeren/

Er moeten “clapperluijden” aangenomen worden onder condities.

Zijn gecommitteert de voorss Heeren Burgemrs ende den Secretaris om te sien op de gevoegelijxste wijse clapperluijden voor de vier volgende maenden aen te nemen taxerende ten dien eijnde de borgeren tot uijtvindinge van soodanige somme als daer toe van noode wesen sal/

De echtgenote van Daniel van der Leije “geneest” buiten het Chirurgijnsgilde om

Op het versoeck gedaen bij Debora Hendricx huijsvrouwe van Daniel van der Leije ? dat de proceduijren die wegens het Chirurgijns gilde haer waren aengedaen om dat enigh schurft ? ofte breucken hadde genesen alleenlijck uijt liefde en goede toegenegentheijt sonder eenigh gelt daer voor te hebben genoten ofte hebben willen genieten, moghte wensen opgehouden en haer toegelaten voortaen desen dienst vrijelijck te mogen oeffenen ontrent die deselve binne desen stadt ende jurisdictie van dien souden mogen van noode hebben, is goetgevonden dat de versochte opschortinge vande voorss proceduijren sal werden geconsenteert en dat alvoren op het andere te disponeren deken ende beleijders vant selve gilde eerst sullen werden gehoort bij d’Heeren Burgemrs ende den secretaris die bij desen hier toe worden gecommitteert/

Dirk van Delen was tijdens zijn leven Licentmeester. De secretaris heeft dit tijdelijk waargenomen, maar “geeft” dit volgens de regels aan de stad terug.

Alsoo d’Hr Burgemr van Delen zaliger bedienende het Licentmeesterschap binnen deser stadt en voor een tijt de secretaris derselver waernemende buijten vermogen tot het voorss Licentmeesterschap hadde getrocken, het geven van de attestatien van den turf bij den keeten alhier gelost, tgeen van de voorss secretaris was dependerende en bij Gecommitteerdens uijt W+R reden van dit sijn doen afgevraecht zijnde geen reden daer van hadde weten te geven, maer moeten toestaen het selve de stadt versoeckende alleenelijck dat te mogen behouden sijn leven langh geduijrende en dat d’Heeren daer naer ordre daer op conden stellen en het selve wederom naer haer toe trecken op het welcke in sijn leven geen nader ordre en is gevolgt maer stilswijgende geconsenteert hebben W+R goetgevonden tselve nu wederom naer haer te trecken endat den secretaris deser stadt toe te voegen gelijck sulx in andere steden van Zeelandt gebruijckelijck is volgens de Attestatien bij verscheijden turfschippers daer op gegeven ende alhier conform de ordonnantie bij haer Ed: Mog: de Staten van Hollandt ende West Vrieslandt op het lossen van desen turf in den jare 1670 ende verder geemaneert/

Dirk van Delen, burgemr, is ambachtsheer geweest van een gedeelte van de Ambachtsheerlijkheid in Nieuwerkerke

Is door den secretaris Hembergh als ten desen gecommitteert zijnde geweest over gebraght de Acte van het verheffen vant gedeelte Ambaghtsheerlijkheijt in Nieuwerkercke op den naem van d’Hr Burgemr Jacobus Caau te voren hebbende gestaen op den naem van d’Heer Burgemr van Delen zaliger/

1672

Wet en Raed gehouden den vijfden Februarij 1672 te laet d’Heer Jan Goewijn

Burgemr Jacob de Keijser schepen door een ongemack aensijn been verhindert Jeronimus Huwaert ende Jacob Leijs de jonge Raden absent.

Problemen met de taxatie en heffing van de 500^e Penning

Is door d’Hr Burgemr Jacobus Caau overgebracht seker missive aen hem wegens de Heeren Thesauriers der stadt Middelburgh geadresseert bij welcke wert geciteert als ontfanger van de vijf hondertsten Penningh over dese stadt ende jurisdictie van dien aen haer te comen betalen de somme van Pond 44: 6: 8 gr vls volgens de taxatie die sij hier over alhier t’ Arnemuijden hadden gedaen verclarende den voorss Hr Caau onmogens te zijn geweest sulcx naer te comen alsoo vele ingestenen haer te hooge getaxeert vindende onwillich werden bevonden hetselve op te brengen te meer dewijle haer Ed: Mog: dese stadt maer hebben getaxeert op twee hondert gulden en ten hondert voor de oncosten van taxatie dese somer vermits versterf ende vertreck van verscheijden huijsgesinnen uijt dese stadt bijden ingesetenen alhier

Beswaerlijck werden opgebracht is derhalven goetgevonden bij requeste aen de Ed: Mog: Heeren Gecommitteerde Raden te versoecken met de taxatie …. Ed:Mog: ten desen gedaen te mogen volstaen/

De ordonnantie “tegens prophaneren” (schenden) van de Sabbath wordt slecht nageleefd.

Alsoo de ordonnantie tegens prophaneren van den Sabbath ende andere insolentien wegens dese stadt den 10^e Januarij 1665 geemaneert niet behoorlijck wert geobserveert, is goet gevonden het selve naerder te oversien te vermeerderen ofte verminderen naer goetvinden gecommitteert zijnde desen d’Heeren Jacobus Caau Jan Goewijn Burgemr Jan van Winckel schepen ende den secretaris omme deselve oversien zijnde wederom op nieuws te laten publiceren/

Geleijn Jansz heeft achterstand van zijn pacht en vraagt uitstel ?

Op het voorstellen van d’Hr Burgemr Jacobus Caau als Thesaurier deser stadt dat Geleijn Jansz vele maenden wegens de paght van de meulen Cingel ende Dock ten aghteren was ende atterminatie voor een tijt wsas versoeckende of derhalven hem eenigh uijtstel soude werden toegestaen, is goetgevonden wegens de paght van de Dock atterminatie ( uitstel ?) te vergunnen voor den tijt van drij of vier maenden/

Is den stadsbode naer ouder gewoonte voor een nieuw jaer toegeleijt een pond vls/

Bij de koop van enige zoutketen weigeren pannelieden de stuiver te ponde:als stadsuniegeld te betalen

Alsoo eenige Panneluijden eenige keeten onder de jurisdictie deser stadt staende uijt der handt hebbende gekocht weijgeren den stuijver te ponde van stadunigelt volgens de resolutien van W+R ouder gewoonte en accoordt bij voorigen panneluijden met Burgemr en schepen deser stadt aengegaen daer toe staende op te brengen, is goetgevonden deken ende beleijders van de panneringe desen aengaende te spreken ende haer het accoord naerder te beduijden ende soo tot het contribueren van dien niet wilden voorss naerder ordre daer tegen te stellen zijnde ten desen gecommitteert d’Heeren Burgemrs ende den secretaris/

De ordonnantie op de bierwerkers moet aangepast worden

Zijn gecommitteert d’Heeren Jacobus Caau Burgemr ende pr. Broeder schepen op de ordonnantie op de bierwerckers gemaect nopende het dragen van de bieren naerder te oversien ende naer goetvinden naerder ordre daer op te stellen/

Saterdagh den 20^e Februarij 1672

Geleijn Jansz kan de pacht niet opbrengen en daarom zal een deel “van sijn meubilare goederen” verkocht worden ter waarde van 30 pond

Alsoo Geleijn Jansz wert bevonden ingebreke te blijven aen de Hr Thesaurier deser stede sijne aghterstallige pagtepenningen van meule ende Cingel deser stadt als anders op te brengen niettegenstaende Ballingschap ende sommatie ten desen gedaen: is goetgevonden door d’Hr Burgemr Jacobus Caau Jan van Winckel Pr Broeder schepen ende den secretaris als ten desen gecommitteert Geleijn Jansz te laten presenteren met de executie als nogh den tijt van een maent te sullen supersederen indien de weerdye van dertigh pond vls van sijne goederen de stadt versekeringe wilde geven; welcke presentatie bij voorn. Geleijn Jansz niet aengenomen maer verclaerde vrijwillighlijck te consenteren ende den Heeren de vrijigheijt te geven om sijn meubelen goederen te inventariseren ende te laten vercoopen wanneer het hun geliefde waer op goetgevonden is t’gepresenteerde consent aen te nemen ende ingevolge van dien desselfs meubelare goederen present twee schepenen ilico te laten inventarissen latende in de vrijigheijt vaan den voorss Heeren Commissarisse die te mogen vercoopen wanneer het bij hun raetsaemst sal werden bevonden tot voldoening van soodanigen somme van penningen als denselven aen de stadt ten aghteren moghte wesen/

Wet en Raed gehouden den 22^e Februarij 1672

Het blijkt dat er veel waardevolle goederen uit het huis van Geleijn Jansz zijn gehaald en verstopt.

Is bij d’Hr Burgemr Caau als Thesaurier deser stadt overgebracht den inventaris van de goederen van Geleijn Jansz bij de Heeren Gecommitteerdens volgens sijn gedragen consent op den 20^e laestleden opgenomen uijt welcken ende naerder Rapport van Gecommitteerdens tot voorss inventarisatie met fondament was te praesumeren dat de beste effecten en goederen voor het inventariseren uijt den huijse zijn gebraght of elders verstoken is derhalven goetgevonden desselfs doghter Sara te laten ontbieden omme uijt haer te vernemen of niet eenige van haers vaders goederen tharen huijse en zijn gebraght ende gebragt zijnde alsdan door den Hr Balliu feijtelijck te doen uijthalen, Is wijders goetgevonden Arrest te doen onder handen van een yegelijck die eenige penningen aen den selven Geleijn Jansz moghte schuldigh wesen interdictie te doen op deselfs speelhoven beoosten ende bewesten den tol te arresteren desselfs peerden koyen ende losse gereetschap die in desselfs schrijve ? moght werden bevonden ende tgenehij opde meule deser stadt moght hebben staende/

Is mede goetgevonden aenstonts van den voorss Geleijn Jansz de sleutels aff te vorderen/

Op den 23^e Februarij 1672 Jeronimus Huwaert Raed door ongelegentheijt verhindert doch voor het scheijden van de vergadering nogh gecompareert/

Weer over de zaak Geleijn Jansz: vindt de verkoop van meubilair enz. werkelijk plaats ?

Alsoo Geleijn Jansz hadde voorgegeven eenige redelijcke conditien aen W+R te weten voor te stellen bij welcken verhoopte dat hare Resolutie van den 22^e deser loopende maent Februarij bij welcken de vercoopinge van desselfs meubelare goederen volgens sijn gedragen consent was vast getsalt moght werden opgehouden; is goetgevonden denselven hier op te ontbieden : denselven gecompareert zijnde praesenteerde aen de stadt te sullen betalen de somme van vijf en twintich pond vls als in gelde als assignaten mits de vrijigheijt moght behouden om sijn stijl en neeringe als voorhenen te oeffenen waer bij W+R de stadt dien aengaende niet genoegh versekert vindende hem hebben aengeseyt is voorss versoeck op soodanigen wijse niet te connen toestaen maer het selve te sullen inwilligen indien de gepresenteerde betalinge van 25 pond vls soo in gelde als per assignatie aenstonts aen den Hr Thesaurier Caau wierde voldaen en voorts aen den selven ….soo veel inversekeringe wilde geven als tot voldoening van de vorder praetensien des stads moghten van nooden zijn tot het welcke denselven geentsints willen verstaen is verder goetgevonden is verder goetgevonden met de vercooping van desselfs meubelare goedern soo van de geinventariseerde als van de gene die waren

bevonden te zijn versteken volgens resolutie van den 22^e laestleden uijt den huijse vandesselfs doghter Sara Geleijns door den Hr Officier waren feijtelijck uijt gegehaelt op morgen ten negen uijren ten overstaen van d’Heeren bij acte van den 20^e laestleden tot het inventariseren van de voorss gecommitteert te laten voortgaen/

Wet en Raed gehouden den 27^e Februarij 1672 absent d’Heeren Pr. Broeder schepen ende Jeronimus Huwaerd Raed doch is geen overnachte wete gedaen.

Wegens de affaire Geleijn Jansz moet de stad op zoek naar een nieuwe molenaar

Op het voordragen van d’Hr Burgemr Caau dat de mole deser stadt van Geleijn Jansz die deselve nogh voor eenige tijt in pacht hadde vermits de ongelegentheijt in welcke geraect was niet langer conde worden bedient en derhalven noodigh deselve van een andere molenaer te worden versien is goetgevonden Commissarissen te stellen om te spreken met soodanige persoonen die haer daertoe genegen toonen en haren dienst aenbieden met maght om met deselve voor de volgende twee maenden vande voorgaende paght en verder naer d’Heeren Commissarissen voor de stadt oorboirst sullen oordelen op soodanigen conditien als de mole te voren aen Geleijn Jansz verpacht is geweest te accorderen zijnde ten desen gecommitteert d’heeren Jacobus Kaau ende Jan Goewijn Burgemrs Jan van Winckel schepen met den secretaris /

Wet en Raed gehouden de 15^e April 1672 absent dHr Pieter Broeder d’Heer Burgemr Goewijn ende Jacob Reijnoud de jonge te laet

Regeling met Joris Haeck onder condities m.b.t. de pacht van de molen

Is Rapport gedaen door d’Heeren Gecommitteerdens om met den genen die haer presenteren als pachters van de mole deser stadt dat dedslve hebben verpacht aen Joris Haeck voor de somme van vijf en veertigh pond vls mits blijvende tot paghters laste den dobbelen 100^e Penninck seven grooten te ponde ende twee pond voor slete van den steen en voorfts tot laste van de stadt tgeen te voren tot paghters laste plagh te wesen als de becostinge van de kneght in onderhouden van cammen etc.

Regeling met Sr Gillis Nolet over de hoogte van de hem toegekende subsidie

Is mede Rapport gedaen bijd’Heeren Gecommitteerdens om met Sr Gillis Nolet te accorderen over sijne pretentie van de 50 gulden jaerlijx tot laste van de stadt dat finalijck met denselven zijn verdragen ende geaccordeert dat hij Nolet van de stadt sal genieten de somme van vijf en twintigh pondt vls eens en dat hier mede sal afstaen van alle sijne voorss pretensien die hij ten desen tot laste van de stadt moght connen moveren verclarende met de betalinge van de voorss somme sigh hier van voldaen te kennen ende is het voorss accoort bij W+R geapprobeert /

Een verzoek van Elsje van Dort de nieuwe ? stadsvroedvrouw

Op het versoeck van Elsje van Dort vroedvrouwe alhier om de gagie als stadsvroetvrouw haer toegelegt te mogen genieten van den tijt van het vertrecken van Maria Lixe gewesen stadsvroedvrouwe is goetgevonden dHeeren Burgemrs te committeren om met deselve te spreken ende hier in met haer te handelen naer goetvinden/

De kerk moet met spoed gerepareerd worden.Middelburg blokkeert de subsidie van de Staten; Daarom komt Arnemuiden op het idee om te versoeken een loterij te mogen organiseren.

Alsoo de kercke nootsaeckelijck dient gerepareert insonderheijt de Capellen derselven ende menighmael ende iterative aen d’Heeren Staten van Zeelandt is versoght soo bij monde als bij schriftelijcke requeste om te mogen hebben subsidie die tot reparatie van de kerfcke en naer vele instantien eijndelingh bij apostille ten desen hebben toegelegt de somme van 400 gulden d’heeren van Middelburgh alleen uijtgesondert die dese requeste hebben overgenomen en gedifficulteert de voorss penningen ons te laten toecomen en de voorss kercke sooder eenigh uijtstel moet zijn gerepareert of dat perijckel sal loopen van in costen tot een geheelen vervall te comen is goetgevonden aen d’Heeren Staten van Zeelandt consent ende authorisatie te versoecken tot het oprighten van een loterie op dat dat door middel van dien den verval van de kercke moght werden herstelt en den Godsdienst in deselve onverhidert ende onbecommert geoeffent zijnde tot het versoecken deses gecommittert d’Heeren Jan Goewijn Burgemr Jacob Leijs Raed ende den secretaris/

De “Capellen in de voorkercke”

Is goetgevonden middelertijt de Capellen in de voorkercke af te laten nemen en met een afdack te maecken en tot dien eijnde Gecommitteert d’Heeren Burgemrs ende Jacob de Keijser schepen/

De Cingel moet aan een ander verpacht worden dan Geleijn Jansz

Alsoo de Cingel deser Stadt aen Geleijn Jansz voor eenige jarennogh verpacht door desselfs ongelegentheijt aen de stadt wederom is vervallen zijn gecommitteert d’Heeren Burgemrs ende d’Heeren van W+R ?om deselve aen een ander te verpaghten ofte te laten etten ten meesten oorboir ende profijt vande stadt naer derselven goetvinden/

Adriaen Jansz jong.. mag onder condities stadswijnkelder houden

Op het versoeck van Adriaen Jansz jonge ..om benevens Pr d’Hayer stadtswijnkelder mede te mogen houden is hem het selve vergunt mits betalende het reght de stadt daer in competerende met expresse conditie dat hij geen wijn sal mogen tappen aen burgers ofte inwoonders om tsijnen huijse te laten drincken maer alleen aen passanten ende reijsende luijden ende dat een glas al staende/

Geleijn Jansz mag “de docke” in pacht blijven houden met als onderpand “sijne speelhoven” bij de Tol: vroeger eigendom van Dirk van Delen

Optversoeck van Geleijn Jansz om de docke deser stadt die hij jegenwoordigh in pacht heeft aen sigh te mogen behouden voor den prijs als deselve aen hen verpacht is met presentatie voor den voorss paght sijne speelhoven bij den Tol binnen deser stadt gekoght van d’Erfgenamen vande Hr van Delen zaliger te sullen verbinden is het selve hem opde voorss conditie geconsenteert/

Sebastiaen Ooms kan burger worden zonder het recht daartoe te betalen

OP het versoeck van Sebastiaen Ooms om borger binnen deser stadt te mogen werden sonder te betalen het reght daer toe staende is hem dit sijn versoeck toegestaen mits doende den behoorlijcken eedt/

Wet en Raed gehouden den 23^e April 1672 absent d’Hr Pr. Broeder schepen Jacobus de Cliever Jeronimus Huwaert Raden uijt der stadt d’Heeren d’Heeren Jan Goewijn Burgemr Jacob Leijs Raed ende den secretaris te laet

De singel wordt verpacht aan Gijsbreght Pietersz onder een paar interessante voorwaarden

Is rapport gedaen bij d’Heeren Gecommitteerdens tot het verpachten van de Cingel deser stadt bij ongelegetheijt van Geleijn Jansz uijt de paght vervallen dat deselve hebben verpaght aen Gijsbreght Pietersz voor den tijt van een jaer ter somme van tien pond een schelling aght grooten vls mits gehouden blijve het plantsoen aen den Cingel behoorlijck te bewinden ende sooden eenige uijtvallen, de lootjes die hem wegens de stadt sullen gelevert werden wederom te planten op sijnen coste te laten planten ende het voetpadtje op de Cingel wel te onderhouden/

1672: rampjaar: alle mannen boven de 18-60 moeten van een behoorlijk wapen worden voorzien

Is goetgevonden bij dese conjuncture van tijt de borgerie ende ingesetenen deser stadt oudt aghtien jaren ende daer boven tot 60 te ordonneren haer te versien van behoorlijck geweer van musquet of pijcke bij den Officieren naer goetvinden te ordonneren binnen den tijt van Dingsdagh comende aght dagen op de verbeurte van tien schellingen vls voor een yeder die in desen in gebreke moght blijven en mede geresolveert deselve te brengen onder een Compagnie waervan tot Capiteijn gestelt is d’HrJacobus Kaau Burgemr tot luitenant dhr Jan Goewijn tot vaandrigh d’Hr Jacobus de Cliever zijnde ten desen geauthoriseert tgene tegens den voorss dag te visiteren/

Tegen de afpraken in worden vanuit de stadswijnkelder gelagen aangericht zowel aan passanten als ingezetenen.

Alsoo vernomen wert dat bij den genen dien toegelaten is stadswijnkelder alhier te houden de vrijigheijt hun toegestaen om den passagiers een glas wijn al staende t’haren huijse te laten drincken seer wert misbruijct werdende onder dat praetext bij hun gelagen geset soo van ingesetenen als Pasagiers waerdoor vele ongeregeltheden uijt voortcomen is goetgevonden denselven bij desen te verbieden van nu voortaen eenige gelagen tharen huijse te setten ofte aen passagiers ofte ingeseten eenige wijn aldaer meer te schencken op de verbeurte van vijf schellingen vls ten laste van den vercooper voor yeder persoon aen dewelcke bevonden sal werden aldaer te zijn geschoncken voor ded tweede reijse dobel de derde reijse op verbeurte van hare neeringhe behoudende deselve alleen de vrijigheijt om die uijt haren huijse volgens ordre van het Placaet van Haer Ed: Mog: te laten uijthalen/

Dirk van Delen heeft als licentmeester het uitgeven van de gedolven turf vroeger aan zich getrokken: dat recht van uitgifte komt alleen secretarissen toe

Is goetgevonden de acte van den Ie Decembris 1671 bij welcken was geresolveert dat de Attestatien van den gedolven turf welckers uijtgeven staet ter dispositie van B+S en bij den secretarissen werden gewoonlijk uijtgegeven nu eenige jaren aen een andrer op d’Hr van Delen gewesen Licentmr alhier op sijn versoeck toegelaten deselve uijt te geven voortaen bij den secretaris ende niet bij den Hr Licentmr sullen werden uijtgegeven Aen den Hr Licentmr Walens sal werden toegesonden ordonnerende denselven voortaen geen soodanige billetten meer te geven maer den secretaris rustelijck laten genieten sijn reght in desen competerende/

Wet ende raed gehouden den 30^e April 1672 present d’Heeren Jacobus Kaau ende Jan Goewijn Burgemrs Jacob de Keijser Dirk de Vriese ende Jacob Reijnouts de jonge schepenen Pr Burt ende Jacobus de Cliever Raden

Het is onmogelijk meer dan 1 regiment soldaten in Arnemuiden onder te brengen

Is bij d’Hr Burgemr Jacobus Kaau overgebracht sekere missive van de Ed: Mo: Heeren Staten van Zeelandt van dato den 29^e deser loopnde maent bij welcke de Regering alhier geordonneert wert te bestellen bequaeme logementen tegens smorgens daer aen volgende voor het Regiment van d’ Heer Coronel Vrijberge bestaande in acht Compagnien welck getal te groot geoordeelt zijnde om bequaemelijck alhier te conne werden gelogeert , is goetgevonden soo vele van die van logijs te versien als mogelijck wesen sal ende die nogh moghten overblijven dat d’Heeren Burgemrs als ten desen Gecommitteert de de ongelegentheijt om soo een getal van volck alhier te logeeren sullen remonstreren met versoeck dat haer Ed: desen naerder ordre te stellen/

Geleijn Jansz heeft op weg naar Middelburg zijn vrouw ernstig uitgescholden en bedreigd

Op het aendienen van d’Heer Jacob de Keijser dat Cathalijntje Aernoults huijsvrouw van Geleijn Jansz op den wegh naer Middelburgh sijn huijsvrouw met schelden ende dreijgen gants onfatsoenelijck hadde bejegent versoeckende oversulx ordre hiertegen te werden gestelt is goetgevonden dat deselve in de naeste vierschaer voor Burgemrs ende Schepenen sal werden ontboden om tegens dese onbehoorlijckheden soodanige ordre te werden gestelt als naer bevint sal geoordeelt werden noodigh te wesen

Wet en Raed gehouden den 25^e Meije 1672 d’Hr Jacob Reijnoutsz de jonge schepen te laet

Arnemuiden is “onvermogend” de 500^e Penning “op te brengen”

Op het voordragen van d’Hr Burgemr Jacobus Kaau dat d’Heeren Commissarissen bij haer Ed: de Gecommitteerde Raden gestelt om de taxatie alhier te doen wegens den 500^e Penningh ter concurrentie van pond 33: 6: ? op welcke dese stadt bij Haer Ed: Mog: is gestelt geweest deselve hebben getaxeert tot in de veertigh ? pond Vls en dat voornemens zijn op saterdagh comende de betalinge van dese schattinge volgens hare taxatie op te halen is geresolveert in gevalle de voorss Commissarissen ten desen hier mogelijck comen denselven aen te dienen dat alle devoiren sullen aenwenden tot invorderinge van de geordonneerde twee hondert gulden maer dat ongehouden zijn in de taxatie van Commissarissen vootts en oock onvermogend die op te brengen werdende gecommitteert d’Heeren Burgemrs Pieter Broeder sc hepen ende den secrfetaris om den selven dese Resolutie bekent te maecken/

De Licentmr Walens moet – op ordonnantie v.d. Gecomm. Raden -de 6 stuivers van de turfschepen (kunnen) ontvangen.

Is bij d’Heer Burgemr Kaau overgebracht seker missive van d’ED: Mog: Gecommitteerde Raden van date den 28^e April laestleden bij welcken de regeerders alhier geordonneert wert den Licentmr Walens als Ontfanger van den Graeffelijcken Tol te laten ontfangen de ses stuijvers van de turfschepen of redenen ter contrarie bij missive toe te dienen waer op geresolveert is de redenen ter contrarie in manieren naervolgende te laten toecomen/

Ed: Mo: Heeren Gecommitteerde Raden van de Ed: Mog: Heeren Staten s’Lands ende Graeffelijckheijt van Zeelandt

Alsoo het U Ed: Mog: gelieft heeft ons bij missive te ordonneren U ‘Ed: Mog: bij geschrifte over te dienen de redenen waerom den Licentmr Walens niet laten passeren de attestatien van den gelasten turfs twelck sijn voorsaet hebben toegelaten hebben wij ons verpligt gevonden u Ed: Mog: onse redenen hiervan te laten toecomen noyt is in onse gedaghten geweest Ed: Mog: Heeren den Licentmr te onttrecken yets dat hem als Ontfanger van den Graeffelijcken Tol is competerende maer behouden oock geerne aen ons de vrye dispositie van de geringe voordeelen die onse stadt gereghtigh is toecomende ,

De ordonnantie van de Ed:Mog: Heeren Staten van Hollandt ende Westvrieslandt verbind den Turfschippers hare attestatien bij den secertaris of bij den genen die wegens B+S gestelt wert te halen welcke ook in alle steden van Zeelandt ende waer Vrieschen turf gelost moght werden aghtervolcht ende naergecomen wert dat dhr van Delen gewesen Licentmr alhier het passeren van soodanige Attestatien naer hem getrocken heeft is geweest bij usurpatie ende niet reght wert als bij W+R deser stadt eenige waren gedeputeert die hem redenen van dit sijn doen hebben afgevraecht heeft denselven geen redenen daer van weten te geven alleen versoeckende hetselve te mogen behouden en geen verder moeylicheijt daerover te werden aengedaen

Rapport bij voorss Gedeputeerde gedaen zijnde …. Ordre op is gevolcht maer in consideratie van sijn persoon stilswijgend geconsenteert geven met Reght van de Resolutien van W+R onser stadt en de getuijgenisse van eenige der voorss Gedeputeerden jegenwoordigh alhier nogh regerende mogen? U Ed: Mog: daer van souden connen versekeren hier ? comt de Licentmr toe als Ontfanger van de Graeffelijcken Tol nopende het lossen van den Vrieschen turf dat de Turfschippers op sijn Comptoir den Tol verclaren enhare pasporten laten teijckenen waervan sijn salaris is treckende wij willen hem dit sijn Reght rustelijck laten gebruijcen en het selvige hem help;en maintineren willen oock verkopen dat U Ed: Mo: naer gewoone discretie de voordeelen ende gereghtigheden van onse stadt die weijnigh ende geringh zijn niet sult gelieven te ontrecken maer onsen secretaris conform de ordonnantie van de Ed: Mog: Heeren Staten van Hollandt ende Westvrieslandt conform de geduijrige observantie in alle steden van Zeelandt ende weer Vrieschen turf gelost wert rustelijck ende vredelijck laten twelck van U Ed: Mog: discretelijck verwachtende sullen nae toewenschinge van een langduijrige voorspoedige Regeringe verblijve Ed: Mog: Heeren Sc/

De bewapening van de wacht

Alsoo de borgerie ende ingesetenen desre stadt geordonneert zijn haer van behoorlijck geweer te voorsien en deselve onder een Compagnie is verder goetgevonden haer te te ordonneren sigh int geweer te begeven en daer in op te trecken tegens vrijdagh comende aght dagen sullende yeder musquettier van stadswege werden uijtgedeelt een … buscruijt en de vierroers een half .. voor den sergeanten tot haren gebruijcke drij hellebaerden werden geko.. en sal naer de gedane monstering de waght in treijn werden gebracht/

Job Willemsz mag als pachter geen herberg houden

Op het voordragen van d’Hr Bailliu van Mander dat Job Willemsen Paghter van s’Landswijn herberge alhier is houdende tegens de ordonnantie van haer Ed: Mog: ende sijne wijnen tegens vijf stuijver ofte minder is vercoopende tegens de voorboden deser stadt dat de Heeren oversulcx ordre daer tegen geliefden te stellen is goetgevonden denselven Job Willemsz te ordonneren sigh te sullen gedragen naer de ordonnantie van haer Ed: Mog: ende van de voorboden deser stadt/

Thomas Leersnyer mag als burger van de stad Arnemuiden niet voor de vierschaar van Veere gedaagd worden

Op het voordragen van d’Hr burgemr. Goewijn dat door Thomas Leersnyer voor de vierschaer der stadt Vere in persoone in Reghte wert betrocken en bij B+S der voorss stadt geordonneert de saecke aldaer te ventileren onaengesien de geproponeerde exceptie declinatoir ende van renvoij volgns het privilegie deser stadt bij Prins Willem Hooghoffelijcken memorie vergunt dat oversulcx B+S tot maintenue van haerlieder Privilegie met hen geliefden te voegen is geresolveert het voorss privilegie te helpen maintineren ende sigh in desen te voegen/

Wet en Raed gehouden den 9^e Junij 1672 absent d’Heeren Pieter Broeder schepen ende Jacob Reijnoutsz de jonge schepen te…

Nodig is in dit jaar 1672 een “seker bewerp van reglement” ten aanzien van de “borgerwacht”

Is bij d’Hr Burgemr Kaau bij W+R tot Capitain van de borgerie gestelt voorgedragen hoe dat de Resolutie van W+R van date den 25^e Meije laestleden van de borgerie int geweer te brengen ende borgerwaght waer te nemen bij den krijgsraedt is opgevolcht en dat bij deselve een seker bewerp van reglement is gestelt teneijnde W+R werde voorgedragen om van het ? selve te disponeren welk voorgelesen zijnde is hetselve bij W+R geapprobeert/

Is bij denselven Hr Burgemr Kaau gestelt ?… oft niet raedsaem waere bij Haer Ed:Mog: versoecken subsidie te mogen tot ……. Van dese stadt en is daer op goetgevonden een request ten dien eijnde …… dese vergaderinge aen Haer Ed: Mog: te leveren/

Een verzoek om toegelaten te worden als “borger ende poorter”

Op het versoeck van de Hr Jacob vander Maste ? om borger ende poorter deser stadt te mogen werden en sulx te werden gestelt opden 17^e Junij laestleden volgens sijn versoeck ten dien eijnde ten selven dage gedaen is hem sulcx toegestaen mits betalende het reght daer teo staende/

Is er sprake van bedreiging van een predikant door den diender Claes Verhage ?

Op het voordragen van d’Hr Burgemr Goewijn dat Claes Verhage s’Heerendienaer om eenige redenen bij Ds Rosebeque in sijn predicatie opden .. Meije laestleden voorgestelt in de vergaderinge den Gemeijnte naer t’eijndigen van de voorss predicatie hadde tegengesproken hem hadde gedreijght dat sigh soude hebben gevoegt met die geene die genegen moghten zijn geweest sijn huijs te plonderen en dat Jan Meurs hem bij die occasie mede seer ontfatsoenelijck hadde bejegent versoeckende dat W+R ordre daer tegen geliefden te stellen is goetgevonden het selve te brengen ter naester W+R en als het Collegie compleet sal zijn/

Wet en Raed gehouden den 11^e Junij 1672 d’Heeren Jacob de Keijser sieck absent Pr Broeder schepen ende Jeronimua Huijwaert Raed.

In verband met de rampzalige toestand van het land bededagen nodig en veel extra gebeden tijdens bepaalde predicatieen.

Is door dhr Burgemr Jacobus Kaau overgebracht sekere missive van de Ed: Heeren Gecommitteerden Raden waer in besloten seker Resolutie van de Ed: Mo: Heeren Staten van Zeelant van date den 4^e Junij jaere 1672 bij welcke de magistraet wert geordonneert bij dese conjuncture van tijde boven de gewoonlijcke vast en bededagen eenige uijren in de predicantie tot publijcke gebeden af te sonderen ? die sij sullen oordeelen gevoegelijxt te wesen en bequaemst om voor de Gemeijnte te werden waergenomen gelastende den kerckenraet sigh naer d’ordre vande magistraet in desen te reguleren Soo is bij W+R in gevolge van dien goet gevonden ende verstaen des Dingedaeghs s,morgens van den aght tot den negen uijeren ende des Vrijdaechsavondts van den seven tot den aght uijren precijs af te sonderen tot het doen van publijcke gebeden in de vergaderinge der Gemeijnte verhopende dat onsen genadigen God Sijne Zegen opde Godvruchtige ………. Van onse Overheijt verleenen Sijne hulpe ende bijstandt tegen het gewelt van onse vijanden tot een gewenschte uijtcomste van saecken sal doen ondervinden en sal hiervan advertentie werden gedaen aen de kerckenraed deser stadt ten eijnde sigh naer deselve moge reguleren\

Wet en Raed gehouden den 22^e Julij 1672 absent d’Heeren Jan van Winckel Pr Broeder schepenen Jeronimus Huwaerd Jacob Leijs Pieter Burt Raden.

3 jaar achterstalligheid t.a.v. de 500^e Penning en een grote hoeveelheid “aen gewerct goudt en silver”

Is door d’Hr Burgemr Kaau overgebracht sekere missive van den Hr Ontfanger Generael addersserende aen W+R deser stadt behelsende seker versoeck om den vijf Hondersten Penningh over de aghterstallige jaren 1666, 1667 ende 167. en nogh seven jaeren ? aen gewerct goudt ende silver tevens Pond 33:6: 8 gr int jaer volgende de taxatie van Haer Ed: Mog:stadt Arnemuijden ende Resort van ….. hebben gedaen en hier op goetgevonden nopende het gene op de voorss jaren soude mogen ontfangen wesen naerder ondersoeck te doen en ten desen als mede tot invorderinge van het geordonneerde op te brengen gewrocht goudt ende silver gecommitteert d’Heeren Jacobus Kaau Jan Goewijn Jacob de Keijser Jacobus de Kliever ende de secretaris/

Pieter d’Hayer is als officier met o.a. een groep ingesetenen van Arnemuiden en een compagnie lantslieden Middelburg binnengekomen en hebben “eenigh gewelt gebruijckt” voor het stadhuis.

Alsoo vernomen wert dat Pr d’Hayer wijnsteker alhier op gisteren als wanneer de borgerie op sekeren voorgevallen alarm in wapenen was gebraght naer dat ordre op het selve alhier was gestelt met een hellebaerd in de handt met sigh treckende verscheijden ingesetenen deser stadt die nogh in de wapenen ware als Officier voor deselve uijttreckend naer Middelburgh sigh heeft begeven voor? Sigh met sijn bij hebbende volk met een Compagnie lantslieden die met meer andere misnoegt om dat het woort ? in een naght of twee op de waght niet en hadden gehadt en om ordre daer tegen te versoecken gewapender handt daer binnen waren gecomen aldaer eenigh gewelt op het stadthuijs met afbreking van het bert daer de namen der delinquanten op geteijckent stonden mitsgaders ontrent de persoonen van d’Heeren Burgemrs aldaer is goetgevonden denselven alhier te ontbieden en redenen af te vragen waerom sulcx buijten ordere van de Magistraet ende Officieren deser stadt jae tegens ordre van deselver bettaen/bestaen ?? heeft verclaert sulcx vrijwillichlijck ende alleen uijt liefhebberie te hebben gedaen endat sigh tot Middelburch niet en hadde vermeten uijt ordere van de Magistraet of als officier derselve te zijn gecomen waer tegens hem aengeseijt is dat hij van soodanigen werk hadde behooren te waghten niet behoorlijck zijnde dat een borger ende ingeseten sigh tegens sijn Magistraet opposere veel min tegen een Magistraet onder welckers opsight niet is staende dat naderhandt wel gevoelen van sijn quaet soude mogen hebben en dat alsdaer voor soude moeten caveren ende alleen ? uijtdragen/

Wet en Raed gehouden den 6^e Augusti 1672

De verkiezing van de nieuwe Magistraat

Is door d’Heer Balliu Adam van der Mander overgebraght seker missive van haer Ed: Mog: addresserende aen Balliu Burgemrs +S+R deser stadt welcke naer lectuijre bevonden is te behelsen de verkiesinge van de nieuwe Magistraet ende tot Burgemr te zijn vercosen d’Heer Pieter Broeder Tot schepenen Jacobus de Cliever Jacob Leijs ende Pitere Burt en zijn door den Hr Balliu onder solemnelen eedt in haer bedieninge geinstalleert/

Is door d’Hr Burgemr Jacobus Caau aen d’Heer Burgemr Goewijn overgelevert het groot Zegel deser stadt mitsgrs aen dhr Burgemr Broeder de sleutel van de Privilegie kist ……..

Burgemr + Schepenen ende Raden hebben vercoren dese volgende Officieren

Tot Tresorier

De Hr Kaau

Weesmeesters

Jan van Winckel

Jeronimus Huwaerd

Jacobus Kaau

Commissarissen van cleijne saecken

Jacobus Kaau

Jacob Reijnoutsz

Jan Vercruijsse

Commissarissen vant Landreght

Deselve die in cleijne saecken

Brootwegers

Jacob de Keijser

Jan van Winckel

Foriers

Jan Goewijn

Pieter Broeder Burgemrs

Kerckmrs

De voorss Heeren Burgemrs

Gasthuijsmrs en om alle voorvallende saecken in de kerck waer te nemen

Pieter Broeder

Jacobus Kaau

Erfscheijders

Jan Goewijn

Pieter Broeder

Jacobus Kaau

Overdekens van de Gilden

Jan Goewijn van Schippers

Pieter Broeder van Timmerman en Metselaers

Jacob de Keijser van Backers

Dirk ded Vriese van Tappers en Kleermaeckers

Jacob Leijs van Cramers

Pieter Burt van Rhetorica ende Wagenaers

Jacobus de Cliever van st. Jans

Secretaris Hembergh vant Chirurgijns

Wet en Raed gehouden den 12^e Augusti 1672 present t’hele Collegie

De stad Veere bedankt Arnemuiden voor de hulp bij een “vals” alarm: tot wederdienst bereid.

Is door d’Heer Burgemr Goewijn overgebracht sekere missive van W+R der stadt Vere bij welcken de Regeringe alhier beleefdelijck wert bedanct over de goede ordre bij haer gestelt en de gewillicheijt soo van haaer als van haer borgeren is sekeren onlangs voorgevallen alarm gepraesumeert ontrent ter Vere te wesen dogh naederhandt ongefondeert bevonden bethoont int aenbieden van hare persoonen en Dienst tot afweeringe van den gemeenen vyandt versoeckende in gelijcke voorval daerin te willen continueren met belofte van gelijcke soo ontrent dese stadt yet diergelijcx moghte voorvallen is daer op goetgevonden bij missive te antwoorden dat niet sullen manqueren in den dienst die sij het vaderlandt schuldich zijn maer dat de Stadt onvoorsien is van cruijt en loot tot soodangen dienst noodigh dat sij derhalven als een lidt van den staet soo veel in handen is gelieven te bevordern dat dese stadt wegens den staet daer van moght werden voorsien/

Verzoek aan de Staten om voorzien te worden van “Cruijt en Loot”

Is mede goetgevonden bij request aen haer Ed: Mog: te versoecken soodanigen voorsienigen van cruijt en loot als den diest van de borgeren ende ingesetenen deser stadt int uijt trecken tegens den gemeene viandt soude mogen vereijschen/

Er wordt vaak sterke drank genoten tijdens de wacht. De burgerwacht wordt gehouden “ophet Tolhuijs”

Is mede goetgevonden de borgerwaght voortaen op het Tolhuijs te houden

Alsoo bevonden wert dat somwijlen eenige haerselven op de borgerwaght in den stercken dranck vergiesen ? is hier tegens goetgevonden dat van nu voortaen op de waght geen wijn of brandewijn sal meer gehaelt om aldaer op de waght gedroncken te worden op de boete van twee schellingen vls te verhalen op den Officier diens waght het soude moghen wesen/

Wet en Raed gehouden den 25^e Augusti present ‘tgeheele Collegie

De rekening van wijlen tresorier van Delen nog steeds niet gesloten: die rekening klopt niet: er is een tekort.

Alsoo vernomen wert uijt d’Hr Tresorier Jacobus Kaau dat Pr Samuel Boone besittende den boedel van wijlen d’Hr Burgemr ende Tresorier van Delen onder beneficie van inventaris weijgerigh valt het slot van de laetste rekeninge bij hem in voorss qualiteijt wegens den boedel van voorss van Delen als gewesen Thesaurier deser stadt aen W+R alhier gedaen aen de stadt op te brengen tenzij de stadt wegens de betalinge derselver aen den voorss boedel behoorlijck cautie stelle; is goetgevondedn dat d’Hr Thesaurier Kaau de penningen die hij uijt de verkoghte meubelare goederen van den voorss van Delen als borg voor den inventaris van de naergelaten goederen van den voorn van Delen van d’Hr vendmr Goewijn voor sr Boone heeft getrocken wederom onderhanden van den voorss Hr vendumr sal hebben te brengen en dat denselven Hr alsdan sal geordonneert werden de voorss penningen ten comptoir van consignatie deser stadt te brengen opdat de stadt daer uijt conde gerestitueert crijgen soodanige penningen als d’Hr van Delen als gewesen Tresorier van de stadt in bewaring heeft gehadt en ten aghteren is gebleven werdende middelertijt gecommitteert d’Heeren Burgemrs Thesaurier Kaau ende den secretaris Hembergh om met d’Heer Pensionaris Teelingk hierover te adviseren/

Wet en Raed gehouden den 20^e Septembris 1672 present ‘tgeheele Collegie

Er wordt door W+R vastgehouden aan de resolutie van de vorige vergadering t.a.v. de “penningen die Hr. Van Delen zaliger in sijn rekeninge ten achteren is gebleven”

Is bijd’Heeren Gecommitteerdens om met d’Heer pensionaris Teelingh te spreken hoe op de gevoegelijxste wijse het slot van de laatste Stadsrekeninge bij sr Boone als besittende den boedel van Dirk van Delen zaliger gewesen Thesaurier deser stadt onder beneficie van inventaris als de stadt gedaen en twelck hij weijgert anders als op voorgaende borgtoght ende acte van indemniteijt aen de stadt te voldoen soude connen werden geinnet rapport gedaen dat soodanigen acte van indemniteijt te presteren bij denselven Heer geoordeelt wierd onnoodich te wesen maer dat de penningen souden ontfanghen worden gel. Den Ontfanger generael sijn praetensie wegens desen boedel hadde ontfangen : of dat anders in cas van praeferentie sigh selfe souden connen hinderlijck wesen ende als partye geconsidereert werden waer op goetgevonden is geen acte van indemniteijt ten desen te presteren maer alsnogh te persisteren bij de resolutie in voorige W+R ten desen genomen die sr Boone ten desen in W+R ontboden is voorgedragen die eijndelingh wel heeft mogen lijden dat de penningen die d’Heer Thesaurier Kaau door sijn ordre ende voor hem uijt de verkoghte meubelen van den voorss boedel hadde getrocken soo veel de stadt van den voorss boedel als voorss is, te goet heeft wederom te werden gebraght onder den Hr vendmr Goewijn en dat denselven Hr werde geordonneert deselve penningen ten comptoir deser stadt te brengen opdat deselve daer uijt moghte gerestitueert crijgen tgene d’Hr van Delen als Thesaurier wegens de stadt in bewaring heeft gehadt ten achteren is gebleven/

De verpachting van de staddomeinen (bier, wijn en quaplacke)

Alsoo Stadtdomeijnen van wijn ende bier ende quaplacke met het expireren van dese maent uijt de pacht vallen is goetgevonden de caerten van verpaghtinge te laten uijtsetten tegens dingsdagh comende den 27^e deser jegenwoordigen maent septembris des voormiddaegs ten negen ten welcken dage s’Landsverpaghtinge mede alhier sal wesen en sal de verpaghtmaeltijt soo geringh als mogelijck is werden toegemaect/

De “turftonne”

Op het versoeck van Adriaen Danielsz om te mogen hebben de turftonne is hem deselve toegestaen mits doende den behoorlijcken eedt/

Is oock aen Joris Haeck op voorss conditien den bierboom toegestaen

Ende aen Teunis Adriaensz den bierboom de reghtsche kalkmate ende ronde mate/

Turf en hout is zeer in prijs gestegen; de bakkers willen het bakken van een zak meel ook flink in prijs laten stijgen

Op het versoeck van Deken ende beleijders vant backers gilde dat W+R in consideratie dat turf en houdt seer in prijs verswaren oock den prijs gestelt op een sack meel te backen oft laten backen geliefden te verhoogen zijn gecommitteert zijn gecommittert d’heern Jan Goewijn ende Jacobus Kaau om met deselve hierover te spreken en ter naester W+R hier over Rapport te doen zijn cecommittert d’Heern Burgemrs en den secretaris om te visiteren de Rekening die d’Heer Kaau als Thesaurier ende d’Hr bailliu als Ontfanger van den .. Hondersten penningh over dese stad eerstdaechs soude werden gedaen/

W+R gehouden den 27^e septembris 1672 absent d’Hr Jeronimus Huwaert Raed

De impost van stadsbieren brengt steeds minder op; besloten wordt geen vrijstellingen meer te verlenen.

Alsoo bevonden wert dat den impost van stadsbieren jaerlijx in prijs vermindert en te meer omdat eenige ingesetenen ? wegens de voorss impost voor desen vrijigheijt hebben ontfangen is goetgevonden dat voor dit jaer en tot naerder ordre aen niemandt eenige vrijigheijt sal werden gegeven/

Over “misbruijcken en quade inbreucken’ in de stadswijnkelder

Alsoo bevonden wert dat in den stadswijnkelder alhier vele misbruijcken en quade inbreucken indringen niet tegenstaende de ordre die van tijt tot tijt bij W+R daer tegen is gestelt is welc /goetgevonden deselve voor dit jaer en tot naerder ordre te removeren en aen niemant eenige vrijigheijt ten desen voor dit jaer en tot naerder ordre te vergunnen/ welcke bequalingst uijtgedaen souden mogen werden ende alsdan billetten tot de vercoopinghe te laten uijtsetten ten en ten gestelden dage met de vercoopinge voort te varen/

Is aen Dirck Jobsz als stadsschoolmeester vergunt continuatie avn het tract ement van vijftigh guldens voor het volgende jaer 1673/

Op het versoeck van Joris Haeck om het borgerreght te mogen hebben is denselven sulx toegestaen mits het halve reght daervan aen de stadt betalende/

Het wagenhuis van Dirck van de Leije moet nodig van een rieten dak moeten worden voorzien

Zijn gecommitteert d’Hr Burgemr Goewijn ende d’Hr thesaurier Kaau om naerder inspectie te nemen op het wagenhuijs van Dirck van de Leije staende aen de Middelbursche poorte deser stadt of tsijnen versoecke het dack van dien met riet sal mogen werden beleijt/

Zijn op huijden verpacht stadsdomeijnen van wijn ende bier ende quaplacke/

Wet en Raed gehouden den Ie Octobris 1672 absent d’Heeren Pr Broeder Burgemr Dirk de Vriese schepen Jan van Winckel Raed dogh is geen overnachte wete gedaen.

Het schijnt dat er 2 compagnieen soldaten zullen worden ingekwartierd in de stad.

Is door d’Heer Burgemr Goewijn overgebracht sekere missive van de Ed:Heeren Gecommitteerde Raden geaddresseert aen W+R deser stadt behelsende hare ordre om binnen dese stadt te inlogeren twee Compagnien soldaten is mede bij denselven Hr voorgedragen hoe dat uijt de Capitainen van de voorss Compagnien hadde verstaen dat ter Tholen van waer sij laest vertrocken waren geweest bij den borger gebilletteert hadden gelegen en dat wel wenschen dat de soldaten van gelijcke hier bij den borger gebilletteert moghten werden is hier op goetgevonden dat bij provisie tot maendach de gemeene soldaten op den Tol sullen werden gelogeert en haer broot / van stadswege werden bestelt en dat op maendach voorss eenige van de Heeren Gecommitteerde Raden moghten werden aengesproken en ondersoght of genegen moghten wesen den borgers voor het inlogeren de soldaten servicygelt te consenteren of niet om naer ontfangen bescheijt naerder hierop te resolveren/

Wet en Raed gehouden den IIIIen Octobris 1672 present tgeheele Collegie

De soldaten willen bij burgers ingekwartierd worden anders zal er geweld gebruikt worden

Op het voordragen van d’Hr Burgemr Goewijn dat op huijden van verscheijden soldaten uijt de Compagnien binnen deser stadt geinlogeert sien onfatsoenelijck was bejegende om dat bij den borger niet waren gebilletteert dreijgende soo geen beter ordre daer in wierde gestelt sijn huijs om verre te sullen halen dat oock de Capitainen van de voorss Compagnien versoght hadden hare soldaten bij den borger te mogen werden gebilletteert of dat bij faulte van dien selfs ordre daer in souden stellen Is bij W+R hier op geraden gevonden deselve op morgen bij den borger en ingesetenen deser stadt ende jurisdictie van dien te billetteren en het servitij gelt tegens seven stuijvers ter weeck voor yeder man wegens de stadt te verschieten en middelertijt bij de staet ? te versoecken dat het selve wegens het landt moght werden betaelt/

Wet en Raed gehouden den 11^e Octobris 1672 present d’Heeren Burgemrs Jacob de keijser Dirck de Vriese Jacob Leijs Pieter Burt Jacobus Cliever Schepenen Jacobus Kaau Jeronimus Huwaerd Jacob Reijnoutz Jan Cruijsse Raden absent d’Hr van Winckel dogh is geen overnaghte wet gedaen.

Weer over de boedel van wijlen Dirk van Delen gewezen thesaurier

Is bij d’hr Burgemr Goewijn voorgedragen hoe dat in gevolge van de resolutie van W+R van dat den 20^e Septembris laestleden uijt handen van d’Heer Thesaurier Kaau hadde ontfangen het slot van de laeste stadsrekening bij Samuel / Boone wegens den boedel van d’Hr van Delen als gewesen Thesaurier aen de Stadt gedaen en het welck den voorss boedel bij de voorss rekeninge was schuldich gebleven endat de voorss somme aen den secretaris ten comptoire van consignatie deser stadt onder desselfs quitancie hadde behandigt dat oversulcx d’Heeren geliefden verder ordre over dese penningen te stellen is hier over bij W+R geresolveert dat den secretaris Hembergh bij desen werden geordonneert de voorss ontfangen penningen aen d’hr Thesaurier Kaau aen te tellen / om stadsschilder daer uijt te voldoen beloovende bij desen den voorss Hr Kaau ende den secretaris wegens de voorss betalinge te indemniseren ( schadeloos te stellen) ende ….. van alle costen ende naemaning die hier oyt mochten vallen/

W+R gehouden den 30^e December 1672 absent d’Hr Jacobus Kaau Raed.

Over de duurzame beplanting met doornstruiken (haag) op de wallen

Alsoo de doornhage aen de wal deser stadt op veel plaetsen verdroogt en het drooge houdt geduijrigh wegh gehaalt wert soo datse met der tijt wel geheel soude vervallen sonder dat de stadt eenige profijten daer van soude genieten is geresolveert deselve met den eersten ter coop te presenteren mits deselve latende afhacken nevens den grondt op dat deselve behoorlijck conne weder uijtspruijten en daer der eenige uijtgevallen zijn weder nieuwe in de plaetse te laten planten maer alsoo de gorsinge van de wal nogh voor eenige jaren verpaght is en deselve met koeye geeet werdende de jonge hage soude mogen bederven is geresolveert alvoren met Pieter van Roo als paghter van deselve te spreken en te sien of op redelijcke wijse met hem conden accorderen dat int toecomende jaer geen beesten op de wallen liet loopen zijnde hier toe gecommitteert d’Heeren Jan Goewijn ende Pr Broeder Burgemr d’Her Thesaurier Jacobus Kaau ende den secretaris/

Is mede goetgevonden eenige olme ende ypen boome op de wal deser stadt te dighte staende ter coop met den eersten te prfesenteren zijnde de voorss Heeren gecommitteert om te bisightigen welcke bequaemst uijtgedaen soude mogen werden ende alsdan billetten tot de ver coopinge te laten uijtsetten en ten getselden Dage met de vercoopinge voor te vaeren/

Is aen Dirck Tobsen als Stadtschoolmt veregunt contnuatie van het tractement van vijftigh guldedns voor het volg

ende jaer 1673

Een regeling m.b.t. de Wollenaaysters

Alsoo deken ende beleijders vant Cleermaecker Gilde den wollenaeysters soecken te verhinderen oudt goet te verstellen hebben nu onlangs ten diens oorsaecke eenighe naeysel van haer weghgehaelt oordeelende tselve verbeurt te sijn/ Is goetgevonden die van van het Cleermaeckers Gilde te ordonneeren den wollenaeysters bij provisie haer naeijsel te behandigen zijnde wijders geresolveert te committeren ’s Heeren Burgemrs ende den overdeken vant voordd gilde om met deken ende beleijders van’tselve Gilde te spreken haer belangh te hoore ende ter naesten W+R daer van Rapport te doen/

Extraordinaris W+R gehouden den lesten Januarij 1673

Door “de deurwaarder van de Hoogen Rade wort dhr Jacob van der Mast geapprehendeert” De deurwaarder en zijn dienaren weigeren op bevel van de burgemeesters diens huis te verlaten.

Is gecompareert d’Hr Mr Danckaerd` Versewelle als volmachtigt van dHr Jacob van der Mast inwoonende borger deser stadt te kennen gevende hoe dat denselven van der Mast door een deurwaerder van den Hoogen Rade geimpetreerde

bij Isak Luijt secretaris tot Gouda heden in sijn eijgen huijs persoonelijck was geapprehendeert en dat den voorss deurwaerder bij Burgemrs en schepenen deser stadt op huijden op maintenue van deses stadtsprivilegien geordonneert zijnde uijt het huijs van den geapprehendeerden te vertrecken ende sijne executie ontrent desselfs meubilare goederen te

dirigeren des nietjegenstaende weijgert uijt het huijs van den geapprehendeerde te vertrecken voorgevende dat d’Hr Bailliu deser stadt consent tot het apprehenderen hadde gegeven versoeckende oversulcx gemelden Hr Versewelle dat W+R deser stadt deser stadt tot bescherminge van hares stads privilegien geliefden te stellen dat den Deurwaerder ende desselfs dienders uijt die voorss geapprehendeerdens moghten delogeren onvermindert desselfs actie op sijne meubilare goederen waerop d’Hr Bailliu bij W+R gehoort zijnde verclaerde geen consent ten desen te hebben gedragen maer in tegendeel denselven te gemoete gevoert deses stadts Privilegien die hen sulcx geensints toelieten waerop bij W+R verder is geresolveert den deurwaerder door de heer Bailliu te laten aenseggen dat ilico(daar:op die Plaats) uijt het huijs van de gemelde van der Mast sal hebben te vertrecken en sijn executie op desselfs meubelare goederen dirigeren werdende den voorss Hr Bailliu geauthoriseert bij verder onwillicheijt en weijgeringe van het naercomen deser ordre den voorss deurwaerder en desselfs dienaers feijtelijck uijt het huijs van den geapprehendeerdens te doen vertrecken/

W+R gehouden den 28^e Februarij 1673

Over de verpachting van de molen

Alsoo de meule deser stadt eerstdaeghs uijte der paght valt is goetgevonden te committeeren d’Heeren Jan Goewijn Burgemr Jan van Winckel ende den Thesaurier Caau om met den jegenwoordigen molenaer te spreken of op redelijck wijse met hen souden connen accorderen en tennaesten W+R hiervan Rapport te doen/

De “zuijdcapelle”in de kerk dreigt in te storten

Alsoo de aghterste zuijdcapelle van de kercke deser stadt pericul loopt van in te storten en sonder uijtstel moet zijn gerepareert is goetgevonden soo haest mogelijck den arbeijtsloon te besteden en de materialen wegens de stadt te laten coopen werdende hiertoe gecommitteert d’Heeren Burgemrs en den Hr Thesaurier/

Er is een kleine brand in een keeten geweest; ook pijproken wordt verboden

Alsoo vernomen wert dat voorleden weecke ? in de keete van d’Hr Jacobus de Cliever eenigen brandt is ontstaen veroorsaect door een vonck of spranckel viers die uijt de stove ofte lollepot van sekere ? vrouwspersoonen daer ontrent zijnde v oornemens soo men verstaet om coolen te rapen in het dack was gevlogen en daer gevonct is goetgevonden om veder onhejle te voorcomen te ordonneren dat niemandt met een stoof of lollepot sigh sal vervorderen eenige colen uijt den aschen buijten de keeten liggende te rapen alsmede dat niemandt van de keetlieden met de toeback pijpen in de mondt oft al suigende langs den dijk oft onder de keeten sal mogen gaen op pene van sulcx doende getsraft te werden soo als de magistraet sal bevinden te behooren/

Over het strodak van het wagenhuis van Daniel van der Leije

Opt versoeck van Daniel van der Leije om sijn wagenhuijs aen de Middelb. Poorte te mogen met stroo decken is hem tselve geconsenteert mits het dack acht voet hooger vande grondt geleijt werdende/

Over as en andere vuilicheijt en het repareren van de Jan Leeuwenstrate en andere straten

Zijn gecommitteert d’Heeren Burgemrs ende Tresaurier om inspectie te nemen of den assche en vuijligheijt van de strate op een bequamen plaetse can uijtgebraght en uitgestort worden als in de steenebacken bij voorige resolutien ten desen geordonneert en die uijtgevonden ? zijn de de steenebacken alsdan te laten afbreecken soo Commissarissen sulcx dienstiger mochten oordelen Is mede geresolveert de Jan Leeuwenstrate op te breken ende nieuw te leggen mitsgrs andere straten deser stadt te laten repareren daer het van noode wesen sal en tot dien eijnde de steen daer toe te gebruijcken die voor de stadt laest is gecoght werdende daer toe gecommitteert de voorige Heeren Commissarissen/

Elsje van Dort vroedvrouw vertrekt naar Middelburg

Opt versoeck van Elsje van Dort vroedvrou deser stadt van meijninge zijnde met de woonstede naer Middelburgh te vertrecken dat haer behoorlijcke attestatie mochte werden verleent is sulcx bij W+R aen haer geconsenteert/

Opt versoeck van Isaack Jacobsz stadsbode om een nieuw jaer naer ouder gewoonte te genieten is hem tselve mede

Geconsenteert/

Wet en Raed gehouden de 21^e Meerte 1673

Over het horlogie (het uurwerk) van de stad; opvolging van de overleden Dirck de Vriese

Gesien het request van Machiel van Damme ende Marcus de Vriese om in plaetse van den overleden Dirck de Vriese het horologie deser stadt te mogen stellen ende onderhouden op soodanigen jaerlijxen tractement als den voorss Dirk de Vriese sulx vergunt is geweest is goetgevonden te committeren d’Heer Jan Goewijn Burgemr dhr Thesarier Caau ende Jeronimus Huijwaert om het horologie van de kercke deser stadt te besightigen de conditien op welck het te voren is vergunt geweest naer te ……. Naester W+R hier van Rapport te doen/

Wet en Raed gehouden den 7^e April 1673 dhr Pieter Burt schepen te laet dhr Huwaerd absent

Over het Jan Leeuwenstraatje, de kapel en het verpachten van de molen

Is bij de Burg Jan Goewijn rapport gedaen hoe dat met andere stadtsgecommitteerdens hadden met den stocke

Aen de meestbiedende vermaecken van het Jan Leeuwestraete het repareren van het timmerwerck van de Capelle aen de Zuijdoostzijde van de kercke deser stadt en het leveren van het yser aen deselve ; dat mede met Joris Haeck over de pacht van de meule van denjare 1673 te spreken en dat niet hooger heeft connen resolveren als tot vijf en veertigh pond vls eensgevens Gelts blijvende alle oncosten tot laste van de stadt waerop nae deliberatie is goetgevonden denselfde meule over dese jegenwoordigen jare 1673 voor de voorss somme van penningen te laten/

Willem III beschikt nu over het recht van “het vermaecken van de Magistraet”

Alsoo Sijn Hoogheijt den Heer Prince van Oraengien jegenwoordigh is herstelt tot de digniteijt en weerdigheden van Sijn voorouders ende oversulx hem competeert het vermaecken van de Magistraet is goetgevonden de nominatie van de nieuwe Magistraet aen Sijn Hoogheijt ter verkiesinge te laeten toecomen daer toe te committeren den secretaris/

Sara Blancaerds, echtgenote van Jan van Winckel wil graag “vroevrou” worden

Op het versoeck van Sara Blancaerds huijsvrouwe van dhr Jan Van Winckel het vroedvrouschap binnen dese stadt eenieder tot herwaerts hebbende bedient om bij vertreck vande stadsvroedvrouw Elsje van Dort als stadsvroedvrouwe te mogen werden aengenomen op soodanige jaerlyx tractement als de voorss Elsje van Dort van de stadt genoten heeft is goetgevonden de dispositie op het voorss versoeck te stateneren tot naerder resolutie/

De Attestatie die de turfschippers voor de geloste turf nodig hebben worden door de secretaris van de stad verstrekt

Alsoo op den brief bij W+R aen haer Ed:Mog: toegesonden tot beantwoordinge van hare missive bij welcke W+R injungeren redenen te verclaren waerom den Licentmr Walens niet late passeren de Attestatie van den gelosten turve geen verder ordre van haer Ed:Mog: daer op hebben becomen bij welcke te praesumeren is dat haer Ed:Mog: in deselve contentement hebben genomen is goetgevonden den turfschippers alsnogh door den bode te laten aenseggen dat hare attestatien bij den secretaris deser stadt sullen hebben te halen ofte bij faulte van dien naerder ordre daertegens souden genootsaecct te moeten stellen/

Een verzoek van Jacob Leijs over reparatie van de muur tussen zijn hof en het kerkhof

Op het versoeck van dhr Jacob Leijs dat de muijr tusschen sijn Hof ende het kerckhof van de kercke deser stadt voor een gedeelte vervallen liggende voor de helft wegens de stadt moght werden gerepareert is goetgevonden te committeren de Heeren Pieter Broeder Burgemr JacobKaau schepne met d’Hr Thesaurier Kaau om hier van inspectie ende ondersoeck te doen nemen ende ten naesten vergaderinge Rapport te doen/

Joos Buijsers een gewezen soldaat van Willem III wil stadsdiender worden.

Op het versoeck van Joos Buijsers voor soldaat hebbende gedient onder Sijn Hoogheijt den Heer Prince van Oraengien om als ‘sHeerendienaer te mogen wercken aengenomen op soodanigen jaerlyxen tractement als den anderen ’s Heeren dienaer wegens de stadt geniet is goetgevonden te committeren d’Heeren Burgemrs ende den Hr Thesaurier om met den selven te spreken met maght om met denselven naer bevindt van saecken te accorderen/

Jacobus Kaau heeft waarschijnlijk meer dan 1 zoutkeet in bezit en heeft een “erve” er bij gekocht.

Zijn gecommitteert d Heer Burgemrs om aen d Hr Thesaurier Jacobus Kaau te transporteren de de erve aen sijne uijterste keete bij den voorss Hr van de stadt gecoght op den 26^e Junij 1669/

Taxatie van de 200^e Penningh

Zijn gecommitteert d Heeren Burgemrs ende dHr Jacobus de Cliever tot het taxeren van de borgerie ende ingeseten deser stadt wegens de schattinge van den 200^e Penningh/

De smid Machiel van Damme zal het horologie repareren en onderhouden

Is rapport gedaen bij d’Hr Burgemr Goewijn hoe dat bij Gecommitteerdens inspectie genomen van het horologie deser stadt twelck seer ontramponeert en ontstelt hebben bevonden dat oock hebben gesproocken met Machiel van Damme Mr smidt binnen deser stadt en met denselven onder approbatie van W+R geaccordeert dat voor het repareren vantgene aen deselve ontstelt is eens sal genieten vijf Caroli guldens en voorts voor onderhouden en stellen van tselve int jaer sal genieten tien pond vls ende is sulx bij W+R geapprobeert/

Het orgel moet geinspecteert worden en er is een vakature voor organist

Zijn gecommitteert d’heeren Burgemrs ende den Hr Thesaurier om inspectie te nemen van den orgel deser stadt om te sien wat aen hetselve ontramponeertis en te besien ? of niet op een redelijck jaerlyx tractement een orgelist souden connen becomen en daer van ter naester vergaderinge Rapport te doen/

Over “de gorsinge” van de Singel de “visserie van stadvesten” de watergang: de pacht loopt af

Is goetgevonden de gorsinge van de Cingel deser stadt de visserie van stadvesten en van den waterganck eerstdaechs uijt der paght vallende bij uijtsettinge van billetten tegens toecomende woonsdach aght dagen des naermiddachs ten twee uijren ter paght stellen en met den stocke publijckelijck opt stadhuijs te verpachten zijnde hier toe gecommitteert de voorige Heeren Commissarissen/

Wet en Raed gehouden den 12^e April 1673 absent d’Heeren Pieter Broeder Burgemr Jan van Winckel Jacob Kaau Jeronimus Huijwaert Raden

Een orgelist uit s’-Hertogenbosch wil voor een redelijk hoog bedrag het orgel en het klokkespel bedienen.

Is door d’Heer Burgemr Goewijn rapport gedaen hoe dat sigh sekere orgelist woonachtich tot sHerthogenbosch hadde gepresenteert tot het spelen op den orgel ende op de clocken van de kercke deser stadt op soodanigen reglement als wet en Raed in da … souden goetvinden en met sijn vrouwe en kinderen hier comen woonen inw…. Van de stadt moghten genieten een tractement van vijf en twintich ponden vls waerop goet gevonden is denselven voor W+R te ontbieden en naerder afgevraecht zijnde of voor geen minder prijs sulcx soude willen aennemen en daer toe niet connende resolveren is naer deliberatie goetgevonden denselven sulcx voor een jaerlijx tractement van vijf en twintich pond te laeten/

Alsoo den stadthouder …………..??

Tot verscheijden reijsen op een commissievaerder in dienst heeft begeven sonder de Regeringh alhier behoorlijck te kennen en de stadt met soodanigen dienst niet voorsien en is, is goetgevonden denselven sijne acte in te trecken/

Alsoo vernomen wert dat d’Hr Licentmr Walens sigh vervordert heeft selffs in persoone sonder de regeringe alhier te kennen te arresteren de turfschippers die hare Attestattien bij den secretaris moghten halen is goetgevonden den selven voor W+R te ontbieden om reden van dit sijn doen af te vragen maer verstaen zijnde dat geen gelegentheijt conde maecken om te comen

Zijn gecommitteert d’Heeren Burgemrs Jacob de Keijser ende Jacobus de Cliever schepen om denselven de reden van dit sijn doen af te vragen/

Wet en Raed gehouden ten voorss dage des avonts present d’Heeren Jan Goewijn ende Pieter Broeder Burgemrs Jacob Leijs Pieter Burt ende Jacob de Cliever schepenen Jan van Winckel Jacob Reijnouts de jonge ende Jan Vercruijsse Raden.

Weer over het onwettig optreden van Licentmr Walens t.a.v. de turfschippers wegens de Attestatien

Alsoo bij Commissarissen uijt W+R zijnde gerapporteert dat d’Hr Licentmr Walens afgevraegt zijnde waerom tegens de genomen resolutien van W+R van den seceretaris deser stadt te laten behouden sijn Reght int passeren van de Attestatien van den gelosten turf niet alleen sigh hadde vervordert de attesttatien uijt te geven maer selfs op eergisteren in persoon sonder kennisse daer van te doen aen de Regering alhier te arresteren de turfschippers op verbeurte soo de attestatien niet bij hem en haelden van schip en goet volgens sijn eijgen bekentenisse in praesentie haere Commissarissen gedaen en waerom int arresteren van deselve de magistraet alhier niet hadde gekent verclaerde selve gedaen te hebben door ordre van d’Heeren Gecomm: Raden ende hier hebben verstaen dat schoon Arrest bij de Magistraet versoght hadde hem sulcx evenwel niet soude zijn ingewillicht geweest, twelck niet als uijt een van het Collegie van Magistaret connende vernomen hebben is goetgevonden omvrage te laten doen of door yemandt uijt het Collegie sulcx was bekent gemaeckt; ende heeft d’Hr Leijs int omvragen verclaert wel yetwes daer van aen denselven te kennen hebben gegeven maer niet soo breet als het voorgegeven wert , waerop verder goetgevonden is denselven en het geheele Collegie te vermanen om int toecomende de secreten ? van de Raed geheijm te mogen houden /

Idem

Is goetgevonden bij missive aen haer Ed:Mog: d’Heeren Gecommitteerden Raden te remonsteren hoe op den brief bij welcken door order ende last van haer Ed: Mog: redenen hadden verclaert waerom den Licentmr Walens niet liete passeren de attestatien van den gelosten turf twelck sijn vooraet hadde toegelaten geen verder order hebbende becomen gepresumeert hadde haer Ed: Mog: contententement daer in hadden genomen waerom oock geresolveert hadd den turfschippers die naer t’eijndigen van de wintermaenden met haer ladinge wederom aen de keeten begonden te comen te gelasten hun attestatien bij den secretaris te halen dogh dat den Licentmr Walens op eergisteren sigh vervordert heeft inpersoon Arrest te doen aen den turfschippers die hare attestatien bijden secretaris mogheten halen sonder eenige kennisse daer van te doen aen de regeringe alhier twelck niet connen vertrouwen door ordre van haer Ed: Mog: te zijn geschiet ende versoeckende oversulcx dat haer Ed”Mog:order daer op geliefden te stellen en haer te laeten toecomen op datmogheten weten waer naer sigh moghten reguleren/

Idem

Minute van den brief ten desen afgesonden

Ed: Mog: Heeren Gecommitteerde Raden van haer Ed: Mog: d’Heern Staten ’s Lands ende Graeffelijckheijt van Zeelandt

Wij hadden verhoopt dat U Ed: Mog; in de redenen die wij op ordre ende last van U Ed: Mog: hadden geschreven totte justificatie van onse saeck waerom den Licentmr Walens niet liete passeren de attestatien van den gelosten Vrieschen turf aen de keeten deser stadt twelck sijn voorsaet Dirck van Delen hadde toegestaen contentement hadde ? gelieve te nemen niet alleen omdat wij verseeckert waren in desen niet te hebben ondernomen dan ’t gene ons beneffens andere steden van Zeelandt conform de ordonnantie van haer Ed:Mog: de Heeren Staten van Hollandt ende Westvrieslandt op het lossen vande Vrieschen turf geemaneert en conform de geduijrige practijcke is alle steden van Zeelandt daer Vrieschen turf gelost wert gereghtel;ijck was competerende en ‘tgeen oock den vorigen Licentmr van Delen niet als bij toelatinge van de Magistraet deser stadt volgens sijn eijgen bekentenisse in den brief bij ons aen U Ed: Mog: tot antwoord toegesonden breeder gededuceert heeft , connen bedienen maer te meer om dat tsedert desen ? onsen voorss brief geen naerder order van U: Ed: Mog: ons ten desen is toegecomen, hadden oversulcx de turfschippers naer t’eijndigen van de wintermaende met hare ladinge wederom aen de keeten begonden te comen gelast dat hare attestatien bij den Secretaris souden hebben te halen doch hebben nu vernomen dat den Licentmr Walens sigh opposerende tegens dese onse resolutie op maendach voorleden onderstaen heeft selfs in persoone gebruijckende daertoe de authoriteijt van U: Edele: Mo: te hebben ontfangen sonder kennisse daervan te doen aen de regering alhier de turfschippers aen de keeten te arresteren haer gelastende de attestatien van haren gelosten turf bij hem te halen of contrarie doende te verbeuren schip en goet volgens het getuijgenisse van de turfschippers aen welcken dese last is gegeven en volgens de eijgen bekentenisse van de Hr Licentmr Walens op huijden aen Gecommitteeerdens uijt W+R deser stadt gedaen En overmits wij niet en connen in onse gedaghten nemen dat U:Ed: Mog: denselven soudet(n) hebben geauthoriseert tot soodanigen wijse van procedern maer liever willen vertrouwen dat U:Ed: Mog: ons sullen gelieven te laten de vrije dispositie van de geringe voordeelen die onse Stadt beneffens andere steden van Zeelandt gerechtelijck toecomen is ons oodmoedigh versoeck dat U:Ed: Mog: hare intentie ende ordre ons in desen gelieven te laten toecomen op dat moghten weten waer naer ons in desen souden hebben te reguleren twelck verhopende sullen naer toewenschige van een langduijrigh gezegende Regering verblijven Ed: Mog: Heeren

U: Ed: Mog: oodmoedige dienaeren./

Wet en Raed gehouden den 14^e April 1673 present d’Heeren Jan Goewijn ende Pieter Broeder Burgemrs Jacob de Keijser Jacob Leijs Pieter Burt Jacobus de Cliever schepenen Jacob Reijnoutsz de jonge Jan van Winckel ende Jan Vercruijssen Raeden.

Stadhouder Willem III bevindt zich in Middelburg:een geschikte gelegenheid om de brief “van nominatie” aan hem te overhandigen

Alsoo met de overcomste van Sijn Hoogheijt den Heere Prince van Oraengien tot Middelburch den brief van nominatie van de nieuwe Magistraet bequaemelijck aen Sijn Hoogheijt aldaer ter verkiesinge can werden overgebracht is goetgevonden denselven op morgen aen Sijn Hoogheijt te laten presenteren werdende tot dien eijnde gecommitterd d’Heeren Jan Goewijn Burgemr d’Hr pensionaris Teelingh ende den secretaris./

Wet en Raed gehouden den 25^e April 1673 absent d’Heeren Jacobus de Cliever schepen Jan van Winckel ende Jeronimus Huijwaert Raden.

De stad heeft een enorme achterstand in het betalen van o.a de 500^e penning en 7 maal “objecten” in gewroght (gedreven ?) goud en zilver.

Alsoo d’Ed: Mog: Heeren Gecommitteerde Raden bij missive aen W+R hadden bekent gemaect de Resolutie van d’Ed: Mog; Heeren Staten van Zeelandt van date den 17^e deser jegenwoordiger maent April 1673 om binnen vijf dagen naer dato van dien in handen van d’HR Ontfanger van der Stringe ? op te brengen de t’aghterheijt van den vijf hondersten penningh over de jaren 1670 ende 1673 mitsgaders de sevenmael in gewroght gout en silver over den jare 1672 en bevonden wert dat d’Hr Jan van Winckel eenige penningen wegens den 500^e penningh over den jare 1665 onder sigh is hebbende is goetgevonden denselven te ordonneeren in handen van Commissarissen te doen Rekeninge van sijnen ontfangh over den voorss 500^e tegens morgen ten vijf uijren werdende hiertoe gecommitteert d’Heeren Burgemrs ende den Hr thesaurier om te sien ofte die penningen bij het ontfangen over den jare 1670 ende 1671 mitsgrs vande sevenmael in gewrocht gout en silver

Gevoeght ende den Hr Ontfanger Generael overgebracht eenigh contentement conde werden gegeven/

Ook een achterstand m.b.t. tot de 100^e Penning

Is mede geresolveert d’Heer Balliu te ordonneren den 100^e Penningh over de jaren 1671 ende 1672 opt spoedigst in te vorderen ende aen den Hr Ontfanger over te brengen/

Extraordinaris W+R gehouden den 1^e Meije 1673 presnt d’Heeren jan Goewijn ende Pieter Broeder Burgemrs Jacob leijs Pieter Burt Jacobus de Cliever schepen Jacob Reijnoutsz de Jonge ende Jan Vercruijsz Raden.

Over de verkiezing van de de deken van de pannering waarvan de procedure niet naar wens verloopt

Is door d’Heer Burgemr Goewijn voorgedragen hoe dat hem was ter handt gestelt seker request geaddresseert aen Balliu Burgemrs schepenen ende Raden deser stadt bij welcken drij persoonen ter verkiesinge werden voorgeatelt tot Deken vande panneringe over desen jare 1673 zijnde het selve naer lectuijre bevonden bij Deken ende beleijders vande panneeringe niet alleen niet te zijn geteijkent maer oock geaddresseert aen W+R deser stadt gevende oversulcx bedencken dat hetselve van Deken ende Beleijders vande panneeringe niet enis voortgecomen denwelcken men weet wel bekent te zijn de verkiesinge van deken ende Beleijders vande panneeringe bij Burgemrs en schepenen deser stadt te moeten geschieden is oversulcx goetgevonden op het versoeck in desen niet te disponeren van Burgemrs en Schepenen denwelcken dese verkiesinge is competerende mitsgrs door brengen van dit request dese onse Resolutie te laten behandigen aen die gene die hem afgesonden hebben opdat niet buijten order in desen moght werden geprocedeert/

Wet en Raed gehouden den 9^e Meije 1673 d’Heer Jacob de Keijser schepen sieck Jacobus de Cliever schepen Jacobus Caau ende Jeronimus Huijwaert Raden absent.

De Deurwaarder van de Staten van Zeeland is doende met de inventarisatie van de goederen van “verscheijden huijsluijde prochianen in Nieuwerkercke vanwege achterstallige betaling van diverse belastingen

Op het voordragen van d’Heer Burgemr Goewijn dat de hr Huijbreght de Haese Rentmr van Sijn Hoogheijt den Heere Prince van Oraengien hadde onderstaen door Servaes Burgers deurwaerder van haer Ed: Mog: d’Heeren Staten van Zeelandt te inventariseren de goederen van verscheijden huijsluijden Prochianen in Nieuwerckerke alreets met verscheijden arresten opde arrestrolle deser stadt beswaert en billetten daervan heeft laeten uijtgaen om met den eersten met de vercoopinge van dien voort te varen oordeelende dat hij de vierschare deser stadt in desen geensints hadde te bewijsen dat Sijn Hooghheijt soo wel als haer Ed: Mog: d’Heeren Staten van Zeelandt reght van parate executie hadde waer van hij des versoght zijnde geen bescheijt ofte blijck van hadde gelieven te verthoone hebben W+R siende dese proceduijren strijdich tegens de privilegien die van Arnemuijden in het doen van executien vergunt goetgevonden denselven Hr soo het mogelijck is met minne daer van af te brengen ofte soo daerinne ? immers met gewelt daer mede wilde voortvaren datmen soude traghten hem door den Hr Officier de voorss Executie te verhinderen/

Is geresolveert de burgerwaght int begin van toecomende weecke wederom sijnen aenvangh te laten nemen/

Is mede goetgevonden de stadsrekeninge door den Hr Thesaurier eerstdaechs te laten geschieden/

Het schijnt dat de brief van electie/nominatie niet in Middelburgh kan worden overhandigd, maar naar den Haag moet worden toegezonden middels de stadsbode

Is oock goetgevonden den stadsbode naer den Hage af te senden om den brief van electie van de nieuwe Magistraet vant Hof van Sijn Hoogheijt af te voorderen/

De “pessel” van de molen moet nodig worden vernieuwd.

Zijn gecommitteert d’Heeren Burgemrs ende d’Hr Thesaurier om inspectie te nemen op de molen deser stadt of de pessel van de mole niet nootsaeckelijck sal moeten werden vernieuwt/

Wet en Raed gehouden den IIIen Junij 1673 absent d’Hr Jeronimus Huijwaert ende dhr Jacobus Kaau uijt der stadt.

Op het voordragen van d’Hr Burgemr Goewijn hoe seker orgelist van Middelburgh sich hadde gepresenteert tot het repareren van den orgel en het horologie vande kercke desre stadt en dat hetselve presenteerde aen te nemen voor de somme van vijf en twintich pond vls dat oock een ander orgelist vande voorss stadt voor desen sijnen dienst hiertoe hadde gepresenteert is goetgevonden te committeren d’Heeren Burgemrs Jacob de Keijser ende Jacobus de Cliever schepenen om met deselve te spreken en met haer finalijck te accorderen/

Wet en Raed gehouden den 5^e Junij 1673

De gewesen burgemr Jacobus Kaau en kapitein van de burgerwacht vertrekt naar Middelburg

Alsoo d’Heer Burgemr Jacobus Kaau gewesen Capitain van dese borgerie met de wooninge naer Middelburgh is vertrocken is goetgevonden in desselfs plaetse tot Capitain te stellen d’Hr Burgemr Jan Goewijn gewesen Lieutenant ende tot Lieutenant dhr Burgemr Pr Broeder

Wet en Raed gehouden den 17^e Junij 1673

4 Compagnieen soldaten worden gehuisvest “in de ledige huijsen”

Op het aenschrijven van haer Ed:Mog: dat W+R binnen deser stadt souden inlogeren vier Compagnien soldaten te voet is bij deselve goetgevonden die in de ledige huijsen deser stadt te inlogeren/

Wet en Raed gehouden den 19^e Junij 1673.

De soldaten vertikken het om in bouwvaliige huizen ingekwartierd te worden

Alsoo de soldaten in de ledige huisen niet willen geinlogeert wesen maer bij menigte loopen in de huijsen van de Heeren Burgemrs dreijgende ende vele insolentien plegende hebben W+R sigh genootsaect gevonden die bij denborger ten meeredeele te billetteren/

Wet en Raed gehouden den 20^e junij 1673.

De stad Arnemuiden krijgt versterking: boven de reeds aanwezige 4 compagnieen , nog een 5^e Compagnie

Alsoo den staet heeft goetgevonden boven de vier Compagnien voetvolck alreets toegesonden om binnen deser stadt

Te werden geinlogeert nogh een vijfde toe te senden om behoorlijck te werden gebilletteert daer noghtans van de eerste viere noch vele soldaten overschieten die bij den borger niet gebilletteert zijn connen worden Zijn bij W+R gecommitteert d’heeren Jan Goewijn Burgemr Pieter Burt Jacobus de Cliever sc hepen ende Jan van Winckel Raed om te sien offf bij haer Ed:Mog: niet conden vercrijgen dat dese voorss soldaten in ded ledighe huisen door ordre van haer Ed: Mog; moghten geinlogeert werden/

Wet en Raed gehouden den voorss 20^e Junij 1673 des naermiddaegs

De soldaten van de diverse Compagnieen zijn bijzonder lastig omdat ze behoorlijke kwartieren eisen in “bewoonbare” huizen.

De soldaten die nog niet “onder dak zijn “ kunnen die misschien in de zoutketen ondergebracht worden ?

Is bij d’Heeren Gecommitteerde Gecommitteerdens Rapport gedaen hoe dat volgens voorige commissie met d’Hr Raedpensionaris Hubert wegens het inlogeren van de laest toegesondene soldaten binnen deser stadt hadden gesproocken en dat denselven oordeele die alle binnen deser stadt bij den borgeren niet in in ledige huijsen gebilletteert te moeten werden; dat oock den secretaris d’Hubert hier over hadden gesproken en dat denselven geraden gevonden hadde dat den Hr Wurts ? daer over wierde gesproken twelck overwogen zijnde en gemerct de gelegentheijt des tijts niet toe en laet d’Hr Wurts van dage hier over te spreken vermits jegenwoordigh aen een andre eijnde van dit Eijlandt sijn verblijf heeft en het inlogeren nogh van dage sonder uijtstel sal moeten geschieden aengesien de soldaten niet op en houden in haere voorige

Bedreijgingen ende andere insolentien voort te varen is geresolveert de soldaten die nogh niet gebilletteert zijn in de keeten deser stadt te laten logeren/

Wet een Raed gehouden den 27^e Junij comende ?

De soldaten mogen op last van raadpensionaris niet in de zoutketen van de stad gelegerd worden

Is Rapport gedaen bij dhr Burgemr Goewijn hoe dat hij als forier volgens Resolutie van den 20^e deses hadde gedaght ded soldaten die noch niet gebilletteert en waren in de keeten deser stadt te doen logeren, maer dat d’Heer Raedpensionaris Hubert door een Staten bode mondelinghe ordre hadde toegesonden van de selve buijten de stadt niet te billetteren dat dienvolgende naerder resolutie hierover diende genomen en is hier op bij W+R goetgevonden bij Requeste aen haer Ed: Mo: te verthoonen dat niet mogelijck is den borger verder met eenige soldaten te belasten dat oversulcx haer Ed:Mog: geliefden te consenteren de soldaten die nogh niet gebilletteert en zijn in den keeten deser stadt te billetteren of tot laste van de panneluijden gestelt of immers in het Tolhuijs deser stadt alle te werden geinlogeert en soodangen voorsieninghe gedaen dat sig daer mede mosten te vrede houden/

Wet en Raed gehouden den 19^e Julij 1673.

Is door dhr Balliu van der Mander overgebraght besloten missive van Sijn Hoogheijt den Heere Prince van Orangie aen hen geaddesseert ende inhoudende de vermaeckinge vande nieuwe Wet deser stadt voor den loopende jare 1673 en dat tot

Burgemr is vercoren

Jan van Winckel

En tot schepenen

Jacob Reijnouts ende

Jan Vercruijssen

En zijn door den Hr Balliu onder den gewoonlijcken eedt gestelt in hare respective bedieningen

Zijn bij Burgemrs schepenen ende Raden vercoren dese naervolgende stadts Officieren

Tot Thesaurier

Jan Goewijn

Weesmrs

Jacob de Keijser

Jan Goewijn

Jeronimus Huijwaert

Commissarissen van cleijne saecken ende van het Landreght de vooorss Heern Weesmrs

Broodwegers

Jacob de Keijser

Jacob Leijs

Foriers

De Heeren Burgemrs

Kerckmrs

De voorss Heeren Burgmrs

Gasthuijsmrs en om alle voorvallende saecken in de kerckenraet waer te nemen

Jacob de Keijser

Jacob Leijs

Erfscheijders

Jan van Winckel

Jan Goewijn

Jacob de Keijser

Overdekens vande Gilden

Jan van Winckel van schippers Timmermans en Metselaers

Jacob Reijnouts de jonge vande Backers

Jacob Leijs van Tappers

Jan Vercruijssen van Cleermaeckers

Pieter Burt van Cramers

Jacobus de Cliever van Rhetorica ende Wagenaers

Jacob de Keijser van St Jans

Secretaris Hembergh van Chirurgijns

Opmerking: de soldaten van kolonel de Grijspare ? hebben “schade” aangericht

Zijn gecommitteert d’Heeren Burgemrs om inspectie te nemen wat schade de soldaten vant regiment vand’Hr Colonel Baron de Grijspare ? door ordre van Haere Ed: Mog: binnen deser stadt geinlogeert zijnde geweest in het huijs van dhr Balliu van Mander ende elders souden mogen gedaen hebben/

Wet en Raed gehouden den 8^e Septembris 1673 d’Hr Goewijn Raed uijt den stadt.

De Deurwaarder van de Staten sommeert de stad de achterstallige betaling van de 500^e Penning te doen

Is doord’Hr Burgemr Broeder overgebracht copie vande sommatie bij Abraham de Craen Deurwaerder van haer Ed:Mog: d’Heeren Staten van Zeelandt uijt den naem van d’Hr Ontfanger Generael van der Stringe aen sijn persoon als oudste Burgemr gedaen bij welcken hij ende alle de Regenten deser stadt werden gesommeert aen gemelden Hr Ontfanger over te brengen de t’aghterheden van de 500^e Penningh over de sevenmael in gewrocht gout en silver ter somme van Pond 129:2:0 grooten ende over de jaren 1670/1671 ende 1672 tweemael ter somme van Pond 133:0:8 gr tsamen ter somme van Pond 262:9:4 tot opbrengen van het welcke de ingesetenen deser stadt onvermogens zijnde te meer om dat het gene hier over alreets is gecontribueert ten meerendeel is uijtgegeven aen stroo brandt light voeringe voor de peerden weghvoeren van de bagage van het Regiment van d’her Colonel Vrijberh d’Hr Colonell Baron de Grijspane ? ende andere Compagnien soo Ruijter als voetvolck binnen deser stadt ende jurisdictie van dien geinlogeert welcke betaling d’Hr Ontfanger niet tot afcortinge wilt laten strecken ten zij alvorens werde verthoont ordonnantie van haer Ed:Mo: is derhalven goetgevonden aen haer Ed:Mog: bij requeste te versoecken dat haer Ed: Mog: gelieven te ordonneren dat de voorss betalinge door ordre van haer Ed: Mog: ten dienste van het Land gedaen bij den Hr Ontfanger voor goede betalinge magh valideren en in desen tot afcorting strecken alle het gene bij quitancie sal blijcken over het voorss betaelt te zijn/

Over de pacht van visserij in de vesten en de pacht van de watergang

Zijn gecommitteert d’Heeren Burgemrs om te accorderen met den genen die sigh opdoen tot het paghten vande visscherie ende vande watergangh die Meije naestcomende uijt der pacht vallen/

Is aen Pieter Ryspoort ende Gerrit Pietersz toegestaen het borgerregt voor half gelt te ontfangen/

De Franse schoolmeester Hendrik krijgt voor een jaar vrijstelling van accijns op de bieren

Op het versoeck van Hendrik van de Fransche school houdende binnen deser stadt om vrijheijt vande accijns vande bieren van stadswege te mogen hebben is hem dit sijn versoeck voor dit aenstaende jaer toegestaen voor het verdere alle jare continuatie te versoecken/

Wet en Raed gehouden den 19^e septembris 1673 d’Heeren Jacob Reijnoutsz ende Jacobus de Cliever schepenen uijt der stadt Jacob de Keijser Raed absent.

De verpachting van wijn bier en de quaplacke

Is geresolveert stadsdomeijnen van wijn ende bier ende quaplacke met het expireren van dese maent uijt der paght vallende op toecomende woonsdagh wanneer verpaghtinge binnen deser stadt sal wesen vande Generale Imposten en middelen van consumptie vans’Landswege naer oude gewoonte s’morgens ten negen uijren te laten verpaghten en sulcx met uijtsettinge van billetten bekent te maecken/

Er is Servitiegeld nodig i.v.m. inkwartiering

Is mede goet gevonden servitij gelt bij haer Ed: Mog: te versoecken wegens het billetteren vande militie door ordre van haer Ed: Mog: onlangs in verscheijden stonden binnen deser stadt geinlogeert/

Wet en Raed gehouden den 23^e Septembris 1673 dHeer Jacob Reijnoutsz schepen uijt dese stadt d’Her Jan Vercruijssen schepen absent

De Heren van W+R beloven zich in hun bediening correct te gedragen

Alsoo eenige Raedsplaetsen vacant zijn geworden die met den eersten dienen vervult is goetgevonden tot onderhoudinge van goede correspondentie ende eendracht int Collegie dat de gene die tot vervullinge van dese plaetsen ende allen anderen die voortaen tot dese bedieninge souden mogen vercoren werden alvorens in haer bedieninge gestelt te werden sigh met vaste beloften ende bij haer onderteijkeninge sullen hebben te verbinden geene persoonen uijt dit Collegie in haer ampt ende bedieningen oijt moegelijck te sullen vallen ofte beleedigen maer met deselve in goet vertrouwen opreght correspondentie ende eenigheijt te sullen omgaen ende regeren ook naer haer vermogen te helpen maintineren en voorstaen den genen die tegens voorgaende beloften oyt van een ander in dese sijne bedieninge eenigh affronte ofte moeyelijkheijt soude mogen werden aengedaen/

De verpachting van de visrechten van de watergang en stadsvesten

Is bij d’Heeren Gecommitteerdens tot het verpaghten vande vischerie vande waterganck ende vesten deser stadt Rapport gedaen dat den watergangh aen Job Willemsz hadden verpaght voor seven naestvolgende jaren ingangh nemende Meije naestcomende tegen een pond vls sjaers en de vesten voor gelijck seven jaren aen Cornelis Cornelis tegens vier pond vls sjaers ende is sulcx bij W+R geapprobeert/

Wet en Raed gehouden den 27^e Septembris 1673.

Verpachting van stadsdomeinen:impost op bieren en de 6 grooten per tonne enz.

Zijn op huijden verpaght stadsdomeijnen vande impost op de bieren ende ses groote per tonne bier maer den impost op de wijnen tot laste vande Herbergier niet genoegh mogende gelden is opgehouden/

Wet en Raed gehouden den 13^e Octobris 1673 d’Hr Jacob Reijnoutsz de jonge schepen ende Jeronimus Huijwaert Raet absent

De achterstallige 500^e Penning kan onmogelijk betaald worden: er is dringend uitstel nodig

Alsoo d’Heer Ontfanger Generael blijft aenhouden om te hebben betalinge van de aghterstallige jaren 500e Penningh hebbende ten dien eijnde eenige ordonnantien aen seker Capitain op dese penningen verleent die sonder uijtstel sullen moeten werden betaelt en geen voorraet is tot betaling van dien is goetgevonden te committeren d’Heeren Jan van Winckel Burgemr Jacob de Keijser ende Jan Goewijn Raden om bij den Hr Ontfanger eenigh dilay ende uijtstel van betalinge te versoecken met belofte van alle devoiren aen te wenden om contentement te connen doen/

De dijk van de Molenpolder wordt door de onderhouder Geleijn Jansz verwaarloosd

Alsoo Geleijn Jansz den dijck van de Meulenpolder soodanigh laet vervallen dat perikel loopt met den eersten door te vloeyen strijdigh tegens de conditien op welck hem het gebruijck van dien is vergunt is goetgevonden te committeren d’Heern Burgemrs ende den Hr Thesaurier om met Geleijn Jansz hier over te spreken ende hem te gelasten binnen den tijt van aght dagen sijnen dijk volgens de conditien op te maecken of dat vant gebruijck van dien sal werden versteken endat aen een ander overgelaten/

Gijsbreght Pietersz versoeckende afslagh op den vervallen paght van stadsCingel om dat denselven oordeelde te hoog gepaght te hebben is hem dit sijn versoeck afgeslagen/

De pacht van de impost op wijn brengt te weinig op

Zijn gecommitteert de voorss Heeren ende d’Hr Thesaurier om te spreken ende finaliter te accorderen met Job Willemsz ofte andere die haer moghten presenteren wegens de paght vande impost op stadswijn ten laste vande Herbergiers in de laeste verpaghting opgehouden omdat niet genoegh verhooght wierde/

Wet en Raed gehouden den 24^e Octobris 1673

Er wordt op voorstel van thesaurier een regeling geconstrueerd om dwangmaatregelen te ontgaan en hem het bedrag onder condities te laten voorschieten

Op het voordragen van d’Hr Burgemr Broeder hoe Capitain Coenraets van dhr Ontfanger Generael ordonnantie op de penninghen die dese stadt wegens den 500^e penningh ten aghteren is, hebbende becomen hem tot verscheijden reijsen heeft aengesproken om betalinge en daerenboven op huijden gedreijght volgens de ordre die hij voorgeeft ten desen te hebben ontfangen met inquartieringhe van sijn volck te dwingen ? tot betalinge twelck voortgange ? meest ? groote onheijle soude connen veroorsaecken is goetgevonden alle mogelijcke debvoiren aen te wenden tot invorderinge van al t’gene wegens den voorss 500^e Penningh soude connen becomen werden en soo binnen dien tijt de voorss extremiteijten moghten werden gebruijct is verder geresolveert aen te nemen den praesentatie bij d’Hr Thesaurier Goewijn int Collegie gedaen van den Hr Ontfanger Generael op sijne penningen die hij van het Land te goet heeft te laten afschrijven soodanigen somme als de stadt wegens den 500^e Penningh aen het Land ten aghteren is onder conditie dat alle de Leden van het Collegie sigh in solideren ? verbinden d’Hr Goewijn te sullen laten genieten alle de provenuen van stads Domeijnen tot dat sijn voorss verschoten penningen hier uijt sullen ingevordert wesen/

Op den 11^e Novembris 1673 absent d’Heer Pr Burt Schepen ende Jeronimus Huwaerd d’hr Walens Raed uijt der stadt

De “geheele Regeringe deser stadt” wordt door een deurwaerder “in apprehensie” genomen (gevangengezet) in een herberg in Arnemuiden enz

Alsoo d’Heer Ontfanger Generael op gisteren de geheele Regeringe deser stadt door een deurwaerder in een herberge deser stadt in apprehensie heeft doen nemen met ordre om daer te blijven tot seker assignatie van aght hondert Caroli guldens bij d’Hr Ontfanger Generael aen Capitain Coenraets geassigneert van dese stadt te ontfangen uijt de aghterstallige jaren 500^e Penningh soude wesen voldaen en bij W+R daer op was geresolveert en aen voorss deurwaerder schriftelijck belooft den Heer Ontfanger Generael voor woensdagh naestcomende wegens de voorss assignatie te contenteren is goetgevonden op maendagh comende wegens den 500^e mitsgaders 200^e Penningh ende Hooftgelt soo veel in te vorderen als mogelijck sal zijn en soo niet gevolgh tot voldoeninge van voorss assignatie conde werden becomen ? is verder verstaen d’Heern Gecommitteerden tot invorderinge van dese penningen te authoriseren om op interest te nemen soo veel penningen als tot desselfs voldoeninge nogh souden mogen van nooden wesen/

Is goetgevonden te committeren d’Heeren Pieter Broeder Burgemr Johan Goewijn ende Sebastiaen van der Co ecx Raden om bij het Ed: Mog: eenige verminderinge in de taxatie van de 500^e Penningh te becomen/

Adam v.d. Mander doet afstand van zijn ambt als baljuw; er wordt een 3 tal personen tot de opvolging genomineerd

Is gecompareert d’Heer Bailliu Adam van der Mander ende heeft verclaert te desisteren van sijne Balliuage onder conditie datd’Hr Sebastiaen van der Coecx werd geadmitteert om deselve bij provisie te bedienen tot tijt en wijlen acte van electie op de toe te senden nominatie van Sijn Hoogheijt soude mogen zijn overgecomen ende is sulcx bij W+R aengenomen werdende ten dien eijnde genomineert den persoon van d’Heer Jacob Leijs ende Jacob Philipsz om benevens voorss Hr Coecx aen Sijn Hoogheijt ter electie te werden overgesonden/

Wet en Raed gehouden den 25^e novembris 1673 absent d’Heeren Pieter Burt ende Jacobus de Cliever schepenen ende Jeronimus Huijwaerd Raeden.

Olmen en Iepen die op het Oosteijnde van de stad te dicht op elkaar staan, zullen openbaar worden verkocht

Is goetgevonden de olmen ende ypenboomen staende op het oosteijnde deser stadt met uijtsettinge van gedructe billetten ter coop te presenteren tegens vrijdagh comende aght dagen wesende den 8^e Decembris naestcomende mitsgaders eenige aen de wallen deser stadt die bevonden sullen werden bij Gecommitteerdens te dighte te staen werdende gecommitteert om dese vercoopinge bij te woonen d’Heeren Pieter Broeder Burgemr Jacob Leijs schepen Jacob de Keijser Raed mitsgaders d’Heer Thesaurier Goewijn/

De straatmest in de “assybacken” en bij de poorten wordt voor 2 stuivers per voer aan Marcus Spruijt verkocht

Is voorgedragen bij d’Heer Keijser hoe aen Marcus Spruijt op approbatie van W+R hadde vercoght het straetmis deser stadt liggende in de assybacken ende aen de poort als anders voor twee stuijvers het voer te vervoeren tot sijnen coste ende is sulcx bij W+R geapprobeert/

In verband met de dreiging dat de stad zal aangepakt worden m.b.t. de achterstand in betaling van de belastingen , gewaagt de stad van de onkosten en overlast van het inkwartieren van veel “vreemd Crijgsvolck”

Wet en Raed gehouden den 17^e Januarij 1674 absent d’Hr Jeronimus Huijwsaerd Raed ende d’Hr Coecx raet uijt der stadt.

Is door d’Heer Burgemr Broeder overgebracht sekere missive van haer Ed: Mog: geadresseert aen Wet en Raed deser stadt

bevonden te behelsen hare Ed: Mog: resolutie ende ordre tot opbrengen vande t’aghterheden vande 500^e Penningh ende andre schattingen vande Jare 1672 mette ? authorisatie op den Hr Ontfanger Generael om de Magistraet van Arnemuijden over dese t’aghterheden te executeren , is goetgevonden haer Ed: Mog: jegenwoordigh voor eenige dagen vergadert zijnde mondelinge ende bij schriftelijck request voor te dragen het onvermogen van de stadt tot voldoeninge vande voorss t’achterheden met versoaek dat de gedreijgde exercitien geen voortgangh moghten hebben endat het gene uijt het gecontribueerde over de voorss schattingen ten behoeve van het Crijgsvolck binnen deser stadt door ordre van haer Ed: Mog: binnen deser stadt ende iurisdictie van dien geinlogeert ende tgene wegens de reparatienaen de kercke deser stadt is betaelt geworden op voorss schattinge magh werden afgeschreven ende voor goede betalinge bij den Hr Ontfanger Generael valideren zijnde ten dien eijnde gecommitteert d’heeren Pr Broeder Burgemr Jacobus de Cliever schepen dhr Thesaurier Goewijn ende d’Hr Walens Raed/

Er is sprake van een mogelijke verkoop van “ledige erven” bij zoutkeeten: namen worden genoemd !!!

Zijn gecommitteert voorss Heeren om met Galisse ? ende Dominicus te spreken nopende sekere ledige erve bij hare keeten over de draeijbrugge bij de Hr Couwenburgh van een particulier persoon heeft gecoght dogh bij haer geoordeelt de stadt voor een gedeelte toe te comen en die sij geeren (gaarne) van de stadt souden coopen omme deselve gehoort naer gedaen rapport verder gedisponeert te mogen werden/

Het erf van de molen aan de waterzijde “seer afneemt’: er moet spoedig in voorzien worden

Op het voordragen van d’Hr Burgemr Broeder dat den meulenwerf aen de zijde van het water seer afneemt soo dat de meule naeulijcx meer can omgeset werden zijn gecommitteert d’Heer Burgemr Broeder ende d’Heer Thesaurier Goewijn om inspectie hier van te nemen en het selve behoorlijck te laten voorsien/

De molen moet verpacht worden: overleg met de huidige pachter is de eerste optie.

Alsoo de mole eerstdaechs uijt der pacht valt is goetgevonden te committeren voorss Heeren om met den jegenwoordigen paghter nopende de verpaghtinge van dien te spreken en soo tot dien genegentheijt moght hebben finaliter met hen voor den tijt van drij jaren te accorderen alsmede over de oncosten van sijn voorss paght vande jare 1672 die in de resolutien van W+R ‘tsijnen laste waren gestelt en in dewelcke volgens accoord oordeelt ongehouden te wesen /

Lena Dammans ,echtgenote van Joris Jorisz, krijgt toestemming tegen de bezoldiging van 20 gulden per jaar “stadsvroedvrouwe” te mogen zijn.

Op het versoeck van Lena Dammans huijsvrouw van Joris Jorisz om stadsvroedvrouwe te mogen wesen op een soodanigen jaerlyxen tractement als W+R naer discretie moghten bevinden te behooren is goetgevondenhaer ten desen toe te seggen twintich guldens s’jaers/

Is den Stadsbode voor een nieuwe jaer naer ouder gewoonte toegeleijt een pond vls/

Wet en Raed gehouden den 20^e Januarij 1674 absent d’Hr Jeronimus Huijwaerd Raed d’Hr Coecx Raed uijt der stadt.

Het is bijna niet mogelijk de achterstand in betaling van de 500^e Penn. Te voldoen o.a. i.v.m.de “ongelegentheijt” van het Land

Is voorgedragen bij Gecommitteerdens tot het versoecken van haer Ed: Mog: om verminderinge vande taxatie in de 500^e Penninghe hoe hun van eenige Heeren uijt het Collegie van haer Ed: Mog: is geraden geworden in het schriftelijck request ten desen over te leveren geen gewagh te maecken van de t’aghterheden in voorss schattinge te mogen rescontreren met ’t gene aen het krijgsvolk of aen de reparatien aen de kercke deser stadt soude mogen wesen verschoten maer alleen te stellen de somme die uijt het qouohier conde goet gemaeckt werden en het qouhier ten dien eijnde nevens het vooss requeste over te leveren , aengesien geene steden toegelaten wierd bij dedse ongelegentheijt van het Land eenige verschoten penningen in haere aghterstallige schattinge te rescontreren is derhalven goetgevonden het voorss request in voege voorss aen haer Ed: Mog: te presenteren/

Over een mogelijke verkoop van “ledige erven” bij de zoutketen van de stad “ over de draeijbrugge’

Is mede bij voorss Heeren voorgedragen dat volgens hare commissie vande 17^e deses met Srs Galisse Dominicus ende Couwenburgh hadden gesproken wegens de ledige erve bij de keeten deser stadt over de draeijbrugge ende sr Galisse ende Dominicus genegen hadden gevonden tot het coopen van voorss erve ende Sr Couwenburgh genegen om afstandt daer van te doen voorgevende die geheel gecoght te hebben ook geen vaste resolutie van daer soo haest te bouwen genomen te hebben waer op goetgevonden is de saeck niet verder te vervolgen tot tijt en wijlen Sr Couwenburgh aldaer soude mogen beginnen te bouwen/

N.B. Is dit een aanwijzing dat er sprake is van een behoorlijke vermeerderde productie en afname van geraffineerd zout door o.a de oorlog waardoor de Republiek door een overmachtig aantal vijandige staten bijna te gronde gericht werd ?

Deken en beleders van het Timmermansgilde willen duidelijkheid hebben over de precieze inhoud van hun privileges.

Zijn gecommitteert d’Heeren Pr Broeder Burgemr Jacob Leijs ende Jacobus de Cliever schepenen met den Hr Thesaurier Goewijn om met Deken ende Beleijders van het Timmermansgilde te spreken over haer versoeck om naerder verclaeringe

Te mogen hebben van’tgene in haer privilegien wat duijster scheen gestelt te wesen/

Jacob de Keijser wordt na J.Huijwaerd de nieuwe “IJker”

Op het versoeck van d’Hr Jacob de Keijser dat d’Heeren hem geliefden den yk die Jeronimus Huijwaerd eenige jaren heeft bedient ende nu geresolveert was te laten varen ?vergunnen is hem dit sijn versoeck toegestaen/

Over de bierboom

Marinus Adriaensz ende Lieven Thomasz versoeckende bij overlijden van Cornelis Spreeuwe gewesen bierdrager den bierboom te mogen hebben , is hun beijden haer versoeck toegestaen/

Abraham van Tybregem verwaarloost zijn tweede hof en laat die ook onomheijnd

Op het voordragen van d’hr Leijts dat Abraham van Tybregem den tuijn van het hofjen dat hij nevens sijnen Hof is hebbende ongeheijnt laet liggen tot sijne merckelijcke praejudicie en schade , is goetgevonden Tybregem door den bode te laten aenseggen dat den tuijn vant voorss erfje sal hebben op te maecken of dat deselve wegens de stadt sal werden opgemaeckt en het erfje voor die oncosten ter coope gestelt/

Ook de voorgevel van het huis van Abraham Tybregem in de Langstraat dreigt door achterstallig onderhoud in te storten

Wert den voorss Tybregem mede geordonneert den voorgevel van sijn huijs in de Langestrate deser stadt dewelcke bevonden wert van malcanderen af te wijcken met perijkel van in te storten en groote onheijlen uijt te veroorsaecken met den eersten behoorlijck te laten voofrsien of dat deselve als voren wegens de stadt sal opgemaect werden/

Wet en Raed gehouden den 2^e Februarij 1674 absent d’Heer Jeronimus Huijwaerd Raed

De stad heeftt een behoorlijke achterstand m.b.t. de 500^e Penning van 129 pond en de stad zoekt compensatie uit gewonnen “derringe” ??

iAlsoo d’Hr Ontfanger Generael op den 29^e Januarij laestleden hadde gelieven d’heer Burgemr ende Thesaurier Goewijn in voorss qualiteijt tot Middelburgh te doen sommeren ende arresteren tot opbrenginge van 129 pond vls die de stadt over den 500^e Penningh vande jare 1672 ten aghteren is die d’Heer Goewijn ten comptoire (kantoor) van d’heer Ontfanger Generael presenteert te laten corten op de penningen die hij van het land over geboorden ?? derringhe te goet heeft mits deselve hem gerestitueert werdende uijt de eerste ende gereetste penningen die wegens de stadt soude mogen werden ontfangen, is goetgevonden dese presentatie van d’Hr Goewijn aen te nemen en d’heer Ontfanger Generael in manieren voorss te voldoen werdende gecommitteert om dese aghterstallen met den Hr Ontfanger generael vereffenen d’heeren Pr broeder Burgemr Jacobus de Cliever schepen Johan Goewijn ende Christiaen Walens Raden/

In de omgeving van de molen bij de zoutketen wil Goewijn een hoeveelheid grond “van een sekere ledige erve” kopen m daar een “keete op te stellen”

Opp het versoeck van d’Hr Goewijn om elf roeden van sekere ledige erve bij de keeten deser stadt vande erve vande keete van d’Heer Buijs naer de meule te mogen coopen om een keete daer op te stellen is goetgevonden te committeren d’Heeren Pieter broeder Burgemr Pr Burt ende Jacobus de Cliever schepenen om met d,een of d’andre meulenaer te spreken of het bouwen van een keete aldaer niet tot bysondere praejudicie vande meule soude strecken en soo verstaen wierd sulcx geen merckelijck schade te connen veroorsaeckt met denselven finaliter over de voors erve te accorderen/

De pachter van de Molenpolder “ende docke” Geleijn Jansz is voortvluchtig en heeft een achterstand in de betaling van de pacht:zijn vrouw wordt er op aangesproken

Zijn gecommitteert vooorss Heeren Commissarissen om te spreken met de Cathalijntjen Aernoultss huijsvrouwe van Geleijn Jansz die de meulenpolder ende docke voor eenige jaren in pacht heeft en alsnu fugitijf zijnde niet can waernemen of contentement soude connen geven tot opbrengen vande beloofde pacht en sulcx niet connende te wege brengen ter naester vergaderinge anders in te voorsien/

De molenaar Joris Haeck is niet in staat onder onderstaende condities op te brengen

Is Rapport gedaen bij d’Heeren Gecommitteerden tot het verpaghten vande meule aen den jegenwoordigen meulenaer Joris Haeck dat deselve aen hem hebben verpaght voor den tijt van drij naestvolgende jaren voor den somme van aght en veertigh pond vls sjaers eensgevens gelt blijvende alle ongelden tot laste vande stadt ende tot paghters laste de meulenwerf aen de zijde van het water behoorlijck te repareren en tegens den val van het water met zooden behoorlijck te besetten en voorts geduijrende sijne paght wel te onderhouden als mede de opperellen om met de wagens op den molenwerf te comen behoorlijck te versorgen naer dat deselve wegens de stadt eerst in goede ordre sullen zijn gebraght blijvednde hier mede vernietigt de praetensien die d’Heeren Regeerders tot laste van voorn. paghter wegens de ongelden over sijne paght vande jare 1672 sustineren te comen maecken behoudende de paghter de vrijigheijt ingevalle conde verclaren de beloofde paghtpenningen niet te connen opbrengen om t’eijnden sjaers die aen de stadt te mogen laten mits drij maenden voor sijn vervaldagh de Regeringe te voldoen werdende gecommitteert om dese aghterstallen met den Hr Ontfanger Generael te vereffenen d’Heeren Pr Broeder Burgemr Jacobus de Cliever schepen Johan Goewijn ende Christiaen Walens Raden/

Hiaat ??

Wet en Raed gehouden den 6^e Februarij 1674 absent d’Hr Jeronimus Huijwaerd Raed

Weer over de achterstallige betalingen m.b.t. de 500^e Penning etc.

Is Rapport gedaen bij d’Heeren gecommitteerdens om met d’Hr Ontfanger Generael te liquideren/vereffenen wegens de aghterstallen van sevenmael 500^e Penningh over den jare 1672 hoe d’Hr Ontfanger Generael heeft gelieven te weijgeren in betalinge aen te nemen de drij en veertigh pond vls op de drijmael en een half 500^e Penningh in gewrocht gout en silver over den voorss jare overgebraght oordeelende de stadt de drijmael en een half 500^e Penningh int geheel behoorde te betalen endaer voor ten profijte vande stadt te trecken de obligatie bij haer Ed: Mog: d’Heeren Staten van Zeelandt op de voldoeninge deses belooft; waer op goetgevonden is noghmael te persisteren bij de voorige Resolutien op de 6^e deses hier op genomen om het Restant van de voorss aghterstallen door d’Hr Burgemr Goewijn volgens sijne presentatie te laten voldoen en te vernemen tot wat prijs soodanige obligatien connen werden vercoght en siende sulcx tot voordeel vande stadt te comen strecken de voorss drijmael en een halff aenden Hr Ontfanger Generael in voegen voorss mede te voldoen ende een obligatie voor de stadt daer van te nemen/

Achter “de ledige erve van de keeten van de Heer Buijs” heel dicht bij de molen, mag geen zoutkeet gebouwd worden.

Is mede bij d’Heeren Gecommitteerdens om te vernemen of aghter de ledige erve vande keete van d’Hr Buijs naer de Stadtsmeule tot op aght of negen Roeden vande Meule sonder merckelijcke praejudicie ende schade vande meule een keete soude connen werden gebouwt Rapport gedaen dat met verscheijden meulenaers en persoonen des verstaende hadden gesproken die alle eenparighlijck verclaerden aldaer geen keete te connen werden gebouwt als tot sonderlinge beschadinge vande meule waer op goetgevonden is aldaer geen keete te laten bouwen/

Wet en Raed gehouden den 21^e Februarij 1674 present ‘tgeheele ’t geheele Collegie

Een korte en summiere staat van lasten en baten van de stad over 1673

Is bij d’Hr Thesaurier Goewijn overgebraght een corten en sommiren staet vande baten en lasten vande stadt over den jare 1673 bijwelcke bevonden is meerder uijtgevende als ontfangen de somme van twee hondert en vijftigh ponden vls daer onder begrepen tgene aen den hr Ontfanger Generael over het restant vande sevenmael vijf hondertsten penningh in gewroght gout en silver mitsgrs over drijmael en half is betaelt omme welcke somme uijt te vinden geresolveert de obligatie die de syadt van het Land over de betaling deses soude ontfangen ter coop te praesenteren zijnde tot dien eijnde gecommitteert d’Heeren Pr Broeder ende Jan Goewijn Burgemrs ende d’Hr Jacobus de Cliever schepen met maght en finalijck te accorderen met die genegentheijt daer toe moghten hebben deselve aen den cooper te transporteren ende de penningen daer van provenierende onder haer quitancie te ontfangen/

Over het houden van “stadswijnkelder”

Op het versoeck van Adriaen Jansz Jongman om stadswijnkelder te mogen houden is hem toegestaen de twee oxhoofden wijn die hij op hope van hetselve te vercrijgen alreets heeft opgedaen te mogen vercoopen volgens het reglement bij W+R voor desen op de stadswijnkelder genomen maer buijten dien geen meer te mogen vercoopen sonder naedW+R/

Wet en Raed gehouden den 27^e Februarij 1674 absent d’Hr Jeronimus Huijwaerd Raed

Over een obligatie die te gelde is gemaakt

Is rapport gedaen bij d’Heer Gecommitteerden tot het vercoopen ende transporteren vande obligatie 350 ponden vls Capitael bij het Land ten profijte vande stadt over de betalinge vande sevenmael ende drijmael ende een half 500^e penningh in gewroght gout en silver verleden hoe dese soe hebben vercoght op gisteren getransporteert aen sr Adriaen Andriesz Coopman tot Middelburgh voor de somme van twee hondert tien ponden vls ontfangen bij d’Hr Thesaurier Goewijn ende is sulcx bij W+R geapprobeert/

Voorzieningen m.b.t. de executie van Jannetjen Paschiers

Zijn gecommitteert d’Heeren Pr Broeder ende Jan Goewijn Burgemrs ende Jacob de Keijser Raed om noodige ordere ende voorsieninge te stellen op het executeren van Jannetjen Paschiers gevangene bij Burgemrs ende schepenen op hijden in advijs gehouden om op dingsdagh naestcomende de sententie des doots door de justitie aen haer te laten executeren/

Pieter Barthoen wordt als diender aangenomen

Alsoo in vele gevallen ende sonderlinge bij dit extraordinaris voorval van de voorss gevangene een tweeden diender van nooden is is goetgevonden te desen aen te nemen Pieter Barthoen woonachtigh binnen deser stadt op soodanigen salaris als den jegenwoordigen diender vande stadt is treckende ende heeft den eedt voor het collegie gedaen/

De stadsdomeinen moeten weer verpacht worden

Is goetgevonden alle het gene wegens stadsdomeijnen uijt de paght is gevallen tegens vrijdach comende aght dagen ter paght te laten presenteren zijnde gecommitteert op het verpaghten deses te vaceren d’Heeren Pr Broeder ende Jan Goewijn Burgemrs ende Jacobus de Cliever schepen /

Burgemeester Goewijn mag als poorter van Arnemuiden niet in Middelburg berecht worden

Alsoo d’Heer Burgemr Goewijn onlangs tot Middelburgh in reghten betrocken zijnde van Pieter van der Biest Poorters waterclerck ter voorss stadt hadde geproponeert exceptie declinatoir en van renvoy tot sijnen competenten reghter die d’Heeren van Middelburgh hadden gelieven te rejecteren ordonnerende den procureur van d’Hr ged. Dien onvermindert ten principalen te antwoorden van welck gewijsde hij hadde geappelleert en het vervolgen van dit appel niet soo seer desselfs interest als wel den interest vande stadt en maintenue van desselfs privilegien was specterende ende oversulcx was versoeckende dat W+R sigh in het vervolgen van dit appel met hen wilde vervoegen en de costen daer over vallen om met voorss molenaer of de gedragen hebben W+R geconsidereert de voorss proceduijren van d’Heeren van Middelburgh strijdich te wesen tegens des stads privileges en streckende tot merckelijcke praejudicie van hare stadt ende ingeseten van dien goetgevonden sigh in het vervolgen en de costen daer over vallende te sullen gedragen/

Toegestaan aan Br. Goewijn om een zoutkeet te bouwen bij de oude Haven van Middelburg enz.

Is d’Hr Burgemr Goewijn op sijn versoeck toegestaen bij de oude Haven van Middelburgh aen de Noortzijde van de Keetendijk tegens over den Houwer van de keete van juffr Parijs een keete te mogen bouwen soo d’Heeren Dijkgraaf en Geswoorens hen content en vrijigheijt gelieven te geven om deselve aldaer te stellen/

Marinus Kervinck mag de grofzoutmaat “hebben”

Marinus Kervinck versoeckende in de plaetse van sijnen broeder Cornelis Danielsz Kervinck onlangs met een commissie vaerder in zee gegaen en met denselven gesegt te zijn gebleven de grofsoutmate te mogen hebben is hem dit sijn versoeck toegestaen mits doende den eedt daer toe staende/

Wet en Raed gehouden den 24^e April 1674 absent dhr Jeronimus Huijwaert Raed

Joris Haeck de molenaar wil mogelijk onder condities(o.a. Reparatie van de zeedijk) de molenpolder pachten

Alsoo Joris Haeck molenaer deser stadt sigh heeft gethoont genegen om den molenpolder te paghten mits dijcken dese molenpolder naer het (keten) ? water behoorlijck reparerende en tegens de inbreucke van het water behoorlijck voorsiende , zijn gecommitteert d’Heeren Pieter Broeder ende Jan Goewijn Burgemrs mitsgrs Jacob de Keijser om met voors molenaer of andere daerteo genegen moghten t’hooren te wesen te spreken met maghte om met deselve hier over finalijck te mogen accorderen/

Br. Goewijn bouwt een “dobbele keete” op het schorrtje tegen over de keet van Mr Buijs

Is dhr Burgemr Goewijn op sijn versoeck vergunt op het schorretje tegens tegens over de keete van d’hr Mr Buijs een dobbele keete te mogen bouwen alsoo bij d’Heeren Dijkgraef ende Geswoorens geen consent heeft connen becomen om die te stellen op de plaetse die hem bij W+R op goetvinden van voorss Heeren Dijckgraef en gesworens in voorige vergaderinge was toegestaen/

Ook Jacob Leinisz mag annex de “dobbele keete” van Br Goewijn ook een “dobbele keete stellen” tegen een bepaalde recognitie

Is mede aen Jacob Leunisz op het versoeck bij d’hr Burgemr Goewijn uijt sijnen name gedaen geconsenteert nevens de voorss keete bij d’Hr Burgemr Goewijn te stellen mede een dobbele keete bewesten annex deselve te mogen bouwen mits aen de stadt voor een recognitie betalende vijf en twintich Caroli guldens dogh soo voorss recognitie moght weijgeren aen de stadt te betalen wert d’Hr Burgemr het selve onder betalinge van voorss recognitie toegestaen/

De vroone “ontrent de Tolpoorte” is ingevallen: reparatie nodig.

Alsoo de vroone ontrent de Tolpoorte is ingevallen en de waterloop verstopt is goetgevonden hier van inspectie te laeten nemen en die te laten repareren of geheel verleggen ten goetvinden van d’Heeren Burgemrs die bij desen hiertoe werden gecommitteert/

Tractement van de schoolmr. Wordt gecontinueerd

Wert Dirck Tobsen stads schoolmr op sijn versoeck toegestaen de continuatie van sijn tractement voor de loopende jare 1674/

Is Jan Jacobsz op sijn versoeck toegestaen het luijen van de clocken op het tractement aen voorigen clockluijder vergunt/

Machiel van Damme wil voorlopig het stadbodeschap voor niets doen en ziet af van andere voordeelen !!

Machiel van Damme versoeckende het bodeschap deser stadt bij overlijden van Isak Jacobsz vacerende onder praesentatie van hetselve voor de eerste twee jaren te bedienen sonder eenigh tractement wegens de stadt te genieten en afstandt te sullen doen van de voordeelen van het luijen vande clocken bij voorigen stadsbode genoten is hem dit sijn versoeck op voorige praesentatie provisionelijck toegestaen/

Wet en Raed gehouden den 2^e Meije 1674

Over het verhogen van het erf van de zoutketen op het schorretje met aangrenzende “spijse” (specie/aarde ?)

Op het versoeck van d’Hr Burgemr Goewijn om tot het verhoogen vande erve op het schorretje bij de keeten deser stadt in voorigen W+R hem vergunt tot het bouwen van twee dobbele keeten de spijse (specie/aarde ?) uijt de nevenliggende erven van het schorretjen alsoo anders geen middel can uijtvinden om desleve bequamelijck te verhoogen is hem vergunt nopende de eene dobbele keet de spijse te halen aen de oostzijde vande erve van voorss keete en soo aldaer geen genoegsaem stoffe moght connen vinden wert hem toegestaen deselve te mogen halen uijt dat gedeelte van het schorretje twelck d’Heeren Commissarissen naer genomen inspectie sullen goet vinden hier toe aen te wijsen werdende ten desen gecommitteert d’Heeren Pieter Broeder Burgemr Jacobus de Cliever schepen ende Jacob de Keijser Raed; dogh connen d’Heeren voor alsnoch niet verstaen om de resterende erve volgens voorigh versoeck te mogen verhoogen/

Marinus Jacobsz mag de grofzoutmaat hebben i..p.v. de overleden Teunis Adriaensz

Marinus Jacobsz versoeckende de groffsoutmate te mogen hebben in de plaetse van den overleden Teunis Adriaensz is hem dit sijn versoeck toegestaen/

Wet en Raed gehouden den 5^e Meije 1674

De stadorganist mag voorlopig het stadbodeschap uitoefenen

Is Claes Barbet organist deser stadt sijn versoeck om te mogen bedienen het vacerende bodeschap deser stadt provisionelijck toegestaen/

Marinus Adriaensz “krijgt” de bierboom

Is mede Marinus Adriaensz op sijn versoeck toegestaen den bierboom in de plaetse van Teunis Adriaensz onlangs overleden/

Wet en Raed gehouden den 16^e Meije 1674 d’Heeren Jan Goewijn Burgemr. Ende Pr Burt schepen sieck Jacobus de Cliever schepen uijt de stadt Christiaen Walens Raed absent.

Pieter Broeder, br, wordt door de Gecommitteerde Raden van Zeeland verkozen tot Collecteur van de nieuwe middelen van consumptie van s’Landsmiddelen die onverpacht zijn gebleven

Ingevolge van de ordre van haer Ed: Mog: d’Heeren Gecommitteerde Raeden in haer missive van den vierden deser loopende maent Meije in voorige W+R overgebraght is vercosen dhr Burgemr Pieter Broeder om aen Haer Ed: Mog: te werden gepraesenteert tot collecteur vande nieuwe middelen van consumptie in de laeste verpaghtinge van s’Landsmiddelen onverpacht gebleven en sal sulx bij missive aen haer Ed: Mog: bekent werden gemaect/

Weer over het verhogen van het erf van de “dobbele keete” van Goewijn op het schorretje bij de keeten

Op het voordragen van d’Hr Burgemr Broeder uijt den naem van d’Hr Burgemr Goewijn hoe de plaetse bij de Heeren Gecommitteerden uijt W+R deser stadt hem op het schorretje bij de keeten deser stadt aengewesen om te halen de spijse tot opvollen van de erve van sijn keete gantsch onbequaem is bevonden en geen naerder aengewesen werdende sijn voorgenomen geboingien ??/besognen ? voortgangh soude comen nemen versoeckende oversulx die te mogen halen benevens sijn erve onder praesentatie van deselve wederom ter hooghte als jegenwoordigh is liggende te sullen verhoogen soo ymandt bevonden moght worden genegentheijt te hebben om aldaer te bouwen is hem dit versoeck op voorige praesentatie toegestaen/

Dhr Jan Mantcaus Kommies te Middelburg wil het bouwvallige huis van Hr Machielsz in de Langestraat opknappen met oude en nieuwe materialen

Op het request van Hr Jan Mantcaus Commijs vande waterwercken tot Middelburgh om te mogen opbouwen het bouwvallige huijs van d’Hr Machielsen in de Langestrate deser stadt volgens het model bij hem ten desen aen het Collegie overgelevert mits de oude materialen vermogende te vercoopen en de oude quade steen voor sijnksteen weghaelen zijn gecommitteert d’Heeren Pr Broeder Burgemr ende Jacob de Keijser Raed om met denselven te spreken over de wijse op welcken het soude bouwen alsoo in het overgeleverde model de hoogte wat te lage wert geoordeelt gestelt te zijn met maght om het selve met hem finalijck af te doen/

Handhaving van de “stadsprivilegie” tegenover de “overlast “ van Middelburg

Is door d’Hr Balliu Sebastiaen van den Coecx overgebraght seker request uijt den naem van W+R door hem overgebraght wij (bij ?) welcken als versogt maintenue van stads privilegie tegens den overlast die wegens de Regeringe van Middelburgh op deselve moeten lijden soo int arresteren vande ingesetenen deser stadt als int betrecken van deselve voor hare vierschare op welcken Sijn Hoogheijt bij apostille hadde gelieven te ordonneren deselve te werden gestelt in handen van Burgemrs en Regeerders van Middelburgh om daer op te seggen haer belangh is goetgevonden op voorige ordre van Sijn Hoogheijt deselve aen de regeringe van Middelburgh met den eersten te laten toecomen/

De “brief van electie van de nieuwe Magistraet

Is mede door denselven Hr Balliu overgebracht den brief van electie vande nieuwe Magistraet en naer lectuijre bevonden de geheele Magistraet over desen jare 1674 bij Sijn Hooghheijt te zijn gecontinueert uijtgesondert den persoon van d’Hr de Cliever in welckers plaetse als afgaende schepen wert gesurrogeert den persoon van d’Hr Christiaen Walens; en zijn de gecontinueerde Regeerders bij den Hr Bailliu onder den ouden eedt in haer bedieninge bevestigt/

Continuatie van de zittende “stadsofficieren”

Is goetgevonden bij continuatie vande magistraet stadsofficieren ook alle te continueren uijtgenoemen den persoon van d’Hr Walens in welckers plaetse als gewesen weesmr wert gestelt d’Hr de Cliever/

Extraordinaris vergaderinge van W+R gehouden den 17^e Meije 1674

Weer een “uitsluiting” van de weeskamer

Op het versoeck van d’Hr Pieter Burt en desselfs huijsvrouw Sara van Mander om de Weescamer deser stadt bij Testamente te mogen secluderen is haer dit versoeck geconsenteert mits betslende het reght vande weescamer daertoe staende/

Vergaderinge van W+R den 29^e Meije 1674

Het verpachten van de Molenpolder onder bepaalde condities

Is Rapport gedaen bij d’Heeren gecommitteerdens tot het verpachten vande Meulenpolder dat denselven hebben verpacht aen Joris Haeck jegenwoordigen meulenaer voor den tijt van twintich jaren ingaende ….;

Tot aght gulden ‘sjaers gehouden blijvende den dijck naer het zeewater behoorlijck te leggen en twee voeten te verhoogen dogh soo het werk in het eerste jaer moght inlopen soude hem werden vergoet al het gene hij bij quitancie moght connen bethoonen daer aen becostight te hebben en wegens de sware oncosten int maken vande dijk gedragen ontslagen blijven van het achte(achste) jaer paght ende is sulcx bij W+R geapprobeert/

Het Uurwerk van de stad wordt voorlopig aan J.Huijwaert gegund voor 13 pond per jaar

Is d’Heer Jeronimus Huijwaert provisionelijck vergunt het stellen van het Horologie voor dertien pond vls s’jaers mits hetselve behoorlijck in ordere brengende ende alle de oncosten van keerssen olie als anders tot stellen en behoorlijck onderhouden van hetselve noodigh tot sijnen laste nemende /

Over de beloning van een “trommelslager” bij het “uijttrecken van de Compagnie borgers (burgerwacht)

Zijn Bartel Theaen ? toegestaen twee ducatons voor den dienst als trommelslager in het uijttrecken vande Compagnie borgers in voorleden somer naer de polder bewesen/

Over “het stof van het stadthuys en van het bleeckvelt” in gebruik van de magistraat en de stadsbode

Is Claes Barbet stadsbode toegestaen het gebruijck van het stof van het stadthuijs en van het bleeckvelt behoudens alleen de magistraet de vrijigheijt om hetselve tot haren gerieve te mogen gebruijcken/

Wet en Raed gehouden den 23^e Junij 1674 absent d’Hr Jacob Leijs

M b t de kohieren van het Hoofdgeld en de 200^e Penning moet door de rekenkamer rekening worden gehouden met “het onvermogen van de ingezetenen”

Op het aenbrengen van d’Hr Burgemr Broeder hoe wegens d’Ed: Heeren vande Rekencamer over eenige weken aenschrijvens aen de Magistraet was gedaen tot overbrenegn van de Quohieren van Hooftgelt en 200^e Penningh die oversulcx sonder uijtstel sullen moeten werden overgebraght tot opbrengen van het welcke vele ingeseten onvermogens bevonden werden of derhalven niet dienstigh ware op het Quohier van het Hooft gelt aen Haer Ed; Mog: over te leveren alleenlijck over te senden die men vedrseeckert is middelen daer toe te hebben op dat de stadt niet boven vermogen moght werden beswaert en voort overbrengen van het Quohier vande 200^e Penningh de persoonen die daer in comptabel zijn op het stadhijs voor Commissarissen te laten ontbieden en deselve op soodanigen tax te stellen als vooorss Heeren Commissarissen alsdan sullen goetvinden is sulcx bij W+R gelijckelijck toegestaen en geapprobeert/

Over “ het passeren van de Attestatien van de gelosten turf”

Op het voordragen van dHeer Burgemr Goewijn hoe door d’Hr Raedsheer van der Beque was aengesproken over den brief die den 12^e April 1673 bij de regeringe alhier aen haer Ed: Mog: was toegesonden, wegens het passeren van de Attestatien vande gelosten turf sigh genegen thoonende hier over met eenige vande Regeringe te willen spreken zijn gecommitteert d’Heeren Jan Goewijn Burgemr Jacob de Keijser Raed met den secretaris om met voorss Hr daer over te spreken en ter naester vergaderinge van W+R daer van Rapport te doen/

Joos Grootjans krijgt de kalkmate na het overlijden van Teunis Adriaensz

Op het versoeck van Joos Grootjans om te mogen hebben de kalkmate bij overlijden Van teunis Adriaensz vacerende is denselven sijn versoeck toegestaen/

Wet en Raed gehouden op den 28^e Julij 1674 absent dhr Jacobus de Cliever d’hr Jacob de Keijser uijt der stadt

Martinus van Swieten “bedient” voorlopig het procureurschap “voor” de Vierschaar

Op het versoeck van Martinus van Swieten om het procureurschap voor dese Vierschaer te mogen bedienen is hem dit sijn versoeck bij provisie toegestaen/

De molenaar en ook pachter van de Molenpolder blijft in gebreke. Gedreigd met sanctie !

Op het voordragen van d’Hr Burgemr Broeder dat Joris Haeck molenaer deser stadt hebbende den meulenpolder onlangs gepaght ende aengenomen den dijck vande selven polder op te maecken in gebreke blijft volgens contract denselven te volmaecken sustinerende de vrijigheijt te hebben om daer van te scheijden mits sijn gedanen arbeijt verliesende en de stadt sijn verschoten oncosten in rekeninge brengende is geresolveert voorn Haeck te injungeren (verbinden/verplichten) den dijck van voorss polder volgens ‘tgeschreven contract op te maecken of dat van sijn verschoten oncosten niets sal profijteren en dat denselven polder tsijnen laste wegens de stadt sal werden volmaect/

Het “haventje” van Arnemuiden is niet meer geschikt om schepen binnen te laten en moet noodzakelijk verdiept worden.

Is goetgevonden het haventje deser stadt met den eersten te laten verdiepen als onbequaem is geworden voor de schepen binnen ? te comen werdende gecommitteert om hetselve te besteden d’Heeren Burgemrs ende d’Hr Leijs schepen/

Er is sprake van “gebrek aan ruimte” t.a.v. de zoutketen. Zelfs een stenen voetpad wordt “ingepikt”

Alsoo bevonden wert dat eenige pannebasen haer hebben vervordert hare keeten sonder consent vande regeringe alhier tot aen het steene voetpatjen uijt te brengen, maeckende hetselve voor den passagiers onnut ende onbeqaem om in regenaghtigh weder bequamelijvl te gebruijcken, is goetgevonden voorss Heeren Commissarissen te committeren om inspectie te nemen op wat wijse daer in best sal mogen wesen voorsien en den pannebasen alsdan te injungeren het voorss voetpatjen behoorlijcdk te verleggen en dat de aschenhoopen mogen werden vereffent , of dat andres tselve tot haren laste wegens de stadt sal weden gemaect/

N.B. We hebben de indruk dat in deze periode van af ongeveer 1672 - ? er sprake is van een bloeiperiode: er worden ook “dobbele Keeten” gebouwd. Zie hiervoor.

Er is nabij de zoutkeet gebrek aan een “pakhuijs”

Op het versoeck van dhr Jacobus de Cliever om het erfjen beoosten sijn keete te mogen hebben tot sijn gebruijck tot bouwen van een pakhuijs als anders zijn gecommiteret voorss heeren Commissarissen om inspectie ader van te nemen en ter naester vergaderinge van W+R Rapport te doen/

De Hof van het stadhuis wordt verwaarloosd door de stadsbode; daarom mag Jan Vercruijsse het gebruik ervan hebben

Alsoo den stadsbode den Hof van het stadthuijs geheel laet verwilderen is goetgevonden denselven aen d’hr Jan Vercruijsse op sijn versoeck tsijnen gebruijck te laten mits dien behoorlijck onderhoudende /

Wet en Raed gehouden den 17^e Augusti 1674 absent d’Hr Jeronimus Huijwaerd d’Hr de Cliever uijt den stadt.

Arnemuiden was niet in staat achterstallige diverse honderste penningen te betalen en ook andere betalingen te doen en daarom is er ter compensatie een regeling in natura getroffen: inkwartiering van peerden en manschappen

N.B. Volgens mijn idee geen bijzonder prettig alternatief.

Is goetgevonden bij haer Ed: Mog: d’Heeren Gecommitteerde Raden alsnogh vergoednge te versoecken van de verschoten penninge aen de foeragie van het regiment peerden van d’hr Colonel Wimmenius (Winsemius ?? ) en dat sulcx bij den hr Ontfanger Generael tot affslach op den 500^e Penningh als andere taxatien soude mogen verstrecken werdende gecommitteert tot bevorderenvan hetselve d’Heeren Jacob Leijs ende Christiaen Walens schepenen met den secretaris/

Is Elias Sixe ? notaris en procureur tot Middelburgh toegestaen procureur te wesen voor dese vierschare /

De Armmeesters willen elke maand in plaats van 1 maal in de 3 maanden langs de deuren van “borgeren en ingesetenen ( langs) gaen” omdat zij acuut enorm gebrek aan middelen hebben

Op her versoeck van d’Armmeesters deser stadt om in plaetse van alle drij maenden te mogen alle maende een Extraordinare Collecte bij den borgeren en ingesetenen deser stadt in vorderen is goetgevonden alvorens daer op te disponeren haer te ordonneren staet van des Armens middelen over te brengen/

Wet en Raed gehouden den 21^e Septembris 1674 absent Jeronimus Huijwaerd Raed

De verpachting van de stadsdomeinen van o.a. bieren wijnen en quaplacke

Alsoo stadsdomeijnen van wijn ende quaplacke met het expiereren van dese maent uijt der Paght vallen is goetgevonden deselve op toecomende woonsdagh wanneer verpachtinge binnen deser stadt sal wesen vande Generale Imposten en middelen vanconsumptie van s’Landswege naer ouder gewoonte smorgens ter negen uijren te laten verpaghten en sulcx met uijtsettinge van billetten bekent te maecken/

Aangeboden wordt door Jacobus Cliever boekhouder van de armen een staat (overzicht) van de middelne waarover beschikt kan worden.

Alsoo d’Hr Jacobus de Cliever als boekhouder van de Armen volgens voorige Resolutie van W+R vande 17^e Augusti laestleden was overgebracht een staet vande middelen vande Armen deser stadt zijn gecommitteert d’Heeren Jan Goewijn Burgemr Christiaen Walens schepen ende Jacob de Keijser Raed om deselve oversien ter naester vergaderinge dan naerder daer op te disponeren/

Met spoed moet de 500^e Penning ingevorderd worden

Zijn gecommitteert d’Heeren Pr Broeder Burgemr Jacob Leijs ende Christiaen Walens schepenen mitsgrs Jacobus de Cliever Raed tot invorderinge vande vijfmael 500^e Penningh bij haer Ed:Mog: geordonneert opt spoedigste op te brengen/

Wet en raed gehouden den 26^e Septembris 1674

Zijn op huijden verpaght stadtdomijnen vande impost op de bieren ende ses grooten per tonne bier mitsgaders de wijnen tot laste van de herbergiers .

Wet en raed gehouden den 2^e Novembris 1674

De grmeene pannering wil voorkomen dat er “een dobbele keete van Hr Couwens ontrent de draeybrugge bij Arnemuijden” komt

Is goetgevonden seker requeste wegens de gemeene panneeringe overgebracht tot verhinderinge van de opbouw vande dobbele keete van Hr Couwens op sekere ledige erve ontrent de draeybrugge bij Arnemuijden te stellen in handen van hr Couwelinge om daer op te seggen sijn belangh werdende wijders gecommitteert d’Heeren Burgemrs Christiaen Walens schepem ende jacobus de Cliever raed met den secretaris om hier van inspectie te nemen met den gemeene pannebasen ende hr Couwelinge hier over te spreken en naer goetvinden te ordonneren/

Over een aantal “ledige erven’

Is d’Hr Jacobus de Cliever naer gedane rapport van de heeen Commissarissen nopende de versoghte ledige erve aghter sijne keete vergunt die erve te mogen gebruicken tot vergrootinge van sijne keete/

Wert aen d’Hr Mr Isaak Buijs gelast den eijgendom ende gebruijck van die ledige erve die opde afgecaijde erve beoosten sijn keete te voren vande stadt gecogt comt over te schieten mits daervoren betalendde ses pond vls/

Joris van Dort mag “sijn stijl van Chirurgie” uitoefenen.

Is Joris van Dort toegelaten sijn stijl van Chirurgie binnen deser stadt te mogen oeffenen sonder in de drij pond vls die de stadt gewoon is in gelijcke voorvallen voor een recognitie te trecken gehouden te wesen/

Aert Jansz van de Broode mag burger van de stad worden zonder het recht daar toe te hoeven betalen

Is Aert Jansz vande Broode op sijn versoeck geconsenteert borger te worfden binnen dedser stadt sonder in het reght voor de stadt daer toe staende gehouden te wesen/

Extraordinaris Vergaderinge van W+R den 14^e Novembris 1674

Een aantal pannebazen wil de bouw van een zoutkeet van Cornelis Couwenburgh verhinderen

Compareerde sr Cornelis Couwenburgh geordonneert in voorige vergaderinge van W+R sijn belangh te seggen op het request wegens de gemeene panneeringe ende bijsonderlijck op het aenhouden van sr Dominicus Galisse ende Christiaensen overgebraght tot verhinderinge vande opbouw vande keete van sr Couwens op sekere ledige erve ontrent de draeijbrugge bij Arnemuijden ende verclaerde niet beter te weten of hadde de geheele erve van eenen Susio ? die te vooren een keete daer op hadde staende gehadt gecoght en soo sij oordeelen bij den opbouw van de keet gegraveert te zijn dat sulx ten behoorlijcken tijde hadden behooren te kennen gegeven te hebben en niet naer dat de oncosten van het maeken vande kaeije alreets zijn geleden het hout tot de keete noodigh gecoght en voor een groot gedeelte gereet gemaect om te bouwen ende in allen gevalle dat dese persoonen geen reden van claghte conden inbrengen alsoo dese erve niet haer maer destadt soude toecomen praesenterende indien de magistraet deser stadt die op sijnen naem geliefden te stellen hondert guldens tot een recognitie voor de stadt te geven mits aen sigh behoudende de vrijighejt om met den pannebasen over den opbouw van voorss sijn keete claghtigh vallen naer sijn goetvinden te mogen handelen versoeckende dat de interdictie ten versoecke van voorss Dominicus ende Galisse bij Burgemrs en schepenen aen den werkluijden op gisteren op het werk gedaen bij provisie moght werden afgedaen, Is goetgevonden sr Couwenburgh ende Capitain Dominicus met de gene die sigh benevens hem stellen ter oppositie tegens den opbouw van dese keete tegens den anderen nogh eens te hooren op huijden naer den middagh ten drij uijren ten overstaen vande Heeren Commissarissen in voorgaende vergaderinge van W+R genomineert om te sien of met den anderen conden overcomen en soo den anderen niet moghten connen verstaen wert aen Commissarissen gelaten de vrijigheijt om met sr Couwenburgh int vercoopen vande erve de stadt daer in competerende finalijck te accorfderen en wert bij provisie en tot naerder ordre den werkluijden toegelaten met haer werk voort te gaen/

Wet en Raed gehouden den 23^e Novembris 1674

Er wordt een accoord gesloten m.b.t de bouw van de “dobbele keete” van sr Couwenburgh met de bezwaarden

Is Raport gedaen bij Gecommitteerdens om met den gemeenen pannebasen ende sr Couwenburgh te spreken over den opbouw vande dobbele keete bij sr Couwenburgh aenbesteedt en alreets aengevangen te bouwen op sekere ledige erve ontrent de draeijbrugge bij Arnemuijden hoe dat hier over met srs Abraham Dominicus Jan van Galisse Francois Christiaensz d’Heeren Woutersz ende sr Couwenburgh hadden gesproken wederzijds redenen gehoort en alle devoiren aengewent om partyen tot accoord te brengen maer siende alle voorslagen van accommodement tot vergeefs aengewent dat eijndelingh aen sr Couwenburgh het gedeelte van de erve dat de stadt in voorss ledige erve soude mogen competeren hadden vercoght voor de somme van twintigh pond vls en twee pond vls voor de Armen deser mits gehouden blijvende tusschen dese sijne keete ende de keete van Capitain Dominicus ende Galisse int timmeren een distantie van ses voet te laten ende aen het oosteijnde van de keete van sr Christiaensz af te blijven op de caeij vande keete van Capitain Dominicus en is dit voorss accoord bij W+R geapprobeert/

Over de stadswijnkelder die o.a. een bedreiging vormt voor de herbergiers

Is Raport gedaen bij d’Hr Burgemr Broeder hoe dat met eenige andere Heeren regeerders op de claghte van Job Willemsz paghter van stadswijnen ingegaen 1^e Octobris laestleden tegens het houden van stadwijnkelder als wordende hier door de herbergen genoeghsaem geruineert met denselven paghter onder approbatie van W+R waren geaccordeert dat in plaets van sijn beloofde paght onder approbatie van W+R waren geaccordeert dat in plaats van sijn beloofde paghtpenningen soude betalen vier en veertigh pond vls mits dat de stadskelders moghen werden geweert en Adriaen Jansz Jongman mitsgaders d’Hr Jacob de Keijser alleen toegelaten de wijnen die sij alreets souden mogen opgedaen hebben. Uijt te veijlen dogh geconsidereert dat eenige sigh opdoen die genegen schijnen meerder daer voor te willen bieden, is goetgevonden deselve voor dese vergaderinge te ontbieden dewelcke gecompareert zijnde en de conditien voorgedragen op welcke dese paght op nieuwe soude werden gepresenteert is paghter van dien gebleven Adriaen Jansz Jongman voor de somme van aghtien pond vijf schelling vls eensgevens gelt boven de somme bij den eersten paghter voor voorss paght belooft onder conditie dat niemant buijten hem ofte sijn permissie en vermoge stadswijnkelder te houden en die eenige permissie te voren ten desen moght zijn gegeven naer date deses geene wijnen meer sal uijttappen, als die alreets ten desen soude mogen hebben opgedaen blijvende voorss paghter wijders gehouden aen de stadt te betaelen een Ryxdaelder van yeder oxhooft wijn dat in stadskelder soude mogen werden geconsumeert en voorts sigh in het houden van stadswijnkelder regulerende naer de ordonnantie van haer Ed:Mog: en heeft sigh voor voorss paght als borge ende principael geconstitueert Machiel van Damme/

Wet en Raed gehouden den 1^e Decembris 1674 absent d’Hr Jeronimus Huijwaerd Raed

Controverse tussen Arnemuiden en Middelburg over de bouw van de “dobbele keete “ van hr. Couwens

Middelburg dreigt “gewelt” te gebruiken bij het afbreken van de ‘ keete’

Is Rapport gedaen bij d’Hr Burgemr Broeder hoe dat met eenige andere Heeren Regeerders hadde gesproken met de Hr Brouwer Burgemr van Middelburgh nopende de interdictie d’Heeren Thesaurier van Middelburgh over eenige dagen was gedaen aen den werkluijden werckende aen de keete van sr Couwens bij de draeijbrugge aen den dijk van Arnemuijden tot verhinderinge vande opbouw van voorss keet bij W+R deser stadt bij acte van de 23^e laestleden geconsenteert aldaer te bouwen en getraght voorss Hr te indiceren om geen verder moeijelijkheden op de jurisdictie van Arnemuijden in praeiudicie van derselver privilegien te willen attenteren maer dat naerderhand verstaen hadde dat bij de regeringe van Middelburgh geresolveert was op huijden eenige Heeren Commissarissen uijt haer Collegie op voorss werck te laten comen met eenige Erfscheijders om naer haer goetvinden daer van te disponeren en ook het werk dat aen voorss keete soude mogen zijn gemaect naer het doen van hare voorss interdictie te doen afbreken is goetgevonden ingevalle sulcx souden willen int werk stellen dat feijtelijck te doen beletten en tot dien eijnde de dekens van de Gilden alhier te ontbieden en haer te vermanen op haren eedt aen de stadt gedaen op de eerste ordre vande Heeren Regeerders deser stadt sigh gereedt te houden om soodanigh gewelt te beletten en soo bij de Regeringe van Middelburgh hare voorss Resolutie niet moghte werden int werck gestelt is goetgevonden en verstaen met den eersten d’Heeren van Middelburgh aen te schrijven dat wilden supersederen van verdere moeijelijkheden in praejudicie van dese stads privilegien te beginnen of dat genootsaect souden zijn met alle behoorlijcke middelen soodanige attentaten ende feijtelijkheden tegen te gaen/