Resoluties van het bestuur van Arnemuiden
Op den VIen Januarij 1597 pnt. beyde Burchmrs. Steven de Ruyter/Adriaen Soeteman/ Jan de Leeu/Adriaen Corn. de Jonghe/ Hartman Michielsz. Coster/ Pieter Aelbrechtsz. v.d. Graft schepenen/ Heyndrick Adriaensz./ Pieter Symonsz/ Jan Spierinck/Jan Adriaensz. van de Bye/ Pieter Bonte Raeden
Enige burgers zijn gearresteerd omdat zij "de dienaers" gehinderd hebben bij het apprehenderen (arresteren) van een zekere "Freeck".
Op de prop. gedaen van eenige burgers die de dienaers resistentie gedaen jae genouch ontweldicht hebben Freeck om die voorss dienaers gemeent hebben te apprehenderen volghende last henl. gegeven/ Ende daerop ende op de consequentie van de zaecke behoorl. gelet zynde hebben die van W+R den Bailliu geauthoriseert enz. mits desen om zoedanighe burgers in apprehentie te nemen ende proces te maecken naer sgraven rechte te bewaeren/
Reis naar Goes i.v.m. de fortificatie
Claes Aelbrechtsz. br. enden secretaris zyn in conformiteyt van de Res. van de XIIIen Decembris laestleden gecomm. om te reysen naer der Ghoes tot sollicitatie van voorderinghe van de fortifficatie deser stadt onder alle gewoonl. verzekeringhe gelycke de gecomm. van der stadt gewoone zyn te reyse/ ten respecte van alle ongelucke van apprehentie oft anders/
Caerlo Ramer wordt "bedienaer van de tafel van leeningh dess stadt"
Op de Req. van Abraham Lust gepres. in de naeme van zyn vader Syem Lust tenderende tot aggreantie van eenen dienaer daer inne genomineert namentl. Caerlo Ramer om de tafel van leeningh dess stadt te bedienen op den naeme van de voorss Sijem Lust ten behouve van Michiel Solario in conformiteyt van de bescheede van de voorss Solario ten behouve van de voorss Syem Lust voor schepenen gepasseert ende verleden/ Ende daerop gedelib. zynde naer behooren hebben die van W+R den voorss Caerlo Ramer als dienaer van de voorss Siem Lust tot bedieninghe van de voorss tafele geaggregeert ende aggregeren mits dese onder belofte by de voorss requeste gedaen van dat de voorss Caerlo Ramer in de voorgeroerde bedieninghe hem in alle eerbaerheyt ende trauwicheyt zal quiten ende gemeente dienen naer behooren/ ende dat zoe hy anders oft contrarie dede de voorss Siem Lust gehouden zal zyn daer inne te voozien enz. tot contentement van W+R voorss ende oock van een yegelick/
Sleluyden (wagenaars) veroorzaken "vuylicheyt in de opganck van de West Dyck". Een andere standplaats in de omgeving van de markt: het Arendshuisje wordt hen toegewezen.
Op de Req. van Marcus Roelants (weduwnaer) Pieter Meeuw Adriaen van Dort ende Jacob van Meeuss aen W+R gepres. tot laste van de sleluyden tot noch toe voor den ende in de opganck van de West dyck met hen(hun) sleen oft backe gestaen waerdeure aldaer groote vergaringhe van vuylicheyt compt tot deformatie van de stadt in tregard van der ordinaris passinghe aldaer/ Ende daerop gedel. zynde hebben die van W+R express. verstaen ende geordonn. enz. mitsdese dat de voorss sleluyden ter voorss plaetse voortaen met hun peerden ende sleen nyet en zullen mogen staen oft plaetse houden nemaer dat zyl. voortaen hen plaetse zullen houden ende continueren voor ende ontrent het Arentshuysken op de maerct/ mits dat de zelve plaetse alle weken eens schoone te maecken van de vuylicheyt by hen aldaer gemaect/ op penen dattet theurl. laste ende coste gedaen zal worden/ Ordonnerende voorts dat de voorss sleluyden op gheen andre plaetsen dan voor ofte ontrent tvoorss arentshuijsken en zullen mogen staen oft plaetse houden ende dat henl. daervan insinuatie ende interdictie gedaen zal worden op zulcke pene als de Burchmrs. hen stellen ende decreteren zullen welcke penen oock strictel. geexecuteert zullen worden//
Over tredres (herstel) van tloopende veer (tussen Arnemuiden en Dordrecht) en regels voor de "schuytluyden" m.b.t. "de dobbelinghe".
Ghehoort van die van W+R der stadt trapport van de burchmrs ende secretaris met deken ende beleeders vant schippersgilde in comm. geweest hebbende op zekere poincten van henl. versocht ende by req. overgegeven mitsgaders opt gundt van voorss deken ende beleeders voorgedraghen is op tredressement van loopende veer/
Ende daerop gezien tgundt de voorss deken ende beleeders deur voorgaende vergaderinghe van tgeheele gilde scriftel overgegeven ende boven t Inhoude van heurl. requeste voorder versocht hebben om met approbatie van dyen te commen tot onderhout van tloopende veer voorss/ Ende daerop gedelib. zynde hebben die van W+R opt poinct concerneerende die schuytluyden dess stadt geordonn. ende gestatueert enz.mits dese dat van alle cleyne vrachten die by schuytte gevoerd zouden moghen worden/ een schuytte zal mogen dobbelen jegens een schip ende een schip jegens een schuytte/ Ende dat ten respecte van de veeren (vuytgesondert thollants veer dwelck verstaen wort vry te wesen) twee schuijtten zullen vaeren ende deelen jegens een schip ende een schip tegen twee schuijten/ Ende dat alles by provisie ende tot dat naer gelegentheyt ende veranderinghe van tyde anders bevonden ende geordonn. zal worden/ Ende beroerende de voordere poincten van de voorss requeste ende oock daer naer scrift. overgegeven zyn de voorss. burchmrs ende secretaris andermael gecomm. om mette voorss deken ende beleeders daerop te commen in comm. merckel. om te ramen den voet middel ende tloon daerop tloopende veer geredresseert zoude moghen worden/ Ende van als rapport te doene/ Om tselve gehoort voorts geordonn. te worden naer behooren/
Op de XVIIIen January 1597 pnt beyde de brs. Steven de Ruyter/ Jan de Leeu Willem Pietersz./ Adrian Corn. de Jonghe/ Hartman Michielsz. coster/ Pieter Albr. van de Graft schepenen/ Heyndrick Adriaensz./ Pieter Symonsz./ Jan Spierinck/ Pieter Bonte Raeden/
Over de pacht van de "vischmarkt ende vischbanke"
Op de Req. van Margriete Lucas gepres. om continuatie van de pacht van de vischmarct ende vischbancke te hebben voor den toecomm. jaere van 97 hebben die van W_+R geconsenteert enz. de versochte continuatie van voorss. pacht voor zulcken somme als zy tvoorgaende jaer gepacht heeft gehadt/
Pacht van de "wintmolen"
Op de Req. van Iacob Cornelisz. molenaer gepres. om continuatie van de pacht van der wintmolen zyn de Tres. by W+R gecomm. om metten suppl. te commen in comm. ende oock eenige burgers backers oft brouwers te ontbieden ende op des molenaers handelinghe te onderstaen ende van alles te handelen zoe naer mogel. wezen zal/ Om van als rapport te doene ende tselve gehoort voorts in der zaecke geordonn. te worden naer behooren/
De "huysvrouwe" van Freeck Oom, die in de gevangenis verblijft, vraagt om "bijstand"
Op de Req. van Mr. Jacob Hermantsz. is den zelve onvermindert de gunste hem gedaen de VIen decembris laestleden by W+R toegeleyt de somme van vyff ponden gr. Vls gelts enns voor dese reyse ende sonder tselve te trecken in consequentie/
Op de req. van de huysvrouwe van Freeck Oom gepres. om assistentie te hebben tot onderhoudt van Freeck Oom tegenw. in vangenisse/ zyn beyde burchmrs. gecomm./ om opt selve versouck te disponeren ende voorzien naer heurl. discretie/
Over "het verlichten" van de wacht
Op de Prop. van de wachte off men die verlichten zal dan nyet is by W+R geres. de wachte verlicht te worden/ ende dat men voortaen met twee corporaalschappen waecken zal/ mits continuerede tvuytsetten van schilwachte gel. laestmaelen geordonneert/
!! Een dwarspalissade
Is voorts geres. dat men de punct van de vogelesanck met een dwarspalisade de passaige voortaen zal beletten mits Boutens poorte totter passaige bequaem maeckende//
Op den laesten January 1597 pnt beyde de Burchmrs./ Steven de Ruijter Jan de Leeu/Willem Pietersz/ Hartman Michielsz/ Pieter Aelbrechtsz. van de Graft schepenen/ Heyndrick Adriaensz. Pieter Symonsz./ Jan Adriaensz. van de Bye/ Jan Spierinck/ Jan van Geldre Raeden/
"Vergaderinghe ende predicatie" t.g.v. de victorie van Maurits "onlancx ten plattelande in Brabant"
Op de prop. gedaen beroerende de victorie van Zyn Excie onlancx ten plattelande in Brabant vercreghen ende dat Godt daerover dient gelooft ende gedanct in conformiteyt van andere omliggende steden die ter oorsaecke van dyen vergaderinghe ende predicatie gehouden hebben is bij W+R geresolveert ende goetgevonden dat men tachternoene vergaderinghe ende predicatie houden en doen zal ende dit derhalve publicatie gedaen zal worden/
Op de Req. van Michiel Solario tafelhouder dess stadt gepresenteert/ zyn de burchmrs. van W+R gecomm. om mette suppl. te commen in comm., volgens dInstructie henl. gegeven ende daerover noch te nemen zulcx vuyt W+R als henl. gelieven zal/
Mr. Joos van Laere heeft een boek uit het Frans vertaald "int Duytsche"(Nederlands) opgedragen aan de stad. Hij krijgt "een vereeringhe"
Op de prop. van de brs. gedaen beroerende de vereeringhe by Mr. Joos van Laere aen W+R gedaen mette dedicatie van eenen bouck die Mr. Joos vuyten franchoische in t Duytsche overgezet ende aen W+R gedediceert heeft is gestelt in de discretie van de Burchmrs. wat vereeringhe den voorss Mr Joos in plaetse van dyen gedaen zal worden/ gel. oock in den Burchmrs.discretie gestelt is wat Adriaen Cornelisz. de Jonghe ? den dienaer voor een nyeuwe Jaer gegeven zal worden voor het tapytseblat ? by hem aen W+R gegeven met stadts en Zeelants wapenen/
Op den Ven february 1597 pnt. beyde de burchmrs. Steven de Ruyter/ Jan de Leeu/ Willem Pietersz./ Adriaen Cornelisz. de Jonghe Hartman Michielsz. Coster/ Pieter Albrechtsz. v.d. Graft schepenen/ Pieter Symonsz./ Jan Spierinck/ Jan Adriaensz. van de Bye/ Claes Zael doude Raeden/
Octavio Gallieres wordt onder bepaalde voorwaarden de opvolger van Michiel Solario als tafelhouder.
Op de Req. van Michiel Solario aen W+R gepres. om aggreatie te hebben op den persoone van Octavio Gallieres aen den welcke hy zyne tafele van leeninghe vercocht oft veralieneert heeft onder twelbehagen van W+R voorn./ Ende daerop gehoort trapport van de Burchmrs. ende andere van collegie metten voorss Solario mitsgaders de voorss Octavio in comm. geweest hebbende/ Ende op alles gelet zynde naer behooren/ hebben die W+R voorss op het te kennen geven van de voorss req. gedaen ende sonder preiudicie van yemants gerechticheyt den voorss Octavio Gallieres tot aenveerdinghe van de voorss tafel van leeninghe geaggreert (toegelaten) enz. mits dese/ consenterende dien volgende dat de voorss Michiel de voorss tafele van leeninghe ende allet recht actie ende eygendom dat hy daeraen is hebbende / aende voorss Octavio Gallieres in eygendomme zal mogen transporteren ende overleveren onder die voordelen conditie ende restricten in de brieven van octroye begrepen wesende/ alle welcke voordelen conditie ende restricten de voorss Octavio oock hebbe genieten ende onderworpen zal wesen in alder manieren gel. de voorss Solario geweest zoude hebben dies zal de voorss. Octavio onvermindert de recognitie van der stadt gehouden zyn aen de armen jaerl. vuyt te reycken ende betaelen de somme van zes ponden gr. Vls ingaende van date van dien verstaen welcke dat nu aff de stadtsrecognitie tot laste van de voorss. Octavio oorboor zal ingaen ende loopen/
Op den VIen meerte 1597 present heel collegie van W+R.
"tOude stadthuys voor 600 pond verkocht aan Jochem Trente
Op de prop. by de Burchmrs. gedaen beroerende de huyse op de marct wesende toude stadthuijs daervan een prop. gedaen is om wel te werden vercocht te wesen/ Ende daerop geschout trapport van Adrieansz. van de Bye die verclaert tselve opt welbehagen van W+R aen Jochem Trente vercocht te hebben voor zes hondert ponden gr. Vls eens te weten hondert pont gereet ende vier hondert gulden siaers mits dat de stadt de renten opt voorss huys staende aen hen souden houden ende een vry huijs leveren souden/ Ende daerop gedelib. zynde/ offmen voorss vercoopinghe advoyeren oft desadvoyeren zal/ hebben die van W+R goet ende proffitel. gevonden enz. mits dess dat men dezelve vercoopinghe zal advoijeren voor zoeverre den cooper den coop advoyeerde/
Ingel Janosz. de Brune >>stadtschirurgyn.
Op de req. van Ingel Janosz. de Brune chirurgyn gepres. om voor stadtschirurgyn aengenomen tworden in plaetse van Mr. Pauwels Goris overleden/ Ende daerop gehoort trapport op desselfs Ingel Janosz. gelegentheyt hebben die van W+R de voorss Ingel Janosz. voor stadtscirurgyn aengenomen enz. mits dese onder de recognitie van negen gulden ...stuvers siaers staende/ Ende dat alles op provisie/
Op recommandatie van Maurits wil Jan Romboutsz. "sonder prouve", toegelaten worden in "tbackersgilde" Daar is enige commotie over.
Op de req. van Jan Romboutsz. van Heijlaer aen zyn Excie gepres. om in tbackersgilde alhier toegelaten te worden sonder prouve te dienen welcke req, by Zyn Excie aen W+R besloten overgesonden was geweest met recommandatie om hem in zyn versouck te accommoderen soe verre de previlegien van der stadt tzelve mochten lyden/ Ende daerop gehoort trapport van eenighe gecomm. van de Wet ende van de overdeken van tbackersgilde/ met deken ende beleeders ende gemeene gildebrs. van de backers ende de voorss Jan Romboutsz. in comm. geweest hebben/ Ende daerop gezien tprivilegie ende vescheyde naergevolchde ordonnancien eeryts de backersgilde gegeven/ hebben die van W+R verclaert wel bereyt te zyne aen zyne voorss Excie alle mogel. dienst ende obedientie te doen ende pleghen ? naer dat zyl. de voorss Jan Romboutsz. volgende de voorss previlegie ende andere naegevolchde ordonn. van tvoorss backers gilde in zyn versouck nyet en connen oft vermoghen te accommoderen/ zynde nyettemin andermael gecomm. Adriaen Soeteman ende Jan de Leeu schepenen ende Pieter Symonsz. Raedt on deken ende beleeders van de backersgilde metten voorss Jan Romboutsz. noch eenmael te vergaderen ende met alle mogel. persuasien te zien ende aevbeyden om (met) henl. te accorderen indient mogel. is//
N.B. Het gilde durft moeilijk te doen zelfs tegenover Maurits, die de bovengenoemde recommandatie doet.
De weduwe van Jan Teerlinck heeft last van wanbetalers m.b.t. geleverde bieren
Opt versouck van de weduwe van Jan Teerlinck ter laester vierschaere in rechte gedaen om volgens de resolutie van W+R vandate den laesten Juny tnegentich haere debiteuren van vercochte ende geleverde bieren tot betalinghe van ghyselinghe ofte thooninghe te mogen bedwinghen( daervan in desen rapport aen W+R gedaen is/ Ende daerop gezien de voorss resolutie ten desen verhaelt zynde dat de brouwers tot Inninghe van heurl. vercochte ende geleverde bieren tselve recht oock behoorden te hebben/ dWelck genouchsaem voor redelick bevonden zynde/ hebben die van W+R geres. en mitsdese in conformiteyt van de voorss resolutie dat voortaen alle bierstekers mitsgaders de brouwers dess stadt hen(hun) debiteuren van vercochte ende geleverde bieren zullen mogen dwinghen tot betalinghe met ghyselinghe oft thooninghe van alle schulden binnen siaers gemaect zynde/ Daervan ter publicatie van de ordinaris voorboden oock publicatie gedaen zal worden om by de voorss bierstekers ende brouwers naer den zelve publicatie de zelve middel van executie begonst ende in treyn gebrocht te worden/
Op den XIen meerte 1597 pnt beyde de Burchmrs./ Steven de Ruyter/ Adriaen Soeteman? Jan de Leeu/ Willem Pietersz./ Adriaen Cornelisz. de Jonghe/ Hartman Michielsz. Coster/ Pieter Albrechtsz. van de Graft schepenen/ Heyndriccccck Adriaensz. Pieter Symonsz./ Jan Spierinck Jan Adriaensz. van de Bye Claes Zael doude Jan van Geldre Raeden.
Discoursen met het schippersgilde over het "loopende veer" en een verzoek van het gilde aan die van de "panneringhe"
Op tRapport by de Burchmrs. ende Secretaris aen W+R gedaen van hen wedervaeren mettet schippersgilde optredres van tloopende veer/ Ende daerop eenighe discoursen gevallen zynde is de Res. daervan gehouden in deliberatie tot mergen naer de predicatie/ mitsdat van desen daghe de panneringhe vergaderen zal om optgundt tvoorss schippersgilde tegen henl. is versouckende geresolveert ende mergen de resolutie ingebracht te worden/ Om die gehoort om tvoorss redres voorts geresolveert te worden naer behooren/
o.a over bouwsels op wallen en vroonen
Op de Req. van Claes Jansz. in de drie Haringe om achter zyn huys met affstekinghe van de wallen aende zelve wallen een muir tot een affdeck oft achterhuijsse opgetrocken te worden/ ende daertoe consent te hebben/ Ende daerop gehoort trapport van de gecomm. van W+R visitatie gedaen hebbende ter plaetse daer den muer soude getrocken worden/ Ende op alles geconsidereert zynde naer behooren/ hebben die van W+R tvoorgeroerde versouck in manieren zoe dat gedaen wort affgeslaghen ende voorts verclaert nyet verder consent te gheven om de muer by(van) de zelve wal te stellen dan aen den tee(n) van de zelve wal daer (van) de Tres. ende Secretaris last gegeven wort om daervan moite te nemen ende ordre dat den muir nyet verder gestelt en werde/
Op den XVen ende XVIIIen meerte 1597
pnt Bouwen Jansz.Claes Aelbrechtsz. burcmmrs/ Steven de Ruyter, Adriaen Soeteman van Hammerstee Jan de Leeu/ Willem Pietersz. Adriaen Cornelisz. de Jonghe/ Hartman Michielsz. Coster ende Pieter Aelbrechtsz. van de Graft schepenen/ Heyndrick Adriaensz. Pieter Symonsz. Jan Spierinck. Jan Adriaensz. v.d. Bye Claes Zael doude/ Jan van Geldere Raden/
Geschillen tussen het schippersgilde en "de panneluyden over de vrachten onder de keeten vallende van wit sout" enz.;
ook weer over het redres van tloopende veer op Dort.
Ghezien by B+S+R etc. de req. by deken ende beleeders van tschippersgilde dess stadt aen henl. gepres. als in decembris zesentnegentich laestleden tenderende om van zekere zaecken ende versoucken aggreatie te hebben tot welvaeren van de gilde ende merckel. om tusschen de gemeene gildebrs. goede ordre ende eenicheyt gehouden ende winninghe onder de gemeene gildebrs.zoe gelyck gemaect ende bedeelt te worden als eenichsins mogel. zoude connen wesen/ Ende daerop gehoort trapport van de burchmrs. ende secretaris met voorss dekenende beleeders op heurl. versouck vuyt voorgaende comm. van W+R in comm. geweest ende henl. voorts voorgedraghen hebben eenige middelen dienende tot redres van tloopende veer alhier/ Daerop de voors deken ende beleeders hen bereidt genoomen? ende tgemeene gilde daerop vergadert ende hen rapport ende resolutie van tselve gilde aende voorss gecomm. overgebrocht hadden/ Ende daerop gedelib. zynde naer behooren hebben B+S+R voorn, op tnaerder rapport van de voorss gecomm. ende alvoorengeziem de voorss Res. van tgemeene gilde ende op alles gelet hebbende naer behooren/ geres. geconsent. enz. mits dese op de voorss Req. ende versoucke daer by gedaen voor zoe veel daerop alsnoch gheen dispositie gevallen en is/ Dat van alle vrachten onder de keeten vallende van wit sout ende anders dat vremde coopluyd oft andere gheen panneluyden wezende alhier commende coopen ende begeeren aff te laeden/ voortaen onder de voorss gemeene gildebrs. telcken van huys wesende ende bequame schepen hebbede dobbelinghe wese ende onderhouden zal worden om den coopman gedient te worden voor alzulcken redelicken loon als daerop alreede gestelt ende geordonn. is oft noch gestelt ende geordonn. zal worden/ wel verstaende zoe den coopman een grootschip begeert van de gildebrs. daermede hy gedient ende gerieft can worden dat alle die groeten schepen bequaem ende by huys wesende daeromme zullen moeten dobbelen/ sonder dat de minder schepen aen soedanighe vrachten zullen mogen dobbelen oft dobbelinghe pretenderen in eeniger manieren met voorderen verstande dat zoe den coopluyden eenighe grooter schepen van doene hadden om meer tseffens te laeden dan die grootste schepen van de gildebrs. seffens zouden mogen laeden/ oft oock begierden eenighe platboome schepen te bevrachten om te vaeren op plaetsen daer de gemeene gildebrs. nyet vaeren oft commen connen/
Den zelven coopluyden vrystaen zal zoedanighe schepen te moghen affladen mits betalende den gilde zyn gerechticheyt naer costume laetende voorts den panneluyden in taffschepen van heurl. eygen sout mitsgaders oock allen anderen schippers van Middelb./Dordrecht ende van andre stden die alhier hen eygen sout commen coopen ende affladen in hen oude vrydicheyt ende gerechticheyt/
Ende op tRapport ten desen gedaen van dat deken ende beleeders mette gemeene gildebrs. van de schippers van huerl. voorgeroerde overgegheven resolutie versoucken dat tvletten van de groven soutte onder de keeten oock onder de dobbelinghe van de gemeene gildebrs. souden commen/ Ende daerop gehoort zynde dIntentie van de gemeene panneluyden daerop vergadert geweest zynde die verclaeren dat tvletten van de groven soutte onder de keeten by de gemeene gildebrs. gedaen wort sonder vuytneminghe van persoonen ende mits nu deen ende nu dander nemende die gereet ende by huys is/ ende dat zyl. daer inne wel begheeren te continueren sonder nochtans aen yemande precisel. verbonden te connen zyn in conformiteyt van heurl. oude vrydicheyt ende gerechticheyt die zyl. daervan over veel jaeren voor de troublen ende nu langhe jaeren naer de troublen gehadt hebben ende tegenw. noch hebben/ Ende op tzelve gelet zynde naer behooren/ hebben B+S+R voorn.verclaert enz. enz. mits desen dat zyl. geneghen wesende om deken ende beleeders mette gemeene gildebrs. van de schippers alle ordonn. voordeelen ende vrydicheden hebben en zullen om te claghen van dat deen gildebr. meer dan dander geemployeert wort/ dan alzoe tselve zoe haest nyet te weghe gebrocht en can worden ende dat nyettemin tvoorss redres van tloopende veer eerstdaechs by der hant genomen dient/ soe hebben B+S+R voorn.dyen aengaende verclaert enz. enz. mitsdese heurl. wille ende intentie express. te zyne dat aen deen zyde stellende voor dese tyt alle tgene dat tot retaerdement van tvoorss redres opt loopende veer geexposeert gesustineert oft geargueert zoude mogen worden tzelve redres haestel. by der hant genomen zal worden/ ende dat zulcx deken ende beleeders mette gemeene gilderbrs. in quitinghe ende betrachtinghe van heurl. eedt van burgerschap ende oock aen tgilde gedaen mitsgaeders van de gehoorsaemcheyt die zyl. aende stadts ende regierders der zelver ? schuldich zyn gehouden zullen zyn daertoe te verstaen ende henl. te laeten gebruycken als naer behooren/ Daertoe henl. by desen vermaent wort dat zoe verre tloopende veer weder in goeden treyn gebrocht wort gel. men wel verhoopt dat gedaen zal worden/ tzelve nyet alleenl. tot voordeel van de stadt maer oock tot voordeel van de gemeene gildebrs. zal commen te strecken om alle daghe zekerl. gelt te moghen verdienen/ Ende nu zulcx mits desen voorts procederende om orde te stellen daerop tvoorss loopende veer weder begonst ende in treyn gebrocht zoude mogen worden/ hebben B+S+R voorn. geconcipieert zekere pointe ende artic. die by provisie in treyn gebrocht ende den voorss deken ende beleeders overgelevert zullen worden welcke artic. metter tyt naerder gevisiteert gemeerdert ende gemindert zullen worden zulcx als naer gelegentheyt bevonden zal worden te behooren ende dienstich te wesen/
Op den XIIen Aprilis 1597 pnt. beyde Brs Steven de Ruyter/ Adriaen Soeteman/ Jan de Leeu/ Willem Pietersz/ Adriaen Cornelisz. de Jonghe/ Hartman Michielsz./ Pieter Aelbrechtsz van de Graft schepenen/ Heyndrick Adriaensz./Pieter Symonsz./ Jan Spierinck/ Jan Adr. v.d. Bye en de Claes Zael doude/
Idem
Alzoe tot kennisse gecommen is dat de gemeene gildebrs. van de schippers dess stadt Arnemuyden tzy in tgenerale oft particuliere hen vervoorden ende poghen de dobbelinghe van tvletten van den groven soutte onder de keeten in te voeren ende zulcx nyemant van de panneluyden te wille dienen sonder dezelve dobbelinghe alles vuyt heurl. eygen authoriteyt ende sonder daertoe van W+R dess stadt authorisatie oft ordonn. te hebben / oock nyettegenstaende dat henl. by W+R zoe scriftel. als oock by de Burchmrs. mondelinghe toegeseyt ende belooft is dat op heurl. versouck in tregard van de zelve dobbelinghe gedaen ter eerster gelegentheyt oft emmer soehaest de stadtrek. gedaen zal wesen/ voorzien ende henl. contentement gegeven ende oock by voorgaende communicatie met die van de panneringhe daerop te houden zulcken ordre gestelt zoude worden dat zyl. ende oock die van de neringhe hen contentement zouden behooren te hebben/ Ende dat alle tselve is streckende tot zeer quaede consequentie ende merckel. tot verachtinghe van dauthoriteyt van W+R voorn/ aende welcke de voorss gildebrs. in tgenerale ende particulier by eede alle reverentie ende gehoorsaemheyt schuldich zyn/ ten welcke regarde daerteghen dient voorzien te worden/ Soe hebben die van W+R voorn. verstaen ende verclaert enz. mitsdesen dat inder macht van de voorss gildebrs. nyet en is eenghe nyeuwichede van dobbelinghe oft anders sonder voorgaende authorisatie in te bringhen oft intwerck te stellen/ ende dat zulcx alle dezelve gildebrs. die den panneluyden int vletten van heurl. sout naer ouder costume ende manieren nyet en hebben willen dienen teghe dauthoriteyt van de stadt misdaen hebben/ henl. laetende mitsdien tot zulcken correctie als zyl. daermede verdient hebben/
Bevelende voorts nyettemin alle de gildebrs. in tgenerale ende partc. alle voorgestelde nyeuwicheyt voor dese tyt affe te doene ende den panneluyden in tvoorss vletten te diene naer ouder costumen ende manieren/ Alles ter tyt ende soelanghe b W+R voorss op de voorss dobbelinghe ghedisponeert ende ordre gestelt zal wesen dwelcke in conformiteyt van de Res. genomen ten XVen meerte laestleden ende oock de belofte ende toesegghinghe by de Burchmrs daernaer aende voorss beleeders mondelinghe gedaen by der hant genomen zal worden zoe haest de stadtsrek. gedaen zal wezen/ mits welcke andermael den voorss gildebrs. in tgenerale ende partic. gelast wort express. mits dese hen naer tgundt voorss e reguliere ende den panneluyden voor dese tyt naer ouder manieren te dienen op gehoorsaemheyt ende voorts op zulcken correctie ende straffe als naer gelegentheyt van tyde ende zaecke bevonden zal worden te behooren/ daervan alle de gildebrs. mits dese gewaerschout worden ende de Bailliu van zyn officie weghe voorts belast jeghen den ongehoorsame te procederen ende sgravenrecht te bewaeren als naer behooren/ Ende op dat hiervan nyemant van de gildebrs. ignorantie en pretendere worden de deken ende beleeders van de voorss gildebrs. belast alle dezelve gildebrs. te vergaderen ende de voorss resolutie voorts te draghen ende voorts van heurl. ampstweghe ordre te stellen dat van henl. oft van de gildebrs. gheene ongehoorsaemheyt oft nyeuwicheyt meer vernomen worden op penen van zulcx daer in voorzien te worden als tot conservatie van stadtsauthoriteyt ende tot straffe van de moetwillighen bevonden zal worden te behooren/
N.B. De pannelieden hadden bezwaren tegen "dobbelinghe" m.b.t. de vrachten wit zout enz.. Men selecteerde de schippers op geschiktheid : vooral het wit zout was bij onoordeelkundig behandelen al snel minder waard of zelfs "bedorven"
Op den IIen Meye 1597 pnt Bouwen Jansz. Claes Aelbrechtsz.Brs./ Steven de Ruyter/ Adriaen Soeteman van Hamerste/Jan de Leeu/ Adriaen Cornelisz. de Jonghe Hartman Michielsz. Coster Pieter Aelbrechts van der Graft schepenen/ Heyndrick Adriaensz/ Pieter Symonsz/ Jan Spierinck/ Jan Adriaensz. van der Bye/ Claes Zael doude ende Jan van Geldre Raeden.
Over een "nyeuwe poort" (de Middelburgse) en metselwerk t.b.v. een muur. In verband hiermede wordt gedacht aan "een leeninghe by de burgerien".
Op tRapport v.d. Burchmrs. Tres. Adriaen Cornelisz. als schepen ende Jan Spierinck als Raedt ten desen aen W+ R gedaen beroerende den fortiff. dess stadt Arnemuyden die overlanghe geresolveert by eenich metselwerck begonnen te worden merckel. om een nyeuwe poorte ende voorts den muir gebrencht? ende gemaeckt te worden Zoe verre die gecochte materialen zoude moghen strecken/ Ende daerop gehoort heurl. resolutie naer voorgaende visitatie ter plaetse genomen van hoe de zelve poorte ende muir gemaeckt soude worden dwelck schynt genomen te worden op de voet van de plaete (kaart?) van Ingenieare Ryswyck gemaect/ mitsgaders heurl. resolutie van hoe ende waer de penninghe daertoe noodich gevonden souden moghen worden/ dwelck by henl. voorgedraghen is dat ten respecte van de belastinghe van de middelen tot vervullinghe van de voorss aen te nemen metselinghe een leeninghe by de burgerien gedaen zoude moeten worden daervan zyl. ten dese een provisionele cotisatie (quotisatie) gemaect ende verthoont hebben daerop eeniche discoursen ende debatten gevallen zynde hebben die van W+R goetgevonden enz. dat de voorss. quotisatie by de voorss B+Tres. Schep. ende Raedt in presentie van Adriaen Soeteman ende Pieter Aelbrechtsz. als schepenen/ daerover medegecommitteert wordende mits dese geresumeert zal worden met bywoninghe van andere gequalificeerde burgers ende Inwoonders die als noch nyet gecotiseert en zyn voorts met zulcken meerderinghe ende minderinghe op de voorss gedaene cotisatie als zyl. naer discretie ende gelegentheyt bevinden te behooren.
Welcke cotisatie zulcx by henl.geresumeert geresolveert ende garresteert wesende die van W+R voorn. dezelve cotisatie van nu alsdan ende dan alzoe voor geresolveert gedaen ende gearresteert houden ende willekeure mits dese/ Ordonnerene dyen volgende dat dezelve cotisatie eerstdaechs in treyn gebracht ende de collecte daervan gedaen zal worden by de voorss tresoriers als naer behooren/ Tot effecte van welcke alle de gecotiseerden ontboden ende met alle vrientschap ende persuasie tot opbringhe van heurl. quote vermaent ende geport ende oock by onwillicheyt by ghyselinghe ende andere gereeder executie daertoe gedwonghen zullen worden tot welcke executie de voorss Tres. van nu alsdan ende dan alsnu geauthoriseert worden mits dese/ Ende om eenygelicke totte voorss cotisatie te bringhen/ zal eenyder aengeseyt worden gel. oock de resolutie ten desen express. genomen is/dat de voorgaende cotisatie opbringhen zal/alleenl. is ende wesen zal een leeninghe voor een jaer sonder croes interest oft rente te genieten mits expresse toezegginghe dat zoe verre die stadt teynde den voorss jaere de middel nyet en heeft om de voorss geleende penn. weder te restitueren/ de stadt van de voorderen tyt dat zy de penn. nyet opbringhen en zal aen een yegel. rente betaelen zal/wel verstaende nochtans dat de afflegghinge van de voorss penn. naer tvoorss jaer geschieden zal in der naervolgender manieren te weten dat teynde den voorss Jaere in drie partyen geloot zal worden wie voor deerste reyse of Jaer naer den voorss Jaere te verschynen van zyn geleende penn. met zyn rente betaelt zal worden ende soe voorts voort tweede ende derde Jaere/ Alles met dyen verstande dat alle de gecochte materialen verwrocht wesende gheen nyeuws metselwerck aengegrepen en zal worden voor alvooren de voorss geleende penn. gerestitueert ende de stadt van andere middelen voorzien zal wesen om yet te moghen beginnen/ des wort voorder geresolveert dat aen yeder bi de Tres. obligatie verleden zal worden in behoorl. formen ende met authorisatie om alle de stadtsmiddelen in tgenerale ende particuliere te verbinden ende die als Tres.te onderteeckenen/ beneffens den secretaris die oock by desen geauthoriseert wort om van weghen die van W+R voorn. de voorss obligatien te onderteeckenen/ Ordonnerende voorts dat terstont naer de resolutie van de Ingeniaren opt stellen van de poorte nemen de zelve poorte ende ander metselwerck metten eertsen mogel. zynde by derhant genomen ende naer voorgaende vuytsettinghe van caerte openbaere bestedinghe daer van gedaen zal worden/ mits dat alvooren behoorl.besteck ende conditien gemaect zullen worden by metselaers ende andere luyden hen des verstaende dat men voor eerst ende terstont de calck int werckhuys zal doen beslaen op zulcke plaetse daert de gecomm. goetduncken zal/
Op den XVen ende XVIIIen meerte ende den XVII meye 1597 pnt Claes Aelbrechtsz./ Jan Spierinck burchmrs/ Adriaen Soeteman van Hamerste Pieter Symonsz. Govert Heyndricxz Willen Pieters Adriaen Corn. de Jonghe/ Pieter Aelbrechtsz van de Graft ende Jan Vollaert schepenen Heyndrick Adriaensz. ende Bouwen Jansz. Steven de Ruyter Jan Adriaensz v.d. Bye/ Claes Zael doude Jan van Geldre ende Pieter Bonte Raeden/
Poincten ende Articulen ..... tot redres van tloopende veer van Arnemuyden op Dordrecht.
!!Veel details!!
Poincten ende Art. by Brs. Schepenen ende Raeden der Stadt Arnemuyden eerst geraempt ende geconcipieert ende daernaer voorgaende communicatie met deken ende beleeders van de gemeene gildebrs van tschippersgilde der zelver stadt daerop gehouden eyndelinghe geres. ende gearrest. om in treyn gebrocht ende onderhouden te worden tot redres van tloopende veer van Arnemuyden op Dordrecht ende van Dordtrecht op ARnemuyden
In den eersten dat tvoorgeroerde loopende veer voortaen van hier op Dort ende van Dort op Arnemuyden gehouden zal worden/
Item dat tallen daghe van de weke een schip zal moeten affvaeren tzy daer veel vrachte compt dan nyet op zulcken peyl van den wassenden watere als geordonneert zal worden/ tot welcken fyne den rouper gebruyct zal worden naer oudercotume om alle passanten gewaerschout te mogen worden naer behooren
Item dat onderhoudinghe van dyen by deken ende beleeders een rolle gemaect zal worden van alle de gildebrs. die in tveer vaeren zullen mitsgaders dat oock gedobbelt zal worden/ wat zeven schepen deerste weke ende voorts de naervolgende weken vaeren zullen/ welcke rolle zoe van de gemeene gildebrs. als van de gedobbelde schepen op yeder weke in handen van de overdeken gelevert zal worden.
Item dat om den coopman ende andere passagiers nyet gefrust(r)eert te wesen ende alhier vergeefs te doen commen tallen daghe van der weke een schip zekerl. zal moeten affvaeren ende dat zulcx diet zyn beurte is/ zekerl. zyn beurte zal moeten waernemen/ Op penen dat indien yemant van de gildebrs. zyn beurte verswymde ende nyet aff en vaere op zyn tyt soedanighe gildebr. in zes weken daernaer tgilde nyet en zal mogen gebruycken ende daeren boven verbeuren de boete van dertich schellingen tappliceren een derde voorden officier/ een derde voor den armen ende laeste derde voor tvoorss gilde/
Item dat alle gildebrs. om tvoorss veer waer te nemen gehouden zullen zyn te dobbelen telcken des versocht zynde ende hen beurten waer te nemen op de pene ende verbeurte bovengeroert doch met dyen verstande dat zoe yemandt van de gildebrs. deur voorvallende vracht oft ordinarisbeurte nyet en zoude connen waernemen/ soedanighe gildebrs. overgeslaghen ende een ander in zyn plaetse gedobbelt zal worden/ mits dat zoe wanneer de voorss voorvallende vracht oft beurte gedaen ende volcommen zal wesen dezelve gildebr.op zyn beurte van tveer gehouden zal zyn te commen ende zyn beurte waer te nemen op de boete ende verbeurte alsboven/ Sonder eenighe andere vrachten aen te moghen nemen voor alvooren hy zyn voorss beurte opt veer gehadt ende volbracht zal hebben/
Item dat van yeder passant ontfanghenende genoten zal worden over vracht thien stuvers sonder meer affgeheescht te mogen worden op correctie van de stadt//
Item offt gebeurde dat teenghe daghe van de weke den ordinaris veerman affgevaeren zynde alsnoch eenighe coopluyden oft andere passanten mochten commen die aff zouden begheerente wesen van de zelven getyde tzy ter halver getyde oft anderss/ dat in zulcke gevalle de gildebrs. gehouden zullen zyn soedanighe coopluyde oft passanten te gerieven oft doen gerieven vuyt de naest gedobbelde schepen met dien verstande dat oft gebeurde dat op tgetye meer volcx quame dan met een schip affgevoert zoude connen worden/ noch een schip van de naeste beurte zal moeten affvaeren zulcx dat zoeverre de zeven gedobbelde schepen van de naestvolgende weken zullenmoeten volgen ende supplieren datter alle daghe op het ordinaris getie een schip affvaere ten waere dat de eerste affgevaeren schepen van der wke in de zelve weke weder thuys gecommen schepen die resterende daghen zullen moeten supplieren om wederom aff te vaeren/ welcke schepen affvaerende buyten ordinarie tyde te weten naer dat den ordinaris veerman affgevaeren zal wesen te vrachte hebben zullen zeven gulden sonder meer te moghenaffheeschen op correctie van de stdat als boven ende zoe by nachte een schip affgehuirt wort zal te vrachte genieten thien gulden en sonder meer affgeheescht te moghe worden op correctie als boven/
Alles met zulcken verstande nochtan dat als een coopman een schip alleen wil bevrachten oft affhuiren om met zyn gevolch oft familie alleene te vaeren voor den loone daertoe gestelt sonder in den beurtman oft ordinaris veerman te willen wezen/ tzelve hen vry staen zal tzy vuyte gedobbelde schepen van welck ? oft andre schepen van de gildebrs. mits dat den schipper zulcx alleene affgehuirt wesende tselve hen voor een beurte strecken ende de vracht daervan onder de gemeene beurtscepen van de weken gedeelt zal moeten worden/ dess en zal zulcke alleen gehuirden schip gheen andere passagiers moghen innemen om den ordinaris veerman nyet te vercorten ende alle andere passanten alevenwel gedient te worden/
Ghelyck oock by desen verstaen wort dat zoe yemant van de coopluyden oft passagiers vuyt eenighe oorsaeck van kennisse vrientschap ofte anders met andere schepen van de gildebrs. vuyte de beurten van de weken wesende ende een andrer reyse doende tzy geladen oft ongeladen waeren wilde/ tselve oock vrystaen zal te mogen doen mits den veerman van dyen daghe betalende tordinaris veerloon/
Item oft gebeurde dat deur eenighe calmpte oft stilte des weders eenighe coopluyden oft passagiers tot voorderinghe van hen reyse aff wilden wesen ende zulcx een schuytte begeerden te huiren tselve oock in tyde van calmte oft stilte ende anders/ nyet vry staen zal mits oock den veerman van dye daghe betalende tordinaris veerloon/
Ende belangende de bierschepen hier dagel. aencommende ende bier lossende wort express. verstaen ende verboden by desen gheene passagiers ofte coopluyden te mogen aennemen oft affvoeren ende indient gebeurde ter contrarie dat tselve by denordinaris veerman oft van weghen tgilde alhier verboden ende belet zal mogen worden/
Item alzoe van den aenvanck des redres van tvoorss veer express. geres. ende oock een yeg. by de vuytgesette gedruckte caerten gewaerschout ende aengedient is dat de bierschepen by nachte tarnemuyden aencommende alle coopluyden ende passagiers daernede commende des nachts ingelaeten ende van goede herberge gaccomodeert ende oock des nachts en weder aff te vaerensoet versocht wort vuytgelaeten zullen worden/ soe is express. dyen aengaende andermael by desen geres. dat tzelve wel ende zekerl. gel. nu alreede gedaen wort gecontinueert ende daerop goede ordre gestelt ende gehouden zal worden/ zoewel ten respecte van de veerschepen van deze stadt als van de veerschepen van die van Dort zoe wanneer by henl. oock opt veer ordre gestelt zal wesen/ sonder dat eenighe coopluyden oft passagiers aencommende met eenighe andre schepen dan metten ordinaris veerman ingelaeten zullen worden/ Ten waere daerinne waere eenighe gedeputeerde van de Staten oft andre persoonen van mercke ?(onderscheidingsteken ?) die ter discretie van de Burchmrs. van de stadt toegelaeten zullen mogen worden/
Item om de voorss gemeene gildebrs. volgens heurl. versouck in alle redelicheyt te baete te commen ende te couragieren tot aenvanck van tvoorss veer ende met eenen wat verzekert te vaeren tot bewaeringhe van de coopluyden ende andrer passanten hebben Brs. schepenen ende Raeden voorn. geconsenteert enz. mitdese aen elck schip van de gildebrs. opt veer afvaerende alle daghe te leveren een halff vat mueselaers ende voorts te leenen aen elck schip vier musketten een halff dozyn corten spietsen(spiesen) ende voorts cruyt loot ende lonten ter redelicheyt ende matelicheyt wel verstaende dat alzoe tcruyt gedaen wort van in tyde van noode ende defentie te gebruycken ende nyet om onder weghen tot plaisier oft naer gevogelte oft anderssins onmittelick te verschieten tselve cruyt nyet anders verhandelt oft verschoten zal mogen worden dan in der naervolgender manieren:
te weten dat elck schip affvaerende van Arnemuyden oft van Dort de vier musketten behoorl. geladen ende nyet eer affgeschoten zullen mogen worden dan ten tyde van heurl. arrivemente tot Dordrecht oft Arnemuyden voorss ende soe meer cruyts sonder noot oft defentie verschoten wort zal elcken gildebr. tselve gehouden zyn te voldoen ende betaelen / Tot welcken fyne telcke reyse tcruyt met wichte overgelevert ende facst ? gemaect zal worden wat cruyt mettet voorss schieten verschoten zal mogen wezen/ des wort verstaen dat de voorss musketten ende spietsen met hen toebehooren aen malkander diens beurte het wezen zal alle weke over te leveren ende alle tselve wel te bewaeren ende regieren als naer behooren/
Ende om tvoorss veer in treyn te bringhen ende houden zoe het mogel. is zal metter tyt ordre gestelt worden dat alle schepen die hier nyet ordinaerl en begheeren te veeren tselve henl. by de gevouchlichste middelen verboden zal worden wel verstaende nochtans dat by provisie toegelaeten zal worden ter tyt toe de voorss ordre gestelt zal wesen dat alle vremde schepen hier eenighe loopende vrachten aenbringende ende lossende vermogen zullen naer een ebbe ende een vloet naer costume geleghen hebbende wederom van dese stadt op heurl. haven en aff te veeren ende loopende vrachten in te nemen/
Ghelyck oock tot effecte van dyen express. verboden wort mitsdese dat gheene royschuyten eenighe coopluyden oft andere passagiers in de voorby vaerende schepen van Middelb. commende van lande en zullen mogen aen saete op de boete van vyff schell. gr. Vls dan wort de voorss royschuytte wel toegelaeten aenden veerman dess stadt affgevaeren zynde welck is passagiers te mogen aensetten zoe verre zyl. den zelven veerman zullen connen beroyen ofte bezeylen/ ordonnerende voorts dat de zeven schepen in der weke op haer beurte gebeurt ende gevaeren hebbende malkandren delinghe zullen doen van tgundt zyl. in de geheele weecke ghins ende weder gewonnen zullen hebben ende dat voorts de gildebrs. gehouden zullen zyn alle daghe een schip aff te veerdighen nyettegenstaende eenige andre schepen van Dort mede mochten affvaeren ende volcken/ Dwelck by desen verstaen wort dat geschiede dat by provisie ende tertyt toe met die van Dort opt veer ordre gestelt zal zyn/
Ende beroerende tgundt by deken ende beleeders versocht ende scriftel. overgegeven is ten fyne gheene schuyteluyden den gildebrs. in tveer hinderlick souden wesen vuytgesondert de beurtschuyten daervan versocht wort dat twee schuyten tegen een schip zouden vaeren ende deelen/ is tselve versouck voor dese tyt affgeslaghen emmer ter tyt toe dat met die van Dort opt veer ordre gestelt zal wesen/
Voorder wort by desen alle de gildebrs. in tgenerale ende aen eenyeder int particuliere belast ende bevolen den coopluyden ende passagiers binnen heurl. schepen met alle beleeftheyt te ontvanghen ende accommoderen ende voorts ende heur gelt van alle behoufften van broot bier Kaes bier licht ? ende ander noodtzakelicheyt te gerieven/ Sonder de zelve coopluyden oft paasagiers qualick aen te spreecken ofte onredelick te tracteren op peyne ende verbeurte van de gilde zoe wanneer daer wettighe clachten over quaemen ende bovendien op arbitraire correctie van schepenen oft van deken ende beleeders van t schippersgilde voorss.
B+S+R voorn. vertrauwende ende verwachtende goede voorderinghe ende vermeerderinghe in tvoorss. veer hebben geordonneert enz. enz. mitsdese dat de prouve tot redres van tselve veer gedaen ende gecontinueert zal worden voor den tyt van zes naestcommende maenden Ingaende van den aenvanck van dye mitsch dat oock zoelanghe duiren ende continueren die gunste ende leeninghe die van stadtsweghen den schippers hier voeren geconsenteert is/
Actum ten Raede op den XVen ende XVIIIen meerte ende den XVIIen meye 1597'
Op den voorss XVIIen Meye 1597 pnt tgehele collegie van W+R als boven
Weer over geschillen over tvletten nu van "den groven soutte"
W+R staan nu "dobbelinghe" toe onder stricte voorwaarden.
Op het ernstich aenhouden by deken ende beleeders van tschippersgilde der stadt Arnemuyden aen B+S +R der zelver stadt gedaen om volghens heurlieder verzouck by requeste verscheydel. overghegeven tot onderhoudinghe van alle goede eenicheyt onder de gemeene gildebrs. ende om de winninghe onder dezelve gildebrs. eenpaerich ende gelyck te maecken zoe veel mogel. zy consent te hebben tot gemeene dobbelinghe van tvletten van den groven soutte onder de keeten dess stadt/ Ende daerop gedelib. zynde naer voorgaende communicatie met die van den panneringhe daerop gehouden/ hebben B+S+R voorn. de voorss versochte dobbelinghe van den groven soutte onder de keeten geconsenteert enz. mits desen om onderhouden te worden ten telcke als een panneman yemant tot vletten van doene heeft tusschen de presente gildebrs. die by huys oft met heurl. schepen aende hooffden zouden mogen ledich ende terstont tottet vletten gereet wezen/ des wort den gildebrs. in tgeneraele ende aen eeyder in tparticuliere scherpel. belast ende bevolen den panneluyden versouckende terstont ten dienste te wesen ende de dobbelinghe terstont ten effecte te bringhen ende oock voor de panneluyden sout goede sorghe te draghen als voor hen eyghen/ Ende dat alles by provisie ende soelanghe tveer by de gemeene gildebrs. onderhouden zal worden oft anderssins soe langhe den panneman wel gedient wes ende gheen redenen oft oorsaeck hebben en zal van claghen met dyen verstande dat zoe verre teenighen tyde van den panneluyden blyckelicke clachte ende oorsaeck quaeme van ongerieff oft van nyet wel gedient oft by onnaxaemheyt van de schipper vercort oft beschadicht te wesen de voorss panneluyden weder in hen oude vrydicheyt van schepen te mogen nemen naer heurl. geliefte gelaten sullen worden/ Ende ten respecte van tloon van tvletten ende voorts andere zaecken opt selve vletten loopende daervan de panneluyden in tgenerale hen contentement wel behoorde te hebben/ zullen de voorss deken ende beleeders van tschippersgilde hen dyen aengaende addresseren aen deken ende beleeders van voorss panneringh om met henl. dyen aengaende te handelen sluyten ende accorderen zulcx als tot goede onderhoudinghe van de voorss dobbelinghe ende tot meeste dienste ende gerieve van voorss panneluyden alderbest dienen ende behooren zal/
Metselwerk t.b.v. de poort en muur aan de westzijde niet aanbesteden "maer in dachgelden zal doen maecken ...zoe langhe de fondamenten(van de kerktoren) vuyt de grond gebrocht zullen wesen"
Op de Prop. by de Burchmrs. ten desen gedaen off men de metselinghe van stadtsweghe voorgenomen aende westzyde van de stadt om een nyeuwe poorte ende muir te maecken openb. besteden oft in dachgelden zal doen maecken/ Ede daerop gedel. zynde hebben die van W+R goetgevonden ende geres. nyettegenstaende de contrarie res. daerop genomen den IIen meye laestleden dat tvoorgeroerde metselwerck in daeghgelden gemaect zal worden emmer zoe langhe dat de fondamenten behoorl. wyse vuyt de gront gebrocht zullen wesen/ mits dat op tselve wercke met dachgelde te maecken van de moortel ende anders behoorl. regard genomen zal worden met yemande daertoe continuel. opt werck te committeren/
N.B. Het gevaar van geknoei met specie / mortel lag toen ook al op de loer.
Op den laesten meye 1597 pnt beyde de Burchmrs. Adriaen Soeteman van Hamerste Pieter Sijmonsz Govert Heyndricxz Willem Pietersz Adriaen Cornelisz. de Jonghe Pieter Aelbrechtsz. van de Graft ende Jan Vollaert schepen Steven de Ruyter/ Bouwen Jansz./Heyndrick Adriaensz/ Jan van Gelder ende Pieter Bonte Raeden.
Over namaak van Lubs (Lubecks) bier o.a. geschil met de Impostmeester.
Op de Prop. by de Burchmrs gedaen beroerende tDelfs Lubs dat alhier nu gebracht ende op de clachte van weghen tappersgilde daervan gedaen van dat den Impostmr. tselve Delfs Lubs nyet minder en wilde laeten verimposten dan recht Lubs/ Ende daerop gehoort den excijsenaer mitsgaders onderstaen zynde dat de tappers tDelfts Lubs zoe diere waeren vercoopende als toprechte Lubs biers/ Ten respecte van welcke den Impostmr. oock zoe grooet impost van tDelftsch Lubs hadde willen hebben ende tegenwoordel. noch wilde hebben als van toprechte Lubs bier / Ende op alle tselve behoorl. gelet ende gedel. zynde hebben die van W+R goet gevonden ende geresolveert dat tvoorgeroerde Delffs Lubs alhier nyet meer gebrocht gevent oft vuytgesteken en zal moghen worden vuytgesondert tgene dat tegenwoordel. hier oft onderweghen is dwelck noch toegelaeten wort vuytgesteken te moghe worden op den ouden voet (tijdelijk/ voorlopig gedoogbeleid)/ Ende beroerende tander zwaer Delfts bier dwelck hier tegenwoordel. gebrocht wort ende eertyts toegelaeten is geweest te mogen bringhen by XX schell. de tonne ende allencxkens tot hooger prys als tot XXV oft XXVI schell de tonne geloopen is/ ende noch hooger loopen ende tbier noch versc.. en soude ten waere daerinne worden versien/ hebben die van W+R voorn. geordonn enz. mitsdess dat van nu voortaen gheen zwaerder Delff(s) oft ander bier alhier gebrocht gevent oft vuytgesteken en zal mogen worden dan van XXIIII schell. de tonne/
Req. van Adriaen Soeteman als wethouder gepres. om van den wachte als magistraet ontslaghen te wesen hebben die van W+R voorss vuyt zekre consideratien den voorss Soeteman vergunt vryden(dom) van personele wachte als magistraet mits stellende een ander gequalif. burger in zyn plaetse op de ordinaris burgers rolle/
Over de drie "schutterien"
Op de Req. by deken ende beleeders van de drie schutterien met zekere naemen ende toenaemen van eeniche burgers aen W+R overgegeven om schutters gekoren te worden/ Ende daerop gedel. ende behoorl. gelet zynde op de gelegentheyt van de voorss burgers hebben die van W+R voorn. gecomm. mitsdess beyde de Burchmrs. ende Adriaen Soeteman van Hamerste ende Pieter Symonsz schepen om vuyt de voorss overgegeven burgers te ramen ende resolveren de bequaemste om schutters te wesen/ dewelcke van nu alsdan ende dan alsnu by W+R voorn. tot schutters gekoren worden mitsdesen authoriserende daeromme den deken ende beleeders voorn. de zelve gekoren schutters eerstdaechs in der schutterie te ontfanghen ende den behoorl eedt aff te nemen ende oock de onwilliche zoe daer eenige zyn by gyselinghe te mogen bedwinghen/
N.B. Het lijkt een beetje op de bij ons afgeschafte dienstplicht voor degenen die goedgekeurd zijn.
Op den XXen Juny 1597 pnt beyde de Burchmrs. Pieter Symonsz Govert Heyndricxz Willem Pietersz Adriaen Cornelisz. de Jonghe Pieter Aelbrechtsz van de Graft/ Jan Vollaert schepen Steven de Ruyter Bouwen Jansz. Jan Adriaensz van de Bye/ Claes Zael doude/ Jan van Geldre ende Pieter Bonte Raeden.
Ondanks importverbod, toch Delfts Lubs ingevoerd.
B+S+R etc. gevisiteert hebbende tInhoude der Req. van Adriaen Soeteman van Hamerste als biersteker aen henl. gepres. verclaeren verwondert te wesen dat de suppl. magistraet wesende contrarie de resolutie van W+R weder Delfts Lubs alhier heeft laeten commen ende dat hy zulcx wel hadde behooren te laeten/ consenterende nyettemin om zekere redenen dat de suppl. het Delffs Lubs dat hier tegenwoordel. aende Kaye is by hem vuyt gesteken zal moghen worden op de verexcynsinghe ende verimpostinghe van recht Lubs bier met express interdictie dat voortaengheen Delfts Lubs alhier gebrocht is gesteken zal moghen worden op de verbeurte van tselve bier/ Verclaerende voorts om te persisteren by heurl. genomen resolutie op de andre zwaere Deltsche biere van gheen hoogher oft zwaerder Deltsche bieren gebrocht oft vuytgesteken te mogen worden dan ten pryse van XXIIII schell de tonne/ Ende dat alles by provisie ende tot dat naer gelegentheyt ende veranderinghe in tyde ende zaecke anders bevonden zal worden te behooren/
Voorboden dess stadt.... behooren vernyeuwt te worden>> overloopen ende resumeren ende in alles te redresseren ende voorts te meerderen ende te minderen daert henl. noodich ende oorboor duncken zal mits dat oock van tversouck van tbackersgilde ten desen gedaen een artyckel gemaect ende in de voorss voorboden gevoucht zal worden zulcx alst best dienen ende behooren/ Om alle tselve gedaen de voorss voorboden gepubliceert te worden als naer costume/
Op den XIIIIen Jully 1597 pnt de Burchmrs. Adriaen Soeteman van Hamerste Pieter Symonsz./ Willem Pietersz. Govert Heyndricxz Adriaen Cornelisz. de Jonghe Pieter Aelbrechtsz. v.d. Graft/ Jan Vollaert schepenen Steven de Rruyter/ Heyndrick Adriaensz. /Bouwen Jansz. Jan Adriaensz. van der Bye/ Claes Zael doude Jan van Geldre Raeden.
Geschil met de Bailliu dat hij "sgraven recht " niet gehandhaafd heeft m.b.t. "enen gevangen dieff"
Op taengeven by de Burchmrs. aen W+R dess stadt A. gedaen beroerende den Bailliu dess stadt metten welcken zyl. verclaerden beneffens de schepenen in Saterdaghe laestleden gheen vierschaere te hebben willen zitten om recompositie ? by hen metten gevangen dieff onlancx gemaect/ Ende daerop verhaelt zynde de gelegentheyt ende consequentei van zaecke ende tromoer ende opspraeck ter dier oorsaecke onder de gemeente wesende zoe ten respecte den voorss dieff voor rechte geweest hadde eende zyn confessie ? openb. ten aenhooren van veelen gelesen was als om dat den zelven dieff bekent ende oock van de gemeente terstont naergeroupen ende daerop gevanghen wiert/ Mitsgaders dat overlanghe gezien ende gemerct is geworden ende tegenwoordel gezien ende gemerct wort dat de voorss. Bailliu zyn officie oft sgraven recht nyet bewaert heeft als twel behoort ende dat hy daertoe eenighe redenen oft excusen schynt te hebben volgens zyn verclaeringhe zoe eertyts in collegie gedaen by de kennisse daervan ten desen gecommen/
Ende op alles gelet zynde naer behooren merckel. hor hoochnoodich zy voor de stadtburgers ende Inwoonders van dyn dat Iusticie bewaert de quaden gestraft ende den goeden mettet zweert van Iusticie voorgestaen werden/ hebben die van W+R voorn. voor eerst verstaen ende verclaert enz. onbehoorl gedaen ende sgraven recht nyet bewaert en heeft interdicerende hem daerom mitsch desen van gel. nyet meert te doene/ Ende alzoe tverstant van die van W+R is dat Iusticie voortaen beter gehanthaeft ende bewaert zal worden ende dat de voorss Bailliu zoe boven gezeyt ia daer teghen eenighe redenen oft excusen heeft/ Soe hebben die van W+R voorn. aenden voorss B. geordonn. zyne voorss rededen oft excusen by gescrifte te stellen ende ouverte diemen teghe de vergaderinghe die merghen ten zeven ure wesen zal/ Om dieb gezien daerop ende de voordere gelegentheyt van de zaecke metten voorss B. in comm. gecommen ende daerop gehandelt te worden zulcx als tot hanthoudinghe van Iudicie zal behooren/
Op den XVen Jully 1597 pnt heel collegie van W+R excepto Willem Pietersz.
Behandeling van een schriftelijk stuk van de Bailliu over de rechtspleging
Opt gescrifte van mijn heer den Bailliu ten dese aen W+R dess stadt Arnemuyden overgegeven in volcommijnghe van der acte by res. als ghisteren genomen ende den voorss B. in handen gestelt naer lecture van tvoorss gescrifte ende naer verscheyden redenen ende discoursen daerop gevallen hebben die van W+R voorn. gecomm. enz. mits desen beyde Burchmrs. Adriaen Soeteman van Hamerste schepen Claes Zael doude Raedt beneffens den Secretaris om metten voorss. B te commen in comm. ende onderhandelinghe ende oock eenighe poincte by geschrifte te stellen ende ramen dienende tot voorstant ende handthoudinghe van Iusticie ende daerop zoe naer als doenl. is metten voorss B. te accorderen ende scrifte te maecken naer behooren ende van als rapport te doene en tselve gezien/ die van W+R daerop zulcke resolutie genomen te worden als van noode wesen ende behooren zal/
Alle "schuytluyden" willen "om beurte " plaatzand halen dat voor het metselen nodig is. Dat wordt echter na enig misverstand gegund aan Corn. Jansz. Pinckman als "stadt vry schuytman".
Op de Req. van de gemeene schuijtluijden aen W+R gepres. om beurte met hen schuijtten te hebben in thaelen van tplaetsant dat de stadt tegenwoirdel. tot metselen van doene heeft ende daerop gezien de req. van Corn. Jansz. Pinckman als stadt vry schuijtman daertegen overgegeven mitsgaders dacte den IIen Jully 1596 daervan de voorss Corn. Jansz. voor stadts vry schuytman aengenomen is/ Ende op alles gelet zynde naer behooren hebben die van W+R voorss. verstaen ende geordonn. enz. mits dese dat zoe haest de een beurte onder de voorss schuytluyden tot halinghe van tvoorss. sant( die onlancx by provisie toegelaeten omme wesen zal) de voorss. Cornelis Jansz. Pinckman wederom in zyn gerechticheyt ende possessie van stadts vry schuytman commende ende zulcx voortaen haelen zal alle tsant ende anders dat de stadt van doene hebben zal/ in conformiteyt van de voorgeroerde acten ende aenneminghe van dacte van de voorss IIen Jully 1596 in preiudicie van de welck die van W+R voorn. verclaeren voor dese tyt nyet te connen vergaderen oft eenighe redenen te hebben om tgundt de voorss Corn. Jansz. by W+R vergundt is voor alsnoch oft voor dese tyt hem te ontnemen/
Op den VIIIen Augusti 1597 pnt beyde de Burchmrs. Adriaen Soeteman Pieter Sijmonsz. Govert Heyndricxz. Willem Pietersz. Adriaen Cornelisz. de Jonghe Pieter Aelbrechtsz Jan Vollaert schepenen Bouwen Jansz. Claes Zael doude ende Jan van Geldre
Een resolutie over de quotisatie...
Req. van Pieter Cappoen aen W+R/ W+R persisteren by de Res. ende cottisatie (quotisatie) daerop gevolcht/ zoewel in trespect van de voorss Pieter Cappoen als allen anderen die gecotiseert zyn ende noch nyet betaelt en hebben/....de somme van zyn (Pieter Cappoen's) cotisatie op Interest gelicht werde ende dat hy de ghenen die de penninghen zal contrebescheet gheven zal van Indemnisatie ende bevrydinghe/ Soe wort de Tres. geordonn. hem naer de zelve presentatie ende consent te regulieren zoe verre de voorss Cappoen daervan is presenterende oft anders voort te vaeren tot executie van de voorss Resolutie/
Req. van Adriaen Adriaensz. Coster als tollenaer >> aen W+R>> om vrydom van excyse gel. alle voorgaende tollenaers/ Delib.... toegestaen.
Er worden 100.000 stenen gekocht voor het metselwerk van poort en muur.
Op de Prop. van Burchmrs. gedaen beroerende het aengegrepen metselwerck van de stadt zoe van de nyeuwe Poorte als de begonste muiren daerneffens van dat de steen totte voorderinghe van dyen compt te failleren om vermetst te worden/ Ende daerop gedelib. ende mitsgaders voorgedraghen zynde dat hoognoodich zy totte defentie van de stadt dat de voorss. begonste muire opgetrocken worde zoe hooghe datter de stadt een weijnich bevrydt zy hebben die van W+R voorn. geres. enz. mits desen dat tot hoochinge van de voorss muiren noch een hondert duysent steen gecocht ende metten eersten gewrocht zal worden/
Op den XIIIIen Augusti 1597 pnt beyde Burchmrs. Pieter Sijmonsz/ Govert Heyndricxz/ Willem Pietersz. Adriaen Cornelisz. de Jonghe/ Pieter Aelbrechtsz. van de Graft/ Jan Vollaert schepenen Steven de Ruyter Heyndriccccccck Adriaensz Bouwen Jansz. Jan van Geldre Pieter Bonte Raeden.
De schuytluyden hebben een generale dobbeling ingevoerd zonder authorisatie van de stad.
Op de Prop. van de Burchmrs. gedaen beroerende de gemeene schuijtteluyden die schynen een generaele dobbelingh onder malkanderen gestempt ende genouchsaem in treyn gebrocht hebben/ sonder daertoe authorisatie te hebben/ Ende daerop deken ende beleeders van tschippersgilde gehoort ende op alles gelet>>> W+R >> verclaeringh>> dinvoeringhe van de voorss. dobbelinge qual. onbehoorl. ende tegen dauthoriteyt van de magistraet geschiet te zyne/ Ordonn. daerom mitsdese dat de voorss. generaele dobbelinghe terstont ende de facto affgedaen zal worden/ gel. tot dyen eynde den voorss. deken ende beleeders mitsgaders den overdeken ten desen gelast is alle de schuytluyden eerstdaechs op tschipperscamere te vergaderen ende van weghe W+R aen te zeggen ende scherpel. belasten tot affdoeninghe van de voorss gemeene dobbelinghe oft dat daer naerder in voorzien zal moeten worden met voordere aensegghinge dat indien zyl. yet te versoucken hebben tselve zullen mogen doen/ ende dat op heurl. versouck gelet zal worden als naer behooren/
Aankoop zelfs van 200000 Zeeuwsche stenen "opt schuytvlot"
Betaling in 3 termijnen.
De aankoop van 200000 Zeeuwsche steen(en) tegen 20 schell. VI groten hier opt schuytvlot gelevert op 3 termijnen te betaelen te weten een derde te meye 98 tweede derde in bamisse daervan ende laeste derde te meye 99. Besloten dit te doen.
Op de Artic. by de Capiteyn van de Vendelen in desen overgegeven is voor eerst goetgevonden ende geresolveert dat men generale monsteringhe over de borgerie doen zal van sondaghe commende in veerthien daghen daertegen de capiteijnen hen zullen mogen reet maecken ende versorghe dat een yder daerop gewaerschout werde.
Op de prop. van weghen de Tres. gedaen van de coop (van de stenen) by henlieden op beraet gedaen/
Op den XXXen Augusti 1597 pnt. beyde de Burchmrs. Adriaen Soeteman van Hamerste/ Pieter Symonsz Govert Heyndricxz. Willem Pietersz. Pieter Aelbrechtsz. van de Graft ende Jan Vollaert schepenen/ Steven de Ruyter/ Bouwen Jansz. Jan Adr. van de Bye/ Claes Zael doude Jan van Geldre Pieter Bonte Raeden.
Prop. van de Burchmrs. beroerende de monsteringh is by W+R goetgevonden ende gepersisteert dat dezelve monsteringhe merghen zal geschieden bij weer en wind ende dat voorts om de wachte voortaen metten trommelslach ende parade te doene/ daertoe dordonn. van der wachte vernyeuwt ende is dysendaghe gepubliceert zal worden ende op de prop. op de wachtmrs. gedaen is goetgevonden dat men op hen nyet doen resolveren zal dan naerdat de monsteringhe gedaen zal wezen/
Op den IIen Septembris 1597 pnt heel college van burchmrs. ende schepenen mitsgaders Bouwen Jansz. Jan Adriaensz. van de Bye Claes Zael doude jan van Geldre/ Pieter Bonte Raeden/
"Ordre op de wachte (dien) gestelt"
Op de Prop. by de Burchmrs. gedaen beroerende de wachte >>ordre dient gestelt>> in conf.(overeenkomstig?) de Res. XXXen Augusti laestleden: ordonn. by publicatie vernyeuwt ende voortaen strictel. onderhouden zal worden ende oeffeningh van wapenen alleen ? aende parade gedaen zal worden van voor tstadthuys tot naer de wachthuysen mits aen elck wachthuys laetende de gene die daere bescheyden zyn/ dwelck verstaen wordt dat geschieden zal mette wapene daer yeder burger mede gemonstert is/ ordonn. voorts dat eeyder in persoone zal moeten waecken sonder yemant te mogen stellen dan met kennisse ende voorwete van de capiteynen die mits dese geauthoriseert worden om met een yeder zoe wel die voore magistraeten waecken als andre te accorderen naer een yeders qualiteyt ende gelegentheyt enz. enz.
Cornelis van Huessen maakt als wachtmeester bezwaren t.a.v. 2 Articulen en wordt "van zyne dienste bedanct"
Beroerende den Persoon van Cornelis van Huessen als wachtmr./ naerdyen dezelven Corn. van Huessen ten desen ontboden zynde voorgehouden zyn dartic. daerop hy als wachtmr. aengenomen is/ ende daerop gevraecht is geweest iterativel. oft hy dezelve Art. merckel. de twee artic. daer hy zwaericheyt op maeck begheert te onderhouden dan nyet ende dat hy daerop verclaert ende ter antwoorde gegeven heeft dat hy de voorss. twee artic. nyet en begeert te onderhouden/ Soe hebben die van W+R voorss. den voorss. van Huessen van zyne dienst bedanct ende zulcx van zyn wachtmeesterscap affgedanct mits dese ordonn. voorts dat eenen andere wachtmr. aengenomen zal wordendaermede de stadt ende wachte gewillichlick ende behoorl. gedient zal worden daerop eenige requesten tegen vrydaghe verwacht zullen worden/
Op de req. van huysvrouwe van Jan de Lange ? zyn gecomm. beyde de burchmrs. ende secretaris om met haer te commen in comm. op de gelegentheyt van haere schole ende tgundt zy voor eene gratuiteyt zoude begheeren ende daeraff rapport te doene om tselve gedaen ter eerster vergaderinghe daerop geordonn. te worden naer behooren/
Op den Ven Septembris 1597 pnt beyde de Burchmrs. Adriaen Soeteman Pieter Symonsz Govert Heyndricxz. Willem Pietersz. Adriaen Cornelisz. de Jonghe/ Pieter Aelbrechtsz. van der Graft Jan Vollaert Steven de Ruyter Heyndrick Adriaensz. Jan Adriaensz. van der Bye Claes Zael doude Jan van Geldre ende Piter Bonte Reade
Op den IXen Septembris 1597 pnt heel collegie van W+R excepto Pieter Bonte
Op tRapport by de Burchmrs. +Secretaris >>W+R van hen wedervaeren met de huysvrouwe van Jan de Langhe schoolvrouwe vuyt voorgaende comm. gedaen ende daer vuyt verstaen zynde dat zy voor de gratuiteyt die zy is begeerende by haer req. van de stadt is versouckende huysvestinghe/ Ende daerop gedelib. zynde is by W+R express. verstaen dat men gheen huysvestinghe maer haer een stuck gelts toe legghen zal tot onderstant van haere huyshuire/ Daerop eenghe discoursen gevallen zynde is by W+R geres. datmen haer tot vervallinghe van haere huyshuire toeleggen zal acht oft thien oft vuyterlick twaelff ponden groten Vls zulcx als met haer best geaccordeert zal connen worden tot welcke fyne de voorss Burchmr ende secretaris andermael gecomm. zyn om de voorss, schoolvrouwe aen te nemen op zulcke van de voorss. sommen ende op zulcke anderen conditien als met haere geaccordeert/ ende voor de stadt oorboorlicxst bevonden zal worden/ Alle dwelck geaccordeerde ten registre aengebrocht ende tot memorie aengeteeckent zal worden/
Op de Req. van Frans Heyndricxz. Schuytman is geres. ende geappostilleert tnaervolgendt zy gethoont aen deken ende beleeders van tschippersgilde dess stadt om hierop te dienen van heurl. belanck ende maeninghe van geschrifte metten aldereersten/ om tselve gezien voorts op voorss req. geordonn. te worden naer behooren/
De stadsomroeper krijgt vrijstelling van wacht in verband met zijn leeftijd.
Op de Req. van Pieter Claysz. rouper>> W+R om vrydom van wachte is den zelven Pieter ten respecte zyns ouderdoms ende gebreecke daervan gevolcht van W+R voorn. vergundt vrydom der wachte ordonnantie daeromme aen de wachtmr. dess stadt de voorss Pieter Claysz. de voorss. vrydom te laeten genieten ende hem tot dien eynde vuyt de burgerswacht rollen te royeren ende voortaen vuyt te laeten/
Op den XXIIIen septembris 1597 pnt Jan Spierinck burchmr./ alle de schepenen ende Steven de Ruijter/ Bouwen Jansz. Jan Adriaensz. van de Bye Claes Zael doude Raeden.
De stad leent op interest 400 pond voor "de betalinghe van eenighe gecochte materialen van steen(en) calck ende clinckaert(klinkers)
Op de Prop. van de Burchmr. Jan Spierinck van weghen de res. gedaen van dat de betalingh van eenighe gecochte materialen van steen calck ende clinckaert nootel. penn, van doen zyn ter somme van vierhondert ponden grooten Vls/ Ende daerop geconsidereert zynde de belastinghe van de stadt ende dat dyen nyettegenstaende de goede luyden betaelt moeten wesen en de stadts credit nyet te verliezen/ hebben die van W+R gewillekeurt ende geconsenteert enz. mitsdese dat 400 ponden op Interest gelicht zullen worden voor den tyt van eenen halven Jaere/ Authoriserende daeromme de Tres. dess stadt de voorss lichtingh te doene met verstande dat zoe wie dobligatien zullen teeckenen in hun prive van stadtsweghe in tgenerale ende van een yeder van W+R in tparticulier geindemniseert ende bevrydt zullen worden naer ouder costume ende volgens verscheyden resolutien op lichtinghe van penn. tanderen tyden genomen merckel. de res. genomen ende ten registre van raede onderteeckent zynde op den Ven Aprilis 1595/
Ende opt vermaen ten desen gedaen van dat den excys van de wyn maer eens siaers gerekent en wort noch oock betalinghe gedaen ende datmen over zulcx hen daermede nyet en can behelpen/ is by W+R geres. dat men voortaen alle drie maenden van de wyn excys mette excysenaer rekeninghe maecken ende sluytten zal
Het Jaar 1598
Op den XIIIen January 1598
pnt. Jan Spierinck burchmr. Adriaen Soeteman van Hamerste / Pieter Symonsz./ Govert Heyndricxz. Willem Pietersz. Adriaen Cornelisz. de Jonghe/ Pieter Aelbrechtsz van de Graft/ Jan Vollaert schepenen/ Steven de Ruijter/ Heyndrick Adriaensz./ Bouwen Jansz./ Jan Adriaensz. van der Bye/ Claes Zael doude/ Jan van Geldre ende Pieter Bonte Raeden.
"Goede ordre in thouden der vierschaere zoe des Dysendaechs als des Saterdaechs. ...veele superflusse seditieuse propositien". Hieronder volgen de maatregelen.
B+S+R der stadt Arnemuyden in Zeelt om voortaen in thouden der vierschaere zoe des Dysendaechs als des Saterdaechs ende op andere extraordinaris daechen goede ordre geprocedeert te worden ende om veele superflusse((overbodige) seditieuse (opruiende) propositien (voorstellen) op dynchtal(de dag waarop het geding zich afspeelt) in de zelve vierschaere soe veel mogel. te verhoeden tot corter expeditie ende affdoeninghe van de zelve vierschaere te hebben geordonn. gestatueert te hebben en mitsdese dat voortaen by den secretaris dess stadt van alle zaecken ende questien voor de voorss. vierschaere vallende rolle gehouden zal worden in een speciaal register daertoe te maecken ende houden/ darinne sdaechs voor elcken rechtdaeche oft oock langer te vooren naer gelegentheyt van partyen de hrs(heeschers:eisers) vooren ende de hrs naer by naeme ende toenaeme gestelt zullen worden mits daeraen volgende expressie van heesch oft oorsaeck van de dagemente ende van den bescheede daervuyt geheescht oft geageert wort/ Welcke aenteekeninghe van elcke zaecke oft questie by forme van rolle in vierschaere vuyt tvoorss register elcken rechtdage opgelesen zal worden/ welcke oplesinghe dienen zal voor openinghe van des heesschers heesch ende zaecke die de procureurs plachten te eisers doene ?? zonder dat by de procueurs van de hrs (hun clienten) eenighe voordere openinghe gedaen dan alleenl. met corte woorden naer alle voorgaende behoorl. reverentie geseyt zal worden dat tot fondamente van den opgelesen heeste oft zaecke over geleyt wort zulcken besceet als tot elcke zaecke zal dienen met versouck ende conclusie van condemnatie als naer behooren waernaer volgen zullen andtwoorde replyke ende duplycke zonder meer/ die gedaen zullen moeten worden met goede redenen ende defentien daertoe noodich zynde ende die eens gedaen ende verhaelt zynde noodich en zyn omme meer verhaelt te worden/ Item welcke voorgeroerde aenteeckeninghe der hrs(eisers) ende verheescher by den voorss secretaris telcken rechtdaeghe een rolle gemaect ende in stadthuys voorgehangen zal worden/ sonder dat de stadtboden hen metten rolle meer zullen hebben te moyen/ des zal de voorss. secretaris voorthouden der voorgeroerder rolle van yeder particulier genieten zal vier grooten Vls./
In verband met de duurte der granen, moet "ordre" gesteld worden op het juiste gewicht van het brood.
Op de prop. van de Burchmr. Jan Spierinck gedaen beroerende tampt van de brootwegers ende dierte van de greynen (granen) in lange nyet ommegegaen en hebben/ Ende daerop gepondereert zynde wat de schamele gemeente daeraen gelegen is dat op de gewichte des broots goet regard genomen werde hebben B+S+R etc. gecomm. enz. mitsdese Adriaen Cornelis der Jonghe ende Pieter Aelbrechtsz. van der Graft schepenen mitsgaders Adriaen Soeteman van Hamerste als overdeken van tbackersgilde om op de gewichte des broots metten eersten mogel. zynde ordre te stellen ende daertoe alle gelegentheyt te ondersoucken ende ordonneren van alle voorgaende advisen die zyl. daerop zouden mogen nemen op wat gewichte alle broot mette minderinghe ende verhooginghe van de prys van de greynen voort(s)? aen gebaeke(gebak) ? ende in tgewichte telcken gemeerdert oft gemindert zoude behooren te worden/ Ende van als pertinentl. noticie te maecken ende voortaen daernaer gereguliert te mogen worden/
"Alle cleermaeckers ende lakenvercoopers" dienen elkaars privileges en ordonnanties te respecteren en met elkaar te "accorderen"
Op de Req. van Govert Jansz. Vincent van Onderdonck ende Lenaert Aerentsz alle cleermaeckers ende lakenvercoopers aen W+R gepres, zyn by W+R voorss. gecomm. Adriaen Soeteman van Hamerste ende Bouwen Jansz. om mette voorss. suppl. opt versouck by de voors. Req. gedaen ende den deken ende beleeders van tcleermaeckersgilde te commen in comm. ende alle gelegentheyt merckel.van de voorss. gilde previlegien ende ordonnancien te ondersoucken ende onderstaen ende henl. onderlinghe te accordene zoet doenl. is/ ende in cas (geval) van gheene accorde van als rapport te doene/ om tselve gehoort voorts in der zaecke geordonneert te worden naer behooren//.
Enige problemen m.b.t. het schippersgilde
Opt rapport ten dese by de burchmr. Jan Spierinck gedaen beroerende tschippersgilde dess stadt daerby eenge faulte onlancx gesciet ende by collegie van nu ? daer inne voorzien was/ merckel. van den middel van executie die deken ende beleeders tot Inninghe van de Gilde Penningen gepoocht hadde in treyn te bringhen mits de gildebrs. hen beurte ende ladinghe binnen Middelb. doende ophouden( opschorten ?) totdat zyl. alhier betaelt ende daervan by billetten van hieren tot Middelb. hadden doen blycken/ Ende dat alle tselve bevonden is van zeer quader consequentie te zyne ende te strecken nyet allenl. tot cleynachtinghe van de stadt ende Iusticie der zelver maer oock tegen der gilde ordonn. ende previlegien/ Ende daerop verhaelt zynde eenighe gelegentheyt van de voorss. gilde ende donbedachtheyt van de gildebrs. in tverkiesen van de deken van de zelve gilde/ Daervuyt ende merckel. deurde onervarentheyt van de gekoren gespeurt werde/ Ende op alletselve gelet zynde naer behooren/ mitsgaders geconsidereert wat tot welstand ende onderhout van tvoorss. bequamelicxt dient/
hebben B+S+R etc. de verkiesinghe ende Comm. van de deken over tvoorss. gilde aen henl. genomen ende geres. ende zulcx geordonn. dat voortaen alle Iaeren den Deken van tvoorss. gilde by die van W.+R. gemaect ende gekoren zal worden vuyt drie persoonen van de gilden die by den overdeken ende gemeene gildebrs. van dezelve gilde daertoe genomineert ende overgegeven
zullen worden / Ende zyn voorts ter auditie ende sluytinghe van de voorss, gilde rekeninghe van de voorlede Jaere gecomm. aen Br. Jan Spierinck ende Adriaen Soeteman van Hamerste schepenen mitsgaders den secretaris de welcke mits desen gelast wort den deken ende beleeders van tvoorss. gilde naer tsluyten van de voorss. rek. aen te seggen den wille ende Intentie van W+R om zekere redenen te wesen dat de voorss. gilde >> alle jaren rekening en verantwoording na de verkiezing/
Een slepende kwestie tussen Cornelis Gerritsz. de Leeu en de "tollenaers van Schoonhoven en Dordrecht.
Prop. m.b.t. Cornelis Gerritsz. de Leeu " ende de vexatie(kwelling/bedreigende behandeling) hem by de tollenaeren van Schoonhoven ende Dordrecht onlancx aengedaen is by W+R geresolveert noch eens aende voorss. tollenaers mitsgaders aende magistraet van Schoonhoven gescreven te worden ende te bezien oft men de zaecke met gevouchlicheyt noch zoude connen affdoen/ ende dat men mette zelve brieven een expressen bode zal affveerdighen ende andtwoorde daerop verwachten om die wetende als dat voorder in der zaecke te doene zoe als tot voorstant van stadtgerechticheyt zal dienen ende behooren/
Over de 3 schutterien
Req. van Deken + Beleeders van de drie Schutterien >> W+R: den Bailliu den Burchmr. Jan Spierinck de Tres. ende den Secretaris by W+_R gecomm. om derve van thantboge hoff eens aff te meten ende een straete te royen ende te zien hoeveel erve voor timmeringhe over wederzyde zoude mogen overschieten/ ende van als rapport te doene om tselve gehoort voorder daerop geordonneert te worden naer behooren/ Consenterende enz. den Tres. dess stadt den erffpacht brieff van XXV schell. in de voorss. req. vermelt aende suppl. als van der schutterie goet gel.?? omme in eygendomme te laeten volgen/ Ende authoriserende oock de suppl. om tot verzekerheyt ende Indemniteyt van de ghene die hem alreede voor de schutterie in particuliere verbonden hebben alle der schutterie huysen hoven ende erven ende andere goederen special. ende general. te verbinden ende daervan zegeltochte ? te passeren als naer behooren houden voorts tvoorder versouck van de voorss. req. gedaen in state tot beter tyt ende gelegentheyt/
Op de Req. van Steven de Ruyter om tvendumeesterschap(veilingmeester) gratis te hebben zyn de Bailliu + Br. Spierinck ende den Secretaris by W+R gecomm. om mette voorss de Ruyter te commen in comm. op zyn versouck by de voorss Req. gedaen eer den dach van de verpachtinghe van stadtsdomeynen zal wesen om voor den zelven dach heurl. apport gehoort op de voorss. Req. gedisponeert te worden naer behooren ende is den dach van de voorss verpachtinghe gestempt op de XXIIIIen deser maent January 98 om daer caerten vuytgestelt te worden naer costume/
Beroerende de publicatie van de voorboden die nu eenighen tyt achtergelaeten is/is by W+R geres. dat men voortaen de publicatie van dezelve voorbooden doen zal alle Iare op den eersten dysendach oft Saterdach van de maent februarius daervan deerste publicatie nu gedaen zal worden in febr.98 naestcommende/
Veryckinghe van alle de groffsoutmaten.
Adriaen Soeteman van Hamerste ende Pieter Symonsz. schepenen zyn by B+S+R etc. gecomm. enz. totte veryckinghe van alle de groffsoutmaten/ en daerinne metten eersten mogel.zynde te voorderen ende tselve te doen effectueren als naer behooren/
De "verroosinghe van alle ballasters" dient "behoorl. te geschieden". Er zijn klachten van grootschippers.
Willem Pietersz. Pieter Aelbrechtsz. van der Graft schepenen zyn by B+S+R gecomm. enz. mitsdese tot verroosinghe van alle ballasters ende daerop goede regard te nemen ende toe te zien dat dezelve verroosinghe behoorl. geschiede ende daermede geweest zy ende blyve alle clachten van de grootschippers die overlanghe geclaecht hebben ende noch claghende zyn dat sy heurl. behoorl. lasten van ballast nyet en crygen oft ontfanghen/
Den br. Jan Spierinck ende Pieter Symonsz. schepen zyn by W+R gecomm. om de bierwerckers te vereedighen op de onderhoudenisse van der ordonnancie daervan wesende ende henl.van hen ongeregeltheyt te straffen ende verbieden/ mitsgaders oock om den contreleurde van de excys te vereedighen/
Jacob Wisse >>aen myn heeren " Antwoord: verwachtende ende vertrouwende zyn beter leven dan hy tot nochtoe gedreven heeft in gheen gebreecke wesen zullen van de suppl.ter gelegener tyt met brieven van recommandatie te helpen zoeveel mogel. wesen zal/
Het is nodig dat W+R om de veertien dagen vergadert: "om alle ordre ende policie" (om alles op termijn onder controle te houden)
Om alle goede ordre ende policie binnen dess stadt gehouden ende tegen alle desordre abuyssen ende confusien voorzien te worden is by W+R Res. voortaen alle veerthien daghe W+R zekerl. zal doen vergaderen om alle Req. zoe der eenige zyn gevisiteert ende alle stadts opcommende zaecke affgehandelt te worden naer behooren/ des zal den Burchmrs. vrystaen noch W+R extraordinaerl. te vergaderen als den noodt verheyste >> policie dach des saterdaechs van den achte totten thien oft van de negen totte thienen gehouden te worden/
Op den VII february 1598 pnt Jan Spierinc burchmr. ende alle de schepenen ende de Raeden
zyn de voorboden dess stadt mette veranderinghe/ vermeerderinghe oft verminderingh van dien zoe die in scrifte gestelt ende van poincte tot poincte ten desen verhaelt ende voorgelesen geresumeert geresolveert ende geordonn. eerstdaechs gepubliceert te worden by forme van annuel edict op zulcke dach alle Jaere als by voorgaende resolutie van de XIIIen January laestleden geordonn. is.
"De ministers dess stadt wort toegeleyt de somme van vyftich gulden" Dat geschiedde ieder jaar.
Op de Req. van de ministers dess stadt aen W+R gepres. is henl. by W+R voorn. om oorsaecken in de deselve Req. verhaelt ende sonder tzelve te willen trecken in consequentie toegeleyt ende wort toegeleyt mits desen de somme van vyftich gulden die de Tres, dess stadt by dese geordonn. wort aen de ministers te betaelen ende onder henne ? quitancie ende tzelve in stadtsrekeninghe te bringhen .....
Op den XXVen February 1598 pnt Jan Spierinck br. ende alle de schepenen ende Raeden
"Fraulde op de stadtsexcys van wyn ende bier"
Burcmr. +Sch+R etc. om te verhoeden de fraulde op de stadtsexcys van wyn ende bier die gemeent wort te geschieden deur dyen den opslach van de bieren op verscheyden plaetsen dagel. is gebeurende naer yeders bierstekers geliefte/ hebben om redenen henl. daertoe moverende geordonn. enz. enz. mits desen dat den voorgeroerden opslach van de bieren voortaen op gheen andre plaetsen poorten oft andere gelegentheden van der sadt en zal mogen geschieden dan voor de tholpoort alwaer nu eenighe bequaemheyt daertoe gemaect is ende voorder zoe veel noodt wesen zal gemaect zal worden/ Waernaer de excysenaer contreleurder ende bierwercker gehouden zullen zyn hen te reguleren ende op gheenerander plaetse opslaghen toe te laeten oft de bieren te excysen ende te wercken dan die voor de thol opgeslaghen zullen wesen/ Gelyck oock een yder verboden wort gheen bieren anders op te doene ofte kelderen dan die ter voorss. plaetse opgeslaghen zullen wesen op penen van als onthouders van stadtsexcysen gestraft te worden naer luydt van de ordonnancie daervan wesende vuytstekende altyts eenigh groote schepen met eenighe brandebieren over zee commende ende nyet bequaemel. aende kaye voorden thol oft ter zyde opt Slyck en souden connen aencommen de welcke met voorwete van de excysenaer ende contreleurder hen bier zullen mogen lossen op zulcken plaetse daerzyl. bequaemel. zouden mogen aencommen ende lossen/
N.B. Opslag in de buurt van de Tolpoort om betere controle mogelijk te maken.
Over de verlegghinghe van de jaermarct. Enquete
Adriaen Soeteman van Hamerste ende Pieter Symonsz. schepenen mitsgaders Claes Zael doude als raedt zyn by W+R gecomm. om met eenighe van de notabelste cramers oft marctluyden te spreken ende adviseren op de verlegghinge van de jaermarct ende den tyt van dyen wanneer die bequaemelicxst verleyt zoude mogen worden ende van als rapport te doene om tselve gehoort voorts geordonn. te worden naer behooren/
Op de prop. van de Burchmr. Jan Spierinck gedaen om yemande vuyt collegie gecomm. te worden in plaetse van Claes Aelbrechtsz. Burchmr. overleden totter voorsetten ende nomineren van de burchmrs. tegens die aenstaende vermaeckinghe van der Wet/ hebben die van W+R voorn. die res. dyen aengaende gehouden in deliberatie totte naeste vergaderinghe van W+R voorn te wetentot over veerthien daeghen/
Zie Publicaties over de z.g. ledighe erven buyten dess stadt herwaerts van de keeten buyten tdycx>elders op de website.
De Prop. gedaen beroerende de bieren te watere gaende van dat die by de bierwerckers behoorde affgewrocht te worden tot verhoedinghe van alle fraulde daernaer gebuerende is gehouden in deliberatie totte naeste vergaderinghe van W+R.
Over de Toscaanse wijnen. Die werden in afwijkende "maten" aangevoerd. Regelingen nodig.
Beroerende Toussaensche(Toscaanse?) wynen ende andere groote oxhooffden die by de tappers opgedaen worden daer van by de excysenaer eenghe gelegentheyt ten dese verhaelt is/ hebben die van W+R voorss geres.dat de zelve groote oxhooffden voordaen voor zes zesters verexcyst zullen worden met express. verstande dat zulcke ocxhooffden vuytten zee commende voor eens opgedaen zullen moghen worden zonder dat dier vuytwesende daer inne weder ander wyn gesteken oft opgedaen zal mogen worden/
N.B.zester= geijkt vat met een inhoud van 40 liter. Een twaalftal stoopen meer dan in een gewoon vat van 24 liter.
Op den VIIen meerte 1598 pnt(present) Jan Spierinck Burchmr. ende alle de schepenen ende Raede excepto Geldre.
Weer Delfs Lubs bier in de stad (alleen voor het zomerseizoen):
28 schell. de tonne maximaal.
Op de Req. van Matheus Jansz. brouwer aen W+R gepres. hebben de zelve van W+R geres. ende geconsenteert by dese dat tDelffs Lubs voor den toecommende somers saisoene alhier van dess stadt gebrocht gesteken ende vercocht zal mogen worden ten pryse van XXVIII schell. de tonne ende nyet hoger mits dat tselve Delffs Lubs verexcyst ende verimpost zal moeten worden als oprecht Lubs/ Dess wort by desen oock verstaen ende geordonn. de de suppl.volgens zyne presentatie oock gehouden zal zyn de stadtburgers ende tappers van andere Delffsche zwaere ende insunderheyt cleyne bieren te voorzien ende gerieven ende zulcx dicwilder aff en daen te vaeren dan tot noch toe geschiet is/ dwelck alzoe by de voorss req. gepres. ende zulcx verwacht wort dat de suppl. de gemeente met goede bieren gerieven ende continueren zal/ zoe wort oock verhoopt dat de suppl.gheen oorsaeck van clachte gheven en zal om op de zelve clachte voorzien te moeten worden naer behooren/ lles by provisie ende voorden voorgeroerde somers saisoen alleenl. ende sonder tselve in consequentie getrocken te mogen worden/
Klachten over de Bailliu.
Op de Prop. van den br. Jan Spierinck gedaen beroerende des baillius ampt ende dexecutien van zyne exploicten ten respecte van welcke geseyt wort gheene goede voorderinghe by de voorss Bailliu gedaen ende sgraven recht nyet wel bewaert te worden omme de oncosten die den voorsss Bailliu lange geclaecht heeft ende tegenw. noch claecht hen ten respecte van tsober Incommen te lastich te vallen ende nyet te connen vervallen/ Ende daerop gedel. zynde is by W+R verstaen ende geres. enz. dat mits by den Bailliu genietende die geheele boeten ende verbeurnisse dier(die er) vallen zoe vuyt crachte van de verboden van der stadt ende andere ordonnancien als van criminele executien vervallen/ de zelve Bailliu oock behoorde alle de costen van executien te draghen ende voorts sgraven recht te bewaeren als naer behooren/ Dan in trespect van gevangens die optlyff ende bede zouden mogen commen te zitten zal op tonderhouden van dyen ter gelegender tyt ordre gestelt worden mits committerende gevangemrs. oft vaders ende voorts ramende eenighe middel die tot onderhoudt van gevangens gecollecteert zoude mogen worden/
Op de Req. van de brouwers dess stadt opt vuytwercke van schipsbieren gepres. zyn gecomm. Pieter Symonsz. schepen ende Claes Zael raedt om mette voorss. brouwers daerop te commen in comm/
Adriaen Soeteman van Hamerste als outste schepen is in plaetse van Claes Aelbrechtsz. burchmr. overleden gecomm. om beneffens den Bailliu ende den Br. Jan Spierinck te verstaen tottet nomineren ende voortsetten van der Burchmrs. jeghen de aenstaende verkiesinghe.
Op de prop. beroerende twee langhe gotelinghe die aen? de stadt geveylt zyn te vercoopen zyn gecomm. enz. mitsdese den Burchmrs. Jan Spierinck ende beyde de Tres. om de zelve gotelinge te visiteren ende te coopen soeder van de stadt middel is /
Op de Req. van Jan Franchois le petit is hem voor tpresent oft nyeuwe Jaer aen W+R gedaen toegeleyt de somme van II ponden V Schell. om vuyt tpoortersgelt betaelt te worden/
Opt Rapport van tverleggen van de Jaermarct by de gecomm. gedaen zyn de zelve Gecomm. gelast ende geauthoriseert om mette cramers ende andere winkeliers van dese stadt daerop oock te spreecken ende communiceren ende van als rapport te doene/
Die van Rethorica is geconsenteert de twee derde parten van de rantsoen van de laeste stadtsverpachtinghe mits daervooren wat noopende dwelck tot dienste ende gebruyck van de confrerie mogen bewaert worden daervan zyl. ter meester rekeninghe gehouden zyn verantwoodige te doene/
Op den XXVen meerte 1598 pnt Jan Spierinck burchmrs. Adriaen Soeteman van Hamerste/ Pieter Symonsz. Willem Pietersz. Adriaen Corn. de Jonghe Pieter Albr. van der Graft/ Jan Vollaert schepenen/ Steven de Ruyter Heyndrich Adriaensz./Bouwen Jansz.
Claes Zael doude/ Pieter Bonte Raeden.
Zie Publicaties over de ledighe erven buyten 'sdycxs gelegen
d.d. maart 1598.
Op de prop. gedaen van hoe ende et wyen de missive van de verkiesinghe van de nyeuwe Wet aen zyn Excie overgesonden zal worden/ is by W+R geres. dat de stadtbode daermede reysen zal/
Op den IIIIen Aprilis 1598 pnt Jan Spierinck Burchmr./ Adriaen Soeteman van Hamerste Pieter Symonsz. Govert Heyndricxs Willem Pietersz. Adriaen Corn. de Jonghe? Pieter Albrechtsz. van der Graft / Jan Vollaert schepen/ Steven de Ruyter/ Heyndrick Adriaensz. Bouwen Jansz. Jan Adriaenz. van der Bye/ Claes Zael doude Pieter Bonte Raeden.
Fraulden met bier.
Op de Prop. van de Burchmr. gedaen op de fraulden die in stadtsexcysen gebeuren/ merckel. van onlanccx achterhaelt geweest te zyne dat een van bierstekers op een halff vat faro een briefke geleyt hadde van mueselaer/ Ende daerop gedeli. mitsg, verhaelt zynde dat dordonnancie op den excysenaer contreleurder ende bierwerckers gemaect genouchsaem medebringen ordre ende middel waerdeur alle fraulden verhoet soude connen worden ende waer toe oock de zelve excysenaer contreleurder ende bierwerckers oock by eede verplicht zyn om toe te zien/ hebben die van W+R gecomm. den Bailliu den voorss. Burchmr. ende beyde de Tres. om de voorss. excysenaer contreleurder ende bierwercker metten eersten voor henl. te ontbieden ende henl. ordonn. ende art, daer zyl. op aengenomen zyn wederom voor te lesen ende voor te draghen ende scherpel. te vermanen ende belasten tot onderhoudt van dyen/ merckel om den excysenaer den eedt te doen vernyeuwen gel. de voorss. contreleurder ende bierwercker onlancx den eedt vernyeuwt hebben/
Over stadsgelagen
Op de prop. ende discoursen gevallen beroerende de gelagen van stadtsweghen gevallen ende tgundt daerenboven op stadthuys verteert is/Ende daerop gedelib. zynde waer men voortaen de stadtsgelagen houden zal zoe wanneer daer yet nootel. zal commende te doene/ hebben die van W+R goetgevonden ende geres. dat zoe wanneer yet nootel. van stadtsweghen te doene zal zyn ende daeromme geteert zal moeten worden/ Datmen al tselve opt stadthuys doen zal metten minsten coste mogel. ende doenl/.zynde/
Op den XVIIIen Aprilis 1598 pnt Jan Spierinck burchmr/ Steven de Ruyter Bouwen Jansz. ende Pieter Symonsz. ende Govert Heyndricksz. Pieter Bonte Claes Zael doude jan Vollaert schepenen/ Adriaen Soeteman van Hamerste/ Heyndrick Adriaensz. Adriaen Cornelisz. de Jonghe/ Pieter Aelbrechtsz. van der Graft/ Jan van Geldre/ Merten Adriaensz. Raede.
De Kaye buyten de Veersche Poort is aan het verzakken.
op de Prop. van de Burchmr. gedaen van taffspoelen van de aerde Kaye buijten de Veersche poorte neffens de houtte kaye aldaer met aendieninghe dat aldaer nootelick een stuck kays gemaect zal moeten worden om aldaer wech ende passage naer thooft te houden/ Ende daerop gedelib. zynde is by W+R goetgevonden dat men tvoorss stuck kays maecken ende daertoe op dach materialen coopen zal daertoe voor alles een raminghe by de Tres. gemaect zal worden/ wat hout daertoe van noode wesen zal/
Op den brieff van Claes Jansz. van Schoonhoven inhoudende van coop van zekere steen ende clinckaert by hem voor stadt op beraet gecocht is by W+R geres. den zelven coop aff te zeggen ende ter cause van dyen aende voorss Cl. Jansz. te scryven metten eersten/
Op de Prop. gedaen beroerende tbegonste stadtmetselweck is geres. dat de calck van de stadt wesende vervoucht zal worden mette steenen oock noch van de stadt zynde ende dat tot dien eynde (een) stuck muirs aende noortzyde van de Middelburcsche poorte zoe hooghe opgehaelt zal worden als over dander zyde van de poorte/
Op de Prop. van de restante van de Honderste Penn. ende andere zaecke noch open staende van servicien ende anders is by W+R geres. de voorss. restanten geint te worden ende dat men voorts van alle rek. van servicie een eynde maecken zal//
Regelingen m.b.t. tpoortsluyten
Op de Prop. beroerende tpoortsluyten des savonts ende des nachts ten desen gedaen met verhael dat de portier tot vuytlatinghe van laetluyden ende andere des savents naer den ordinaris tyt van tpoortsluyten/ is by W+R Res. dat naer den ordinaris tyt van poortsluyten gheene poorter tot den negen uren toe geopent oft yemant vuyt oft in geladen? zal moghen worden dan met kennisse ende bywesende van de wachtmr. ende dat naer den neghende gheen poorte geopent en zullen mogen dan met kennisse ende bywesen van de magistraet telcke nachtwaecke/
Beyde de Burchmrs. ende secretaris zyn by W+R gecomm. om op de req. van Michiel Solario aen henl. gepresenteert metten zelven Solario te commen in comm. ende van hem alles te onderstaen ende daernaer van alls rapport te doene om tselve gehoort voorts geordonn. te worden naer behooren/
Op de Req. van Mr. Maillaert de Hont is den zelven Mr. Maillaert voor den tyt van twee Iaere ingaende van Meye 98 commende by W+R toegeleyt de somme van 2 ponden siaers boven de 2 ponden siaers die hy van de stadt is genietende welcke twee ponden by den Tres. betaelt worden henl. in stadtsrek. zullen worden mits overbringen quitancie als naer costume/
"Zeylmaeckers werken in de kerk" Wantoestanden !!
Op de prop. gedaen beroerende de zeylmaeckers dess stadt die hen zeylen daegel. in de Kerck zyn liggende ende deur hen volcke in de Kercke werckende ende onder tselve wecke veele ongeregeltheyt bedryvende tot zeer quade exempele ende merckel. quaden consequentie/ Ende daerop gedelib. zynde/ is by W+R geres. dat men alle der zeylmaeckers zeylen vuyt de kerck zal doen weeren ende dat op heurl. gerieff zoe zy eenich begheeren/ gelet ende geordonn. zal worden naer behooren/
Er is sprake van een waag.
Op de Req. van Jan Pietersz. Ranck is geres. ende de Tres. geordonn. den voorss. Jan Pietersz/ te wysen een plaetse in derve van tbollewerck van de Middelb. poorte te landewaert tot berghinge ende stellinghe van zyne waeghe om aldaer by hem ende tot zynen coste een lootge (loods/loge) tot droochoudinge van de wage gemaect te mogen worden/ Verbiedende voorts den voorss Jan Pietersz. twaepen van Zyn Excie ende van de stadt op zyn weghe (waag) nyet te schilderen mits expresse ordonn. dat zoe de voorss wapenen daerop alreede geschildert zyn/ dezelve wapenen vuyt gedaen zullen moeten worden/
Op den IIen Meye 1598 pnt Jan Spierinck Jan Adriaensz. van der Bye Burchmrs./ Steven de Ruyter Pieter Symonsz/ Govert Heyndricxz. Bouwen Jansz. Pieter Bonte/ Claes Zael doude Jan Vollaert schepenen/ Adriaen Soeteman van Hamerste/Heyndrick Adriaensz. Adriaen Cornelisz. de Jonghe/ Jan van Gelder Pieter Aelbrechtsz. van der Graft/ Merten Adriaensz. Raeden.
Over de bombazijnnering.
Michiel Solario (voorlopig niet toegelaten)bommesine( bombazijnnering) vanwege conjuncture ende gelegentheijt van tyde daertoe nyet en connen verstaen voor ander stont dezelve handelinghe ende neringhe in treyn soude wesen ende daervan voor de stadt eenich voordeel gespeurt zoude connen worden/ als wanneer zyl. wel bereyt zullen wesen om alles te doene dat redel. wesen ende tot yeders redelicke contentemente sal behoren te strecken/ Ende zoe veel aengaet doprechtinghe van een huys van bermherticheyt zoe wanneer ter gelegender tyt van doprechtinghe van een loterie ordre gestelt ende tselve ten goeden eynde gebrocht zal wesen/ zal daerop gelet worden naer behooren/
N.B. bombazijn : sterke katoenen stof voor arbeiderskleding.
De wallen aan de waterzyde) dreigen ondergraven te worden omdat er allerlei bouwsels worden ingebouwd.
Alzoe de wallen aen de waterzyde zeer geincorporeert zyn en daerdeur affvallen ende nyet weder opgehaelt en worde zoe hebben B+Sch. +R etc. om daerin te voorzien geordonn. dat alle die ghene die de voorss wallen geincorporeert hebben ende zulcx laeten vergaen van stadtsweghe geinsinueert zullen worden tot ophaelinge ende reparatie van de zelve wallen op pene dat by gebreecke van dyen alle heurl. thuninghe affgeworpen ende voorss wallen van stadtsweghen opgehaelt gerepareert ende in state gebrocht zullen worden/
Op de Req. van Pieter Aelbrechtsz. als wachtmr. aen W+R gepres. zyn by de zelve van W+R gecomm. den br. van der Bye Claes Zael doude schepen Adriaen Cornelisz. de Jonghe Raedt ende den secretaris om mette voorss wachtmr. te commen in comm./ Ende van als rapport te doene om tselve gehoort voorts geordonn. te worden naer behooren.
Opt vermaen van Dirrick Geertsz. de Leeu van dat hy hier nyet woonachtich en zoude wesen is geres. aende zelven Corn. Gerritsz. gescreven te worden en van de gelegentheyt der zaecke verzekert te wesen/
Beroerende zeker sacyn (satijn ?) werck nyeuw? wesende ende alhier gecommen om te vercoopen is geres. anders nyet vercocht te moghen worden dan op de marctdaghe mits staende op de marct/
Een groot probleem is dat er veel lieden in de diverse gilden zijn opgenomen zonder dat zij als poorter (burger) door de secretaris zijn geregistereerd.
Item is geres. dat alle de ghenoode poorters neringhe doende en gheen poorters en zyn poorters zullen moeten worden ende dat de dekens ende beleeders van alle de gilden voortaen nyemant innemen zullen moghen dan die alvooren poorter is ende henl. by acte van de secretaris gebleken zy dat hy poorter zy ende om te weeren tabuijs dat men secht datter is datter veel oft eenighe in gilden ende gheen burgers en zyn/ zyn twee doutste namentl. Steven de Ruyter ende Bouwen Jansz. gecomm.
om alle dekens van de gilde hen gildebroeders over te doen bringhen ende die tegen poortersbouck te confereren ende noticie te houden indien der in eennighe ghilden en gheen poorters en zyn om die over te bringhen om daerin voorzien te worden naer behooren/
Item is geres. aen den Lazarus attestatie verleent te worden zoe hyt begeert/
Beyde de capiteynen ende Claes Zael doude ende Jan Vollaert schepenen zyn by W+R gecomm. totte opscryvinghe van de wachte met dese meye maent
Item is geres. derve van Corn. van Huessen neffens de Galeyne ? liggende betimmert te moeten worden dan is de res. oft dexecutie van dyen gehouden in state tot heden veerthien dagen/
Op de clachte van de wachtmr. van datter te luttel ronden gedaen worden/ is by W+R geres. een vuyt corporaelschappen alle nachte vry wesen ende dat zulcx dicwils ronden gedaen zullen moeten worden/
Op den XVen Meye 1598 pnt beyde de burchmrs. Steven de Ruyter Pieter Symonsz. Bouwen Jansz. Govert Heyndricxz. Pieter Bonte Claes Zael doude Jan Vollaert schepenen/ Heyndrick Adriaensz. Jan van Geldre/ Adriaen Corn. de Jonghe/ Pieter Aelbrechtsz. van der Graft/ Merten Adriaensz. Raeden/
De zaecke van Corn. Gerritsz. de Leeu is by W+R gehouden in state tot datter van die van Dort bescheet commen zal.
Middelburg wil weer enige "nyeuwicheden" invoeren.
Op de Articulen van weghen tschippersgilde geproponeert daerby zyl. hen bezwaert vinden van die van Middelb. die eenighe nyeuwicheden schynen in te willen voeren/ zyn by W+R gecomm. den overdeken van tvoorss. gilde ende den secretaris dess stadt om met die van Middelb. te commen in comm. ende onderhandelinghe ende daer in ten besten te helpen raemen tot meesten dienste van de voorss. gilde/
Ghehoort by B+S+R etc. trapport van comm. vuyt hen collegie metten wachtmr. in comm. geweest hebbende volgens de bovengaende appostille ende daerop gelet zynde naer behooren hebben de voorss wachtmr. voor gaige toegeleyt de somme van XXVI ponden siaers ingegaen van de Ien febr. 98 laestleden/ welcke XXVI ponden den Tres. geordonn. wort by dese aende voorss wachtmr. onder zyne quitancie te betaelen mits hun jaerl. geleden(gepassert) worden in stdtsrek. daert behooren zal/
Op den XXXen Meye 1598 pnt, heel collegie van W+R excepto van Geldre ende Merten Adriaensz.
Op de Prop. van de Burchmr. Jan Spierinck gedaen beroerende de zaeck ende questie van Corn. Gerritsz. de Leeu tegen den thollenaer van Schoonhoven en Dordrecht/ Ende daerop gedel. zynde/ zyn by W+R gecomm. de voorss Br. Jan Spierinck ende secretaris om de zaeck tegens de voorss tollenaers in rechte te bringhen naer stadtsprevilegien ende gerechticheyt voor te staen zoveel eenichsins mogel. wesen zal/
Op den XIIIen Juny 1598 pnt heel W+R excepto van Geldre.
Over de kwestie "in de zaecke van Corn. Gerritsz, de Leeu teghens de thollenaers van Schoonhoven en Dordrecht, windt de stad Arnemuiden zich behoorlijk op.
Op de Prop. van den br. Jan Spierinck gedaen beroerende de comm. op hem ende den Secretaris heden XIIII daghe gegeven om in hollt te reysen in de zaecke van Corn. Gerritsz. de Leeu tegens de thollenaers van Schoonhoven ende Dordrecht met verhael dat geraden wiert van den advocaet Sonnius van mette voorss. tollenaers in gheen proces te treden voor alvooren de voorss Corn. Gerritsz Jaer en Dach poorter geweest zal hebben ende de stadtstollenbrieff soude mogen gebruijcken.
Ende daerop gedelib. mitsgaders geconsid. ende noodich gevonden zynde dat men tegen dien tyt recouvreren ende preparatie maecke van alles datmen tot Instellinghe ende vuytvoeringhe vant voorss. proces van noode hebben zal/ hebben die van W+R goetgevonden enz. dat de voorss secretaris alleene reijsen zal/ om in den Haghe alles te recouvreren ende prepareren wes mogel. wesen zal ende voorts naer alle andre stadtsprocessen ende zaecken te zien in wat state die zyn ende die te vervoorderen zoe veel mogel. wesen zal/ Ende ten desen vermaent zynde van tperickel intreyse gelegen>>>>> een soort reisverzekering....!
Op de Req. van Jacob Cornelisz. Stierman gedaen is zyn versouck gehouden in state ende zyn by W+R gecomm. beyde de brs. Steven de Ruyter ende Pieter Symonsz. schepenen om alle de thuynen achter de huyssen aen de waterzyde op de wallen staende te visiteren ende by gelegentheyt van dye rapport te doene om daer in voorzien te worden naer behooren/
De Req. van Hans Slumer gepres. is by W+R etc. gehouden in state ende dien onvermindert geordonn. dat de vremde houtsagers hier dagel. werckende ende gheen burgers wesende poorters zullen moeten worden/ Indien zyl. voorder van(voor?) der stadt begeeren te wercken/
De Req. van Jacob Pieter Jansz. molenaer aen W+R gepres. is by B+S gehouden in state tot bamisse commende/
Op den XXVIIen Juny 1598 pnt heel collegie van W+R excepto van der Bye Burchmr.
Visitatie van de thuyne achter de huysen i.v.m. veiligheid en het milieu
Opt rapport van den Br. Jan Spierink gedaen van de visitatie van de thuynen achter de huysen aen de waterzyde van de stadt op de wal staende/ Ende daerop gedelib. ende gevraecht zynde wat voor de stadt oirboorl. zal dienen gedaen te worden int regard van de voorss thuijnen/ zyn by W+R andermael gecomm. den Bailliu Claes Zael doude schepen ende Adriaen Soeteman van Hamerste Raedt om alle de voorss thuijnen andermael te visiteren ende alle gelegentheyt te onderstaen ende ramen wat voor de stadt dienstel. zoude wesen ende van alles rapport te doene om ter naesten vergaderinghe op de gelegentheyt van de voorss thuyn geordonn. te worden naer behooren/
Reparatie van een stuk kade bij de Veerse poort
Op de prop. gedaen beroerende tstuck Kaijss buyten de Veersche Poorte dat nootel. dient gemaect te worden tot preservatie van de ganck naer tBergsche hooft is by W+R geres. ende de Tres. gecomm. om ramynghe maecken wat hout dat totte tvoorss. Kaye van doene wesen zal/ en dat men als dan hout coopen zal van de ghene die hout gepresenteert heeft te vercoopen op zoe langhe (lage ?) dach als men eenichsins zal connen/
Op de prop. van den br. Jan Spierinck gedaen beroerende de slotels(sleutels) van de kelder in stadthuys daervan gezeyt wort een van de Tres. weygeringhe gedaen geweest te zyne/ is by W+R geres. dat men een slotel maecken zal om in locket van de brs. gehangen te worden/
Op den XIen Jully 1598 pnt Jan Spierinck brs./ Steven de Ruyter Bouwen Jansz./ Pieter Symonsz. Govert Heyndricxz. Pieter Bonte Jan Vollaert schepenen Adriaen Soeteman Heyndrick Adriaenz. Adriaen Cornelisz. de Jonghe Jan van Geldre Raeden/
Op de Req. van de gemeene zydebereeders aen W+R gepres. is alvooren daerop resolutie genomen te worden by W+R voorn. geres. daervan metten tafelhouder dess stadt gecomm. te worden.
Op de Req. van Pieter Moensz. gepres. zyn by W+R gecomm. beyde de Tres. metten secretaris om derve daervan versouck gedaen wort te visiteren aff te steecke ende de voordere gelegentheyt van de wal ende ende passage daer soude blyven te onderstaen ende ondersoucken ende van als rapport te doene/ Om tselve gehoort voorts geordonn. ende geres. te worden naer behooren/
Clausule van Inhibitie
Op de prop. gedaen beroerende de zaecke van Geertgen Claes grootschipper te Enckhuysen tegen Janos Heynss van Hovree? daervan geappelleert ende by de voorss Janos Heynsz. vercreghen is mandement mette clausule van Inhibitie is tegen de previlegien van der stadt/ ende daerop gedelib. zynde is by W+R geres. dat van stadtsweghe tegen de voorss clausule van Inhibitie geopposeert ende voorts mette stadtsadvocaten geconsuleert zal worden mette wat bequaemste middele die oppositie gedaen ende te wercke gestelt zal worden/
N.B. clausule van inhibitie houdt in dat een zaak in handen van een rechter niet zomaar door een andere rechter "uit diens handen" genomen mag worden.
Het is iv.m. het milieu van groot belang "de vroonen achter de huysen te ruymen ende schoone te maecken.
Op des Baillius prop. beroerende de vroonen achter de huysen van de Nyeuwstraete gelegen is by W+R geres. dat alle de gehuysde van de voorss Nyeuwstraete gehouden zullen zyn binnen bequamen tyt te prefigeren yeder achter zyn huys de vroone te ruymen ende schoone te maecken/ Op pene dat zoe zyl. binnen de geordonn. tyde nyet en doen de voorss Bailliu van nu als dan ende dan als nu geauthoriseert wort om de ruyminghe van de voorss. vroone tot laste van de gehuisde te doene opt wreschat ??
Op den XXVen Jully pnt. Jan Spierinck/ Steven de Ruyter. Bouwen Jansz. Pieter Symonsz./ Govert Heyndricxz. Claes Zael doude Jan Vollaert schepenen Heyndrick Adriaensz. Adriaen Cornelisz. de Jonghe Jan van Gelder Willem Pietersz. Maerten Adriaensz.
Weer over een bouwsel tot schade van de wallen
B+S+R etc. gelet hebbende op de Req. van Pieter Moensz. aen henl. heden veerthien daghen gepres. ende ten desen geresumeert/ Ende daerop gehoort traport van de Tres. ende secretaris daerinne daerop versoucke gedaen wort ende voordere gelegentheyt van de wal ende passage van dyen gevisiteert hebben/ ende daerop gedelib. zynde naer behooren hebben gecons. enz. mits dese dat de voorss. Pieter Moensz.zyn voorgenomen schuirke zal mogen setten op daffgemete erve volgens den getrocken gront ten desen verthoont mitsch daervooren betalende zulcke recognitie jaerl. aende stdt als hy mette voorss. Tres. in redelicheyt zal connen accorderen/ Ende dai alles by provisie ende tot wederzeggens ende ter tyt toe dat de stadt de voorss. erve thaeren dienst zal willen gebruycken als wanneer tvoorgeroerde schuirke sonder contradictie affgebroecken zal moeten worden/ mits oock cesserende de voorgeroerde recognitie//
Tijdelijk het vendumeesterschap uitgeoefend door een vrouw.
Op de Req. van Lysbet Barends gepres. is by W+_R geres. ende toegelaeten dat tvendumeesterschap metten aldereersten mogel. zynde tot haeren laste verpacht zal worden voor den resterende tyt van haeren pachte mits dat zy de pacht zal bedienen oft doen bedienen tot haeren proffite ende schade tot dat de voorss. verpachtinghe gedaen zal wezen.
Over het biersteken van de Ingelsche bieren
Den br. Spierinck ende Adriaen Cornelisz. Raedt zyn by W+R gecomm. om metten excys. ende Impostmr. te spreecken ende comm. op het biersteken van de Ingelsche bieren ende voorts te informeren op de lackage van dye ende van als rapport te doene om tselve gehoort op het voorss biersteken ordre gestelt te worden zulcx als den noodt ende de gelegentheyt verheysschen zal.
Diverse lieden zijn "onwillich om toe te treden tot Rhetorica"
Op de Req. van die van Rhetorica zyn de zelve van Rhetorica geauthoriseert om donwillighe van heurl. req. genomineert by ghyselinghe te dwinghen tottet incommen van de confrerie van Retorica voorss./
Op den VIIIen Augusti 1598 pnt Jan Spierinck Jan Adriaensz. van der Bye Burchmrs. Steven de Ruyter/ Bouwen Jansz. Pieter Symonsz. Gvaert Heyndricxz./ Pieter Bonte/ Claes Zael doude ende Jan Vollaert schepenen/ Heyndrick Adriaensz./ Willem Pietersz/ Adriaen Corn. de Jonghe/ Jan van Geldre ? Maerten Adriaensz. ende Pieter Aelbrechtsz. van der Graft Raeden/ Mitsgaders den Bailliu Symon Romboutsz/
Pieter Cannoye assisteert zijn vader als secretaris van de stad en vervangt hem zo nodig in de toekomende tijd.
Ba+Bu+S+R der stadt Arnemuyden gelet hebbende opt inhout der Req. van Barth. Cannoye secretaris deser stadt aen henl. gepres./ mitsgaders gehoort tgundt Jan ? Cannoye vanwegen den suppl. zynde breeder monderlinge verthoont heeft/ hebben in consideratie van des suppl. langdeurighe ende getrouwe diensten aen de stadt gedaen ende voorts vuyt goede genegentheyt tot den suppl. gecons. enz. mitsdesen dat de suppl. voortaen in de saken ende besoignen van de secretarie ende van der stadt ter zyne assistentie ende verlichtinghe zal meugen gebruycken ende employeren Pieter Cannoije zyne zone onder zulcken wedden ende salaris als in redenen ende billicheyt bevonden zal worden te behooren/ Ende ingevalle van toecommende affliuixheyt(Aflivicheit=sterven) des suppl. ende welck Godt verhoede/ hebben Ba+Bu+S+R voorn. vuyt consideratie ende genegenheyt als boven den voorss. Pieter Cannoye vergunt ende toegeseyt ende vergunnen mitsdese officie van secretarisschap metten gevolge van dien in de plaetse van de suppl. zynen vader om het zelve bij hem bedient te worden onder alzulcke wedden ende salaris als met hem als dan in descretie ende billicheyt gehandelt zal worden/ Van alle welcke voorss. geres. is Acte gemaect/ Ende onder de signature van de Brs geexpedieert ende gelevert te worden/
Op den Ven Septembris 1598 pnt Johan Spierinck/ Jan Adriaensz. van der Bye Brs. Steven de Ruyter/ Bouwen Jansz./ Pieter Symonz./ Govert Heyndricxz./ Piter Bonte/ Claes Zael doude ende Jan Vollaert schepenen/ Adriaen Soeteman van Hamerste Heyndrick Adriaensz. Willem Pietersz. Pieter Aelbrechtsz. van der Graft Raeden/
Het is al lang bekend dat "luyden des nachts hier incommende qualick van logyste geaccomodeert worden."
De zaeck by Req. van eenighe burgers teghen die van Rhetorica gemoveert is by B+S gehouden in state tot heden XIIIIdaghen/
Op de Prop/ by den Burchmr. Jan Spierinck gedaen van zyn wedervaeren ter Ghoes van aldaer in groote maeltyt ende geselschap verhaelt te zyne dat de luyden des nachts hier incommende qual. van logyste geaccomodeert connen worden is by W+R gres. dat tvoorbot daerop over meenighen Jaeren gemaect ende gepubliceert geres. ende by publ. vernyeuwet zal worden/
Op de Req. van Adriaen Cloosterman als provoost is aen zelven Adriaen Cloosterman by W+R als provoost gecontinueert onder de gage daertoe staende/
Op den IIen Octobris 1598 pnt beyde de brs. Steven de Ruyter Bouwen Jansz./ Pieter Symonsz./ Govert Heyndricxz. ende Claes Zael doude ende Jan Vollaert schepenen/ Adr. Corn. de Jonghe Jan van Geldre ende Merten Adriaensz. Raeden//
Het is van groot belang om verdachte personen aan te geven en niet te laten onderduiken "contrarie den borgel. plicht"
Op de prop. by den Br. Jan Spierinck gedaen van de persoone van Mattheeus Matthijsz huedeschipper die gezeyt wort twee malcontente overloopers in zyn schip eerghisteren nacht geherbercht ende wel gekent ende nochtans nyet aengegeven te hebben contrarie zynder borgel. eedt ende plicht daer hy aen verbonden is/ Ende dat daeraff ende van gel. zaecke in toecommende tyden voor de stadtburgers ende inwoonders van dyen groete periculen ende Inconveniente te verwachten staen ende mits dien de voorss heudeschipper grootel. tegen de stadt misdaen heeft ende daerover ongestraft nyet en behoorde gelaeten te worden/ Soe hebben B+S+R etc. geres. ende mits desen geordonn. dat de voorss. Mattheeus Mat(t)hysz. in apprehentie terstont genomen zal worden/ Daertoe aende Ba. ten desen present zynde authorisatie gegeven ende hant geopent wort mits desen om zyn proces gemaect ende tegen hem geprocedeert te worden als naer verdiensten ende behooren/
Het schijnt dat de tollenaars van Schoonhoven en van Dordrecht zich bijzonder vervelend opstellen t.o.v, een burger van Arnemuiden die nauwelijks een jaar +een dag burger van Arnemuiden is ??
Op de Prop. gedaen beroerende den persoone van Corn. Gerritsz. de Leeu schipper van Schoonhoven alhier vry geworden zynde die eertyts van de thollenaers van Schoonhoven ende Dort gemoyt ? ende onvry van tolle gemaect is zoe eensdeels om dat hy gheen jaer ende dach burger geweest ende zulcx gheen tollenbrieff voor alsnoch en hadde als omdat hy eenighe goederen affgebrocht hadde die op grootsche ? marcten nyet gecocht en waeren geweest/ ter cause van welcke goet gevonden is tot noch toe gheen proces geinstitueert te hebben dan alzoe de voorss Corn. Gerritsz. alsnu den tollebrieff van de stadt gelicht ver.... ende is voerende/ Soe is by W+R voorn. geres. dat zoverre den voorss. Corn. Gerritsz. van nu voortaen eenige voorder moyte bij de voorss. thollenaers aengedaen wort de zelve tot conservatie van de stadtsgerechticheyt voorgestaen zal worden ende dat men hem overzulcx zal laeten betaelen by provisie ende onder behoorl. protestatie tgene hen(M) de voorss thollenaers zullen willen affnemen ende dat men de zaeck terstont in processe bringen ende den voorss Corn. Geertsz. telcken van stadtsweghen remboursseren zal van tgundt hy betaelt zal hebben/ daervan by dess den secretaris last gegeven wort om den voorss Corn. Gerritsz. daervan te adverteren ten fyne hy hem daernaer reguliere/
De Staten van Zeeland stellen het bedrag van de dubbele Honderdste penning voor 1598 voor Arnemuiden vast op 175 pond.
Op de missive van de Staten van Zeelt aen tcollegie gescreven tot advertentie dat zyl. den dobbelen C en Pen. over dess stadt gemeerdert ende gestelt hebben ter somme van CLXXV ponden/ Ende daerop verhaelt zynde de groote declinatie van de stadt ende dat derhalven den C en penn. eer vermindert dan vermeerdert diende/ dat oock de voorss vermeerderinghe geschiet waszonder yemant daerop gehoort geweest te zyne/ hebben die van W+R de Ba. beyde de burchmrs. end den secretaris gecomm. om ter eerster vergaderinghe van de staten van de gelegenheyt ende declinatie van de stadt verthooch te doene/ ende tselve aff te maecken zoot eenichsins dienlick ende mogel. wesen zal/
Steven de Ruyter Pieter Sijmonsz. ende Jan Vollaert schepenen zyn by W+R gecomm. enz. mits desen tot Inninghe van de twee derde paerten van de dobbelen Cen Penn. over dese stadt de anno vyventnegentich ende van den geheelen dobbelen C en Penn. de anno zes en tnegentich/ om mette penn. daervan commende te betaelen den Tres. Valck volgens de sommatie van hem gedaen dien zoo van de voorss. Cen Penn. als van de C en Penn. de anno zeven en tnegentich/
Op de Prop. ende vermaningh ten desen gedaen van de persoone van Laureys Boogaert huedeschipper die versocht heeft gehadt tollenbrieff te hebben nyettegenstaende hy voor alsnoch gheen poorter en is oft poorterseedt gedaen en heeft ende daerop verhaelt zynde dat veele persoone alhier in de gilden ende gheen borgers en zyn daer zulcken middele als de voorss Lauwerys Boogaert in tschippersgilde is mitsgaders daerop gezien de resolutie daerop genomen den IIen Meye laestleden/ hebben die van W+R etc. gepersisteert by de zelve Resolutie ende dien volgens geordonneert dat Steven de Ruyter ende Bouwen Jansz. schepenen eerstdaechs alle de naeme ende toenaeme van de gildebrs. van alle gilden van de stadt in heurl. handen zullen doen overbringhen om teghen den poortersboucke geconfereert te worden offse alle poorters zyn dan nyet ende opdat zyl. van alles noticie zouden houden ende van hen wedervaeren ten naesten rapport zullen doen/ om tselve gehoort voorts geordonn. te worden ende behooren/ ordonn. voorts dat den voorss Laurens Boogaert gheen tollenbrieff gegeven en zal worden voor dat hy den eedt van burgers gedaen zal hebben/
Thuys de roode Leeu ende thuys ende erve van de hantbogen te coopen geset"
Op de Req. van Deken ende beleeders van de drie schutterie(n) aen W+R gepres./ zyn deselve deken ende beleeders geauthoriseert om thuys de roode Leeu/ ende thuys ende erve van van de hantbogen eerstdaechs te coopen te setten ende ter prouven off deen oft dander op zyn redelicke weerde vercocht zoude connen worden/ ten fyne de schutterie daermede geholpen ende ontlast werde/
Alzoe Dominicus der Clesie ? zekere 200 ponden die hy eertyts aende stadt onder particuliere obligatie gedaen heeft opgezeyt heeft om affgeleyt te moeten worden/ Soe hebben die van W+R den Tres. dess stadt geauth. enz. mits dess om andere tweehondert ponden op te lichten onder particuliere obligatie ende verzekerheyt gel. alle andere penn. gelicht zyn met verstande ende ordonn. dat gehouden zullen zyn te teeckenen de ghene die des ... voorss. Dominicus' obligatie geteeckent hebbe/
Fraude t.a.v. een aantal halve vaten bier.
Op de Prop. gedaen van Claes Adriaensz. brouwer die onlancx zekere acht halve vaten pharoos gebrouwen ende hadde laeten opscryven/ ende in taffscryven gezeyt dat hy se al gedroncken hadde sonder verantwoordinghe daeraff te hebben willen doen/ ende daerop geconsidereert zynde dat de stadt grootel. daervan ende heurl. middele vercort wort/ hebben die van W+R den excys ende andere gerechticheyt van de stadt van de voorss. acht halve vaten pharos te ontfanghen ende verantwoorden ende voorts in tregard van de binnebrouwers stadtsgerechticheyt te bewaeren als naer behooren/
Alzoe de vercoopinghe van de erven ontrent de keten enz. enz.
(Zie Publicaties
De gevangenen worden niet"fatsoenlijk" behandelt omdat de baljuw meent dat "hy deur cleyne incomste" niet in staat is de gevangenen te onderhouden !!
Dat pikt de stad niet en zij neemt adequate maatregelen.!!
Alzoe eertyts vermaent ende geproponeert is geweest dat die zaecke ende voorstant van de gevanghen zoe wanneer die vallen souden wel noodich zoude dienen by der hant genomen te worden zoe eendeels ten versouck van de Bailliu die overlanghe geclaecht heeft de macht ende middel nyet te hebben van wegen zynder officie ende om die cleyne Incompste van dyen om die de coste te connen gheven waerdeure overlange gespeurt is dat de gevangens tot nochtoe nyet getracteert en zyn geweest naer behooren/ als om meer andre redenen ende oorsaecken daertoe moverende/ zoe vuyt schrift Woort als anderss/ Soe hebben B+S+R etc. om daer in te voorzien tot gevangenen oft vaders van de armen gecosen ende gecomm. kiesen ende comm. mits dese Pieter Symonsz. ende Govert Heyndricxz. schepen henl. ende heurl. naecommelingh in officie ghevende volcommen macht ende authoriteyt mits desen om alle gevangens dier binnen dess stadt vallen zullen te besoucken ende daert noot is van noodelicheyt te versorghen ende daertoe tallen tyden ende daghen acces in der gevangenis ? te versoucken ende te nemen ende openinghe te begheeren welck acces ende openinghe den cipier dess stadt nu wesende ende naermaels commende by desen express. gelast ende geordonn. wort aende voorss gevangenen nu wesende oft naermaels commende nyet te weygeren in eenigerh. manieren/ Ende opdat de voorss. gevangenis ? voorzien zoude mogen worden van eenighe middelen/ Soe hebben B+S+R. voorn. geordonn. enz. mitsdesen dat de voorss. gevangenmrs. alle weke vorr de voorss. gevangens zullen laeten omgaen om die aelmoesse voor de zelve gevangens te doen bidden ende ontfanghen ende daervan alles goede noticie ende rekeninghe te houden ende alles te doene dat goede gevangenmrs. schuldich zyn te doene/
Daervan geres. is dat eerstdaechs publicatie gedaen ende oock den voorss. ommeganck in treyn gebrocht zal worden/
De herbergiers in Arnemuiden zijn niet gastvrij t.a.v. vreemde kooplieden.
Alzoe overlanghe by dagelicxe experientie bevonden ende onlancx deur rapport van luyden van qualiteyte ter kennisse gecommen is dat de passerende coopluyden ende andere die by ontyde savonts laete oft in der nacht hier aen ende binnen der stadt commende qual. van logysse voorzien connen worden deur trasicheyt oft moetwillicheyt van de ghenen die hen metten herberge zyn generende/ Waerduer die passerende ende reysende luyden van hier tennemael gediverteert zouden worden/ tenzy daerinne behoorl. werde voorzien/ Zoe tot proffite van de stadt als tot voordeel ende proffijte van de gemeene burgers Inwoonders ende herbergiers van dien die van de voorss. passerende luyden altyts eenich proffit zyn hebbende ende genietende/ Daeromme zoe hebben Ba. Brs. Schepenen ende Raide dess stadt Arnemuyden geordonn. enz. dat alle burghers herberghe houdende ende hen daermede generende gehouden zullen zyn alle reysende luyden te ontfanghen ende voor hen gelt gerieven ende tracteren naer behooren zoe wel by avende by nachte deur toebringhen van magistraten oft andere overicheden van de wachte als by daghe/ Op pene zoe yemand teenighe tyde des daechs avonts oft des nachts bevonden werde yemant ontbyt oft geweijgert te hebben ende nochtans plaetse ende commoditeijt hadde/ van te verbeuren vyff schell. van elcke persone die ontzeyt ende geweijgert zal wesen/ ende daerenboven binnen den tyt van een maent gheen tappersneringhe te mogeh doen op breeder correctie ende voor den suspentie tzy voor Jaer ende dach zal worden te behooren/ tApplicerren de voorss. boeten tot proffyte van de officier oft van de ghenen van andere Overicheden die dexecutie doen zal/
Op den XVIIen Octobris 1598 pnt heel collegie van Wet ende Raedt excepto Heyndrick Adriaensz.
Een onregelmatigheid met excys op zwaer bier
Op de Prop. van de Burchmr. Jan Spierinck gedaen beroerende de zaecke van Claes Adriaensz. brouwer daervan op de IIen Octobris laestleden oock propositie gedaen ende verhaelt is geweest van de acht halve vaten zwaer biers die opgescreven ende nochtans nyet verexcyst maer van de voorss. brouwer gezeyt zyn geweest vuytgedroncken te zyne/ Ende daerop gedelib. zynde / is by W+R geres. ende geordonn. dat de voorss brouwer gehouden zal zyn te compareeren voor de gecomm. van der stadt die hem by de Burchmrs. geordonn. ende daer vooren zij eens gecompareert is geweest / om andermael in zyn belanck gehoort ende van als rapport gedaen te worden om tselve gehoort voorts geordonn. te worden naer behooren/
Drie personen willen "om des gewetens wille geen deel uitmaken van "Rethorica"
Beroernde de Req. van Thomas Cornelisz. Backer/ Corstiaen Cornelisz. ende Pieter Robbersz. Timmerman eertyts aen W+R gepres./ om ontslaghen te wesen van de Camer van Rhetorica daer toe zyl. vercoren ende oock in ghyselinghe bezocht zynde by sententie van de schepenen gecondemneert zyn om in te moeten commen/ Ende tgundt daerteghen by die van Rhetorica scrift. verthoont ende versocht/ Ende oock van die van den Kerckenraedt vergunt is/ hebben die van W+R gepersisteert ende persisteren mits dess by heurl. resolutie dien aengaende genomen op dne XXV Jully laestleden ende tgundt daernaer gevolcht is/
Op den XXen Octobris 1598 pnt Jan Spierinck Jan Adr.v.d. Bye burchmrs./ Steven de Ruyter Bouwen Jansz./ Pieter Symonsz./ Govert Heyndricxz. Pieter Bonte ende Jan Vollaert schepenen Heyndrick Adriaensz. Adriaen Soeteman van Hamerste Adriaen Cornelisz. de Jonghe Jan van Geldre Pieter Aelbrechtsz. v.d. Graft Raeden.
Gezien by B+S+R. etc. Informatien by den Buechmr. Jan Spierinck overleyt tot laste van Merten Bon/Pieter Moens ende Pieter de Haen/ om eenighe ongeregeltheden van spreken ende anders by henl. bedreven/Ende daerop gedelib. zynde hebben geordonn. ende geres. enz. mits dess dat de zelve Informatien in handen van den Bailliu gestelt ende gelevert ende by den Bailliu aende bovengenomineerde personne proces gemaect zal worden om naer beleydinghe van de processe zulcx gestraft te worden als naer deductie ende meriten van der zaecken bevonden zal worden te behooren/
Op de Req. van Mattheeus Jansz. zeylmaecker gepres. om visitatie te hebben tot zekere timmeringhe van hem/ in zyne hoff achter de Papenstraete voorgenomen/ zyn van W+R etc. gecomm. enz. mitsdesen den Bailliu Symon Romboutsz. ende Bouwen Jansz. schepenen/ mitsgaders beyde de Tres./ om de gelegentheyt van timmeringhe by de voorss, Mattheeus Jansz. voorgenomen te visiteren ende alles te onderstaen ende daer naer van alles rapport te doene om tselve gehoort voorts inder Zaecke geordonn. te worden naer behooren/
Pieter Cannoye opvolger als secretaris i.p. v. zijn vader.
Opt verthoogh van de secr. Bartholomeus Cannoye ten desen scrift. overgegeven beroerende zynen sone Pieter Cannoye die in stadtsdienste aengenomen is volgens die Res. van W+R genomen den VIIIen Augusti laestleden/ hebben die van W+R etc. geres. ende geordonn. mits desen dat de voorss Pieter Cannoye die in stadtsdienste aengenomen is volgens de Res. van W+R genomen den VIIIen Augusti laestleden hebben die van W+R etc. geres. enz. mitsdesen dat de voorss Pieter Cannoye om in stadtszaecken voortaen vrielick geemployeert te worden ende oock in alle vergaderinghe van collegie ende van den Raede te mogen commen beeedicht zal worden als naer behooren/
Op de Prop. van de Burchmr. Jan Spierinck gedaen beroerende de resolutie ter laester vergaderinghe genomen op de Req. van Thomas Cornelisz. Corstiaen Cornelisz. ende Pieter Robbertsz. timmerman die by geschrifte was gedaen stellen om vuytgegeven te worden aenden ghenen die daervan acte zouden begheeren/ dwelck ten desen gelesen ende geresumeert zynde / hebben die van W+R de zelve Res. zoe die by gescrifte gestelt ende ten desen gelesen was/ andermael geresolveert ende voor goet gehouden ende zulcx geordonn. die vuytgegeven te mogen worden aende ghenen die des versoucken zullen inder naervolgende manieren//
Godsdienstig bezwaren tegen het lidmaatschap van Rethorica.
Ghesien bij Burchmrs. Schepenen ende Raide die Req. bij Thomas Cornelisz. backer/ Corstiaen Cornelisz. ende Pieter Robbertsz. timmerman aen henl. overgegeven tenderende om vander confrerie van Rethorica daertoe zijl. by prince deken ende beleeders van de zelve confrerie genomen zyn om in te commen mitsgaders van der proceduren ende gewijsden tot effecte van dyen tot heurl. laste gestrect ontslaghen te zyn/Ende daerop gehoort tgundt van weghen die van de kerckenraedt mondelinghe in collegie verthoont is geweest hebben verclaert ende verclaeren mits desen dat zijl. geprivilegeert zijn om over dess stadts burgers ende Inwoonders van dyen indifferentel. alle ordonn, ende policien te maecken die tot welstant ende goede regieringhe ende tot onderhout van alle goede burgelycke vryheyt vrientschap ende eenicheyt souden moghen strecken/ daer inne zyl. vertrouwen hen in doprechtinghe van gilden schutterien ende andere confrerien tot noch toe zulcx gequeten te hebben ende vorder te zullen quijeten dat tot noch toe nijmant daer over geclaecht oft oorsaecke gehadt en heeft om te clagen veel min te zeggen/ dat yemant daer by in zijn conscientie zoude aengeroert oft verhindert geweest zyn/ Des zyl. bereijt zyn hen teghens alle overicheden te verdedighen/ mits welcken naer dijen die supplianten vuijt crachte van de ordonn. by W+R gestrect den XXVen Jully lestleden om in de voorss confrerie van Rethorica te commen gegijselt ende in ghijselinghe besocht zijn ende bij schepenen aldaer theurl. laste zeker vonnisse gestrect is/ dwelck oock conform de loffelycke privilegien ende costumen van de stadt/ merckel. ten respecte van de policie van dijen zijn volcommen effect ende executie moet hebben/ Soe hebben B+S+R voorn. persisterende bij de voorgeroerde ordonnancie ende vonnisse daerop gevolcht verstaen ende geordonn. enz. mitsdesen dat die suppl. in quijtinghe ende bedinckinghe van heurl. eedt van poorterschap bij henl. solemnel. aende stadt gedaen gehouden zullen zyn te obedieren/ Des hebben B+S+R voorn. verstaen ende geres. dat zoe verre die suppl. naer dat zyl. in de voorss confrerie gecommen zullen wesen yet bejeghens teghens heurl. conscientie zyl. gehouden zullen zyn tselve terstont aen te dienen om daer in voorzien te worden/ tzy dan mits die suppl. vuyt de voorss confrerie wederom vuytdoende zoe daer redene ende fondament is oft by zulcken anderen middele alsnaer gelegentheyt van personen tijden en zaecken bevonden zal worden te behooren/
Ende om voorts goede ordre gehouden te worden ten respecte van de Incommelinghen van de voorss confrerie hebben B+S+R voorn. de voorss prince deken ende beleeders nu wesende oft naermaels commende express. geinterdiceert enz. mitsdesen voortaen gheene burghers gewillich oft onwillich in de voorss confrerie aen oft in te nemen dan die te vooren by W+R daertoe bij apostille op de Req. by henl. daervan over te gheven genomineert ende verhoren zullen wesen/
Actum ten Rade op den XVIIen ende XXen Octobris XVcachtentnegentich/
N.B. Om des gewetens wille behoeven de bovengenoemde personen geen deel uit te maken van Rethorica.
Op den VIIen Novembr. 1598 pnt beyde de burchmrs./ Steven de Ruyter/ Pieter Symonsz./ Govert Heyndr./ Pieter Bonte/ Claes Zael doude/ Jan Vollaert schepenen/ Adriaen Soeteman van Hamerste/ Adriaen Cornelisz. de Jonghe/Pieter Aelbrechtsz. v.d. Graft/ Jan van Geldre ende Merten Adriaensz. Raeden
Op de Prop. gedaen beroerende de zaecke van Corn. Gerritsz. de Leeu tegen den thollenaer van Schoonhoven die nyettegenstaende des voorss Corn. Gerritsz. thollenbrieff den zelven noch thol aff genomen heeft onder tpretext dat tgecochte hout tenden de hoochte mercten gecocht was ??/ Ende daerop mitsgaders op de consequentie van der zaecke behoorl. gelet zynde/ hebben die van W+R den Secretaris dess stadt gecomm. enz. mits desen om eerstdaechs eerst naer Schoomhoven ende daernaer in de Haghe te reysen ende de voorgeroerde zaecke jegens den voorss thollenaer in processe te bringhen mits dat hy in treysen ten respecte van de periculen daerinne geleghen zal hebben zulcken generalen ende particulieren verzekertheyt als alle voorgaende .... die oyt gehadt hebben/
N.B de thollenaer van Schoonhoven neemt een loopje met de "gerechticheden" van de stadt Arnemuyden. Dat is voor het collegie van Wet en Raad aanleiding om te procederen tegen de tollenaars.
Beroerende de rekeninghe die Octavio Gallieris tafelhouder dess stadt van toverschot van zyne vercochte panden gehouden is te doene daerinne hy meent tot laste van den armen te bringhen alle doncosten die in de generale vercoopinghe gevallen zyn/ is by W+R gres. dat de voorss oncosten op de generale vercoopingen gebrocht ende gesplit zullen worden/ ende dat de aermen daerinne nyet meer gelden oft contribueren en zullen dan navenant de vercochten panden daervan zyl. toverschot zyn genietende/ Ordonn. voorts express. mits desen dat in alle toecommende vercoopinghe van de voorss. tafelhouder tot laste van den armen gheen oncosten meer gebrocht en zullen moghen worden//
Mattheus Jansz. mag alleen timmeren op zijn eigen erf.
Op trapport van den Bailliu Bouwen Jansz. als schepen ende beyde de Tres. aen W+R ten desen gedaen beroerende tversouck van Matheeus Jansz. zeylmaecker by Req. gedaen daervan zyl. by commissie in comm. visitatie ende Inspectie gedaen hadden/ Ende daerop behoorl. gelet zynde hebben die van W+R voorss. den voorss. Matheeus Jansz. zyn versouck affgeslaghen ende voorts Matheeus Jansz. begeert te timmeren tselve op zyn eygen erve zal mogen doen zoe hy te rade werden zal/laetende de straete ende vroonen vry als naer behooren/
Op de collecte van de C ste Penninghen de anno 95 ende 96 daertoe eenighe gecomm. zyn/ is by W+R geres. daervan publicatie gedaen te worden met waerschouwinghe van de sommatien van den Tres. Valcke alreede gedaen ende van de zitdaghen die de gecomm. tot Inninghe van de C.en Penn. houden zullen/
Opt vermaen van topslach van bier voor den tholpoorte is by W+R geres. op tantwerpsche hooft eenighe bequaemheyt gemaect te worden totten voorss. opslach van bier/ daertoe den Tres. last gegeven is ten desen/
Op den XIIIIen novembris 98 pnt beyde de burchmrs./ Steven de Ruijter/ Pieter Symonsz. Govert Heyndricxz./ Pieter Bonte/ Claes Zael doude Jan Vollaert schepenen/ Adriaen Soeteman van Hamerste/ Adriaen Corn. de Jonghe/ Pieter Aelbrechtsz. v.d. Graft/ Willem Pietersz. Merten Adriaensz. Raeden/
Op de Prop. van de Burchmr. Jan Spierinck gedaen beroerende den persoone van Bouwen Jansz. nu overleden ende in zyn leven als schepen gedient hebbende in wiens plaetse een ander zoude dienen verkoren/ is van Zyn Excie gecomm. te worden naer luydt van de prop. daervan wesende om alzou tcollegie van schepenen compleet te wesen/ Ende daerop gedelib.. zynde hebben die van W+R de verkiesinghe van een andere schepen in plaetse van de voorss. Bouwen Jansz. gehouden in state tot datmen weten zal waer zyn Excie haest wesen ofte hem desen winter nederslaen zal/
Zal Lieven Goethals uit de gevangenis in tfort Lillo ontslagen worden ??
Op tvermaen van Lieven Goethals by den brant gevange/ is by W+R geres. aenden Gouverneur ende Capiteynen van tfort van Lillo brieven van stadtsweghen gesreven te worden om deur middel van de zelver Gouverneur ende Capiteynen den gevangen die op licent vuytgevaeren is vuytgecregen te worden soet eenichsins mogel. wesen zal/
De ordonnantie op de groffsoutmeters dient op alle belangrijke "poincten" onderhouden te worden.
Op de Req. van de gemeene panneluyden van Zeelt is by W+R geres. ende geordonn. dat dordonn. op de groffsoutmeters gemaect geresumeert ende strictel. in allen haeren poincten onderhouden zal worden/ Ende dat voorts alle de groffsoutmeters daerop ontboden ende merckel. van de mate op de block oft sonder block recht te moeten setten vereedicht ende voorts vermaent zullen worden tot stricte onderhoudenisse van de voorss. ordonnancie tot executie ende effect van welcke by W+R gecomm. zyn den Bailliu/ beyde de Burchmrs. ende twee doutste schepenen beneffens den secretaris/
De Req. van Pieter Aelbrechtsz. van der Graft om de toesicht te hebben over de grootschippers bussecruyt is by W+R gehouden in surceancie totte naeste vergaderinghe/
Een belangrijk request van het schippersgilde
Deken ende beleeders vant schippersgilde dess stadt zyn op heurl. req. ten desen gepresenteert by W+R gerenvoyeert voor de burchmrs. die mits dese geauthoriseert zyn om mette suppl. op heurl. versouck by de voorss. req. gedaen te commen in comm. ende henl. eenighe zaecke voor te draghen ende heurl.Intentie ende gelegentheyt van alles te onderstaen ende daernaer rapport te doene om tselve gehoort voorts op de voorss req. gedisponeert te worden naer behooren/
De Jaarmarkt wordt verplaatst van februari naar de maand Mei
Alzoe de Iaermerct dess stadt Arnemuyden eertyts in Augusto geweest ende voor eenighe Jaeren in februarie verleyt ende gehouden geweest zynde bevonden wort ondienstel. te zyn zoe voor de cramers die zelve merct frequenterende als voor de stadt ende allen andren luyden van buyten die zelve merct nyet en connen besoucken zoe deur twintersaisoon ende quaet weder als anderss/ Ende dat op het verleggen van de zelve jaermerct verscheyde communicatien gehouden zyn geweest zoe mette vremde cramers van hollt als mettte cramers ende andere winckelhoudende luyden van dese stadt daervan ten desen rapport gedaen is by de ghenen daertoe gecomm. geweest zynde/ Soe hebben die van W+R naer behoorl. voorg, deliberatie geres. enz. enz. mits dese dat de voorgeroerde Jaermerct van februarie voortaen verleyt ende gehouden zal worden in meye voor den tyt van acht daghe/ ingaende metten eersten Sondach in meye ende geduerende tot acht daghe toe ende voorts hebbende acht daghe voor ende acht daghe naer de gewoonl. vrijdom daervan den eersten Jaermerct nu wesende zal den eersten Sondach in meye 99 naestcommende/ daervan eenyder by vuytsettinghe van caerten gewaerschout zal worden/
De zaecke van tofficie van excysenaerschap is by W+R gehouden in state ende voorts geres. de weduwe van Bouwen Jansz.daervan aengesproecken te worden /om oft zydt voor den resterende tyt van de Jaere zoude willen laeten bedienen dan nyet/
Op den XXVIIIen Novembris 1598 pnt beyde de burchmrs./ Steven de Ruyter/ Pieter Symonsz./ Govert Heyndricxz./ Pieter Bonte/ Claes Zael doude ende Jan Vollaert schepenen/Adriaen Soeteman van Hamerste/ Heyndrick Adriaensz. Willem Pietersz. Adriaen Corn. de Jonghe/ Pieter Aelbrechtz. van der Graft/ Jan van Geldre ende Merten Adraensz. Raeden/
Over de "bewaringhe van de buscruijde.
Op de Req. van Pieter Aelbrechtsz. v.d. Graft gepres. om den toesicht ende bewaringhe te hebben van de grootschippers buscruydt zyn de zelve Pieter Aelbr. ende Steven de Ruyter als artilleriemrs. mitsgaders Claes Jansz. in de Wildeman als constapel by W+R gerenvoyeert voor de burchmrs. dess stadt die by dese geauth. worden om met henl. te commen in comm. ende heurl. Intentie op de bewaringhe van de voorss buscruijde mitsgaders heurl. part. belanck te onderstaen ende vernemen om oock taccorderen om daernaer van als rapport gedaen en overgebracht te worden naer behooren/
De zaecke ende dispositie van tofficie van excysenaerschap is by W+R gehouden in state totte naeste vergaderinghe middeler welcke tyt by eenyeder van collegie rijpel. bedocht ende overlecht zal moghe worden welck proffilicxst(profijtelijkst) voor de stadt zou wesen/ te weten oft tvoorss. excysenaerschap te laeten bedienen gelyck het tot nochtoe bedient is geweest/ oft alle de stadtsexcysen ende ander ordinaris ende extraordinaris Incommen gelyckel. ende openbaerl. te laeten verpachten/
Het is de bedoeling dat de armen die "crimineel zijn" vanwege hun status door toedoen van de "dienaer des Goddel. Woorts eerder uit de gevangenis ontslagen worden.
De vraag rijst op: Zouden armen minder crimineel zijn dan andere schurken ??
Antwoord: Natuurlijk niet; maar ze waren wel heel kwetsbaar. omdat ze voor hun onderhoud op anderen waren aangewezen!!
Hier zien wij een duidelijk blijk van barmhartigheid om Christus wil !!
Opt versouck van weghen Lieven Goethals mondelinghe gedaen tenderende om tot opbringhinghe vant rantsoen daer de voorss. Goethals opgeset is te mogen doen een generale collecte binnen dess stadt/ is by W+R etc. geordonn. enz. mitsdesen dat Pieter Symonsz. ende Govert Heyndricxsz. als gevangenmrs. zullen ommegaen oft doen ommegaen om ten fyne voorss van eenyder te verwerven ende ontfanghen tgundt hen goetduncken ende believen zal te gheven/ mitsgaders dat de voorss. gevangenmrs. gehouden zullen zyn Mr. Joos van Laere dienaer des Goddel. Woorts tzelve aen te dienen/ om daervan op de stoel metter eerster gelegentheyt de gemeente te adverteren ende eenyder ( opdat den armen gevangene metten eersten vuyter gevangenisse mach verlost worden tot liberale aelmoese te verwercken)
Op den XIIen Decembris 1598 pnt Jan Spierinck Jan Adriaensz. van der Bye brs./ Steven de Ruyter/ PieterSymonsz./ Govert Heyndricxz./ Claes Zael doude/ Jan Vollaert schepenen/ Adriaen Soeteman van Hamerste/ Heyndrick Adriaensz./ Willem Pietersz./ Adriaen Cornelisz. de Jonghe/ Pieter Aelbrechtsz. van der Graft/ Merten Adriaensz./ Jan van Geldre Raeden/
Breda lag aan het oorlogsfront en had veel arme weduwen en wezen te onderhouden. De stad vraagt om financiele hulp van andere steden.
Op de prop. gedaen beroerende tversouck van die van Breda om geassisteert te wesen tot onderhoudt van heurl. armen merckel. van veele schamele weduwen ende weesen die zyl. zoe deu den menichfuldiche crychs vaeck aldaer dagel. stervende als anderss. dagel. veroveren ende behouden om tot laste van den arme gehouden te moeten worden/ daertoe die ordinarisse middelen der armen nyet bestant en zyn/ zulcx dat zyl. volgens heurl. verthooch daertoe van noode hebben dassistentie van alle andre staeden van de geunieerde provincien/ Ende daerop behoorl. gelet zynde// zoe wel den last der armen alhier groot ende apparent is meerder te worden ende te zullen excederen verre de middelen daertoe wesende/ Soe hebben die van W+R dess stadt Arnemuyden nochtans geconsenteert enz, mits dese tot behouff van de voorss aerme oft schamele weduwen ende weesen van Breda een ommeganck lancx der stadt aende huyssen om een yeders aelmoesse ende caratatie (caritate) versocht ende verwacht ende ontfanghen te worden als merge wesende Sondach naer de voornoens predicatie van Adriaen Corn. de Jonghe ende Jan Vollaert daertoe spec. gecomm. wordende mits dess/
Tot welcken eijnde den minister dess stadt geordonn, ende gelast wort mitsdese den zelven ommeganck in de voorss. voornoens predicatie den gemeente aen te gheven ende ernstel. te recommanderen tot zulcke liberale vuytreyckinghe ende aelmoesse den almogende Godt yeder in zyn herte zal willen beweysen/
De Req. van Heyndrick Adriaensz. gepres. om tkeurmeesterschap te hebben opt onneblaes ? speck ende anders is by W+R gehouden in state tot naeste vergaderinghe ende voorts geordonn. dat de voorss. Heyndrick Adriaensz. myddelertyt zal zien te reconneren(recogneren/kennisnemen van) dordonn. van tkeurmeesterschap daerop tselve tot Middelb. bedient zoe aengaende de loone als anderss/ dwelck heeft te doene/
Openbaerlick verpachten van alle gewone en buitengewone belastingen.
Op de prop. by de Burchmr. Jan Spierinck gedaen beroerende texcysenaerschap/ oft de collecte van de stadtsexcys ende ander Incommen daervan ter laesten vergaderinghe in delib.geleyt is geweest oft men de stadtsexcysen ende ander Incommen daervan de collecte van Bouwen Jansz. tot zynen overlyden toe bedient is geweest/ wederom soude laeten bedienen gel. tot nochtoe gedaen is geweest oft datmen dezelve excysen ende ander Incommen openb. zoude laeten verpachten/ Ende opde voorss delib. eenyder gevraecht ende vermaent zynde/ hebben die van W+R geres. enz. mitsdesen dat men de voorss stadtsordinarisse ende extraordinarisse excysen mitsgaders de nyeuwe Impositie ende der kercke Impost op wyn ende bier openb, zal voor de toecommende Iaere ingaende mette eersten febr. 99 naestcommende ende dat de resterende tyt van desen loopende jaer de zelve excysen ende ander Incommen op den ouden voet gecollecteert zullen worden by Jan Vollaert daertoe gecomm. wordende mits desen onder de ordonnancie daertoe staende/
Adriaen Soeteman mag als lid van W+R Delfts Ingels bier in de stad "bringhen" de resterende tyt van desen loopende Jaere !!!
N.B. Het valt op dat leden van W+R meer dan eens ontheffing krijgen van importbepalingen van zware bieren !!
Op tversouck van Adriaen Soeteman ten dess gedaen om Delfts Ingels alhier te mogen bringhen tegens XXVIII schell. de tonne dewijle hier alsnu gheen Ingels bier en compt is by W+R toegelaeten tselve Delfts Ingels alhier gebrocht ende vercocht te mogen worden tegen XXVIII schell. de tonne ende nyet meer voor den resterende tyt van desen loopende Jaere dat den laesten January 99 naestcommende verschynen zal/
Op de Prop. gedaen beroerende den persoone van Jan de Langhe die om zyn huysvrouwe schoolhoudinghe is pretenderende vrydom van excyse te hebben als ten respecte van dye aende weduwe van Bouwen Jansz. eenigh gelt inhoudende/ Ende daerop gedelib. ende voorts gezien zynde de Req. van de huysvrouwe van de voorss Jan de Langhe voor haere cuercompste ?? alhier gepres. daerby gheen vrydom van excys maer alleenl. versocht tselve gratuiteyt tot vervallinghe van de huijshuire daer zy haer schole soude meenen te houden/mitsgaders gezien daeretoe voor Comm. van W=R. gestrect ende gegeven aende ghenen van collegie die metten voorss. Jan de Langhe ende zyn huysvrouwe in comm. geweest ende daervan rapport gedaen hebben/ hebben die van W+R etyc. verclaert enz. mits desen dat zyl. aen de voorss. Jan de langhe oft zyn huysvrouwe gheen vrydom van excysen toegeseyt oft aenden ghenen met hen in comm. geweest hebbende om toe te zeggen gheenen last gegeven en hgebben /nem aer dat de zel;ve Jan de Langhe oft zyn huysvrouwe volgens haer versou alleenl. hebben souden zulcken gratuiteyt tot vervallinghe van hen huyshuire als geaccordeerrt zoude worden daervan die gecomm. rapport gedaen hebben geacc. tye zyne ter sopmme van thien ponden grooten Vls. sonder meer/ Daermede by desen verstaen wort dat de voorss. Jan de Langhe ende zyn huysvrouwe hen moeten consenteren ende mits dien van die voorss. gepretendeerde vrydom van excyse desisteren/ Ende dat de voorss. Jan de Langhe derhalven gehouden zak zyn aen de voorfss, Bouwen Jansz, weduwe contentement ende betalinghe te doene op penen van daervooeren geexecuteert te worden met zulcken middele van executie als men van stadtsweghe vermach ende gewoone is te gebruycken/
Er is "beroep" mogelijk als de baljuw volgens " de goede luyden" zijn boekje te buiten gaat.
Op de vraghe ten desen gedaen van hoe de condemnatien ende ballinckschappen tot laste van den Bailliu van dess stadt vuyt particuliere actien ende schulden gestrect geexecuteert zouden moghen worden om den goeden luyden tegens den voorss, bailliu nyet rechteloos ende van hen actien nyet gefrusteert te blyven/ oock tot verhoedinghe van meerder oncosten ende moyten / Ende daerop gedelib. zynde hebben die van W+R etc. geres, enz. mitsdese dat zoedanighe ballinckscappen tot laste van de voorss. bailliu alreede gestrect oft noch te strecken geexecuteert zullen mogen worden by vrooninghe op desselfs Baillius meubele oft Immeubele goederen/ daertoe den oudtsen Burchmr. in plaetse van de Bailliu ende voorts drie schepenen van n u alsdan aldus geauthoriseert worden om soedanighe vrooninghe te doene ten versoucke van deghenen die zulcx begeeren ende van doene hebben zullen/
N.B. vrooninghe = een rechterlijke vorm van inbeslagneming
Tot repartitie van de somme van XV ponden XII schell. VI groten by quotisatie gestelt over de huyssen van Nyeuwerkercke ende Mortiere in Redemptie van den dobbelen C en Penn, van de zelve huyss volgens den nyeuwe placate daervan wesende zyn by W+R etc, gecomm. enz. mitsdess den Bailliu ende beyde de Burchmrs./ om daertoe m,etten eertrsen te verstaene ende daer inne te doen als naer behooren/
Over de aermmeesters.
Daermeesters zyn by W+R geauthoriseert om in plaetse van Bouwen Jansz. als bouckhouder ende ontfangher geweest van den armen desselfs Bouwen plaetse waer te nemen ende alle der Armen goederen te ontfanghen als naer behooren/ alles ten tyt toe op stellen van eenen voet genomen ende ordre gestelt zal wesen/
De Jaarmarkt vindt plaats in de maand mei en niet meer in februari.
tVerleggen van de Jaermerct geres, de XIIIIen Novembris laestleden is by W+R etc. geordonn, met gedructe caerten vuytgestelt ende gewaerschout te worden zoe alomme in hollt als alomme in Zeelt/
Na het overlijden van Bouwen Jansz. wordt Jan Spierinck als oudste lid van W+R overdeken van het schippersgilde.
Alzoe Bouwen Jansz. in zyn leven overdeken van tschippersgilde geweest is ende mits dien een ander overdeken diende gecomm. te worden om alle voorvallende zaecken van de gilde behoorl. affgehandelt te moghen worden ende dat den br. Jan Spierinck als doutste ende zulcx voor den toecommenden Jaere affgaende als overdeken moeten dioenen volgens de resolutie daervan zynde/ Soe hebben die van W+R geres, dat de voorss. br, Spierinck van nu als overdeken voor tvoorss. gilde gebruyct ende geeployeert zal worden//