Resoluties van het bestuur van Arnemuiden
Op den VIIen Jan. XVc vyventnegentich pnt. Jan Adriaensz. van de Bye/ Claes Zael doude Burchmrs. /Jan Heyndricxz Pieter Symonsz Jan Boogaert/ Adriaen Cornelisz. de Jonghe/ Jan Spierinck/ Merten Adriaensz schepenen/ Steven de Ruyter Heyndrick Adriaensz.
De verpachting van stadspercelen
Over de verpachtinge van de stadtsparticlen (percelen) (behorende in deze maand te geschieden)
Res. :verpachtinghen "naer costume"/ mits dat men toude stadthuijs mede verpachten zal ende dat men de gorssinghe(grasstroken) van de wallen wederom verpachten naer ouder costume ende beroerende de wintmolen dess stadt zyn de Tres. gecomm. om met Claes Soetewey molenaer als tegenwoirdighe pachter volgen zyn versouck te commen in communicatie de vernyeuwwinghe van zyne pacht ende met hen(m) zoe naer te handelen als mogel(ick) ende gelegen wesen zal/ Om daerop rapport gehoort voorts in der zaecke geordonn. te worden naer behooren welcke comm. verstaen wort dat geschieden zal voor tvuytsetten van de caerten van de voorss verpachtinghe/
Over de"delvinghe van de nyeuwe haven en metselwerck voor de fortificatie van de stadt
Beroerende de prop.>> voorgen. delvinghe van de nyeuwe haven die geresolveert was dat men in toecommende voorjaer by der hant nemen soude mitsgaders van de fortificatie ommet metselweck te beghinnen is de resolutie daervan gehouden in deliberatie totte naeste vergaderinghe/
Op de Req. van Heyndrick Adriaensz. gepresenteert op vrydom van der wachte te hebben / wort hem zyn versouck ende vrijdom der wachte by desen toegelaeten mits volgende zyne presentatie telcken in de ordinaris burgersswachte op zyn beurte een sentinelle stellende(is)
Op den XIIIen January 1595 Presentielijst: zie boven
Prop. gedaen>> offmen mette delvinghe van den nyeuwe havendaeraff in voorleden Jaere resolutie>> voortvaeren oft nydt/ hebben die van W+R>> zaecke in deliberatie den tyt van veerthien daeghen/ middeler welcken tyt de tresoriers ende secretaris gelast zyn om met aerbeyders te ramen wat de voorss delvinghe wel costen soude ende voorts naer alle gelegentheyt te onderstaen om daeraff teynden de voorss veerthien daghen rapport te doene ende daernaer behoorl(icke) Res. genomen te worden.
Op de voorgenomen fortificatie van metselwerck daervan eertyts de res. genomen is/ hebben die van W+R de resolutie daerop gehouden in state tot dat zyn Excie hier geweest/
Loterij t.b.v. een gasthuys ?
Op de prop. gedaen offmen hier nyet wel een gasthuys diene te hebben, ende daerop gevraecht waer die middelen daertoe gevonden soude moghe worden is by W+R Res + goetgevonden datmen ten fyne voorss. octroij zal verwerven aende Staten oft Zyn Excie om een loterie op te mogen setten waernaer gedelibereert zal worden op wat voet de loterie opgerecht zal worden/
Sondach naer lichtmisse voortaan >Jaarmarkt
Op de Prop. van t verleggen van de Jaermarct is by W+R Res. dat men de voorss Jaerm. verleggen ende voortaen houden zal alle jaere altyts Sondach naer lichtmisse ende dat daeraff caerten(publicatie) eerstdaechs gemaect ende geprent zullen worden om eerstdaechs alomme vuytgestelt te worden/
Er moet een ordonnantie opt soutschieten worden gemaakt
Op de Req. by deken ende beleeders mette gemeene gildebrs. aen W+R>> eenige puncten versocht tot voorderinghe>> res.>> ten respecte van tsoutschieten vernemen zal/ off tot Middelb. de aerbeyders van de stadt in tsoutschieten wercken dan nyet daeraff den last gegeven is aende Burchmrs Claes Zael ende Claes Aelbrechtsz. Raedt ende zyn de andere articulen geresolveert volgen versouck van de voorss Deken+ Beleeders daeraff in tyden ende wylen een ordonn. gemaect zal worden/ Zoe wanneer tgundt voorss. vernomen zal wesen.
Op de Req. by Claes Zoetewey molenaer gehoort trapport van de tresoriers zyn de zelve Tres, gecomm. om met de gemeene backers op des voors. Claes Soeteweys gelegentheyt te commen in comm ende (daerin) hen te reguleren en off openb. te laeten verpachten off mette voorss, Claes Zoetewey te accorderen/
Premie voor Claes Aelbrechtsz. en Jan van Gelder voor het vlottrekken van het "wrack van de Fortune"
Claes Aelbrechtsz. ende Jan van Geldre als gevouchde (gecommitteerde ?) geweest in de opvloijinghe vant wrack van de Fortune is by W+R toegeleyt elck negen ponden groten Vls maeckende samen achthien ponden voor hen(hun) moyten ende ongemacke by henl. geleden verstaende dat de zelve XIII ponden mede in de rekeninghe gestelt zullen wordenende dat de zelve rekeninghe gesloten .. mits.. ordonn. aen Corn. Jansz. "Fortuyn" als tvoors. wrack geaenveert hebbende... .... promptel(ick) ende gereet te betaelen sonder eenich vuytstel ofte zwaericheyt/
Den Bailliu Beyde Burchmrs. Jan Spierinck schepenen Claes Aelbrechtsz. ende Bouwen Jansz. raeden zyn by W+R gecomm.om metten secretaris op zyn requeste ende versouck daer by gedaen te commen in comm. ende onderhandelinghe ende daeraff rapport te doene om tselve gehoort voorts geordonn. te worden naer behooren/
Ordonnantie tegen het "backen op Sondaghe oft biddaghe"
Op de Req. by deken ende beleeders van tbackersgilde dess stadt Arnemuyden zoe voor henl. als in den naeme van de gemeene gildebrs. aen Bu+S+R derzelver stadt gepresenteert versouckende daerby eenighe poincten heurl, gilde aengaende ende / daerop behoorl. gelet zynde/ hebben Bu+S+R ord.>> Deken +beleeders nu wesende oft naermaels commende van elcke ommeganck (periode) versouck ende visitatie / die zyl. voortaen onder de gemeene gildebrs. ten respecte van hunl. backen op Sondaghe oft biddaghe conform der ordonn. daervan wesende doen zullen tot laste van de gildebrs, in faulte oft gebreecke bevonden ende bekeurt zynde voortaen hebben ende genieten zullen twee schell. zes grooten Vls. in plaetse van eene schell. die zyl.conform de voorss ordonn. alleenl. ende tot nochtoe gehadt hebben/ met expresse verstande dat zoot den deken nyet geleghen en waere ofte eenichsins negligent bevonden werden in de voorss ommegangen versoucken ende visitatie te doene den beleedersr van tvoorss. gilde vry staen zal om metten cnape vant gilde de zelve visitatien onder den loon van ii schell. VI grote van elcke visitatie < tot laste van de gebreeckinghe daghe> te mogen doene ende met nyemant daer in te comm./ Ende ten respecte van de grote oncosten ende lasten van de voorss. gilde hebben geordonn. enz. mitsdesen dat alle de gildebrs. voortaen jaerlicx voor jaerpenn. in de plaetse van twee schell. by de ...... geven ende betaelen zullen moeten drie schell. gr. Vls/ Ende dit alles onvermindert de voorgeroerde ordonnantie die in allen haeren anderen poincten blyft in haer geheel/
Op den XVIIIen January 1595 pnt. Jan Adriaensz. van der Bye / Claes Zael doude Burchmrs/ Jan Heyndricxcz./ Pieter Sijmonsz Jan Boogaert Merten Adriaensz Jan van Geldre/ schepenen/ Steven de Ruijter Heyndricx Adriaensz. Jan de Leeu ? Bouwen Jansz. Claes Aelbrechtsz Hartman Michielsz. coster Raeden.
De Jaarmarkt op een ander tijdstip.
Beroerende de veranderinghe van den Jaermarct daervan caertengeprent worden/ om vuyt gezet te worden is geresolveert by W+R dat men eertstdaechs een van de stadtboden naer hollt/ ende steden van zuijdthollt / om aldaer de caerten te plecken (plakken ?)
Op de req. van de brouwers is by W+R geconsent. by provisie ende sonder tselve te trecken in consequentie dat de brouwers voor den tyt van zes weke den dyck van de keeten met backen alleenl. tot halinghe van heurl.wateren zullen mogen gebruijcken ende beryden met dyen verstande ende conditie dat zyl.de palen diese vuytnemen zullen gehouden zullen zyn wederom te stellen ende indier voughen in deerde vast te maecken gelyck se tegenwoordel(ick) vast gemaect zyn eer beter dan erger/ ende voorts de calcie oft straete die zyl. eenichsins zullen moghen breken oft ontramponeren wederom te repareren ende in behoorl. staete te bringhen/ op penen dat zoe zyl. heurl. coste ende laste gedaen zal mogen worden op vierschaer.
Regeling met betrekking tot het "soutschieten"
Op de Req. by deken ende beleeders van taerbeyder oft Sint Jans gilde zoe voor hen als de gemeene gildebroeders gepreseteert tenderende om in eenighe zaecke heurl. tgilde aengaende gevoordert ende daerop gedisponeert te worden/ Ende op alless behoorl. gelet ende gedelib. geweest zynde/ hebben BU+Sch +R. etc. geordonn. enz. mitsdesen dat ten respecte van tzoutschieten inde hulcken liggende voor dess stadt aende hooffden ende in de haven tzelve soutschieten voortaen gedaen zal moeten worden met halff aerbeyders van tvoorss gilde ende met halff liggers van de schepen die de schippers oft weerden(bewaerders ?)daer toe gebruycken zullen willen ende dat zulcx om tselve soutschieten onder de gemeene aerbeyders telcken gedobbelt zal moeten worden/ Dies wordt verstaen ende by desen express. geordonn. dat de voorss aerbeyders die telcken voor de helft in elck schip gedobbelt zullen zyn gehouden zullen zyn in tselve soutschieten hen zoe van den eersten als totten laesten vlytich hen goetwillich te laeten vinden ende gebruydken ende voor zulcken redelicken loon te dienen als daer toe staet ende daerop de liggers tot nochtoe gedient hebben ende tegenwoordel(ick) noch dienende zyn/ Sonder eenighe wederspannicheyt oft onbehoorlicheyt te thoonen oft bewysen oft meerder loon daertoe te mogen heesscen oft affnemen/
Item dat zyl. zoe wanneer zyl. tot soutschieten versocht zullen worden gehouden zullen zyn terstont daeromme te dobbelen ende terstont naer de dobbelinghe int werck te commen op pene zoe zyl. des in gebreecke ende achter bleven een halff ure naer dat zyl. daer toe versocht zullen zyn den schippers/ weerden ofte coopluyden vry staen in heurl. plaetse liggers oft andere te nemen diet hen believen zal/ Daer toe voorts den den voorss aerbeyders int generaele ende eenyder in tparticuliere wel scherpel(ick) gelast ende bevolen wort mits desen henl. in de schepen vromel(ick) oprechtel(ick) ende getrauwel(ick) in den aerbeyt te draghen ende quitten met behoorl(icke) interdictie van in de schepen yet te ontvremden wech te draghen oft eenighe schade te doenen/ oft oock den liggers van de schepen weerden oft yemand anders ?? te iniureren met woorden oft met wercke/ Alles op correctie van der stadt/
Rebellie onder de gemeene aerbeyders
Idem alzoe verstaen wort dat onder de gemeene aerbeyders eenige zynde die hen dagel(icks) in taerbeyders huijske oft daerbuytten op der straete hen nyet en ontzien groote rebellie onder den gilde bethonen zeer rebell(ick) te spreecken te zweeren vloucken ende generen ende voorts groote ongeregeltheyt te bedryven ende dat tzelve is strydende tegen eedt ende zyn Instructie ende Overheyde/ Soe hebben B+S+R voorn. om daerin te remedieren zoeveel mogel(ick) zy alle den aerbeyders van voorss gilde in tgenerale ende aen ydereen van henl. in particulier geinterdiceert ende verboden enz. wel scherpel(ick) mits desen van nu voortaen int voorgerorde aerbeijders huijske/ oft daer buyten op derstraeten eenighe rebellie onder den gilde oft den ghilde aengaende te thoonen oft te pleghen oft te zweeren vloucken ende dullen oft oock eenighe andere ongeregeltheyt kyvinghe ofte ander tonbehooreheyt te bedryven/ Op de boete van zes grooten Vlaems by eenyder zulcx pleghende telcke verbeurende tot behouff van tgemeene gilde van welcke boete de bekeuringhe vriel(ick) zullen mogen doen de ghene van de gildebroeders/ die telcken present zullen wezen/ met dyen verstande dat de ghene van de gildebrs. die hen in tgundt voorss ontgaen zullen hebben ende bekeurt zullen wesen tgilde nyet en zullen moghen gebruycken voor alvooren zyl. de voorgeroerde boete tot behouff van de gilde telcken betaelt zullen hebben/ Daertoe mits desen den voorss deken ende beleeders ende alle die ghildebrs. in tgenerale volcommen last ende bevel gegeven wort om op tgundt voorss regardt te nemen ende tselve wel ende scherpel(ick) te onderhouden ende oock de boeten feytel(ick) ende sonder convinentie(convenientie =schikking) te executeren naer behooren op pene van naerder ordonnantie/
Clacht over waghenaers oft slepers
Ende op de clachte by de voorss deken ende belee(r)ders ? by heurl. voorgeroerde requeste gedaen van dat de waghenaers oft sle slepers hen vervoorderen dess winters tcleyn hout als blocxkens van de .... ende ander cleyn hout datmen met zacken draecht te voeren ende slepen laetende dess somers achter als wanneer de gemeene aerbeyders nyet alleene alle tcleyne hout maer oock alle de zwaeren turff soe swinters als somers moeten
draghen/ Ende daerop gel;et zynde naer behooren hebben Burchmrs. Schepenen ende Raeden voorn. geordonn. enz. mitsdesen dat voortaen de voorss gemeene aerbeyders alle tcleyne hout dat met sacken te draghen is onder den loon daertoe gestelt zoe wel des winters als des somers zullen moghen draghen ende wercken naer behooren/ Sonder dat de voors. sle slepers om tselve te slepen hen meer zullen moghen onderwinden/ dan zullen deken ende beleeders van tvoorss oft de gemeene gildebrs. tselve den sle slepers zoe wanneer zulcx gebeuren zal moghen doen verbieden/
Verhoging van de gage van de Secretaris
Op den Req. by den Secretaris dess Stadt aen W+R om vermeerderinghe van gaige te hebben gepresenteert waerdyen den Bailliu beyde de Burchmrs, Jan Spierinck schepen/ Claes Aelbrechtsz ende Bouwen Jansz. Raiden dien aengaende metten voorss secretaris in comm. geweest ende daeraff hen rapport gedaen hebben/ Soe hebben die van W+R aen voorss secretaris tot vermeerderinghe van zyn gaige ten respecte van zyn gaige van adiunct(i)e ende dienst van de Tresoriers boven vyftich gulden die hy heeft noch vyftich guldenen zulcx dat hy ten respecte van de stadt zal hebben vyftich ponden grooten Vls ....? welck beyde vermeerderde gaigen verstaen wort dat ingegaen zullen wesen van de eersten february vierentnegentich den laesten January vyventnegentich ende zulcx in de toecommende rekeningh van de stadt geleden ende gepassert zullen worden/ dies wort verstaen dat de voorss secretaris de stadt zal moeten dienen zyn leven lanck/ gel(icke) oock de stadt hen(m) nyet en zal moghen verlaten/ Alles sonder oorsaecke ende in conformiteyt van tvoorgaende contract met hem aengegaen/
Op den eersten february 1595 pnt. Jan Adriaensz. van de Bye Claes Zael doude Burchmrs. Jan Heyndricxsz/ Pieter Symonsz/ Jan Boogaert Adriaen Cornelisz. de Jonghe Jan Spierinck/ Merten Adriaensz/ Jan van Geldre schepenen Steven de Ruyter Jan de leeu Heyndrick Adriaensz.
Geen "delvinghe" aan de westzijde van de stad; wel zoveel als financieel mogelijk is werkzaamheden aan de houwer aan de oostzijde.
Op de prop. by de Burchmrs. gedaen beroerende de geconcipieerde delvinghe van de nijeuwe haven die eertyts voorgenomen is geweest aende Westzyde van der stadt te maecken/ naerdyen daerop behoorl(ick) gedelibereert is ende van weghe de Tres. rapport gedaen is van tgene zyl. op de zelve delvinghe vuyt aerbeyders oft anderss gehoort ende daertoe geraempt hebben/ ende daerop wel gelet zynde hebben die van W+R naer alle gelegentheyt die zyl. onderstaen hebben goet ende noodich gevonden ende geresolveert dat men de delvinghe aende westzyde van der stadt voor alsnoch zal ophouden/ ende daermede supersederen tot beter middelen ende gelegentheyt/
Ende voorts noodich gevonden zijnde dat ten respecte van de verhooginghe tot dyen eyndt gedaen wesende/ om de gemeente eenich contentement te gheven ende daerop voorgewnt zynde dat aende haven aende oostzyde van de stadt tot vermeerderinghe van dyen eenighe delvinghe soude dienen gedaen te worden/ ende daerop gedelibereert zynde hebben die van W+R goet ende noodich gevonden ende geresolveert/ dat men den houwer van de voorss teenemaele vuytdelven zal// Ende voorts gevraecht zynde waer de middelen daertoe gevonden zullen moghen worden/ is by W+R geres. dat men mette stadtsmiddlen behelpen zal zoe veel mogel(ick) zy ende dat men voorts penn. op Interest oplichten zal/ op welcke lichtinghe mettertyt ordre gestelt zal worden by wien dat gedaen zal worden ende wat verzekertheyt dien gedaen zal worden die teeckenen zullen/
Om de voorss bestedinghe van delvinghe te doene zyn de tres, gelast caerten te doen prenten ende alomme vuyt te doen setten om op de XXVIIen febr. commende te besteden/
Beroerende de Jaermarct Res./ dat men wachte met een corpxraelschap meer op stadthuijs houden zal/ende dat twee magistraeten alle nachte waecken zullen zoe langhe de marct duiren zal//
Request van een schipper
Op de Req. by Barthelmeeus Jansz. medeschipper gepresenteert ende daerop gelet zynde naer behooren hebben die van W+R zonder preiuditie van de ordonnantie van dobbelinghe ende tliggen onder de schepen ende sonder tzelve te trecken in consequentie Res. ... ende den voorss Barth. Jansz. ten respecte zynder Impotentie geconsenteert dat hy van de schippers oft weerden van dyen versocht worden om met zyn schip onder te ligghen tselve vriel(ick) sal mogen doen onder den loone daertoe gestelt sonder daerin te derven dobbelen oft yemant tegen hen te laeten dobbelen//
Op den XXVen febr. 1595 pnt beyde de Burchmrs /Jan Heyndricxz Pieter Sijmonsz Mr Jan Boogaert/ Adriaen Cornelisz. de Jonghe Jan Spierinck Merten Adriaensz ende Jan van Geldre/ schepenen/ Steven de Ruyter Heyndrick Adriaensz Jan de Leeu Bouwen Jansz ende Claes Aelbrechtsz/ Hartman Michielsz Coster Pieter Bonte Raden.
Voortgang van de werkzaamheden van de haven aan de oostzijde
Op de prop. by de Burchmrs gedaen beroerende de geconcipieerde delvinghe van de vermeerderinghe van de haven aende oostzyde van der Stadt daervan de bestedinghe wesen zal in maendagh commende/ Ende daerop gedelibereert zynde offmen daernede voortgaen zal oft nijet/ hebben Burchmrs. schepenen ende Raeden voorn. geresolveert enz. dat men mette voorgeroerde delvinghe voortvaeren zal/ Ende om de penninghen daertoe noodich te vinden/ zyn beyde de burchmrs. ende beyde de Tres. beneffens den secretaris gecomm. om de penninghente soucken en opte nemen ende daertoe zulcke persoonen te nemen ende doen teeckenen als by de goede luyden daertoe verkoren zullen worden alles onder zulcke goede versekerheyt als telcke oplichtinghe oft opneminghe daeraff gemaect zal worden/
Herziening van de ordonn. op "verhoedinghe van de fraulden op den excys op o.a.vremde bieren"
Op de Req. van de brouwers is geresolveert/ dat men de ordonn. tot verhoedinghe van de fraulden op den excys tegen de naeste vergaringhe zal overzien ende daervuyt den eedt diemen de bierstekers van de vremde bieren zal oplegghen om ter naester vergaderinghe daerop geresolveert te worden
Vrijdom van wacht voor een lid van de magistraat: wel een sentinelle:remplacant.
Op de Req. by Jan Heyndricxz backer om vryden (vrijdom) der wachte gepresenteert is by W+R geresolveert enz. dat de voorss Jan Heyndricx vry wesen zal van voortaen als magistraet te waecken nemaer zal gehouden zy een ander in zyn plaetse op de ordinariss burgerswachte te stellen/
Opt rapport by de Tres. gedaen beroerende de erve opt oosteynde neffens de gulde Valcke geleghen ende tgundt zyl. met Margriete Hubrecht de backersweduwe gehandelt hebben ende daerop gedelib. zynde is by W+R goetgevonden enz. dat men de zelve erve met de logie ende schure van stadtsweghe volgens de bewillinghe van de voorss margriete zal aenveerden ende aende stadt behouden om verhuert oft daeraen ? den oirboir gedaen te worden/ ende dat mitsch dyen de voorss Margrite van der renten van veerthien gulden by de voorss Hubrecht daervooren belooft mettet verloop van dyen ontslaghen zal wesen ende blyven/
Hoger loon voor tpeylen voor Lennert Arentsz
Op de Req. van Lennert Arentsz om te hebben meerder loon van tpeylen/ is hen(m) by W+R toegeleyt drie schell. smaends in plaetse van de twee schell. die hy tot nochtoe gehadt heeft ingaende van de eersten febr. 95 voorss/
Op den Ven Aprilis 1595 pnt Jan Adriaensz van der Bye Claes Zael doude brs./ Pieter Symonsz Jan Heyndricxsz Mr Jan Boogaert Jan Spierinck Adriaen Cornelisz. de Jonghe/ Merten Adriaensz. Jan van Geldre schepenen/ Steven de Ruijter Jan de Leeu Heyndrich Adriaenz Bouwen Jansz. Claes Aelbrechtsz Hartman Michielsz coster Pieter Bonte Raeden/ mitsgaders den Bailliu Symon Romboutd als Raedt ende Bartholomeeus Cannoye als secretaris/
Samenvatting
Vorig jaar zijn er grote werken uitgevoerd en grote reparaties aan de Kerk gedaen; ook "de erectie" van eenen nyeuwen thoren.
Er is veel geld geleend op interest. Er zijn veel obligaties die getekend zijn of moeten worden door de burgemeesters schepenen raden secretaris enz. als een soort borgen.
Als onderpand zouden moeten dienen de "excysen ende andere domeyne "
De handtekeningen van accoord zijn onder bovengenoemd stuk "gezet"
Beyde de Tres. mitsgaders Pieter Sijmonsz als raedt zyn by W+R gecomm. om op de maeckinge van een nyeuwe ??? te raemen ende een besteck te maecken ende daerby eertsdaechs rapport te doene om tselve te raemen ende een besteck te maecken ende daerby eerstdaechs rapport te doene om tselve metten eersten gevordert te worden/
Op den XXVI en Aprilis XVcXCV tich
pnt Claes Zael doude/ Bouwen Jansz/ Burchmrs Steven de Ruyter/ Jan Heydricxs/ Jan de Leeu/merten Adriaensz/ Hartman Michielsz Coster/ Jan van Geldre schepenen/ Heyndrick Adriaensz Claes Aelbrechtsz/ Adriaen Cornelisz ende Pieter Aelbrechtsz Raeden
Over de aanbesteding van de nieuwe sluis in de nieuwe haven
Op de Prop. by de brs. beroerende de nijeuwe sluys die in de nyeuwe haven geleyt moet wesen naer de vuijtdelvinghe van dyen/ende gevraecht off men die openb. oft vuyter handt besteden zal en de offmen de materialen daertoe van stadts weghe leveren oft tot laste van de aennemers de leveringhe by dyen zal bespreecken/ is by W+R geres. enz dat men de bestedinghe daervan doen zal openb. mette leveringhe van de materialen tot laste van de aennemers ende datmen eerstdaechs daer caerte zal vuytstellen/
Over het beroepen van een nieuwe predikant na het overlijden van Pieter Damman.
Opt versouck by meester Joos van Laere minister met die van de Kerckenraedt dess stadt als ghisteren aen collegie gedaen daervan ten desen rapport gedaen is tenderende om eenighe vuyt collegie gecomm. te hebben tot beroepinghe van eenen nijeuwen minister in plaetse van Mr Pieter Damman overleden/ Ende daerop gedelib. zynde / zyn ten fine voorss by W+R gecomm. mitsdesen Claes Zael doude br. Jan Heyndricxsz Adriaen Corn. de Jonghe mits dat henl/ gelast ende oock vertraudt wort dat de voorss beroupinghe geschieden zal op een bequame paysible persoone/
"onnachsaemheden" m.b.t. de nachtwacht
Beroerende de Prop. nopende de wachte gedaen om voorzien te worden op de groote faulten ende onnachsaemheden die alle daghen ende insunderheyt nu/ inde nachtwachte gepleecht worden/ Ende daerop gezien dord. daerop in scrifte gestelt zynde/ hebben die van W+R> Publicatie +Middel van executie die by den crychsraedt geraempt ende bewillicht zal worden/
Over de fortificatie van de stad
Om te presenteren den brieff van zyn Excie aende Staten van Zeelt oft heurl. Edele Heeren gecomm. Raeden beroerende de fortificatie dess stadt zyn gecomm. den br. Claes Zael doude br. Jan Adriaensz van de Bye Raedt ende den secretaris om den voorss brieff te presenteren ende daertoe audientie in de vergaderinghe van de Staten eerstdaechs te versoucken/
Op de Req. by Claes Piter Heer gepresenteert zyn beyde de Tres. metten secretaris gecomm. om van den erve in de voorss req. vermelt mette suppl. huire maecken ende te accorderen voor zulcken tyt ende somme als tot meete proffite van de stadt dienen zal/
Over "de betimmeringhe van een erve"
Op de Req. by Jan Heyndricxz. nomine Corn. Jan Romboutsz. gepresenteert zyn gecomm. beyde Tres. metten secretaris om derve daervan de betimmeringhe versocht wort te visiteren ende van de gelegentheyt van dyn rapport te doene om tselve gehoort opt voorss versouck voorts geordonn. te worden naer behooren/
Tvoorbot op thouden van duven
Op de Req. van Maycken Antheunisz zal ter visitatie van de ordinaris voorbode van de stadt gedelibereert ende geresolveert worden offmen thouden van duven absolutel(ick) zal verbieden oft tvoorbot dyen aengaende laeten zal gelyck is//
Op de Req. van Frans Robrechtsz is gepersisteert by de appostille hen gegeven den IXen Aprilis XVXXVIIItich verstaende voorts dat hy met rechte zal mogen betrecken die in gebreecke zyn hen zyn recht te betaelen/ mits dat versocht zal worden dat hy nyet gedient zal worden zoe by een procur. ? stadtsbode als anderss ???
Op den VIen Meye XVc ende XCVtich
pnt beyde de burchmrs/ Steven de Ruyter Jan Heyndricxz. Jan de Leeu/ Jan Spierinck Merten Adriaensz/ ende Jan van Geldre
Naer Resumptie van de Voorboden diemen alle Jaere by publicatie gewoon is te vernyeuwen is by W+R geres. enz dat men de zelve voorboden eerstdaechs naer ouder costume by publicatie zal vernyeuwen/
Een proces tussen Arnemuiden en Vlissingen
Op de Prop. by de Burgchmrs. gedaen van dat die van Vlissinghe aen de secretaris dess stadt aengesocht hebben om in comm. te commen beroerende tproces van deses stadts weghe tegen henl. in de Haghe hanghende op hoepe van accorde comm. Claes Zael doude br./Claes Aelbrechtstsz Raedt ende den secretaris / dat ten fyne in Hollt aende Stadtsprocureur gescreven zal worden om de zaecke voor eenighe tyt op te houden/
Tot de bestedinghe van de sluys zyn gecomm. Pieter Symonsz./ Adriaen Cornelisz. Raede/ Steven de Ruyter ende Jan Spierinck schepenen om daer in den oirboor te doen/
Achtervuytganck van thuys de Witte Lelie ?
Alzoe Hans Sluimer ? poocht een achtervuytganck te maecken van thuys de witte lelie achterop toostersche bollewerck streckende tot zeer groote pericule van de schildtwachte daer ordinaerl. by nachte staende/ Soe hebben die van W+R express. geresolveert dat de zelve ganck verboden ende gesloten zal moeten binnen sonneschyne op naerder ordonn. daervan de voorss Sluver/Sluimer terstont by eenen stadtbode gewaerschout zal worden/
Jaarlijks publicatie van het verbod op het houden van "duven"
Op de Req. van Maycken Anthuenisz. is by W+R geresolveert om daerop geappostilleert te worden tnaervolgende / Naerdyen tvoorbot op thouden der duven gemaect ende alle Jaere gepubliceert ende cortelinghe wederom te vernyeuwe medebrinckt dat nyemant eenge duven mach houden daerdeure eengen burger oft Inwoonder in zyn deck ende water ongerieft ende beschadicht werde/ Op pene van daerinne voorzien te worden op de clachte by yemant te doene ende dat zulcx dese tegenwoordiche requeste ten desen als clachte van de suppl. aengenomen ende ontfanghen is/ Soe hebben B+Sch dess stadt Arnemuyden geresolveert ende geordonn. dat de eygenaer tverloren schaep thouden der duven verboden zal worden. Tot welcken fyne de suppl. haer sal addresseren aende Bailliu ende Burchmrs. om tvoorgeroerde verbot deur eenen stadtbode te doen doene/
Op zulcken penen als dezelve Ba +Bu daerop ordonneren ende decreteren zullen/
Op den XXIIIen Meye 1595 pnt Zie presentielijst hiervoor.
Moeilijkheden m.b.t. tot de "delvinghe van de haven"
De bazen "vuyt hen werck gebleven"
Op de prop. by de Burchmrs. gedaen beroerende de delvinghe van de haven daervan als ghisteren zwaricheyt ende de mrs.(bazen ?) vuyt hen werck gebleven zyn/ laetende de gemeene aerbeyders hier desolaet sonder die in twerck gestelt ende van victuaille versorcht te hebben/ Ende daerop gedelibereert ende voorts gehoort zynde trapport van de tresoriers van de betalinghe aende voorss mrs. gedaen daerby genouchsaem bevonden wort by de zelve mrs. meer gelts ontfanghen dan verdient te zyne/ hebben die van W+R alvooren eenighe resolutie daerop te nemen goetgevonden dat men teghen saterdaghe tgeheele werck zal doen meten ende peylen om zekerl. geweten te worden watter gewrocht is/ Om alle tselve gedaen ende daeraff rapport ende zekerheyt gehoort zynde/ In saterdaghe weder vergadert ende alsdan voorder geresolveert te worden/ hoe mette voorss aennemers op werck gehandelt zal worden/
Op de req. by Willem Pietersz. inde zoutpanne gepresenteert is by W+R geresolveert om Geappostilleert te worden tnaervolgende zy gestelt in handen van Cristoffel Pietersz. cleermaecker ende Pieter Cornz. schoemaecker om op t Inhouden van desen te zeggen heurl. belanck dwelck zyl. gehouden zullen zyn te doene binnen drie daghen naer doverleveringhe ende presentatie van dess voor Hartman Michielsz Coster ende Jan van geldre schepenen die by desen gecomm. worden om van suppl. partye te(r) aenhoren ende taccorderen indien doenl(ick) is ende dese req. nytten aengesecht en bescheede over te ne (men?) ende by faulte van accorde rapport te doene ter naester vierschaere daeraen al waer de zaecke zal moeten dienen/ Om tselve gehoort voorts recht gedaen te worden/
Inspectie van de wacht + bewapening moet, zoals vroeger door de burgemeester geschieden.
Pachters willen "geduerende heurl. pacht" zeker spel by zekere Vlaminghen.
Op de Req. van Janis ... Treso(e)ny als pachter van de impost op de wynen ende Hans Nauwens als pachter van de Impost op de bieren gepresenteert daerby versocht wort consent om by zekere Vlaminghe zeker spel geduerende heurl. pacht gespeelt te mogen worden in t openbaere als tot dyen eynde tspel dat zyl. spelen souden overgegeven zynde om gevisiteert te worden/ Ende naerdyen tselve spel by Mr. Joos van Laere minister dess stadt gevisiteert ende daer in nyet anders dan behoorl(ick) bevonden en is mits daer in eenge woorden gecorrigeert zynde ende dat de voorss Vlaminghe onlancxz tot Domburch gespeelt hebben/ Soe is by W+R geresolveert ende geconsenteert dat de voorss Vlaminghe openbaerl(ick) zullen mogen spelen/ op zulcken daghe als by henl. oft de voorss pachters tot meeste voorderinghe ende proffite van heurl. pachte bequamelicxst geleyt ende geraempt zal worden/
Over de beroeping van een predikant
Op de propositie by de Burchmrs. gedaen beroerende de beroepinghe van eenen minister onlanck geschiet/ daer van de voorderinghe by der hant genomen is/ dient ende oock alreede daerinne wat gedaen is twelck tot gheenen goeden eijnde gecommen en is/ Ende daerop gedelibereert zynde wat gedaen dient tot goede voorderinghe ende effecte van de voorss beroepinghe ende dat nootel(ick) zy dat yemant van stadtsweghe gecomm. werde om beneffens de gecomm. van de kerckenraedt in hollt te reysen teynde ?? de voorss beroepinghe te helpen voorderen ende tot eenen goeden eijnde bringhe zoot mogel(ick) wesen zal/ Ordonn. voorts dat brieven van Commissie ende credentie gesceven ende de voorss gecomm. van stadtsweghe mede gegeven zal worden
zynde ten fyne voorss gecomm. ende wort gecomm. mits dess Pieter Symonsz raedt.
Weer over de delvinghe van de haven
De resolutie opt feyt van de mrs. van de aenneminghe van de delvinghe van de haven is gehouden in staete tot merghe vrouchs ten zes uren tegens wanneer vergaderinghe geleyt zal worden/
Op den XXVIIIen Meye 1595 Presentielijst zie hiervoor
Onregelmatigheden bij de "delvinghe van de nyeuwe haven"
Op de prop. by de Burchmrs gedaen beroerende daennemers van de delvinghe van de haven die nu eenen ommeganck gewrocht ende om hen betalinghe geinsisteert hebben/ Ende naerdyen de delvinghe by een lantmeter gepeylt/ ende daerby bevonden is de twee bestedinghe van oosten maer tderde paert wecx vuytgedolven te zyne ende de derde bestedinghe vyff oft bet ??/ Tenrespecte welcke bevonden is veel meer gelts ontfanghen dan verdient te zyne boven den ommeganck die alsnoch ten achteren is/ Soe zynde voorss aennemers daerop ten desen ontboden ende in collegie gecommen/ dewelcke affgevraecht zynde/ wat raedt zyl. wisten tot volmaeckinghe van heurl. wercke de welck daerop verclaert voor tbedonghe loon de voorgeroerde delvinghe nyet te connen doene/ versouckende daeromme verbeteringhge van loone/ daerop de aennemers geheescht hebben XX ponden gr. Vls van de roede boven XXIII ponde ende XX ponden by henl. van de roede respect. bedonghen/ Ende alzoe den zelven heesch onredel(ick) bevonden ende by de voorss aennemers verclaert is daerby te persisteren/ Soe hebben B.+Sch. voorss goetgevonden enz. dat men de voorgeroerde resterende delvinghe van de haven andermael tot laste van de voorss aennemers besteden zal in dysendaghe commende sachternoene ende dat men tselve voor de stadt aennemen zal om tot stadtscoste ende laste gemaect te worden/ behoudens de stadt haer actie tegen de voorss aennemers van tgundt de voorss delvinghe meerder besteet zal worden dan deerste reyse/ ordonn. voorts dat alle de gereetschappen van hout wagens ende anders van stadtsweghe geaenveert zal worden onder Inventaris als met stadtsgelt betaelt zynde/
Ende ten respecte van de aerbeyders is geordonn. dat men mette zelve aerbeyders zal handelen ende accorderen om in twerck te blyven tot welcken fijne mette voorss aebeyders tgundt zyl. aen gelde noch moeten hebben de betaelinghe daervan halff oft heel toegeseyt zal worden om gedaen te worden naer de volmaeckinghe van de wercke als wanneer die betalinghe geaden zal worden ter goeder trauwe/ Ende van den voordere aerbeyt by henl.ende andere voordere te doene zla alle veerthien daghe prompte betalinghe gedaen worden/ tzy met soetelinghe onderen tusschen off met gelde telcken veerthien daghen/ Ende totte voorgeroerde liquidatie zyn gecomm. mits dess beyde de Tres. ende Secrtaris mitsgaders Hartman Michielsz Jan van Geldre schepenen/Adriaen Cornelis de Jonghe ende Pieter Aelbrechtsz Raede die welc oock geauthoriseert worden om alls thant ende gereetschap in de haven wesende op te scryven ende te versorchendat se bewaert worden/ Ende naer voordere communicatie met Jan Pietersz als een van de aennemers gehouden is den zelven Jan Pietersz tot verbeteringhe toegeleyt thien ponden groten Vls van den roede boven de XXII ponden grooten Vls by hen bedonghe mits van de verschenen ommeganck ende alle toecommende ommeganghen telcken inhoudende ende blyvende behouden een derde part van de verbrochten gelde totte volmaeckinghe van de wercke/ als wanneer alle de ingehouden seffens betaelt zullen worden/ dies zal de voorss Jan Pieters noch vier roeden vierder meer tzeewaerts moeten vuytbringhen ende den dyck tzeewaerts breeder vuytstorten/ Alle dwelcke verstaen wort geaccordeert te zyne onvermindert ende sonderpreiudicie van de conditie ende besteck daerop deerste bestedinghe gedaen is ende oock onvermindert de borchtochte op de voorss Jan Pietersz./ Ende tot inhoudinghe van de voorss derde (part is geordonn. dat alle de aerbeyders met heurl. dachgelden alle daghe ende telck opgeteekent zullen worden
Op den laesten meye 1595 zie vorige presentielijst.
Conflict van Rhetorica met het stadsbestuur over het optreden van een gezelschap Vlamingen die door pachters gehuurd zijn om op te treden(zie hiervoor)
Op de req. van die van Rethorica is geresolveert om geappostilleert (van aantekening voorzien) te worden tnaervolgend/Burchmrs schepenen ende Raeden persisteren by hen consent aen de pachters om mette Vlaminghen te mogen spelen/ gegeven dwelck zyl. verclaeren geaden te hebben zonder vercortinghe oft preiudicie van de suppl. previlegie ende gerechticheyt in teecke van welcke consenteren dat de suppl.oock zullen mogen spelen ende daervan de voorbeurte hebben/ mits eerstdaechs tspel overleveren om gevisiteert te worden/
"Zwaricheyt m.b.t. twee bestedinghe t.b.v. de nieuwe haven.
Als de twee bestedinghe in de nyeuwe haven daervan aennemers zijn geweest Adriaen Schoetman ende Lennaert de Vries als ghisteren andermael besteet zijn daervan Brecht den Decker deen bestedinghe aengenomen heeft voor X ponden IX schell. VI groten de roede ende de reste van stadtsweghe aengenomen is/ ende dat daerop weder zwaericheyt gevallen als by Brecht voorss te goede coop aengenomen zynde daervan hen als ghisteren noch zyn beraet gegeven is tot vandaeghe/ soe hebben die van W+R ten desen goetgevonden metten voorss Brecht daerop te commen in comm./ den welcken ten desen met zijn consorten in collegie commende ende by hem geheescht wesende XVIII ponden van de roede daerop geboden is XVI ponden
Ende naer voordere woorden end wederwoorden daerop gevallenende de voorss Brecht daerop vertrocken zynde/ zyn beyde de burchmrs. ende Tres. gecomm. en mitsdesen ommetten voorss Brecht te accorderen/
Op den XXVIen Juny 1595 pnt zie presentielijst hiervoor.
Requeste van de dienaer van de Bailliu om vermeerderinghe van gaige.
Op de Req, van Merten Jansen dienaer van de Bailliu aen W+R gepresenteert/ om vermeerderinghe van gaige te hebben/ ende naerdijen van quader consequentie ? bevonden wort die gaige van dienaerschap te vermeerderen / soe is goet gevonden dat de voorss merten Jansz. voortaen als provoost van der wachte dienen zal/ ende dat hem ten respecte van dye alle maende betaelt zal worden thien schell. particul. boven zyn gaige XXX schell s maends/ Ingegaen met dese loopende maend/
Idem conflict Rhetorica
Op de Prop/ gedaen beroerende eenighe seditieuse propoosten die hy Aert Aelbrechtsen in presentie van de Bailliu ende eenighe ? daghen gesproecken heeft tot achterdeel van de Vlaminghen dien geresolveert is te moghe spelen/ Ende naerdyen de voorss Aert Aelbrechtsz. in collegie ontboden zynde alle de zelve propoosten ontkent in manieren zoe dess Bailliu die is seggende ? Soe is b W+R goetgevonden ende geresolveert dat myn heer den Bailliu op de voorss seditieuse propooste getuyghe beleeyden ende voorts den voorss Aert Aelbrechtsz proces mette eersten maecken zal/ interdicerende voorts den voorss Aert Aelbrechtsz in particulier oft generale eenghe diergel(icke) propoosten meer te houden oft yet voorder te contenteren op pene van voorder correctie/ zoe myn heeren in rade bevinden zullen/
Alzoe ter kennisse van W+R gecommen is dat die van Rethorica dess stadt hen nijet alleenl(ick) qualick gevouchen in tconsent by W+R gegeven aen eenighe Vlaminghen om hier openbaerl(ick) te moghen spelen/ maer genouchaem in tgenerale ende particuliere volgens die kennisse daervan wesende hen laeten ontvallen daertegen oppositie te willen doene oft deur yemant te laeten doene bye eenge indirecte middeleb/ Twelck zulcz te wege gebrocht ende geprattiseert zoude moghe worden al offt van die van de Tresorier nyet en soude commen/ daer nochtans deur de respective ende vele propoosten by die van Rethorica nu onlancx gehouden ende noch dagel(icks) houdende voor zeker gehouden zal worden/ dat indien den yet gebeurt tselve by die van rethorica zal commen ?/ Ende dat zulcx daer inne dient voorzien ende alle middelen verhoet waerdeure eenighe confusie zoude moghen commen/ Soe hebben die van W+R by desen bevolen ende belast enz. die voorss van retorica int generale ende aen een yeder int particuliere int voorgeroerde consent hen stille ende gerust te houden ende in quitinge van heurl. burgerl(icke) eedt henl. in alle gehoorsaemheyt te dragen ende leven gel(icke) goede burgers schuldich te doen interdicerende daeromme wel scherpel(ick) mits desen ten daghe vant voorgeroerde spelen van de Vlaminghen nyet te doene oft attenteren met woorden noch met wercken enz. enz. op pene van de verbeurte van de hoochste boete die aen eenyder van de gildebrs. particulierl(ick) geexecuteert zal worden / ende voorts op zulcke simile ende criminele correctie van der stadt tot laste van de gilde generael/ oft tot laste van de gildebrs. part, alsnaer gelegentheyt van de zaecke bevonden zal worden te behoren/ Tot welcken eynde eenyder by dese gewaerschout wort on zyn schande ende oneere te verhoeden/ zoe veel mogel(ick) zy ende voorts te gedeynken op den eedt van gehoorsaemheyt die eenider gedaen heeft/ in conformiteyt ende quitinghe van welck nyemandt geoorloft is tegen W+R consequentel(ick) tegen .... ? ende wederstaen oft tegen te zeggen in tgenerale noch particuliere in eenige manieren daeraff eenygel(ick) hem by desen .... vermaent houde/ ende verzekert zyn dat alletgene tegens tvoorgeroerde consent alle die van de gilderbrs. int generale ende partic. gedaen gesproecken ende vermeten is/daervan alreede onder tcollegie eenige zekerheyt ende kennisse gecommen is ende voorts tgundt daertegen noch gedaen ende geattendeert zoude mogen worden dess nyet verhoept oft verwacht en wort eene genouchsaeme rebellie is ende wesen zal daertoe strydende jeghen dauthoriteyt van W+R voorss die van weghe zyn Excie ende die Gravelicheyt van Zeellt tot Regeeringhe van de stadt ende consequentel(ick) tot advoyeringhe oft desadvoyeringhe van alle voorvallende zaecken gestelt ende geauthoriseert zyn ende die oock volgens dien de voorss van rethorica altyts in alle redel(icke) ende mogel(icke) zaecken gefavoriseert ende gemainteneert hebben ende noch daere toe genegen zyn behoudens heurlieder behoorl(icke) obiendientie(obedientie) die zyl. by eede schuldich ende verplicht zyn interdicerende voorts op gel(icke) pene ende correctie als boven den overdeken van tgilde ter cause van tvoorgeroerde consent ende tgundt daer vuyt gevolcht is ende noch volgen zal nyet meer te iniureren oft molesteren met woorden of met wercke in eenige manieren houdende voor zeker dat tgundt tegen den overdeken van tgilde # geschiet oft geattenteert wort tselve tegen tgeheele collegie van Wette ende Raedt gedaen ende gestraft zal worden in aldre manieren ofte teghen tgeheele collegie gedaen waere datum .....
Over de pacht m.b.t de wintmolen.
Op de Req. van Jacob Cornelisz. molenaer tegenwoodighe pachter van der wintmolen dess stadt zyn beyde de Tresoriers mette Burchmrs. gecomm. om mette suppl. te commen in comm. ende onderhandelinghe oft accorde tzy dan tot verminderinghe van de pacht redelicker wyse oft tot wederverhuiringhe van de voorss wintmolen teghens texpireren van tloopende quartier Jaers/ zulcx als tbeste daervan zal willen vallen/
Problemen over tvercoopen van bisschuijt op maerctdaghe door eenighe Hollanders
Op de prop. by de burchmrs. gedaen beroerende tvercoopen van tbisschuijt op de maerctdaghe daerby by eenighe Hollanders onlancx eenighe vercoopinghe oft verthieringhe ? gedaen is/ Ende daerop verstaen zynde doppositie daer teghen gevallen zoe van tbackersgilde als andersins / Ende op alles ende insunderheyt opt meeste voordeel ende proffyt van der gemeente behoorl(ick) gelet zynde/hebben die van W+R dess stadt Arnemuyden geordonneert enz. mitsdesen dat voortaen tvoorgeroerde bisschuyt binnen dess stadt opde marctdaeghe vercocht zal mgen op de marct by alle de ghene die tselve van Hollt. oft van elders als haer eygen goet hier aenbringhen ende daermede ter marct begheeren te staen met verstande dat se op de voorss marctdaeghen den geheelen dach zullen moghe voorstaen ende vercoopen/ Ende alzoe verstaen wort dat eenighe voorcoopers oft winckeliers dess stadt hen onderstaen tzelve bisschuijt alhier van de gene diet bringhen op te coopen ende dan wederom onder de burgerie weder ten diersten vuyt te pennewaerden ende dat daer in oock dient voorzien/ Soe is by W+R voorss dienaengaende alle voorcoop verboden in conformiteyt by tvoorbot daervan wesende ende voorts geordon, enz. dat gheene winckeliers oft andres. eenich bisschuijt binnen dess stadt op de marctdaechen zullen mogen vercoopen dat alhier in Zeellt. oft elders opgecocht is van de gene diet hier bringhen/ dan dat zyl. wel zullen mogen vercoopen tbisscuyt dat zyl. zelfss in hollt oft elders van de gene diet backen gecocht oft zelver hebben doen backen/
Vrydom der wachte voor Jacob Paridaen
Op de Req. van Jacob Paridaen is den zelven ten respecte zyns ouderdoms ende sekere gesteltenisse vergunt vrydom der wachte/ ordonnerende den wachtmr. hem vuyt der rolle(lijst van wachten) te doene zonder swaericheyt(bezwaar)
Op de Prop. beroerende derve van Catwou(Cannoy) ?? op toosteynde daervan ten desen by Merten Adriaensz. voor zyn broeder verzouck gedaen is om te coopen ende daerop gelet zynde hebben die van W+R goetgevonden dezelve erve vercocht te worden zynder derhalven de tres. mits desen gecomm. om mette voorss. Merten Adriaensz te commen in handelinghe ende accorde.
Opt versouck by Jan Heyndricxsz is by W+R den tresoriers last gegeven om derve eerst ? aff te steken dat de stadt derve soude mogen ende alsdan daeraff te doene om geordonnert te worden/
Op den IXen Augusti 1595 pnt beyde de burchmrs. Steven de Ruijter/ Jan Heyndricxz Jan de leeu Hartman Michielsz Coster/ Jan van Geldre schepenen Pieter Symonsz Claes Aelbrechtsz Pieter Aelbrechtsz.van der Graft/ Pieter Bonte Raeden/
Req. van deken en beleders van tschippersgilde en andere "poincten" van o.a. de ordonnantie.
Op de req. by deken ende beleeders vant schippersgilde gepresenteert versouckende onder andere eenen nyeuwe overdeken in plaetse van Steven de Ruijter tegenwoordige overdeken om redenen in dezelve req. geroert/ Ende naerdye eertyts vermaent is geweest dat men alle de overdekenen? van de gilden alle jaere behoorde te vermaecken ende vernyeuwe te meer datter veelle overlange versocht ende geinsisteert hebben/ en van hen overdekenschap verlaeten ten beste soe hebben die van W+R goetgevonden ende geres./ dat men ter naester vergaderingh alle de overdekens van alle de gilden vernijeuwen ende vermaecken zal/ Ende om yemant vuyt W+R presnt te wesen in plaetse van de overdeken in de toecommende verkiesinghe van eenen nyeuwe deken van tvoorss gilde is den Burchmr. Claes Zael gecomm. ende mitsdesen om in de voorss. verkiesinghe van eenen nyeuwe deken te wesen ende aldaer de plaetse van de verdeken te representeren/
Opt tweede punct van de voorss Req. zyn by W+R gecomm. mitsdesem Hartman Michielsz Coster schepen ende Claes Aelbrechtsz Raedt beneffens den secretaris om mette suppl. te commen in comm. ende by gescrifte te stellen de redenen ende middelen die van Middelburch voor te houden nopende dordre die gestelt dient te worden op tdoen van de rekeninghe ? vant voorss gilde ende van tgilde van Middelburch// oock daermede ............ ?
Om alle tselve gedaen wesende van hen wedervaeren rapport te doene / ende alsdan soot noot wort vooder daerop geresolveert te worden/
Opt derde poinct van de voorss req. om resolutie te hebben op heurl. req. overlange gepresenteert res. ende ordonn. oft appostille te hebben/ zyn by W+R gecomm. mitsdesen Hartman Michielsz Coster schepen ende Claes Aelbrechtsz Raedt om met de suppl. op alle darticulen van heurl. req. te commen in comm. ende alles op redelicheyt te vraghen zo naer mogel. wesen zal ende vam alls rapport te doene/ Om tselve gedaen voorts geordonn. te worden naer behooren/
Requeste van Rhetorica
Op de Req. van die van Rhetorica is geres. ende daerop geappostilleert (daarbij aangetekend) te worden tnaervolgende
Alvooren eenich consent opt spelen by desen versocht te gheven hebben beide schepenen voorn. geord. dat de supplianten eerstdaechs overgeven zullen by naeme ende teonaeme alle die gildebrs. die in de confrerie van Rhetorica zyn/ Om tselve gedaen op heurl. versouck ende voorts op eenighe onbehoolicheden ende desordre die myn heeren verstaen onder den gide te wesen ordre gestelt te worden als naer behooren/
Op de Req. by Jacob Jansz. schipper is geres. dat de suppl.hem zal addresseren aende Tres. dess stadt om op zyn versouck met henl. te commen in comm. ende onderhandelinghe/ Om tselve gedaen van als rapport gedaen ende als dan gedisponeert te worden naer behooren/
Inventarisatie van "alle tgeschut ale tcruyt ende andere munitie.
Jan van Geldre schepen Claes Aelbrechtsz. Pieter Aelbrechtsz. Raedt zyn by B+ S ende Raeden om metten eersten alle tgeschut van der stadt op te scryven ende by Inneventara(i)s(Inventaris) te stellen mitsgaders opt te teeckenen alle tcruyt scherp ende andere munitie van de stadt wesende eensamentl(ick) regardt te nemen hoe tstadts ende vremde schippers cruyt bewaert wort ende van als ter naesten vergaderinghe rapport te doene/ Om tselve gehoort op Claes Jansz. Constapels* requeste gelet ende geordonn. ende voorts tot versekertheyt van de stadt in als voorzien te worden naer behooren/
*constap(b)el: officier of onderofficier aan wie de zorg voor het geschut en de munitie is opgedragen.
Op den XVen Augusti pnt. Claes Zael doude Bouwen Jansz. Burchmrs. Steven de Ruyter Jan Heyndricxz. Jan de Leeu Hartman Michielsz. Coster/ Merten Adriaenz. Jan van Geldre schepenen Heyndrick Adriaensz. Pieter Symonsz. Claes Aelbrechtsz Adriaen Cornelisz. de Jonghe Jan Adriaensz. van der Bye Pieter Al- brechtsz ende Pieter Bonte Raeden/
Alkmaar doet een beroep op Ds. Joos van Laere
Burchmrs. ende Schepenen ende Raeden der Stadt Arnemuyden in Zeelt gehoort hebbende die proposities van deersaeme Doedt Jansz. Medemblick burchmr. der stade van Alcmaer ende Jacob Jansz. van Houthuin als ouderlinghe van de gemeente aldaer van weghen Burchmrs. schepenen ende Raeden mitsgaders van die vanden Kerckenraedt der zelven stede van Alcmaer voor henl. gedaen/ Tendeerende ten fine consent gedraghen soude worden tot vertreck van Mr. Joos van Laere dienaer des Goddel(icken) Woorts binnen dess stadt naer Alcmaer voorss volgens die beroupinghe by de voorss Kerckenraedt van Alcmaer op hem gedaen den VII Augusti laestleden/ Ende daerop gelet zynde naer behooren mitsgaders gezien daertoe van beroupinghe ende conditien van dyen daerop die voorss Mr Joos alhier over thien Jaeren aengenomen is/ hebben voor resolutiie ende andtwoorde verclaert enz. mitsdesen dat de voorss Mr. Joos de voorgeroerde beroupinghe alhier over thien jaeren op hem gedaen aengenomen heeft onder zekere conditie ende limitatie merckel(ick) dat hy gheene andre beroupinghe en soude mogen aennemen dan soe wanneer de gemeente van Antwerpen hebbende vrye exercitie van de gereformeerde religie hem soude willen beroupen/ Ende dat zyl. overzulcx in conformiteyt van de zelve conditie totte vertreck van de voorss Mr. Joos nyet en connen verstaen oft eenicsins billighen/ Temeer dat zyl.versekert zyn mettet vertreck van de zelven Mr. Joos van groete ontstichtinghe jae scheuringhe onder de gemeente van dese stadt/ dwelck zyl. achten van veel meerder schande ende achterdeels voor de Kercke Gods te souden wesen dan de voorss Mr. Joos tot Alcmaer voorss stichtinghe zoude connen bringhen/ Boven welcken vertrauwen Burchmrs. Schepenen ende Raeden Kerckenraedt van dese stadt van desen daghe breder redenen verstaen zullen hebben waerom zyl. ende oock de zelve Kerckenraedt tversoeck van de voorss Mr Joos met goeder conscientie nyet en connenoft vermoghe toe te staen/ dwelck by desen in tvriendelick versocht wort dat de voorss gecommiteerde geleive zal intgoede aff te nemen ende van voorder versouck te willen desisteren en met eenen versekert te wesen dat Burchmrs schepenen ende Raeden voorn. tallen tyden geerne bereyt zulllen zyn om myn heeren van Alcmaer in tgenerael;e ende particuliere in alle andere zaecken te gelieven daer zyl. versocht zoude moghe worden/ mitsgaders oock alle tzelve met alle behoorl recommandatie aende voorss heeren van Alcmaer te willen aendienen ende rapporteren // Actum ......
Ds. Joos van Laere wil wel gehoor geven aan het beroep maar heeft zich verplicht bij zijn komst in Arnemuiden alleen een beroep naar Antwerpen in overweging te mogen nemen.
Op de prop. by de Burchmrs. gedaen beroerende den persoone van Mr. Joos van Laere/ die van desen daeghe in den kerckenraedt zeker verthooch heeft gedaen gelegentheyt van zynen persoone ende familie vv? alles tenderende ende genouchsaem medebringhende zyn intentie ende meeninghe die hy schynt te hebben om de beroupinghe van die van Alcmaer gedaen aen te nemen ende daerop gedelibereert zynde naer behooren/ hebben die van W+R gecomm. enz. mitsdesen beyde de Burchmrs. en beyde de Tres. beneffens den secrtaris om metten voorss Mr. Joos te commen in comm. ende hem in zyn verthooch ende beclachte aenhooren ende daerop te raemen handelen ende resolveren de beste ende bequaemste middelen daermede de voorss Mr. Joos in zyn belanck ende gelegentheyt gehlpen ende te gemoete zoude moghen gecommen worden/
Over Rhetorica
Den Burchmr. Bouwen Jansz ende den secretaris mitsgaders Pieter Aelbrechtsz. als overdeken van die van Rethorica zyn by W+R gecomm. ende mitsdesen om alle de gildebrs. van de voorss rethorica eerstdaechs op de camere te doen vergaderen ende henl. zekere zaecke voor te draghen zoe van ongehoorsaemheyt van henl. oft eenighe van henl. onlancx tegen de magistraet bewesen/ als anderssins ende voorts alle desordre onder henl. wesende te ondersoucken ende daerinne te remedieren / ende voorts alles met henl. te doene ende oock te bevelen dat tot redres van alle desordren ende tot onderhoudinghe van goede ordre onder den gilde merckel. tot conservatie van dauthoriteyt van de stadt zal dienen gedaen te worden/
Dies zullen de voorss gecomm. van hen wedervaren ende gebesoingeerde gehouden zyn terstont eapport te doene om tselve gehoort op tversouck van spelen ordre gestelt te worden naer behooren/
Op de Req. van Steven de Ruyter is by W+R geconsenteert ende toegelaeten dat hy over de jaere 94 ende voorts alle Jaere zoe langhe hy leven zal/ telcken een ocxhooft wyns zal mogen opdoen op burgerl(ick) excys Reserverende voorts zyn voorder versouck totte naeste vergaderinghe van W+R als wanneer opt vermaecken van doverdekenschappen gedisponeert zal worden/ om alsdan daerop te letten naer behooren/
Op den XIen Septembris 1595 zie presentielijst
De dam "in de nyeuwe haven zal vuytgenomen worden"
Op de Prop. gedaen beroerende den dam in de nyeuwe haven die tot gebruyck van de zelve nyeuwe haven metten eersten dient vuyt genomen. ende daerop gedelib. zynde id by W+R Res. dat de voorss dam metten eersten teenemaele vuytgenomen zal worden tzy by middel van karren oft anderss/ ende tot effecte van dyen is geresolveert dat men de karren van de lantsaeten in Nyeuwerkercke wonende/ ende die int wagenaersgilde zyn daer toe zal gebruycken met dyen verstande dat zoe wie van de lantsaten van Nyeuwerkercke oft van binnen dess stadt in tgilde wesende in gebreecke zullen zyn van te commen datmen tot huerl. laste ende coste andere karren zal hueren ende zal die buyten Nyeuwerkercke wonende ende int tgilde wesende onwillich zyn ende nyet en commen dat die vuyt tvoorss gilde geroyeertzullen worden zonder daer in wederontfanghe te moghe worden zonder toelatinghe van W+R/
Op den VIen Octobris 1595 zie presentie lijst hiervoor.
Logies gezocht voor de vrouwen en kinderen van de compagnie van Capiteyn Dehaene.
Op de Prop. beroerende den brieff van die by Raede daerby gelast wort de vrouwen kinderen ende bagaige van (de compagnie van) Capiteyn Dehaene ? binne dess stadt te ontfanghen ende van logijse te accommoderen/ Ende daerop gehoort trapport van den Bailliu Bu ende van de secretaris als ghisteren ter oorsaecke van dyen aende voorn. van den Raede geweest hebbende is naer voorgaende deliberatie goet gevonden datmen soe veel Camer huiren zal alss tot berchinghe van de vrouwen van doene wezen zullen/ Soe goede coop als men eenichsins zal connen ende dat men daerinne zal doen gaen twee drie oft vier vrouwen naer gelegentheyt van cammers tot effecte van welcke gecomm. zyn ende worden enz mits desen Jan de Leeu ende Hartman Michielsz Coster/ Item is voorts geres. dat men de req. aende voorss Rade gepresenteer om huijskens tot logieringhe der soldaten te hebben eerstdaechs tot expeditie zal vervolgen ende tot eenen oft tot andren eynde bringhe/
Op den XIIIIen Octobris 1595 zie presentielijst hiervoor
Over Ds. Joos van Laere
Op de Prop. +Rapport van Burchmrs+Tres.+Secretaris aen collegie van W+R van heurl wedervaeren met Mr. Joos van Laere in volcommynghe van heurl. Commissie van dat den XVen Augusti laestleden zyn de voorss Burchmrs Tres. +Secretaris by tvoorss. collegie gecomm. enz. mitsdesen om metten voorss Mr, Joos andermael te commen in comm ende zyne gelegentheyt te onderstaen zoe veel mogel. zy ende voorts te ramen +Res. ende die beste ende bequaemste middle daer mede de voorss Mr. Joos in zyn belanck ende gelegentheyt geholpen ende tegemoete gecommen zoude mogen worden ende daerinne te resolveren naer des voorss Mr. Joos gelegentheyt/ ende oock naer gelegentheyt ende de middelen van de stadt/
Zware financiele schulden o.a. wegens de nieuwe haven, de sluis en de houwer.
Alzoe dese stadt Arnemuyden mette delvinghe van de nyeuwe haven mette gevolge van dyn als mette maeckinge van de houwer sluys ende diergel. mitsgaders tgundt noch totte persectie(perceptie ?) van alle dyen zal dienen gemaeckt te worden zoe grotel(icks) belast is mette opnemynghe van veele verscheijden penn. die op interset gelicht ende noch loopende zyn boven noch groote ende merckel(icke0 somme van penn. die van te vooren tot behouve van de stadt ende van de Kercke op intersest ende rente gelicht ende noch loopende zyn al volgende die noticie ende specificatie van beyde Tres. gehouden dat alle tselve ende merckel(ick) den stadt ende Incommen van der stadt wel ingesien wesende meer dan tyt ende noodich is daerinne voorsien te worden zoe om de stadt vuyt haere noodt ende tachticheyt(achterstand/achterstalligheid) te helpen als ooc om alle de magistraeten nu dienende oft gedient hebbende in tgenerale ende part. te ontlasten van de part. verbanden die zyl. voor de stadt gedaen hebben/ Daeromme zoe eyst(ist) dat B+S+R dess stadt collegialiter vergadert zynde om daer in ordre te stellen express. geres. ende geconcludeert hebben enz. mitdesen dat men voor de toecomm. tyt gheene notabele nyeuwe wercke meer en zal aen grypen daermede men de stadt in voordere belastinghe ende tachterheyt soude bringhe ende dat men ten regarde van de tegenwoordige last ende van alle de voorgaende opgelichte penn. soude bringhen ende dat ten regarde van de tegenwoordige last ende van alle de voorgaende opgelichte penn. daermede de stadt nu belast is by alle middelen te behouden om de zelve stadt in haer gewoonl. ende noodighe wercke ende expiratien gevoordert te worden soe hebben B+S+R voorn. om tot afflossinghe geraempt ende gedestineert enz. mits desen de naervolgende stadtsmiddelen als te weten de nyeuwe Impositie van de stadt op wyn ende bier/ Item den wyn excys ziende alle der Kercken Incommen ende voorts alle t Incommen van den havengelde/ met expressen Intentie ende verstande dat alle dezelve middelen tot gheene andere zaecken ende zullen moghen geemployeert oft vuytgegeven worden/ Dan tot afflegginghe(aflossing)/ Op pene van de Tres. nu wesende oft naermaels commende in rekeninghe nyet te zullen valideren alle tgene zyl. anderss daermede betaelt zullen hebben/ Tot effecte van welcke voorts geordonn. is mits dess dat de voorss Tres. alle drie maenden pertinente staet maecken ende overleveren zullen aende Burchmrs. van tgene van de voorss middlen ...... zouden mogen wesen om telcken drie maenden ordre gestelt te worden wat penn. voor eerst daer mede affgeleyt zullen worden/ doch alzoe de middlen van den loopende Jaere meer dan genouch bezwaert zyn zoe is geres. dat men van de voorgeroerde gedestineerde middele tot afflegginghe(aflossing) der penn. eerst zal beginnen ammers ?? ende vergaderinghe te doene metten eersten february tses entnegentich commende om alsdan van drie maenden tot drie maenden staet te maecken ende mette vergaderde penn. afflegginghe te doene zoe veel mogel(ick) wesen zal/ houdende voorss alle tresternde Incommen van de stadt tot vervallinghe van de ordinarisse stadtsgaigen ende andre nootelicheden van turffhout rys ende diergel./ Item alle dwelcke geresolveert is een oft meer acten gemaect ende den Tres, nu wesende oft naermaels commende gelevert te worden om hen daernaer te regulieren ende gheen Ignorantie te mogen pretenderen/
Grote achterstand van inning van twee dubbele honderste penn.over 1593 en 1594.enz.
Alzoe de gemeene burgerie dess stadt over heurl. huysen noch ten achteren zyn twee dobbele honderste penn. de annus*(over de jaren) drie entnegentich ende vierentnegentich die noch nyet gecollecteert en zyn boven de verachterheyt(achterstalligheid) van vyff andre dobbele C ste penn.die alsnoch ongecollecteert ende totte fortifficatie vergunt ende gedestineert zyn behalven noch eenge restanten van twee dobbele C ste penn. die anno 91 ende 92 ende dat noodich zy de collecte daervan gedaen te worden/ om de burgerie in gheen meerder verachterheyt te laeten vervallen/ Soe is by W+R gres. dat men de collecte van de voorgeroerde twee C ste penn. de anno(er staat de annus =meervoud)93 ende 94 metten eersten zal doen ende voorderen sonder eenige convenientie (schikking) ende met reale ende private executie daertoe staende ende voorts gelast de gecomm. ter collecte can de C ste penn, de annis 91 ende 92 alle heurl. restanten te innen ende daernaer slot van rek. te maecken/ Ende tot inninghe van de voorss. penn.de annus(anno) 93 ende 94 zyn gecomm. te worden gecomm. mitsdesen de ghene die totte collecte van de voorgeroerde C ste penn. de annus(anno) 91 ende 92 gecomm. namentl(ick) Steven de Ruyter Pieter Symonsz. Claes Aelbrechtsz Jan Vollaert Hartman Michielsz. Coster ende den secretaris ende tot heurl. assistentie zyn gevoucht ende gecomm. Jan de leeu ende Pietert Aelbrechtsz met laste om eerstdaechs te procederen ende verstaene tot volcommynghe van heurl. commissie/ Doch alzoot te zwaer vallen zal de voorss twee Cste penn. vuyt de burgerie te collecteren/ soe is goet gevonden ende reres. dat men den eenen honderste penn. de annus (anno) 93 zal laeten recontreren jegens de leeninghe van de havengelde # ende zulcx quitancie ge....? van zelven C ste penn mits ondernemende in betalinghe de billetten van de leeninghe van de voorss havengelkde oft ten minsten quitanccie daervan voor de gene die heur billetten verloren zullen hebben/
Misverstanden ende "disordre" m.b.t.de rek. van de schipppersgilden van Arnemuiden en Middelburg
Alzoe nu in treyn gebrocht is dat de rek.van tschippersgilde dess stadt tot Middelburch jaerl. gedaen wort beneffens de rek. van tschippersgilde aldaer daer in men gehoopt hadde datter eenighe ordre gestelt zoude hebben connen geworden ende dat in de vergaderinghe van die gecomm. van de stadt met deken ende beleeders vant voorss schippersgilde gehouden by de zelve deken ende beleeders goet gevonden is daervan nyet meer te vermaenen oft aen die van Middelb.yet te veropperen als zeker wesende dat daeraff nyet en zoude vallen maer eerder misverstant tusschen de voorss twee gilden zoude causeren/ Soe hebben die van W+R goetgevonden ende geresolveert datmen die zaecke zal passeren ende de voorss twee gilden laeten in de vrede eenicheyt ende correspondentie daer zy tegenwoordel(ick) in zyn/
Doch om by tdoen vande voorss rekeninghe gheen preiudicie voor de voorss stadt in tyden ende wylen gerekent te moghen worden ende dat alevenwel dauthoriteyt van de stadt over tvoorss geresolveert dat de voorss deken ende beleeders alle Jaere der gilde reken. alhier gehouden zullen zyn te doene in presentie van de gecomm. van W_+R die daervoor gecomm. zullen worden zynde daeromme ter auditie (de rekening werd luid voorgelezen) van de aenstaende rek. gecomm. Hartman Michielsz. Coster schepen ende Claes Aelbrechtsz. Raedt beneffens den secretaris/
Om dezelve Rek. gedaen ende gesloten wesende daermede gedaen oft tot Middelb. gegaen te worden zoe als de voorss deken ende beleeders tot onderhoudt van alle goede vrientschap eenicheyt ende correspondentoe mette die van Middelb. zullen meenen wel te doene/
Daervan men alhier sal ignoreren ende mette selve ignorantie in tyden ende wylen soot noodt wesen defentie den zal naer behooren//
Requeste van deken ende beleeders vant schippersgilde
Op de Req. van deken ende beleeders vant schippersgilde deser stadt gepresenteert consisterende in veele verscheyden poincten zyn andermael by W+_R gecomm. enz. mitsdess Hartman Michielsz. Coster schepen ende Claes Aelbrechtsz. Raedt beneffens den secretaris om mette voorss deken ende beleeders te commen andermael in comm. op eenighe poincte ende zwaericheden in collegie gevallen ende naer de zelve comm. alle de zelve articuli te stellen ende resolveren zulcx als henl. dunct dat die in redelicheyt behooren te wesen ende alle tselve ter eerster vergaderinghe over te bringhen om gadvoyeert ende geauthoriseert ende daervan behoorl. acte ofte bescheedt gemaect te moghen worden/
Op de Req. van Lenaert de Vreese is by W+R etc geconsenteert ende geordonn. dat de twee ponden XII schell. IIIIgroten die de voorss Lenaert van bier noch ten achteren is by de Tres. betaelt ende in rekeninghe geleden zullen worden ende wort tvoorder versouck by desen affgeslaghen/
Loijs Baston o.a. contreleurder > verhoging van gaige
Op de Req. van Loijss Baston gepresenteert om vermeerderinghe van gaige ten respecte van zyn officie van contreleurderschap ende de bezwaringhe van dienst daerop gevolcht is den zelven in plaetse van de XII ponden X schell. by hem tot noch toe genoten jaerlicx genieten zal hondert guldens ingaende mette loopende halven jaere daervan de Tres. voortaen de betalinghe zulen doen zonder zwaricheyt//
Op de Req. by Jan Slu(i)mer gepresenteert is hem by provisie geconsenteert achter zynen huyse eenen openinghe van een deure te maeke mets expresse belastinghe van de zelve deure terstont naer topgaen van de wachte geduerende den geheelen nacht tottet affgaen van de zelve wachte gesloten te moeten houden/ oppenen zoe die teenighe van de voorss tyde open bevonden oft daerdeure eenighe ongeregeltheyt oft ongemack gevoelt oft gespeurt wort van feytel(ick) geslotem te moetem houden zonder eenige openinghe meer te mogen hebben oft genieten//
Op de Req. van Pr. de Wachter ende Boudewyn Franck gepresenteert is geres. tnaervolgende / zy gestelt in handen van de Wachtmr. den welcken by desen gelast wort de suppl. ende alle heurl. consorten met naeme ende toenaeme scriftel(ick) over te bringhen met specificatie ende verclaeringhe, wat eenyder totte wachte is contribuerende/ Om alle tselve gezien op de voorss Req. gedisponeert te worden naer behooren/
Over de stove/gevancknisse
Op de Req. van den cipier zyn beyde de tres. gecomm. om inder stove oft gevancknisse visitatie te doenen ende bezien watter metten minsten coste zoude dienen gemaect te worden ende van alss rapport te doenen ende tselve gehoort voorts geordonn. te worden naer behooren//
Op de Prop. van de Bailliu gedaen beroerende de schade by hem ende zyne pachter geleden int besteden van zyn stucxken lants aende cingel enden oostdyc gelegen ende mettet delven van de nyeuwe haven verstort(verloren gegaan) zynde / Ende daerop gedelibereert zynde zyn beyde de burchmrs. ende Tres, gecomm. om mette voorss Bailliu te commen in comm. ende onderhandelinghe ende accorde om stucxken lant aen de stadt te cryghen op zulcke redelicheyt als men best zal commen accorderen//
Op den Xen Novembris 1595 pnt : zie vorige presentielijst.
Houdinghe van goede wachte
HIERONDER WORDEN EEN GROOT AANTAL SCHEEPSTYPEN GENOEMD DIE IN VERBAND MET DE VEILIGHEID ZICH MOETEN LATEN REGISTEREN ALS ZIJ GAAN AANLEGGEN IN ARNEMUIDEN.
Op de Prop. by de Burchmrs. gedaen beroerende den brieff van de heeren Staten van Zeelt daerby vermaent ende gewaerschouwt wort totte houdinghe van goede wachte om de surprinsten(verraderlijke overvallen) ende verraderien des gemeene lants viants te beletten zoe veel mogel(ick) zzzy/ Ende daerop gedelib. zynde is by W+R geres. datmen dordonn. op de wachte voormaelen gemaect ende verscheydel(ick) gepubliceert voortaenstrictel(ick) zal doen onderhouden/ende daeraff nyeuwe publicatie doen volgens tvoorwerp darvan gedaen dwelck ten desen gelesen zynde by W+R geres. ende gearrest. is mitsdess/ Daertoe voorts tot goede verzekeringhe van de stadt geres. enz. dat voortaen gheene schepen tzy hueden cravelen oft ander smackzeylen zoe van de burgers schippers oft ander vremde die vuyter zee commen indifferentelick van wat plaetsen dattet zy/ aende hooffden oft inde nyeuwe haven dess stadt en zullen moghen aencommende oft aenleggen voor alvooren die schippers daervan hen aende Bailliu ende Burchmrs. dess stdt oft aen een van henl. in persoone gepresenteert ende openinghe van heurl. reys(t)e (register?) van waer zy commen ende wat zy bringhen rechtveerdel(ick) gedaen zullen hebben/ al waernaer eerst zyl. met hen schepe met opene dennen aende hoofden oft in de nyeuwe haven zullen mogen commende vast maecken naer behooren/
Op de boete van thien schell. grooten Vls by eeydere contrarie doende telcke te verbeuren ende voorts by zulcke andere criminele oft arbitraire correctie als naer gelegentheyt van de zaecke bevonden zal worden te behooren/
Ende ten respecte van de voorss. brieff van de Staten is goet gevonden ende geres. dat men noch eennerell ??(evenwel ??) aende Staten oft Rade van de Staten zal gaen ende de sobere gesteltenisse van de fortificatie te kennen geven/ ende met eenen te verthoionen de cleyne middelen van de stadt ende groote belastingh der zelver waerdeure de nootelicke defentie van der stadt tot stadts coste alleene nyet en can vervallen worden met waerschouwinghe dat zoe verre dese stadt wat overcompt tzelve oft ten minste tgemeen interst ende achterdeel van de landen henl. wyet en zal connengeweten worden daeur dyenzyl. vervolch ende groote sollicitatien tot grote expressive cost van de stadt gedaen hebben om assistentie tot redres van de voorss fortifficatie te hebben ende nyet en hebbben connen verwercken / dan genouchsaem zullen zyn henl. te behelpen mette middelen by de Raedt wesnede dwelck off zoe haest nyet te weghe gebrocht en conde worden ende datter middeler tyt eenich ongeluck oft overval geschiede die van W+R protesteren dat henl/ nyet te wyten en zal zyn als boven//
Ledighe erven buyten sdyckx zeewaerts gelegen: gevaar van "afspoelen"
Op de Prop. ende vermaninghe wederom gedaen beroerende de ledigen erven (v)buyten dess stadt herwaerts van de keeten buyten sdyckx zeewaerts gelegen die tot oock schynlicke kennisse van ee ijegel(ick) zulcx van aerde affspoelen dat den dijck zeer corts den last van tzeewaeter zal moeten draghen ten zy daarinne zeer haestich worde voorzien/ ten respecte van welcke op den XIXen Octobris 93 gel(icke) propositie in collegie van W+R gedaen ende by tselve collegie als doen geresolveert is dat alle deijgenaers van de zelve erven by vuytstellinghe van caerten gedachvaert zouden worden om de zelve erven binnen als doen zes weken naestcommende te aenveerden beneficieren ende versekeren op pene van by gebreecke van dijn van stadtsweghe geaenveert gebeneficieert vercocht oft daermede den oorboor gedaen te worden/ Ende naerdyen de voorss resolutie ten desen voorgelesenende oock kennisse gedaen is dat de voorgeroerde dachvaerdinghe van vuijtstellinghe van caerten geshiet ende ter behoorl(icke) plaetsen vuytgestaen heeft zonder eenighen voorderinghe meer gedaen oft naegevocht te zyne als tselve verzwympt (verzuimd) zynde/ Ende daerop gedelib. mitsgadres geconsidereert zynde dat dezelve erven/ ende anderss. als tot verhoedinghe van de schade van de eygenaers van eeige erven die dezelve heurl. erven daer desolatie ende abandonneringhe van deandere naestliggende erven moeten laeten vergaen ende mede affspoelen/ hebben die van W+R van nyeuws ende ex super abundantie(exuberantie) geordonneert mitsdesen dat alle de voorss. eygenaers van de voorss. erven andermael by vuytstellinghe van caerten ende verdachvaert zullen worden tot aenveerdinghe beneficieringhe van zelve heurl. erven binnen veerthien daeghe naer den XIIen Novembris XVcvyventnebentich commende op pene dat by gebreecke van dyen naer de voorss veerthien daeghe de voorss erven van stadtsweghe gheaenveert gebeneficieert vercocht oft daervan gedisponeert zal worden naer behooren/
Daertoe mitsdesen laste gegeven wort de voorss XIIII daghen voorss te procederen ende aen W+R daewraff rapport te doene omby de zelve daer in voorzien ende geordonneert te worden als naer behooren/ dies wort noch geordonn. exsuperabundantie(exuberantie) dat alle eyg. van de voorss erven die noch te becommen zyn boven de vuytstellinghe van caerten in persoone gewaerschouyt ende gedachvaert zullen worden by de stadtboden die van heurl. dachvaerdinghe ende andtwoorde daerop ontfanghen scriftel rapport doen zullen om tzelve gezien oock daernaer geordonneert te mogen worden/
Andries Claysz. opvolger van Antheunis Barizeel als stadtsarbeyder.
Op de verscheyden req. aen W+R gepres. by Victor Middernacht Joost Andriesz. Marinus de Coster/ Andries Claysz. om tot stadtsarbeyder in plaetse van Antheunis Barizeel gerecommandeert ende aengenomen te worden/ hebben die van W+R tot stadtsarbeyder aengenomen ende verkoren enz. mits dese den voorss Andries Claysz. onder zulcke artic. ende eedt mitsgaders oock .... als de voorss Anth. Barizeel tofficie bedient heeft/ Alles by provisie ende tot wederzegghen//
Op den IIen January 1596 zie presentielijst hiervoor.
Op de Prop. by de Burchmrs. gedaen van dat die van Vlissinghe wederom aen den Secretaris versocht hebben in comm. te commen op de questie tusschen henl. ende dese stadt wesende ende daerop gedelib. zynde is daerop gepersisteert by de Res, eenmaal genomen ende dien volgende verstaendat de Gecomm. by de vooree resolutie gestelt verstaen zullen totte voorss comm.
Resolutie tot de verkoop van de ledige erven. Zie hiervoor de Stadspublicaties inv. nrs 161 t/m/164.
Op de Req. by Maeycken Leyns gepresent. is dezelve vergunt zes ponden grooten Vls. voor gaige van tcongerscheschap dwelck over de loopende Jaere haer betaelt zal worden/
Op de Req. van Clayss Jansz. in de Wildeman zyn gecomm. enz. mitsdess beyde de Burchmrs. ende de Tres. om de suppl. ende Steven de Ruyter Artilleriemr. voor henl. te ontbieden ende dezelve in heurl. te ..... ende accorderen indient doenlick zy oft anderss van hen wedervaren rapport te doene om tselve gehoort voorts in der zaecke geordonneert te worden naer behooren.
Op de Req. van Willem Maertensz. graffdelver van weghe zyn impotente sone aen W+R gepres. is geres. dat de zelve regt in handen van de armmeesters dess stadt gestelt worden om daerop te doene van huerl. advys ende belanck om tselve gehoort gheordonneert te worden naer behooren/
Over verlaging van de contributie totter wachte Ook enkele tarieven.
Op de Req. by Boudewijn Franck ende Pieter de Wachtere voor henl. ende heurl. consorten ende medegesinten overgegeven om affslach van contributie totter wachte te hebben ten respecte van de affdoeninghe(afdanking ?) der dachwachte/ Ende daerop gedelib. zynde naer behooren hebben B+S+R der stadt A. verclaert enz. mitsdesen vuijt zekere redenen henl. daertoe moverende dat die suppl. gheen oorsaeck en hebben om eenighen affslacht te versoucken/ Ende voorder gezien hebbende de naemen ende toenaemen van de contribuantenende tgundt daerop een yeder by quartier Jaers gestelt en de gecotiseert(gequotiseert)/ ende bevindende eenighe te hooge ende eenighe te leeghe gecotiseert (gequotiseert) hebben B+S+R voorn. by provisie ende tot wederzeggens oft naerder ordonn. de zelve quotisatie gestelt gemeerdert ende gemindert in der naervolgende manieren te weten Pieter Cappoen op XV schell. Corn. Ryser op XV schell. Boudewijn Franck op XII schell VI groten/ Symon jansz. weduwe VIII schell. IIII groten/ Barthelmeeus van Ghense VIII schell. IIIIgroten Pieter de Wachter XII schell. VI groten Adriaen van de Bossche VIII schell IIII groten ende Ceyt Braen mesmaeckers VI schell. III groten om van eenyder ale quartiers jaers zoe veele betaelt te moeten worden waernaer die suppl. ende heurl. medeconsorten mitsdesen geleyt wort hen te moeten reguleren by provisie als boven/
Op den laesten January 1596 zie presentielijst hiervoor.
Een zeer gedetailleerde vernieuwde ordonnantie van het schippersgilde !!!!
Op de Req. by Deken ende beleeders vant schippersgilde dess stadt geres. consisterende in veel verscheyden poincten v daerop zy versocht hebben tot confirmatie ende oock vermeerderinghe ende veranderinghe van heurl, ordonn. ende previlegie hier voormaels vercreghen nijeuwe ordonn naer des tyts teghenwoordighe gelegentheyt om henl. voortaen darnaer te reguleren/ Naerdye eenghe gecomm. van W+R geauthoriseert zyn geweest om alle de zelve artic. te overzien ende de zelve te stellen ramen ende resolveren zoe heurl. best duncken zoude/ soe hebben die van W+R opt rapport van de zelve gecomm. op alle de voorgeroerde Art. geresolveert enz. om aen de suppl. by forme van een nyeuwe ordonn. ende privilege gegeven ende geexpedieert te worden tnaervolgende/
Alle den ghenen die dese Jegen woordighe zulle zien of hooren lesen/ Burchmrs schepenen ende Raeden der stadt Arnemuyden in Zeelt ende Saluyt/ doen te wetene/ Alzoe deken ende beleeders van tschippersgilde deess stadt ons by Req. verthoont ende overgegheven hebben verscheyden poincten ende articulen by heurl. geconcipieert zoe tot welstant ende onderhoudingh van alle goede policie onder den gilde als tot weeringhe van alle ongeregeltheden ende misbruyck die van overlanghe ingeroepen zyn/ merckel.oock tot veranderinghe ende vernyeuwinghe van der ordonnancie ende previlegie by ons henl. hier voormaels gegeven die in deel dienden verandert vernyeuwt ende geaccomodeert te worden naer de tegenwoordighe gelegentheyt des tyts/ Ende dat zyl. daerop scrift. overlanghe geinsisteert ende gevolcht hebbe gehadt tot approbatie van de zelve overgegeven poincten en artic./ Daerom zoe est eyst ?/ dat wy alle dezelve poincten ende Art. wel overgezien ende daerop gelet hebbende gehadt naer behooren mitsgaders alvooren gehoort trapport van onze gecomm. die met henl. dyen aengaende verscheydelick in comm. geweest ende gebesoingeert hebben genegen wesende ter bede ende begeerte van de voorss deken ende beleeders/ de zle deken ende beleeders voor henl. ende heurl. gemeene gildebroeders gegonnen geconsenteert enz. mits dess tnaervolgende
In den eersten dat van nu voortaen nijmant ute voorss. gilde commen oft vry worden en zal tenzy hy alvooren poorter zy ende den gewoonl eedt van poirterschap gedaen hebbe daervan hy gehouden zal zyn in handen van deken ende beleeders behoorl. bescheedt oft acte by den secretaris dess stadt onderteeckent over te bringhen alvooren int voorss gilde ontfanghen te mogeh worden/ Ende alzoe ter kennisse gecommen is dat eenighe in tvoorss gilde wel vry georden zyn die gheen poorters en waeren alleenl. op belofte dat sy poirters zouden worden ende dat die zulcx de vrydom van tgilde lange gebruycken sonder poirters te zyne/ Soe hebben B+S+R dyen aengaende den voorss deken ende beleeders nu wesende oft naermaels commende express. geinterdiceertenz. mits dese van gheene voortaen in tgilde te ontfanghen oft vry te maecken dan die alvooren vrye poirters wesen ende eedt van poorterschap gedaen zullen hebben op de boete van XX schell. van elcken van de deken ende beleeders te verbeure die contrarie gedaen ende daerover present geweest zullen hebben/
Item dat alle de ghene die van nu voortaen int voorss gilde willen commen alvooren poorters zynde van Incomme gelt tot behouff van de voorss gilde betaelen zullen te weten die van buyten bewesterschelt geboren zyn de somme van 3 ponden groten Vls. ende die van binnen bewesterschelt geboren de somme van dertich schell. grooten Vls ende dat voorts de vrye gildebrs. ingeboren kinderen zoe wanneer die tottet voorss gilde ende tgebruyck van dyen bequaem zullen wesen tot behouff vant selve gilde betaelen sullen eene schell. op rensche wyn (een stoop ?) ende zes schell. acht grooten Vls aen tgilde.
Item hebben verboden ende verbieden mits desen dat deenen gidebroeder den anderen zyn aengenomen vracht neyt en zal moghen ondergaen oft onderloopen op de boete van XX schell. ende alevenwel de vracht nyet te hebbe/
Item dat gheene vremde schippers binneb voor ende omtrent dess stadt ende Iurisdictie dye eenighe vracht zullen moghen maecken oft aennemen ten ware datter gheen schepen aen lant en zyn ende zyl. alsdan consent hadden van de overdeken oft van deken ende beleeders vant voorss gilde op de boete van dertich schell. groten Vls ende aleven die vracht nyet hebben/
Item dat gheen gildebrs voortaenvracht boven vracht zullen moghen aennemen/ oft eenighe vracht aennemen alvoorne zyl. los zyn op de boete van twintich schellingen.
Item dat binnen dess stadt oft Iurisdictie van dyen als oock opten stroom van Arnemuyden soe verre den vrydom dess stadt is streckende gheenne schippers ?? oft voorladinghe en zullen moghen hebben dan vrye schippers ende burgers dess stadt op de boete van twee ponden grooten Vls/ dies zullen de zelve vrye schippers ende burgers gehouden zyn terstont cavelen (loten ??) ende gereet te om den coopman terstont te dienen ende gerieven voor alzulcken loon als by B+S+R daerop alreede gestelt ende geordonn. zal worden behoudens nyettemin alle steden gilden ende schippers van dyen hem oude gerechticheyt ter contrarien/
Item dat tot Inninghe van de Jaerpenninghen ende andere oncosten ende incommen van den gilde (op) de gebreeckinghe gildebroeders daerom by de cnaepe gemaent zynde ende nyet betaelende/ by den voorss cnape tgilde oft ambocht verboden zal worden van weghe deken ende beleeders voorn., om tselve gilde oft ambocht nyet te moghen gebruijcke voor alvooren zyl. betaelt zullen hebben/ ende dat soe wie daer tegens opposeert oft wederspannich valt verbeuren zal de boete van XX schellingen/
Item dat ten respecte van de voorss Jaerpenningen de zelve Jaerpenn. gemeerdert zyn ende voortaen betaelt zullen worden inder naervolgender maniere te weten die een beurtschuytte voert binnen oft buyten slants IIII schell. ? Item die een reezeyl sonder meersen (marsen:mars is een soort kraaienest aan de ondermast)voert ende zyn dootschult(begrafenispremie) nyet betaelt en heeft VI schellingen/
Item die een schip ofte reezeyl met een voorcasteel beneden de hondert lasten voert ende zyn dootschult nyet en betaelt heeft X schellingen gr. Vls,/
Item die met een schuytte allene voert 2 schellingen 5 groten ende die een ballaster alleen voert thien stuvers/
Item dat zoe wie van de gildebroeders schepen coopt oft vercoopt hoedanich die zullen moghen wezen ten behouve van tvoorss gilde betaelen zal de somme van drie schell. vier groote Vls ende ten respecte van de schuijtten twintich groote Vls./
Item dat alle gildebrs. by huys wesende gehouden zullen zyn metten overleden gildebroeder/ oft mette overleden gildebrs huysvrouwe ende kinderen te lycke te gaene mits alvooren daer toe by den cnape geinsinueert ende gedachvaert zynde op de boete van twaelff grooten Vls by yeder gildebr. te verbeuren die in gebreecke bevonden zal worden/
Item dat soe wanneer yemant van de gildebrs. insolvent compt te sterven de zelve tot des voorss gildes coste ter aerde gedaen ende begraven zal worden/
Item dat alle de gildebrs. van weghen den overdeken oft deken ende beleeders voorn. op der schippers camere oft elders op een gesette ure of tyt ontboden zynde gehouden zullen zyn te wedieren(oboedieren ??) ende aldaer te compareren/ op de boete van twee schellingen by eenyder te verbeuren die in non comparatie oft inobedientie bevonden zal worden/
Item dat alle de voorss boeten gediverteert zullen worden te weten een derde part voor den armen dess stadt( daervan de cnape van tvoorss. gilde pertinent register aff houden zal/ ende de resterende twee derde paerten tot proffite van tvoorss gilde/
Item dat zoe wanneer tussche de gildebrs eenighe questien vallen ende dat deken ende beleeders metten overdeken mitsgaders een off meer ouderlinghen van de gilde vergaderen om die te slissen ende ter neder te legghen naer vermoghen der ordonn. ende authorisatie henl. gegeven op de XXII Aprilis 1596 ? die by dese verstaen wort in haer geheel te blyven den aenclagher gehouden zal zyn den cnape te betaelen eenen schelling groote Vls. om deken ende beleeders metten overdeken ? ende ouderlinghen mitsch partye te verdachvaerden/ ende dat boven dyen elck van partie respectiv. zal moeten inleggen ten behouve van deken ende beleeders voorn. met heurl assistenten dezelve van twee schell.gr. Vls alvooren gehoort te moghen worden alles tot coste van ongelyck/
Ende dat zoe wie van partyen nyet en compareert ter gesetter ure ende plaetse verbeuren zal voor deerste reyse II schell. voor de tweede reyse gel. twee schell. ende voor de derde reyse van te vervallen in de aenclacht ende versouck van partye ter discretie ende ordonnancie van deken ende beleeders voorn. te moeten betaelen de voorss. boeten by de gebreeckinghe aleer tgilde te moghen gebruijcken ende te diverteren deen helft voor den armen ende dander helft voor tgilde/
Dies wort verstaen ende by desen geordonn dat de voorss deken ende beleeders gehouden zullen zyn van alle hunne ordonn die zyl. mette voorss overdeken ende ouderlinghe tusschen partyen strecken zullen pertinente noticie ende register te houden/
Item dat deken ende beleeders by den cnape ten versoucke van partye gedachvaert ende geinsinueert zynde om byeen te vergaderen ende ter gesetter ure ende tyt nyet comparerende ende hen zulcx absenterende sonder merckel. excuse telcken ende elcx verbeuren zullen twaelff grooten Vls ten proffite van de presente ? oft van tcollegie van deken ende beleeders voorn./
Item dat de cnape van tvoorss gilde gehouden zal zyn deken ende beleeders ende oock partye versouckende neerstel(ick) ende trauwel(ick) te dienen ende in alles zyn devoir te doene ende zulcx te reguleren datter gheen oorsaecken van claghen en zy op peyne van telcke reyse te verbeuren twaelff grooten Vls ten proffite als vooren ende dat een ander in zyn plaetse ende tot zyn coste gehuert zal moghen worden om gedient te wesen/
Item dat voortaen alle onvrye schippers nyet vermoghen van zullen te laden oft eenich goet in hen schepen te nemen voor alvooren zyl. aengesproecken end veradverteert zullen hebben den voorss. deken ende in zyn absentie de voorn. beleeders oft heurl. eygen goet is dan nyet tgene zyl. zouden willen laden/ op pene van contrarie doende te verbeuren de somme van thien schell. gr. Vls tot proffite van de armen/ laetende nyettemin in hen oude ende gewoonl. vrydom alle vremde schippers ende andere die alhier gewoone zyn wit sout te commen coopen ende sff te laden ende voorts generalick alle tgene de keetneringhe dess stadt ende oock de gemeene panneringhe van Zeelt aengaende/
Item dat ten respecte van tloon eertyts gestelt ende geordonneert op de lossinghe ende overschietinghe van groven soutte binst die groote schepen aende gront commende op tVlacke og tusschen tVlacke ende des stadt zelve v loon naer de tegenwoordighe gelegentheyt ende verdieringhe des tyts vermeerdert ende betaelt zal worden in der naervolgende manieren te weten dat van yeder hondert groff souts gelost wordende vuyt eenige schepe tusschen dese stadt ende de Middelburchsce haven aen de gront commende betaelt zal worden XXX schell. ende van Middelbursche haven totten Casteele(kasteel Zeeburg ?) toe II ponden ende van afft byten tcasteel tot Rammequens toe II ponden VIII schell. ende van Rammequens hooft totte poinct van Natteers ?? toe drie ponden grooten Vls/ wel verstaende dat alle schepe aen de gront commende noordwaert van thoutte hooft van tcasteel gehouden zullen worden als binnen tcasteel aende gront gecommen te zyne zulcx ondertloon van de voorss. II ponden op yeder hondert te moeten paysseren ende dat alle de schepen aende gront commende zeewaert van tvoorss houtte hooft verstaen ende gehouden zullen worden buyten den casteele aende gront gelopen zyne/ Dies hebben Burchmrs. schepenen ende Raeden voorn. express. ende wel scherpelick geordonneert enz. mits dese dat zoo wanneer een hulckschip ter voorgenommeerder plaetse aende gront quaeme ende in pericule waere zulcx datter lossinghe van sout oft anders zoude moeten geschieden alle huedeluyden gehouden zullen zyn dess versocht ende aengesproecken zynde daer toe gewillige ende haestiche ?(ulstiche?) assistentie te doene ende zulcx terstont met heurl. schepen gereet te wesen ende naer boort te vaeren/ Op penen dat die gene die daertoe aengesproecken zynde ende ledighe schepen hebbende in gebreecke oft weygeringhe vallen tgilde oft ambocht ... terstont voorde tyt van zes weecke verboden ende voorts elck gecondemneert zal worden in de boete van twintich schell./ te converteren deen helft voor den armen ende dander helft voor tgilde mits dat deken ende beleeders gelast wort daerop scherp regart te nemen ende de gebreeckighe strictel(ick) te doen executeren/ laetende nyetemin den Bailliu in zyn geheel om by preventie tegen de gebreeckighe te mogen procederen ende behooren ?? in welcken gevalle hy ten respoecte van de boete commen zal in plaetse van gilde/
Item dat alle de huedeschepen zulcx groff sou ingenomen hebbende ende moetende liggen boven de gestelde acht en veertich uren tzy off drie hondert souts inneme oft zes quartier voor hen lichdaeghen proffiteren sullen twee gulden sdaechs laetende voorts dordonnancie dyen aengaende eertyts als maeckers op den Xen Juny 1586 gemaect in allen haeren anderen articulen in haer geheel/
Item dat zoe wanneer tot dienste van de lande eenighe schepen van doene zullen zyn alle huedeluyden by huys wesende ende ledighe schepen hebbende gehouden zullen zyn daeromme te dobbelen ende diet zyn beurte gevallen zal zyn te vaeren/ Op penen dat zoe yemant in weygeringh van vobbelinghe is oft gedobbelt hebbende te vaeren hen voorss eerst ambocht voor den tyt van zes weken verboden ende voorts gecondemneert zal worden in de boet van XX schell. te converteren deen helft voor den armen ende dander helft voor tgilde oft van (by) preventie voor den officier/
Item dat ten respecte van de schepen die eenich sout lichten ende terstont wederom innemen zullen om op te ondertast bequamelic in de nijeuwe haven dess stadt te commen ende vloten/ van tselve lichte betaelt zal worden over yder ondert souts twaelff schellingen voor welcke XII schell. by dese verstaen wort dat alle de gildebrs. gehouden zyn de panneluyden te dienen en alle sout onder de keeten te wet(s?)en indifferentelick/
Item alzoe groete clachten gecommen zyn dat eenghe gildebrs. vuyt moetwillicheyt ende trotsicheyt in wygeringhe dicwils vallen van den coopman weerde grootschippers ende ander te dienen nijettegenstaende zyl. ledighe schepen hebben ende bequaeme tyt ende gelegentheyt hebben om te moghen dienen ende eenygel. gerieven om gelt ende zulcx voor hen vrouwen ende kinderen gelt winnen ende verdienen ende dat naer alle natuerlicke redenen nyet gepresumeert en wort/ dat yemande mogende gelt winnen mette dtyl oft handelinghe daer hy op gestelt is ende hen begeven heeft/ tselve vermach oft behoorde te weygeren/ Ten waere daer pure booscheyt ende moetwillicheyt die by alle middelen behoorde geweest ende tegengestaen te worden/
Ende dat oock alle goede ordonnancie tot onderhoudinghe van tvoorss gilde zoe ten respecte van den loone als anderssins alrede gemaect oft noch te maecke/ vergunt ende gegeven zyn enz. met expresse Intentie ende voornemen die strictel. onderhouden te worden tot dienst van een ijgel. ende dat voor alsnoch alles met zulcke deliberatie ende voorgaende onderlinghe communicatie met deken ende beleeders voorn/ gedaen is dat nyemant van de gildebrs. merckel. op allen de gestelden loone met redene hen can beclaghen in dese gelegentheyt van tyden/ Soe hebben B+S+R voorn. dyen aengaende tot verhoedinghe van alle moetwillicheyt geordonn. enz. mits desen dat alle gildebrs. voortaen versocht wordende zoe zyl. by huys zyn ende ledighe schepen hebben gehouden zullen zyn den Coopluyden grootschippers weerden ende anderen neerstel. ende trauwel. met heurl. schepen te dienen ende tallen tyden gereet te wesen tzy tot vletten van Coopmansgoedern groff sout ende anders oft andersins daer zyl. toe versocht zouden moghen worden/ Op penen dat soe yemant by huys ende versocht zynde ende ledich schip hebbende om te mogen dienen in eenich weygeringhe bevonden oft achterhaelt wort/ den zelven terstont tambocht oft gilde voor zekeren tyt verboden ende voorts in al zulcke boete gecondemneert zal worden als naer gelegentheyt van der zaecke bevonden zal worden te behooren/
Handel op de "viant"
Item alsoe over eenighe Jaer in gebruyck gebrocht is dat alle schepen van Arnemuyden ende van Middelb. ende oock andere vaerende op eenen bodem ende Antwerpen Mechelen Brussel gent ende andere steden van de viant betaelt hebben ende dagel. betaelende de somme van twintich schellingen deen helft voor de gilden en dander helft voor de armen/ Ende dat daerop tot verhoedinghe van alle questien merckel. om den onwillichen tot betalinghe te bedwinghen confirmal. ende authorisatie van noode is/ soe hebbe B+S+R voorn. vuyt zekere consideratie tvoorgeroerde gebruyck geadvoyeert ende geauthoriseert enz. dien volgens dat deken ende beleeders voorn. voortaen van alle schepen op eenen bodem (platboomd) van hier geladen voerende naer den viant als boven ontfanghen zullen de voorgeroerde twintich schellingen tapplicerende deen helft voor de armen ende ander helft voor de gilde als vooren/ Daertoe ghevende authorisatie mits desen om de onwilliche die tot nochtoe in faulte van betaelinghe geweest zynde ende voortaen in faulte van betalinghe zullen moghen vallen tot betalinghe te bedwinghen ende daertoe die middelen te gebruycken die henl. by heurl. ordonnancie toegelaeten zyn/
Ende op de poincten by de voorss deken ende beleeders ten respecte van de ballasters overgegeven hebben B+S gestatueert enz. mitsdesen dat gheen ballasters beurte hebben oft volgen zullen moghen tenzy de onderste cante van der roose vry van der watere zy ende den oppersten cant van der roose aen ende de ballastvoerders geladen zynde aende plate gehouden zullen zyn voor heur affvaeren te pompen op penen ende boete van thien schell. gr. Vls by een yeder telcke reyse in gebreecke bevonden zynde te verbeuren tot behouve van de officier/
Supplement over de ballasters
Item dat alle ballasters gehouden zullen zyn te vaeren ende den grootschippers te dienen alst heur beurte is/ Op pene dat zoe wie in faulte ofte weygeringhe is van zyn beurte te volgen een overslach hebben zal tzy oft zy vlotte ballasterschepen hebben oft aende gront zyn/
Alle welcke voorgeroerde poincten ende articulen B+S+R voorn. verclaert hebben ende verclaeren mits dess geconsenteert ende geaccordeert te hebben by provisie ende tot wederoupe ende onderl. preiudicie van alle voorgaende ordonn. den voorss. deken ende beleeders in voorgaende jaeren gegeven alle de welch by dess verstaen worde in haer geheel te blyven daer die by by dese tegenwoordighe nyet verandert en zyn/ Reserverende nyettemin aen henl. de macht ende authoriteyt om alle de voorgeroerde artic. ende voorts allen anderen ordonnancie van te vooren gegeven intgeheel oft in deele tallen tyden te moghen vermeerderen verminderen annuleren veranderen ende oock interpreteren zoe als zyl. naer veranderinghe ende gelegentheyt des tyts ende zaecke bevonden zullen te behooren//
Acte van de Gecomm. Raeden van de Staten van Zeelt. m.b.t. "tot zuveren van de diepten van de stadt"
Op den XVIen Meerte 1596 present heel collegie van Wet +Raedt
Claes Aelbrechtsz./ Pieter Symonsz./ Pieter Aelbrechtsz van de Graft ende Merten Adriaensz. zyn beneffens den secretaris deser Stadt by W+R gecomm. enz. mits dese(n) om tschip van Pieter Maertensz. van Memelyck (Medemblik ??) voor dese stadt in de diepten gesoncken liggende op te doen vloyen/ ende daerinne den oorboir te doene ende met heurl. presentie alles te voorderen dat mogel. wesen zal/ alles in volcommynghe aen der acte by de Gecomm. Raeden van de Staten van Zeelt daerop gestrect ende verleent ende merckel. om de voorss diepten van de stadt te zuveren zoe veel doenlick als mogel. wesen zal/
Op den XIXen meerte 1596
pnt. heel collegie van W+R
De baljuw reist naar ouder gewoonte naar Zijne Exc. prins Maurits ter gelegenheid van de "verkiesinghe van de nyeuwe Wette"
Op de Prop. ende vraghe ten desen gedaen off Mn Heer den Bailliu mette missive van de verkiesinghe van de nyeuwe Wette naer ouder costumen aen Zyn Excie zal reysen dan nyet/ Ende daerop gedelibereert zynde hebben die van W+R goetgevonden ende geres. dat de voorss Bailliu naer ouder costume zal reysen onder de verzekerheyt gel. andere gecomm. van de stadt gewoone zyn te reyse(n)
Op den IIIIen Aprilis 1596 pnt Claes Zael doude / Bouwen Jansz. brs. Steven de Ruyter/ Jan Heyndricxsz./Jan de Leeu Hartman Michielsz Coster/ Jan Spierinck Merten Adriaensz. schepen/ Heyndrick Adriaensz./ Pieter Symonsz./ Claes Ael brechtsz. Adriaen Cornelisz. de Jonghe/ Pieter Aelbrechtsz. Pieter Bonte Raeden/
Over de problemen bij het "opvloijen" van een schip.
Burchmrs. + Schepenen +Raeden dess Stadt Arnemuyden gelet hebbende op de req. by Pieter Maertensz. grootschipper van memelyck (Medemblik ??) aen henl. gepresenteert/ verclaeren dat alzoe suppl. zyn scip geabandonneert heeft ende tselve eerst van stadsweghe ende daernaer van weghen de Staten van Zeelt geaenveert is geweest om tot coste ende laste van de schepe ende soe tselve nyet bestrecken en mochten tot laste van de la... opgevloijt te moeten worden gel. gedaen is zyl. den suppl. in zyn versoucke zoe hy tselve is doende nyet en commen geaccorderen als notoir ende waerachtich ende oock dexpresse intentie van de Gecomm. Raeden van voorn, Staten wesende dat tschip ende voorts alle tgene daerover gedaen is/ den suppl. nyet aengaet ende dat zyl. derhalven volgen(de) tbevel van de voorn. Gecomm. Raeden ongehouden zyn aen de suppl. oft aen yemanden ander eenighe openinghe verantwoordinghe oft Rekeninghe daervan te doene/ Om nyettemin den suppl. met alle redelicheyt te gemoete te commen ende hen gheen oorsaecke gheven van claghen mitsgaders te bethoonen dat de stadt in tgenerale ende particuliere genegen is om den suppl. ende alle andere(n) schippers in alle redelicke ende mogel. zaecken te voorderen ende gerieven/ Verclaerende B+S+R voorn. dat zyl. naer voorgaende comm. by de gedeputeerden van de stadt mette voorss gecomm. Raeden als ghisteren gehouden mitsgaders deur expresse authorisatie by de zelve gecomm.Raede
gecomm. Raede daertoe gegeven de rekeninghe van doncosten ter cause van tvloyen van tvoorss schip gedaen gevisiteert geliquideert naer behooren gesloten ende daerby bevonden hebben dezelve oncosten deuchdel(ick) ende expressel(0 te bevrvraghen de somme van hondert vierentwintich ponden IX scell. IX groten Vls/
Daervooren den suppl./ mitsdesen opte gegeven wort ?? om tvoorgeroerde scip te aenveerden oft te abandonneren mits daertoe hebbende den tyt van twaelff daghe naer dat men van dese teynde welcke twaelff daghen die suppl. gehouden zal zyn zyn resolutie in te bringhen om in cas van aenveerdinghe de voorss. somme alsdan promptel. in handen van de Tres. dess. stadt/ soe de zelve somme alreede in deele verschoten hebben ende noch geheel zullen moeten verschieten betaelt ende opgebrocht te moeten worden/ oft in cas van abandonneringhe tvoorss. schip mette gereetschappen van dyen terstont om gereede gelde vercocht te worden / Daertoe van nu alsdan ende dan alsnu den voorss. Tres. last gegeven wort mits desen//
Op den XXIIIIen Aprilis 1596 pnt. Bouwen Jansz./ Claes Aelbrechtsz. Burchmr. Steven de Ruyter/ Adriaen Soeteman van hamerste/ Jan de leeu/ Willem Pieterse/ Adriaen Cornelisz. de Jonghe/ Hartman Michielsz. Coster/ Pietert Aelbrechtsz. van de Graft schepenen/ Heyndrick Adriaensz./ Pieter Symonszx./ Jan Spierinck/ Claes Zael doude/ Pieter Bonte / Jan van Geldre Raeden/
Requeste tot oprechtinghe van een Latijnsche Schole
Op de Req. by Samuel Huijbrechtse aen W=R gepresenteert ende tot oprechtinghe van een Latijnsche Schole geadmitteert te worden/zyn beyde de Burchmrs. ende Tres, gecomm. om metten suppl. te commen in comm. nde hem in zyn belanck te hooren ende daervan rapport te doene/ Om tselve gehoort voorts op zyn versouck gedisponeert te worden naer behooren/
Bolwercker Jan Pietersz. nalatig geweest bij de organisatie van de arbeid en de betaling en foerage van de arbeiders
Op de Req. van Jan Pietersz. bolwercker/ alzoe de suppl.zyn werck genegligeert ende int laeste daervuyt geloopen is ende verlaten heeft ende dat de stadt voor de verachterheyt van de geleverde victuaillie nyet gesproecken en heeft # maer tendesen gerapporteert is dat in beginne van des suppl. werck als wanner de victuallie in questie gelevert ende geborcht is/ de Tres. doen ? dess suppl. oock naer des suppl. begeeren redel. ?? betalinghe op de ommeganghe gedaen hebben om de arbeyders ten volle te betaelen ende by middele van dyen aende aerbeyders de geleverde victualie in te houden voor zoveel yeder op elcken ommeganck gesoetelt mogen hebben/
Soe zal de suppl. in zyn versouck hebben de pacientie/ Ende soe wanneer de suppl. begeert te weten de reden waerom zyn wagens ende deel(p) en zeer weynich in getale van stadtsweghen geaenveert zyn/ zal die suppl. hem addresseren aende tres. dess stadt die hem daervan redenen ende contentement gheven zullen/
Requeste van ds. Joos van Laeren over diverse onkosten
op de Req. van mr. Joos van Laeren minister is den zelven toegeleyt voor zyn oncosten ende ander classes ende ander vergaderinghe de somme van vyftich guldenen voorts tot een voordere gratuiteyt ten respecte van zyn beroupinghe van die van Alcmar op hem gedaen ende an stadtsweghen affgeslaghen de some van hondert guldenen maeckende samen XXV ponden gr. Vls. die den tres. gelast wort aen den voorss. Mr. Joos te betaelen zonder zwaericheyt ender onder dese tegenwoordighe ordonnancie vermits dat zelve somme in sadtsrek. ende vuytgaven geleden zal worden mits dese overbringhende naer behooren/
Op de Req. van Jan Balleman is den zelven in zyn persoone vergunt vrydom der wachte ende voorts vrydom van poorterschap om poorter te mogen worden zonder yet te betaelen mitsdoende den behoorl. eedt naer costume/ Daermede die suppl. in zyn voorder versouck zal hebben die patiencie ?/
Een ordonnantie gemaakt opt vloyen van schepen en over de beloodsing
Claes Aelbrechtsz/ br. Hartman Michielsz. Pieter Aelbrechtsz van der Graft Schepenen zyn by W+R gecomm. om opt vloyen een ordonnantie te maecken/ ende concipieren ende die mitsgaders darticulen op de piloten(loodsen) gemaect over te bringhen om geadvoijeert gemeerdert oft gemindert te worden naer gelegentheyt van der zaecke//
Opde XXVIIen Aprilis 1596 pnt
Bouwen Jansz. Claes Aelbrechtsz. burchmrs steven de Ruyter Adriaen Soeteman van Hamerste Jan de Leeu/ Willem Pietersz./Adriaen Cornelisz. de Jonghe/ Hartman Michielsz. Coister/ Pieter Aelbrechtsz Schepenen Pieter Symonsz. an Adriaenz. van der Bye Jan Spierinck Jan van Geldre Pieter Bonte Raeden/
Samuel Huybrechtsz,zoon van Huybrecht Fransz, voormalig predikant te Arnemuiden wil komen "tot oprechten en houden van een Latynsche Schole.
Op de Req. by Samuel Huybrechtsz. gepresent. om tot oprechten en houden van een Latynsche Schole geadmitteeert te worden/
Ende daerop gehoort trapport van de Burchmrs ende Tres. metten voorss Samuel in comm. geweest hebbende ende gelet zijnde op tgundt dyen aengaende tot voordeel van der stadt merckel. op hoepe van goeden voortganck ende vermeerderinghe van de voorss. schole dient gedaen te worden hebben die van W+R goetgevonden ende geresolveert dat de voorss Samuel tot oprechtinghe van de voorss schole geadmittert zal worden onder zekere articulen die by geschrifte gestelt zullen worden merckel. dienende tot ruste ende vrede ende eenicheyt van de stadtburgers ende Inwoonders van dyen daervan ende merckel. van eennighe propoosten by den voorss Samuel onlancx gehouden goede vermaninghe geaden ende voorgehouden zal worden/ Om by hem geaccpteert oft geresolveert te worden/ Ende in gevalle van acceptatie zal den voorss Samuel tot vervallinghe van zyne huyshuire toegeleyt worden de somme van hondert guldenen # oft zoeveel min alsmen zal connen accorderen// Ende tot concipieringhe van de voorss Art. nitsgaders de voordere communicatie metten voorss Samuel te geschieden zyn gecomm. enz. beyde de Burchmrs ende beyde de Tres. ende Jan Spierinck Raedt beneffens de secretaris//
Op den IIen Meye 1596 pnt heel colegie van Wet ende Raedt
Problemen met het "opendoen van de poorten"
Op de prop. by de Burchmrs. gedaen beroerende het opendoen van de poorten dwelck mette langicheyt der daghen zoe vrouch gesciet dat mettet luyden der poortclocke ende taffgaen van de wachte met Jare dicwils voor de poortclocke de stadt zonder wachte is/ tenderende tot merckel. perickel van de stadt/ Ende daerop gedelib. zynde zoe daer in bequamel. dient voorzien te worden ende alle Inconvenienten verhoet te worden hebben B+S+R etc. goet gevonden enz. mitsdesen dat by provisie ende geduerendedese langhe daeghe de wachte hoe die savons naer de oplesinghe op te gaen zal wesen op de gewoone ter wachte zal blyven tot smergen ten vyff uren nyet tegenstaende tluyden der poortclock van te vooren ende oock soe langhe sentinelle vuyt setten op de gewoonl.plaetssen totte voorss vyff uren/ als wanneer eerst oplesinghe gedaen zal worden volgens dordonnancie daervan zynde/
Samuel Huybrechtsz, die solliciteert naar de positie van Latijns schoolmeester is niet geheel "onbesproken van gedrag"
Naerdyen beyde Burchmrs..... tot aenneminghe van Samuel Huybrechtsz tot Latijnsch schoolmr. zeker artic. geconcipieert .. gecomm. ende voorgelesen hadde/ Ende dat zyl. nochtans den zelve Samuel nyettegenstaende heurl. last nyet aengenomen maer tzelve vuyt zekere redenen opgehouden ende gelaten hadden tot dispositie van theele collegie/ Soe hebben die van W+R voorn.. Samuel ontboden int collegie gecommen zynde ..... art. voorgelesen ende by hem geaccepteert ende onderteeckent ayn/ welcke artic. mitsgaders tpoint van zyn aenneminghe daerachteraen gestelt hier naervolgende van woorde ? te worden/
In den eersten dat hem by desen vermaent ende nyettemin scherpel. gelast wort in zyn leven handelinghe ende wandelinghe stille eerlick ende vromelick hem te draghe onder de behoorl. gehoorsaemheyt van W+R voorn. alles tot goeden exempele ende spieghele voor de jonghe jeucht die onder hem soude moghen te woonen ende leeren/ Ende dat hy voorts hem vermyde zal van van vuyt voorgaende zaecke tegen yemanden int particuliere oft oock tegen de stadt ministers oft andrer in tgeneraele eenighen twist questie oft tweedracht te moveren oft op te worpen deur hem of yemande anders in eenigher manieren direct oft indirect/ nemaer dat hy gehouden zal zyn met die van de stadt ministers ende anders in goede vrientschap eenicheyt ende correspondentie te leven als behoort/
Op pene zoe teenighe toecommende tyden anders oft contrarie vernomen ende gespeurt wierde dat die van W+R voorss. nyet alleenl. den voorss Samuel terstonts destitueren / maer oock tegens hem zullen doen procederen ende handelen tot straffe oft anders zulcx als zyl. tot conservatie van de ruste ende welvaren van der stadt zullen bevinden te behooren/
Item dat hy gheen kinderen aennemen en zal moghen dan die vuyt
begeeren te leeren / dan zal hem allenlick bemoyen met Latyn ende Griecx te leeren/
Item dat hij van de schamele kinderen van der stadt die Latyn begeeren te leeren ende de macht nyet en hebbe om schoolgelt te gheven/ gehouiden zal zynter nombre van zesse om nyet te leeren ende daerin zyn conscientie te quitten naer behooren gel. van andere kinderen//
Item dat hy in zyne schole den kinderen in tgenerale oft oock in particuliere nyet leeren oft onderwysen en zal in tgene tegen die Christel. gereformeerde religie ende gebruyck der kercke alhier zoude moghen strecken ende dat hy oock gheene boucke leeren oft laeten leeren en zal dan die by de classes geapprobeert zullen wezen/
Item dat hy beloven ende gehouden zal zyn naer te volghen ende onderhouden alle alzulcke ordonnancie als B+S ende R. op zyne oft andre scholen tot welstant ende goede voorderinghe van dien in tyden ende wylen believen zullen te raemen ende maecken ende voorts alles te doene dat een goet oprecht schoolmr. schuldich is ende behoort te doene/
Op de voorgaende conditien ende artic. hebben B+S+R voorn. collegialiter vergadert zynde den voorss Samuel Huybrechtsz. tot Latijnsche schoolmr. aengenomen enz. mitsdesen/ hebbende de zelven Samuel tot vervallinghe van zzyne huijhuire toegeleyt ende leggen toe mitsdese de somme van hondert guldeb siaers/ Ende naerdyen de voorss artic. den voorss Samuel voorgelesen zyn geweest/ Soe heeft dezelve Samuel ten desen pnt zynde alle dezelve artic. geaccepteert ende belooft hem daernaer tereguleren ende in alle onderdanicheyt stillicheyt ende vrietschap te leven merckel. naer luydt van teerste van de zelve artic. op de pene daer by gestelt/ Toirconden heeft de voorss. Samuel ter presentie ende kennisse van B+S+R onderteeckent/ ende was onderth./ By my Samuel Huijbrechtsz. ??
Actum ten rade der Stadt Arnemuyden den IIen Meye 1596//
Op den IIIen Meye 1596
pnt beyde de Burchmrs. Steven de Ruyter/ Jan de Leeu/ Willem Pieters/ Adriaen Cornelisz. de Jonghe/ Hartman Michielsz. Coster/ Pieter Albr. van de Graft schepenen/ Heyndrick Adriaensz. van de Bye/ Jan Speirinck/ Claes Zael doude/ Jan van Geldre/ Pieter Bonte Raeden/
Maatregelen tot fourage en inkwartiering van de Compagnie van Luitenant van de Bouvrie
Op de patente ten dese overgegeven ende gepresenteert by den Lieutenant van de Bouvrie van Graeff Ernst van Nassau inhoudende last ende commissie van Zyn Excie om de voorss. Compagnie binnen Arnemuyden te transporteren ende garnizoen te houden tot naerder ordonnancie met voordere last aende magistraet/ en dezelve compagnie te forieren ende accomoderen/ Ende daerop gedelibereert zijnde hebben die van W+R in obedientie van tbevel van Zyn Excie goet gevonden ende geresolveert/ dat men de vorrss comp. forieren zal metten aldereersten ende de gevouchlichste middele daertoe in de stadt wesende/ Ende totte voorss forieringhe zyn gecomm. enz. mitsdesen Jan de Leeu Hartman Michielsz. Coster als oude fouriers ende tot heurl. assistentie als mede forier Pieter Aelbrectsz. van de Graft//
Op den XXIen Meye 1596 pnt heel collegie van W+R excepto Pieter Bonte
Overbodig geschut wordt verkocht ;aan de raad van Zeelant wordt financiele steun gevraagd m.b.t. de "zaecke van de fortificatie"
Op de Prop. by de Burchmrs. gedaen van eenich geschut van gotelinghe by de stadt wesende ende gheen dienst doende / Daervan by eenight versouck gedaen is om te coopen/ Ende daerop gevraecht ende gedelibereert zynde offmen tselve geschut tot vyve in getale mitsgaders zekere bussen by de stadt noch wesende vercoopen zal dan nyet/ is by W+R geres. enz. dat men tselve geschut ende bassen ?/bussen zal vercoopen ten meesten proffyte tot effecte van zeekere vercoopinghe gecomm. zyn en word gecomm. mitsdese Claes Zael Raedt Adriaen Soeteman van Hamerste ende Adriaen Cornelisz. schepenen/
Claes Aelbrechtsz. br. Jan Adriaensz. van de Bye Claes Zael Tres. Jan Spierinck zyn by W+R gecomm. om de zaecke van de fortifficatie aenden Tres. Valcke ende die van den Raedt van Zeelt te recommanderen ende vervolgen ende alles tot voorderingh van dyn te vercryghen dat mogel. wesen zal/
N.B. Busse: vuurroer: zowel van kanonnen als van kleinere vuurwapens. Op 2 plaatsen in de notulen staat er :bassen?
Over tredres van tveer ?
Op den IIen Jully 1596: Zie pres.lijst hiervoor.
Op de Req. by Heyndr. Symonsz. Andries Elbrechtsz. scippers van Rotterdam aen W+R gepresenteert tendeerende tot redres van tveer alhier zyn gecomm. beyde de burchmrs. ende Tres. metten secretaris om mettensuppl. te commen in comm. ende heurl. intentie op alles te onderstaene ende oock alle gelegentheyt voor te draghen van toecommende zaecken// ende van als rapport te doene/ Om tselve gehoort voorts geordonn te worden naer behooren/
Op de Req. van Corn. Jansz. Pinckman ? is by W+R de voorss Corn. Jansz. voor stadts vry schuijtman aengenomen enz mits desen voor de vernieywinghe versocht mitsdat by de Tres. met hen(m) gehandelt ende contract gemaect zl worden van wat loon hy de stadt zal dienen/
De quaede Placke t.b.v. de armen veronachtzaamd.
Op de Req. by Adriaen de Coster ende Nicolaas Adriaenz beyde de brouwers aen W+R gepresenteert tenderende tot affdoeninghe van de quade placke ende de stuver op elcke tonne biers voor den armen die tot laste van de binnegebrouwen meuselaer ende zwaerder zwaerder bieren op den XVIen decembris 1594 by W+R weder in treijn gestelt ende gebrocht zyn tot conservatie van de stadts ende der armen oude gerechticheyt zoe vuyt crachte van previlegie ende statuten ende ordonnancien als andersinss daervan voor eenighe jaeren deur negligentie ende onnachtsaemheyt vergeten was collecte ende ontfanck te doene tot der Stadts nde der armen verlieste ende groeten Interesse/
Ende daerop gedelib. ende gelet zynde naer behooren/ mitsch gezien de resolutie van W+R daerop met goede deliberatie ende kennisse van zaecke genomen den voorss XVIen Decembris vierentnegentich hebben die van W+R voorn. verstaen/ geres. ende geordonneert enz. mits dess dat de voorgeroerde quaede placke wesende twee grooten op elcke tonne biers Vls voor den armen voortaen by den excysenaer gecollecteert ontfanghen ende geandtwoort (verantwoord) zullen worden gel. zedert de voorgeroerde resolutie gedaen is/
Alles in conformiteyt van de zelve resolutie daer by express. by desen verclaert wort te persisteren/
Loterij "tot oprechtinghe van een gast-oft zieckhuys ?
Nogmaals een verzoek aan de Staten van Zeeland.
Op de Prop. gedaen beroerende de Req. by de armmeesters dess stadt eertyts aen de Staten van Zeelt gepasseert om octroy te hebben tot oprechtinghe van een loterie om mette middelen daervan commende een gast oft zieckhuys op te rechten daerop voor alsnoch geen consent oft appostille gevolcht en is/ is by W+R geres. dat dezelve Req. weder by der hant nemen ende van dyen eerste vergaderinghe van Staten ernstel. vervolgen zal/
Voor het transport van stenen van de hoofdkerk van Nieuwerkerke naar Arnemuiden "alle wagenaers" inschakelen.
Dit t.b.v. de fortficatie en een hoofd in het Jonker Frans Gat.
Om de steen van der hootkercken thoren die tot de fortifficatie dess gedestineert vande voorss hootkercke hier aen de stadt te doen commen is by W+R Res. dat men alle de wagenaers van tgilde de voorss steen int anen ? ende daerin zulcke beurten houden als by de Tres. noodich gevonden zal worden/
Alzoe bevonden wort dat de schepen aen de hoofdden ende voor dese stadt gemaect ende op anckers liggende aende zelve hooffden ende oock rysbermen ende kayen van de stadt groete scade doen ende bequamel.in de nyeuwe haven dess stadt zoe wanneer daer plaetse is souden connen liggen sonder yemant in de weghe te wesen oft de stadt eenighe schade te doene/ Soe hebben die van W+R dyen aengaende Res. enz. mits dese dat zoelanghe inde haven bequame plaetse om liggen is alle schepen aen de hoofdde liggende gehouden zullen zyn havengelt te betaelen gel. de schepen die in de haven zyn liggende volgens de ordonnancie daervan wesende daerin alle haeren poincten blyft in tgeheel ende by desen in gevalle als boven versten wort te strecken op de voorss schepen aende hooffden liggende als boven/
N.B Havengeld heeft een dubbele betekenis: 1) de dobbele Honderste Penninck op de huizen, werd bestemd tot haven geld.
2) De heffing die op schepen werd gelegd als ze in de haven lagen.
Op de XVIIen Jully 1596 Zie voorgaande presentielijst
Over de oprichting van een "gemeene" schutterij.
Op de Req. van eenighe goetwilliche burgers dess stadt voor hen ende sterckingherkender ?? (strekkende ?) voor meer andere burgers aen W+R dess stadt Arnemuyden overgegheven ende tot zekerheyt van heurl. voornemen ende intentie onderteeckent daer by versocht wordt erectie van een gemeene schutterie in haer begrypende de drie schutterien van der voetboghe hantboghe ende bosse(vuurroer) zoe over die gene die van oudts in deen oft dander schutterie geweest hebben als die van nyeuws daerinne aengenomen zullen moghen worden om zoe van de drie schutterien onder drie exercitien naer elck intentie ende begeeren een gemeene schutterie opgerecht ende onderhouden te worden/ Ende daerop gelet ende in delib. geleyt geweest zynde wat dyen aengaende voor de stadt oirboir ende eerlick zoude moghen wesen mitsgaders geconsidereert dess schutterien in een stadt voor stercke gerekent moghen worden zoe tot singuliere voorstant ende defentie van de stadt als tot merckel. assistentie van W+R voorn. in alle occurerende zaecke ende zwaericheyden/ soe hebben die van W+R toegelaeten ende geconsenteert enz. mits dess doprechtinghe van de voorss gemeene schutterie om tselve eerstdaechs gedaen ende in treyn gebrocht te worden by den ghene die de voorss req. geteeckent hebben ende noch sullen teeckenen ende voorts zonder teeckeninghe aengenomen zullen worden/ Tot welcke fyne die van W+R voorn. voor hen ende heurl. naercommelinghe de voorss gemeene schutterie als van drieen eene gestatueert enz. mits dess onder heuren speciale ende singuliere gehoorsaemheyt ende zulcke eedt ende belofte by eenyder te doene als daerom in scifte gestelt zal worden ende voorts onder zulcke ordonnancie ende articulen als daerop gemaect zullen worden/ Alles onder de regeringhe van delen ende beleeders mitsgaders eenen bouckhouder die ter gelegendertyt vuyt de gemeene confreren gemaect ende verkoren zullen worden/ Ende beroerende de hoven eertyts schuttershovengeweest hebbende als van den voetboge hantboge ende cloveniers die alsnochh met hen toebehooren tegenwoordel. in esse ? zyn zoe wanneer de voorss gemeene schutterie in treyn ende onder behoorl. regieringh gestelt zal wesen zullen alle de zelve hoven aende voorss schutterie in eygendomme volgen ende in eygendom toebehooren mette lasten ende proffiten daervan om by de voorss deken ende beleedres van de schutterie geregeert ende gebeneficieert te worden als naer behooren/ Behouden die stadt oft die van W+R voorn, daerop hun gesach authoriteyt ende preminentie als in andere steden mitsgaders dat oock ten respecte van thantbogen huys ende eenighe erven daervan by stadtsweghen verhuirt oft gebruyct wordende gehandelt ende gedisponeert zal worden naer redene naer gelegenheyt ter discretie ende beliefte van W+R voornoemd/
Ende om den voorgeroerde ordonn. ende artic. daerop de voorss schutterie opgerecht ende eenyder aengenomen zal worden te concipieren syn by W+R voorn. gecomm. enz. mitsdesen Claes Aelbrechtsz br. den Bailliu Symon Romboutsz. Adriaen Soeteman schepen/ Jan Adriaensz, van de Bye Raedt ende Pieter Aelbr. v.d. Graft schepen/ om tselve eerstdaechs te doene ende over te bringhen ende by W+R voor als dan daerop geresolveert ende gedisponeert te worden als naer behooren/
Op den XXIIIIen Augusti 1596 pnt. heel collegie.
Declinatie(achteruitgang)slappicheyt van de wacht
Op de Prop. by de Burchmrs. gedaen beroerende die soberheyt van de burghhers nachtwachte die soe verre in declinatie gecommen is/ nyettegenstaende alle goede ordonnantie daerop eertyts gemoveert dat die nyet oft zeer weynich te beduyden is totgrooten merckel. pericule van der stadt burgers ende Inwoonders van dyen die des nachts op meerder verzekerheyt oft beter wachte wel behoorde te rusten merckel. in dezen conjuncture van tyden / dat den viant schynt op dese landen de oorloghe te willen wenden ende te approcheren met Invasie van steden ende landen zoe veel hy alreede te weeghe gebrocht heeft ende noch zoude mogen te weghen bringhen/
Ende daerop gedelibereert zynde hoe tot onderhoudinghe van goede wachte zoude mogen voorzien worden ende daerop gezien dordonnantie op de voorss. wachte verscheydel. gemaect ende gepubliceert/ hebben die van W+R by de voorss ordonn, enz. mitsdese dat die voortaen strictel. onderhouden ende tot dyen eynde de zelve ordonn. by publicatie eerstdaechs vernyeuwt zal worden/ Ende dattot beter onderhout van de voorss. ordonn. ende goede wachte alle burgers gehouden zullen zyn by huys wesende zelver in persoone ter wachte te commen ende van huys oft ongeleghen wesende in persoone ter wachte te commen/ hen te moeten reguleren naer luydt tartice der voorss. ordonnancie mentie(vermelding) maeckende/
Ende ten respecte van de magistraten ende andere tot overmannen waeckende is by W+R geres. dat dordonn. op de voorss. overmannen gemaect strictel. onderhouden zal worden/ dat voorts eenygel. ter wachte zal moeten commen met zulcken geweer daer hy op gestelt is oft noch gestelt zal worden/ Tot welcke fyne de Capiteynen ende Lieutenanten van de vendelen gecomm. zyn om eerstdaechs opscryvinghe van wapene te doene ende eenyder te waerschouwen om met zyn gestelde geweer ter wachte te moeten commen volgens de publicatie die daervan in dijsendaghe commende gedaen zal worden/ ordonnerende voorts dat alle avonde vuyt de rolle op de burgers wachthuys waeckende genomen ende verkoren zal worden om een sentinelle(plaatsvervanger) vry te wezen ende in plaets van dyen mette overmannen ronde(n) te doene/ Ende om dexecutie op de gebreeckinghe te doene conform de voorss. ordonn. ende de naerder dispositie daerop gevallen hebben die van W+R by provisie tot provoost van de wachte gekoren ende gecomm. Adriaen Cloosterman dienaer van de Bailliu om voor een maent oft bet geprouft te worden // Beyde de Burchmrs. hebben voorts aengenomen alle avonde by de oplesinghe der wachte te commen en alle goede ordre te helpen stellen zoe opt geweer als anderss/
Op de Ven Septembris 1596 pnt. beyde burchmrs. ende alle de schepenen Pieter Symonsz Jan Adriaensz van der Bye/ Jan Spierinck Claes Zael doude/ Jan Spierinck Raedt ?
Over de accommodatie van 2 compagnieen soldaten
Op de twee patenten van Zyn Excie om binnen dess stadt geaccommodeert te worden twee compaignien/ te weten van Capiteyn Popke Roda ende van Capiteyn Eger is by W+R geres. dat men de zelve compaignien zal accommoderen zoeveel mogel. wesen zal ende tot accorderinghe ende forieringhe van de voorss Compagnie zyn gecomm. enz. Pieter Aelbrechtsz. schepen Pieter Symonsz. Jan van Geldre Raedt/
Op den XVIIen Octobris 1596 pnt beyde de Burchmrs. Steven de Ruyter/Adriaen Soeteman van Hamerste/ Jan de Leeu/ Willem Pietersz./Adriaen Cornelisz. de Jonghe/ Hartman Michielsz. Coster ende Pieter Albrechtsz/ van de Graft schepenen Pieter Symonsz. Jan Spierinck Jan Adriaensz. van de Bye/ Jan van Geldre/ Pieter Bonte Raeden
Op de prop.by de Burchmrs. gedaen beroerende de groote belastinghe van de gemeene burgerie mette forneringhe van de twee compaignien soldaten mitsgaders de veelheyt dr ziecke onder de voors. compaignien wesende. waerdeure eenige Infectie in de stadt apparent is te commen// Ende daerop gedelibereert zynde mitsgaders gehoort trapport van dat by de raet van Zeelt lange geinsisteert is om van een van de compaignien ontlast te worden ende daeraff nyet verworven ende oock gheen apparentie en is om van henl. dyen aengaende geholpen te worden/ hebben daeromme die van W+R goetgevonden ende geres. datmen daerom aen Zyn Excie zal reysen eerstdaechs mogel. zynde ende aende zelve alle Instantie ende Remonstrantie ende versouck doen zal om van een compaignie te weten van de Schotten ontlast te worden Daertoe gecomm. zynde mitsdese de Burchmr. Claes Aelbrechtsz. ende den Secretaris ende by soeverre de voorss. Claes Aelbrechtsz. deur zyne ziecte nyet reysen en soude mogen wort in zyne plaetse mits des gecomm. Jan Spierinck/
Alles onder de versekerheyt voor apprehentie ende ander ongeluck onder weghe gel. alle andere Commissarisse tot nochtoe gereyst hebben Daervan behoorl. acte met generael ende particulier verbant gemaect zal worden naer behooren/
Op den XIen Novembris 1596 pnt heel collegie van W_+R excepto Pieter Aelbrechtsz. van de Graft.
De wallen aan de waterkant hebben versterking nodig i.v.m. apparitie (verschijning) van de Spaanse vloot.
Op de tydinghe ten desen gerapporteert van de apparaten (apparitie=nadering/verschijning ?) van de Spaansche vlote diemen vreescht dat alhier op desen eylande zoude mogen gemunt te hebben/ Ende daerop geconsidereert de soberheyt van de wallen aende waterzyde ende datter gheen sonderlinghe borstweringhe oft defentie en is/ hebben die van W+R naer voorgaende deliberatie geres. ende geordonn. aende voorss waterzyde een provisionele borstweringhe van deylen(brede planken) gemaect te worden metten aldereersten mogelick zynde/
Adriaen Soeteman van Hamerste Jan de Leeu schepenen Pieter Symonsz ende Jan Spierinck Raeden zyn by W+R gecomm. om de vroon acter de Nieuwstraete te visiteren ende voorts ordre te stellen dat de ghehuysdne van de voorss Nyeuwstraete die van twater clachtig geweest zyn geaccommodeert werden zoveel mogel. wezen zal/
Op den VIen Decembris 1596 pnt. Bouwen Jansz. Claes Aelbrechtsz burchmrs Steven de Ruyter Adriaen Soeteman van Hamerste / Jan de Leeu Willem Pietersz/ Adriaen Cornelisz. Hartman Michielsz coster Pieter Aelbrechtsz van de Graft schepenen Heyndrick Adriaensz Pieter Symonsz/ Jan Adriaensz van de Bye Jan Spierinck/
Er wordt een nieuwe chirurgijn benoemd wegens het overlijden van Mr. Jan Boogaert.
Op de twee Req. van MR. Pauwelsz Goris ende Mr Ghijsbrecht Govertsz beyde chirurgynen aen W+R gepres. om in plaetse van Mr. Jan Boogaert overleden tot stadtschirurgyn aengenonen te worden hebben die van W+R tot stadtscirurgyn aengenomen enz. mitsdese den voorss Mr Pauwels Goris onder de recognitie van negen gulden jaerl daertoe staend/ mits dat hy gehouden zal zyn poorter te worden ende voorts de stadt onder behoorl. ende redel. salaris in alle trauwicheyt te dienen tzy in respect van gevangens/ oft anders daervan hy in handen van voorss brs eedt en belofte zal doen naer behooren/ Ende ten respecte van de armen dienst zal hem mogen adresseren aen darmeesters dess stadt om met henl. te spreecken ende accorderen hoe het best zal connen vermoghe/
Mr.Joos van Hecke is "stadsapotheker"
Op de Req. van Mr. Joos van Hecke gepresenteert om een Jaerlick recognitie te hebben in respect hy de medecine van dess stadt is exercerende tot dienste van een yegel. hebben die van W+R den voorss Mr. Joos tot een vereeringhe toegeleyt vier ponden gr. Vls ingegaen van den eersten augusti laestleden//
Op de Req. van Mr. Janus Hermantsz. gedeputeert om meerdere gaige tot onderhout te hebben is den zelven Mr. Jacob geconsenteert ende toegelaeten tzyne behouve te ontfanghen ende employeren de schellingen die hy van tlaijden op der begravenisse tot noch toe ontfanghen ende gerespondeert heeft/ zonder gehouden te zyn de voorss schellingen meer aende Tres. te responderen oft over te bringhen ende dit tot provisie ende tot wederroupen/
Tarief m.b.t.het tonnen van de turf
Op de Req. van de turfftonsters is de zelve geconsenteert van nu voortaen van de turffschepen in trespect van tonnen te mogen innen ende genieten drie stuvers van ieder last turffs ende dat by provisie ende tot wederzegghen/
Op de Req. van deken ende beleeders van't schippersgilde aen W+R....alvooren daerop te disponeren zyn by W+R gecomm. enz. mitsdess om mette voorss. deken ende beleeders op de voorss Req. ende tversouck daer by gedaen te commen in comm. ende noch eens heurl. voor te houden eenighe middelen totredres van tveer/ Ende van alles rapport te doene om tzele gedaen voorts op de voorss Req, voorzien ende gedisponeert te worden naer behooren/
Huge Spierinck de nieuwe contreleurder i.p.v. Louys Baston (overleden)
Op de Req.van Willem Bon/ Jacques Adriaensz. Buycke/ Jan Baston/ Barthelmeeus Jansz ende Huyge Spierink aen Wette ende Raedt gepres. om tofficie van het contreleurderschap te hebben in plaetse van Louys Baston overleden/ hebben die van W+R naer deliberatie ende behoorl. stemminghe by billetten tot nyeuw contreleurder in plaetse van de voorss. Louys Baston gecoren enz. mits dess den voorss. Huge Spierinck mits dat hy gehouden zal zyn te doen den eedt van getrauwicheyt ende voorts zweeren ende belooven wel ende deuchdelick te onderhouden dordonn. op tofficie van contreleurderschap alreede gemaect ende in tyden ende wylen noch te maecken/
Op den XIIIen Decembris 1596 pnt beyde de burchmrs./ Steven de Ruyter Adriaen Soeteman/ Jan de Leeu/ Willem Pieters ende Adriaen Cornelisz. Hartman Michielsz. Pieter Graft schepenen Heyndrick Adriaensz/ Pieter Symonsz Jan Adriaensz. van de Bye Jan Spierink Jan van Geldre ende Pieter Bonte Raede/
Regeling van de wacht wegens"slappicheyt" Over een dwarspalissade.
Op de Prop. gedaen op der wachte ende dexecutie van dien daer in gemaect wort groote slappicheyt gepleeght te worden is by W+R geres. dat men dordonn. op der wachte gemaect strictel. zal onderhouden zoe wel in tfeyt van dexecutie volgens de bewillinghe ende resolutie van den crychscade genomen als in alle zyne andere puncten/ Ordonneren voorts dat de magistraeten voortaen met hun tween waecken zullen en alle goide toesicht ende sorghe op der wachte te wesen by provisie ende ter tyt toe dat de stadt van eench garnisoen voorzien mochte werden/
Item dat tot goede verzekerheyt van de stadt aende puncten van de palissaden een dweerspalissade by provisie gemaect zal worden/ daermede rontom loopen van de sadt by provisie belet zal wrden/
Den br, Claes Aelbrechtsz den Secretaris zyn by W+R gecomm. om inde toecommende weken naer der Goes te reysen ende zaecke van de fortificatie aende de Steden te recommanderen/