Zeeuws Archief Inventaris van de Archieven van de gemeente Arnemuiden
Toegangsnummer 1201 / Inventarisnummer 7
Selectie / samenvatting van de notulen van de Gemeenteraad van Arnemuiden
Vergadering van Dinsdag 1 september 1914 des namiddags ten 1 ½ ure.
Er is een verzoek van het Comité tot Steun (aan Belgische vluchtelingen)
Daarna is aan de orde een verzoek van die Commissie tot steun in deze gemeente.
De voorzitter leest het verzoek voor en zegt dat B & W afwijzend op dit verzoek zullen reageren.De Heeren S. van Eenennaam en J. Pouwer zeggen dat zij zich gerust met dit voorstel van B & W kunnen vereenigen
De Heer Franse wenscht een beschouwing te houden en wil de bedragen noemen die door den Burgemeester zijn bepaald.
De voorzitter, burgemeester Lantsheer, zegt dat hij niet toestaan kan, dat de cijfers door hem bepaald, worden genoemd. Hij zegt dat het vaststellen van het bed rag der uitkeering geschiedt door den Burgemeester, onder goedkeuring van de Minister van oorlog en van Marine.
Hij kan en mag niet dulden dat er kritiek op dit werk wordt uitgeoefend.
Reeds meermalen is het hem gebleken, dat men van zekere zijde erop uit is,zijn werk te becritiseeren.
Hij zegt: de Burgemeester heeft verplichtingen jegens den Raad, maar men moet niet vergeten, dat de Burgemeester rechten heeft. Het ambt van Burgemeester wil hij hoog houden.
De Heer Franse zegt, dat de Commissie gaarne zou zien, dat iedere vrouw een minimum van f.0,40 per dag word uitbetaald plus f.0,10 per dag voor ieder kind dat zij tot haar last heeft. Hij meent dat dit bedrag niet te hoog is.
Om die bedragen aan de vrouwen te kunnen verzekeren, heeft de commissie f.1,10 perdag noodig.
Uit dien hoofde heeft de Commissie zich tot den Gemeenteraad gewend. De Heer Franse verzekert den voorzitter, dat het niet in de bedoeling ligt van de Commissie om zijn werk te becritiseeren.
Daarna wordt het voorstel van B & W in stemming gebracht en met 4 tegen 3 stemmen aangenomen.
Tegen stemden de Heere J.Jobse, B. Franse en F. Crucq.
De Heer S. van Eenennaam zegt,dat zoodra hij overtuigt is dat de menschen behoefte hebben aan ondersteuning, hij gaarne wil medewerken uit de gemeentekas een flink bedrag daarvoor beschikbaar te stellen.
De Voorzitter zegt, dat hij wel genegen is, om de bedragen die door hem zijn vastgesteld te bespreken met 2 leden van de Commissie.
De leden der Commissie hier tegenwoordig aanvaarden dit aanbod gaarne..
De Heer J.Jobse spreekt den wensch uit dat op deze manier nog zal worden voorkomen, dat de bedragen welke door de Commissie werden uitgekeerd worden ingehouden.
Vergadering van Dinsdag 16 februari 1915 des namiddags te 1.30 ure
De voorzitter , MR: H,F. Lantsheer,houdt de navolgende toespraak.
Mijne Heeren
Ik heet u welkom in de eerste vergadering in 1915. Gaat het u als mij dan zullen uwe gedachten wel in de eerste plaats teruggaan naar dien gedenkwaardigen Vrijdag in den hoogzomer, waarop alom het oorlogsgeluid zich deed hooren.
Ons vaderland bleef tot op heden gespaard, wij gedenken het met dankbaarheid, doch niet zonder zorg, doch ook met vertrouwen zien wij de toekomst tegemoet. Ten aanzien van onze gemeente bleef de toestand niet zonder gevolgen.
Werd aanvankelijk eene groote stagnatie in het visscherijbedrijf verwacht, dank zij de medewerking van autoriteiten en particulieren, kon reeds spoedig het bedrijf zich herstellen en bleef de visscherijbevolking ook in het tweede halfjaar niet geheele zonder verdiensten.
Heet verheugt mij op dit lichtpunt te kunnen wijzen vooral ook omdat tot nu toe de overige werrkzaamheden, die het steuncomitee heeft behoeven te verrichten, het bewijs zijn dat de toestand der visscherij niet al te duister behoeft te worden ingezien.
Ten aanzien van den landbouw en den middenstand valt op te merken, dat de economische toestand zer zeker reden tot dankbaarheid geeft.
Van den stroom vluchtelingen die ons land overgoot , ontving ook dedze gemeente haar deel. Zij is niet achtergebleven naar hare krachten ook hier de nooden te lenigen ,hetgeen haar tot eer strekt.
Gaarne betuig ik van deze plaats mijn dank aan allen die in het afgeloopen jaar mij bij de behandeling en de oplossing der vraagstukken van verzorging zoowel van ingezetenen als vluchtelingen steunden.
Vergadering van Dinsdag 30 Maart 1915 des namiddags ten 1.30 ure
Niet houden kermis 1915:
Daarna vraagt de voorzitter de meening van den raad inzake het niet houden van de kermis in deze gemeente.In verband met de tijdsomstandigheden en de heerschende armoede vindt hij wel reden om de kermis dit jaar niet te houden.
Indien de raad zich hiermede kan vereenigen en hij op de steun van den raad in dezen kan rekenen zal ij geen vergunning tot volksvermaken enz. geven.
Algemeen kan de raad zich met het voornemen van den voorzitter vereenigen en zegt zijn steun in dezen toe.
Vergadering van Dinsdag 3 Augusus 1915 des nademiddags ten 1.30 ure
Poging om varkensvleesch in deze moeilijke tijd tegen vermindrden prijs verkrijgbaarte stellen. Tot nu toe nog niet gelukt.
In verband met. WOI kan niet over Duits grind voor de verharde wegen beschikt worden.
.Klacht : dat de secretaris het drukker heeft dan de burgemeester omdat de laatste vaak "elders vertoeft "
Raadslid v.d Gruiter: Indien de Burgemeester hier regelmatig vertoefde zou hij zijn werkzaamheden ook zien vermeerderen.
Tegenwerping burgemeester;ik ben niet geroepen mij met allerlei kleinigheden bezig te houden .
Algemeen gevoelen: de gemeentelijke bestuurders en ambtenaren worden onderbetaald.
GS te adviseren de jaarwedde te brengen op f.968-.
Het voorstel om GS te adviseren de jaarwedden vast te stellen op f.100, wordt met 4 tegen 2 stemmen verworpen. Vóór stemden de beide Wethouders..Het voorstel f.968 – wordt aangenomen.
Vergadering van 8 Februarij 1916
Toespraak Burgemeester
Mijne Heeren
In deze eerste vergadering van het jaar 1916 zij het mij vergund een terugblik te werpen op hetgeen achter ons ligt. Met dankbaarheid mogen wij constateeren dat hoewel het gansche jaar de oorlog bleef voortduren, de economische toestand der bevolking gen reden geeft met zorg het nieuwe jaar aan te vangen..
De visscherij kon geregeld haar voortgang hebben, en al mochten de financieele uitkomsten ten aanzien der garnalenvisscherij niet van dien aard zijn als andere jaren,toch mag worden gezegd dat mede in verband met een plotselinge vrij belangrijke sardijnvangst de uitkomsten bevredigend mogen genoemd worden..
Dat het den landbouw goed ging,behoef ik u nauwelijks in herinnering te brengen;een ieder is daarvan overtuigd; toch mag niet uit het oog worden verloren dat tegenover meerdere bedrijfsinkomsten ook grotere bedrijfsuitgaven staan.. Het wil mij voorkomen dat ook de middenstand in deze gemeente geen reden tot klagen heeft gehad.; de aanwezigheid van militairen bracht vertier in de winkels; het bakkersbedrijf was in verband met het verstrekken van regeeringsmeel zeer loonend.
Vergadering van Maandag 8 Mei 1916 des nademiddags ten 1.30 ure.
Niet houden kermis; Vervolgens vraagt de voorzitter de meening van den raad over het al dan niet houden der kermis.
De Raad geeft te kennen, dat er thans even goed reden bestaat dit jaar geen kermis te houden dan het vorige jaar en zegt in dezen den voorzitter zijn steun toe. Dat betekent o.m. minder inkomsten voor de herbergiers.
Op het voorstel op verzoek van de herbergiers om ook met het oog op de militairen de herberg een uur langer open te houden in verband met het achterblijven van hun verdiensten in vergelijking met andere neringdoenden, merkt de voorzitter op dat de militairen om 10 uur binnen moeten zijn, en deze dus niet in de herbergen kunnen komen na 10 uur. In verband met de aanwezigheid van militairen gelooft de voorzitter, dat de inkomsten der herbergiers thans niet minder zullen zijn dan voorheen,
Hij vindt,gezien de drankellende,geen vrijheid een uur langer gelegenheid tot drinken te geven..
De wethouder S. van Eenennaam zegt, dat het sluitingsuur thans wel wat vroeg is. De zon is juist onder als de herbergier moet sluiten.
18 september 1916.
Invoering van de distributiewet; kost de gemeente geld als niet b.v de slagers een gedeelte van b.v. het bedrag van f.20 betalen voor varkensvlees en de varkenslappen iets duurder worden gesteld. Maar dat is niet naar de bedoeling van de wet voor varkensvlees en andere levensbehoeften.
Vergadering 21 November 1916
De vergaderingen van de Christelijke Werklieden Vereeniging kunnen weer in het gebouw van de bewaarschool worden gehouden, als het door de militairen ontruimd zal zijn..
De openbare lagere school was niet door militairen "bezet ". Daar kon vergaderd worden..
Voorstel: Tot keurmeester te benoemen de veldwachter N. Kievit, veldwachter alhier: de eenige kandidaat. Tegen is het kritische gemeenteraadslid B.Franse..
Hij stelt voor: een herhaalde oproep. Wordt afgestemd met 5 tegen 2 stemmen.
22 Januari 1917
Toespraak burgemeester:
Klacht dat door het ingrijpen van de Staat in het persoonlijk leven, bracht noodzakelijkerwijze een zeer groote uitbreidingvan de werkzaamheden van de "organen" der Gemeente en zoo zien de gemeente besturen zich geplaatst voor een verscheidenheid van dikwijls zeer moeilijk werk.
Toch waren ondanks de militaire dienstplicht in verband met de oorlogsomstandigheden in bepaalde sectoren diverse mannen/vrouwen werkloos.
De vraag door een gemeenteraadslid gesteld: wanneer neemt men aan dat iemand werkloos is ? en wordt dat ook voldoende gecontroleerd ?
De voorzitter antwoordt dat wanneer iemand werkloos is , hij verplicht is het voorkomende werk te verrichten..
Een ander gemeenteraadslid vraagt of dit enkel geldt voor de eerste jaren na de oorlog.De voorzitter antwoordt dat deze nieuwe instellingen blijvend karakter draagt.
Werkloosheid bestrijden door als gemeenten de werkloosheidkassen van de vakbonden te subsidiëren !
De deelname aan de nieuwe regeling zal wel voor de gemeente geld kosten..
Een kritisch gemeenteraadslid: vraagt of de veldarbeiders en visschers ook onder die instelling vallen. Mening van de voorzitter: daaronder zullen allen vallen, maar durft dat niet met zekerheid te zeggen.
N.B. veel vissers waren Partiële eigenaren van de vissersschuiten en soms ook nog tegelijk matroos.(opmerking van P.J. Feij) en wat is het verschil tussen een keuterboer en een veldarbeider. ?
De arbeidsinspectie is volgens de voorzitter in deze tijd veel te streng met betrekking tot het verrichten van huisarbeid (P.B. no 2 van 1917). Het grijpt teveel in, zijns inziens, in de persoonlijke vrijheid . Op grond daarvan: B & W vinden geen vrijheid den Raad voor te stellen eene verordening inhet leven te roepen waarbij huisarbeid wordt verboden.
N.B.Tot beter begrip van de inspectie: er waren veel uitwassen: kinderarbeid op grote schaal en heel lange werktijden. Echter !!: het ging om (over)leven.(opmerkingen van P.J.Feij)
De verkoop van erwten en Boone is volgens de voorzitter op de vraag van een gemeenteraadslid een groot succes .Het is een gelukkige omstandigheid dat die goedkoop van regeringswege wordt beschikbaar gesteld.
Ook was het lezen/uitzoeken van erwten en boonen een belangrijke bijverdienste m.b.t. huisarbeid.
Conclusie: er zal een grotere hoeveelheid peulvruchten door de voorzitter/burgemeester besteld worden.
19 Maart 1917
Er komt een verordening betreffende drankgebruik door jeugdige personen in de gemeente Arnemuiden.
De verkoop van sterke drank: personen beneden den leeftijd van zestien jaar worden slechts toegelaten in gezelschap van een meerderjarige. Dat geldt ook voor volgens mij lichte alcoholische dranken.
Overtreding: gestraft met hechtenis van ten hoogste zes dagen of geldboete van ten hoogste vijf en twintig gulden.
Verzoek Levensmiddelen Commissie om de rijst van gemeente wege goedkoop beschikbaar te stellen. B & W vinden het niet nodig het voorstel over te nemen en voor te stellen aan de gemeenteraad. Waarschijnlijk omdat er weinig rijst in Arnemuiden in die tijd genuttigd werd.
Voornaamste reden: Indien de prijs van de rijst gesteld werd op 10 cent per pond,zou het de gemeente met een gebruik van 4000 kg per maand kosten f. 320-per maand..
Het schijnt dat er sprake is in de regel van voldoende aanvoer van aardappelen en peulvruchten.
14 Mei 1917
Aanvulling/wijziging Art III van de verordening betreffende drankgebruikdoor jeugdige personen in de Gemeente Arnemuiden
Het is den begeleider van een persoon beneden den leeftijd van zestien jaar verboden toe te laten , dat deze in een voor het publiek toegankelijke localiteit , waarvoor verguning voor den verkoop van sterken drank in het klein of verlof voor den verkoop van alcoholhoudende drank, anderen dan sterken drank ,is verleend of op een voor het publiek toegankelijke plaats, sterken drank of alcoholhoudenden drank, anderen dan sterken drank drinkt.
Rekening distributiebedrijf: in dienstjaar 1916, bedragende in ontvang f.5478,22 en in uitgaaf f.5211,05.Alzoo een batig slot van f.266,57.Rekening met bijlagen zullen worden overgelegd.
Ook dit jaar geen kermis..
In verband met "de lichtbesparing "in oorlogstijd is het volgens de voorzitter niet raadzaam de sluiting van de herbergen met 1 uur later te stellen..men krijgt t.o.v het winkelbedrijf eene onbillijkheid.
2 juli 1917
Om tot vermindering van gasverbruik te komen, zoowel het kookgas als het lichtgas te bepalen op 8 cent de kubieke meter. Bij een verbruik tot 30 kubieke meter en 2 kubieke meter lichtgas; bij meerder gebruik duurder.
Contract met de gasfabriek.
Uiteindelijk: dat de gasprijs voor kook-en lichtgas is vastgesteld opf.0,10 de kubieke meter en f.0.11 cent voor muntgas
15 October 1917
Hoge distributiekosten te betalen uit den Hoofdelijken Omslag.
Zou in verband met de meerdere werkzaamheden niet een tijdelijk gemeenteambtenaar benoemd moeten worden.?
De voorzitter geeft echter de voorkeur aan een vasten ambtenaar. Hij gelooft niet, dat de werkzaamheden te eeniger tijd zullen verminderen dat een ambtenaar overbodig zal zijn.
Jaarwedde zou hoger moeten zijn dan f.500, omdat deze zelfstandig dient te kunnen werken tot f.750-.
Besloten een tijdelijk ambtenaar aan te stellen met een tractement van f.750-; niet hoger omdat dan het verschil met de secretaris te klein wordt.
Als dit toch onverhoopt te laag mocht zijn dan desnoods te verhogen tot f.950-
In verband met meerdere werkzaamheden en de duurte in deze tijd, krijgt de veldwachter een duurte-toeslag van f.50-
Omdat de lantaarns des avonds en des nachts toch niet branden, zou volgens een gemeenteraadslid de: Hoofdstuk 4 Afdeeling3. Artikel 1 overbodig zijn.De voorzitter antwoordt dat het gewenscht is dat deze post toch op de begrooting van 1918 blijft. Indien de lantaarns niet branden, moet de gemeente toch niet betalen.
Problemen betrekkelijk de toelating van dr. Van der Bijl als gemeenteraadslid.
De voorzitter zegt naar aanleiding van een adres van dokter W.F.Th. v/d Bijl dat deze door B & W ontslag is verleend als doodschouwer en dat in zijn plaats is benoemd Dr.D. Schouten te Middelburg.
De voorzitter leest het adres voor en brengt den Raad nog eens ernstig onder het oog,hoe nodig het is dat de Raad nog eens ernstig onder het oog ziet,hoe noodig het is , dat de Raad thans over de bezwaren heen stapt en zet uiteen , wat de Heer van der Bijl tegenwoordig voor de gemeente doet en zegt dat in deze ernstige tijden zulke goede werkkrachten dienen te worden gewaardeerd.
De heer S. van Eenennaam vraagt hoe het dan met de woning van den dokter moet gaan en of de dokter de armenpraktijk wel mag uitoefenen.
De voorzitter herhaalt dat het een vormkwestie is.
De Heer H. van Eenennaam betwijfelt, dat dr. D. Schouten te Middelburg de vaccinatie en de doodschouw zonder belooning zal blijven doen. Spoedig verwacht hij een aanvraag om vergoeding daarvoor. 2 gemeenteraadsleden Puijpe en van dce Gruiter) willen gaarne medewerken om de beletselen weg te nemen, die thans voor den Heer van der Bijl in de weg staan om als raadslid te worden toegelaten.
De heer Pouwer zegt tegen te zullen stemmen. Hij beschouwt dit als een politieke aangelegenheid. Hij blijft het verkeerd vinden, dat de kiesvereeniging den Heer W. F.Th. v/d Bijl candidaat heeft gesteld.
Als het voorstel in stemming wordt gebracht staken de stemmen..
N.B. Dr. v/d Bijl is heel actief(geweest) ook betrekkelijk de huisvesting , voeding en verzorging van Belgische vluchtelingen..
Vergadering van 19 November 1917 des namiddags ten half twee uren
Naar aanleiding van de notulen: dat binnenkort geregeld zes straatlantaarns zullen branden.
Verzoek van den heer Kapitein Kantonnements-Commandant te Arnemuiden inzake verbeteringg van de straat bij de militairekeuken.
Voorzitter: als aan die wensch wordt voldaan, kost dat de gedmeente f.46,70.
De post voor onderhoud van straten voor het dienstjaar 1917 is reeds geheel uitgeput, B & W vinden geen vrijheid voor deze verlegging, dief.46,70 zou moeten kosten..
De timmerman Crucq zou voor f.10- een beter afvoer aan dat straatgedeelte kunnen verzorgen: een verbetering die minder geld kost..
Slechts dat laatste voorstel wordt aangenomen met meerderheid van stemmen.
Verzoek: Wijziging instructie gemeente-geneesheer.
Een verzoek van den Heer W.F.Th. v/d Bijl tot wijziging van zijne instructie.
B & W hebben dit adres in hunne vergadering behandeld, doch zijn niet tot resultaat kunnen komen.
De meerderheid van B & W was er echter wel voor om de beletselen, die den Heer W.F.Th. v/d Bijl in de weg staan om als raadslid te worden toegelaten, weg te nemen.
De voorzitter geeft de Heer B.Franse gelegenheid den Raad een schriftelijk voorstel te doen en geeft hem gelegenheid tot nadere toelichting.
De voorzitter heeft enigszins zijn standpunt tot toelating van den Heer v.d. Bijl gewijzigd (vermoedelijk na overleg met GS van Zeeland), en stelt voor de instructie t.a.v. de Heer v.d Bijl zo te wijzigen dat goedkeuring van GS enigszins verzekerd is. .
Het feit is dat v.d. Bijl benoemd is tot gemeente-geneesheer, belast met de armen praktijk en de kostelooze vaccinatie.
De voorzitter acht het beter dat den Heer v.d Bijl voor alles ontslag werd verleend en onmiddellijk werd benoemd tot gemeente-geneesheer belast met de armenpraktijk.
De heeren S. en H.van Eenennaam zijn "tegen": v.d. Bijl is voor "alles" benoemd. Volgens het voorstel Franse blijft er niets van over en toch blijft het salaris hetzelfde .
Dr.Schouten zal als vervanger stellig niet zonder vergoeding al het werk blijven doen..
Blijft "tegen".
De voorzitter: blijkens ingezonden stukken heeft van der Bijl zich moreel verbonden zonder vergoeding al het werk te blijven doen,waarvoor de Raad hem eventueel zal ontslaan..
Tegen stemden de Heeren H. en S, van Eenennaam.
Wat het plaatsen van varkenshokken betreft, is er onderscheid gemaakt : aan de militairen is wel vergunning verleend onder deze door voedselgebrek en duurte veroorzaakte tekort, maar aan ingezetenen niet..
De voorzitter zegt dat dit een vergissing is: dit is geschiedt tijdens zijn afwezigheid..
Een van de punten het onderzoek van de ingezonden geloofsbrieven van Dr. der Bijl
Met algemeene stemmen wordt het volgende besluit genomen over de benoeming van van der Bijl (no190)
17 december 1917
De Heer van der Bijl is toegelaten tot lid van de Gemeente raad.
Vergadering van maandag 28 Januarij 1918
Toespraak van de voorzitter:
Voor de vierde maal Mijne Heeren open ik deze eerste vergadering in het jaar onder den druk der tijden. Ziende wat achter ons ligt, kan ik wat onze gemeente betreft, niet al te zwartgallig zijn. In't bijzonder kan met dankbaarheid worden vastgesteld , dat al moge de vele staatsbemoeiingen wel drukken op den vrijen landman , die zich moeilijk schikt in het nieuwe keurslijf van voorschriften en reglementen, de uitkomst in onze streken , waar het gemengde bedrijf wordt beoefend zeer zeker loonend is geweest, al zou het verkeerd zijn de winsten die thans worden gemaakt geheel ten bate van dezen tijd te brengen, daar het mijns inzien wel vast staat, dat zij worden geplukt ten koste van de toekomst.
De uitkomsten der visscherij waren niet gelijk aan die van 1916 en werkten ook hier in't bijzonder de maatregelen van hooger hand genomen belemmerend. Toch moet worden erkend , dat de zee aan haar arbeiders het dagelijksch brood niet onttrok.
Waar anders zou het zwaartepunt mijner toespraak van toespraak van heden kunnen liggen dan bij het onderwerp,dat wel iederen Nederlander bezig houdt:
Er wordt goedkope melk verstrekt voor kinderen en zieken.. Door het Rijk wordt 9/10 van het nadeelig verschil aan de gemeente vergoed..
Duurtetoeslag gemeentearbeider f.3 -per week
Idem veldwachter f.2- per week..
Duurtetoeslag gemeentebode van f. 25-
Verslag van Kolencommissie.
Zeeuws Archief Inventaris van de Archieven van de \gemeente Arnemuiden
Toegangsnummer: 1201
Inventarisnr. 8
Vergadering van 18 Maart1918, des nademiddags ten twee uur.
Verzoek Steuncomitee: f. 25 toegekend ter bestrijding van kleine noodzakelijke uitgaven.
Vergadering van den 30e Augustus 1918
Rondvraag etc
30 september 1918
De gemeente-veldwachter krijgt een gratificatie van f.25 voor het uitreiken van broodkaarten aan militaire verlofgangers
28 October 1918
Knoeierijen met gedistribueerde vetten door winkeliers.
Betreft dat roomboter met margarine vermengen en het mengsel verkopen als roomboter ?
Inventarisnummer 179
Jaarverslag 1914
Selectie !!
Uitvoerig en Beredeneerd Verslag van den toestand der gemeente Arnemuiden
Over het jaar 1914
Overeenkomstig artikel 182 der wet van 29 Juni 1851 (Staatsblad no 85), door & W dier Gemeente den gemeenteraad aangeboden
Den 27 April 1915
Burgemeester H.F.Lantsheer
Secretaris F. Blok
De jaarwedden:
De Burgemeester: f.750
Ieder der Wethouders f.40
De secretaris: f.750-
De Ontvanger: J.Buijs: f.350-
De Bode : Hubrecht Kraamer: f.100
Het drinkwater in de gemeente is tamelijk zuiver regenwater.
De jaarwedde van den gemeente-veldwachter bedraagt f.475-plus f.50 des jaars voor bovenkleeding en vrije woning.
Op Nieuwjaarsdag, 2e Pinksterdag is de politiemacht aangevuld geweest met twee Rijksveldwachters
Visscherij: De garnalenvisscherij werd in 1914 uitgeoefend door 44 hoogaarsen . De finantieele uitkomsten waren de mobilisatietoestand in aanmerking nemende bevredigend
Inventarisnummer 180
Jaarverslag 1915
Selectie!!
Bevolking op 31 December van het jaar 2187
Handel en nijverheid zijn in deze gemeente niet van beteekenis
Behandelde onderwerpen: Verzoek Kerkenraad tot het sluiten van de herbergen op zondag
Besluit tot het niet houden van een kermis; en Melkverordening m.b.t. schoolmelk: vergelijk situatie van die van in /na WOII.
In 1914 was er bij het uitbreken van WO I een zeer groot aantal koepokinentingen nl 93.
Dat was aanmerkelijk meer dan in 1915: 28.
Het gemiddelde in de voorgaande jaren was 65 koepokinentingen.
Inventarisnummer 181..
Selectie: Het tractement van zowel dat van de burgemeester als van de secretaris zijn verhoogd van f.750 tot f. 975 . Stellig i.v.m. zowel de meerdere werkzaamheden als van de duurte en de daarmede gepaard gaande inflatie..
De wethouders kregen als jaarwedde geen cent meer. De ontvanger evenmin, precies als de gemeentebode.
De veldwachter kreeg f.78 meer, maar dat was wegens het gemis van een vrije woning
Zieketen: 1 geval van Hersenvliesontsteking en 4 gevallen van Diphteritis.
In 1916 een hoger dan gemiddeld aantal koepokinentingen n.l. 83.
Voor de visserij waren de finantiële uitkomsten gunstig: een te vergelijken situatie in WOII.
(commentaar P.J.Feij)
Er zijn 42 visschersvaartuigen.
Inventarisnummer 182 over het jaar 1917
De garnalenpellerij in Arnemuiden met de daaraan verbonden activiteiten kwam in 1917 en ook kort daarvoor al tot grote bloei.
Tractementsverhogingvan de Burgemeester tot f. 1075-
De secretaris liftte met deze niet mee en bleef staan op f.975-.
Ook de wethouders moesten pas op de plaats maken en tevreden zijn met een schamele f.40-
Er is sprake van een verordening betreffende drankgebruik door jeugdige personen in de gemeente Arnemuiden en vastgesteld den 2e Juni 1917..
1 geval van "heerschende ziekten ": Roodvonk 1 persoon ; niemand is overleden.
Koepokinentingen in 1917: 47: onder het gemiddelde.
Tractement gemeente-veldwachter: f.500 en f.54,50 perjaar bovenkleeding vergoeding wegens gemis aan vrije woning en f.50- duurtetoeslag..
Het schijnt dat op Nieuwjaarsdag,en 2e Pinksterdag de politie niet meer aangevuld moetworden met 2 maar slechts met 1 rijksveldwachter.
Nijverheid: In deze gemeente bestaat eene garnalenpellerij.
De garnalenvisscherij werd in 1917 uitgeoefend door 40 hoogaarsen. De finantieele uitkomsten waren gunstig, vandaar de bloei van de fabriek van conservering van gepelde garnalen.
Inventarisnummer 183 over het jaar1918
In dat jaar vertrekt burgemeester Lantsheer en wordt voorzitter van Polder Wa;cheren
Hij wordt opgevolgd door secretaris F. Blok (P.J.F.)
Ter kennisneming ingezonden aan Heeren GS van Zeeland den 1e Augustus 1919
Bedrag der jaarwedde van den Burgemeester stijgt tot de grote hoogte van f.1800-
De wethouders kunnen slechts beschikken over de schamele f.40 elk..
Voor de vacante secretaris-functie wordt gereserveerd een bedrag van f. 1400.
De ontvanger Jan Buijs ziet zijn tractement enigszins toenemen tot het bedrag van f.850.
Een van de beamben ter secretarie Klaas Oosting wordt beloond met 900 gulden en de tijdelijk beambte Izaäk van Waarde ontvangt jaarlijks f.500-
Onderwerpen in de Gemeenteraad behandeld:
Duurtetoeslag van veldwachter en gemeentewerkman
Benoeming van de her J.J.Huijssen tot Gemeente-secretaris..
Door gebrek aan financieele middelen heeft de opruiming of onschadelijkmaking van mestverzameling niet plaatsgevonden.
Heerschende ziekten:
3 gevallen van roodvonk en 8 gevallen van diphteritis
Koepokinentingen : 81: meer dan gemiddeld.
Drinkwater: Algemeen wordt regenwater als drinkwater gebruikt. Zonder reuk of kleur is het over het algemeen zuiver en goed van smaak..
De gemeenteveldwachter wordt steeds beter bezoldigd: zijn tractement wordt in 1 jaar verhoogd van ongeveer f.500 tot f.900.. Voor kleeding, tegemoetkoming woninghuur, geneeskundige behandeling en gebruik van een rijwiel in dienst der gemeente werd een totaal van f.300-genoten. Dat zou ten gevolge hebben dat de veldwachter geen bijbaantjes meer behoefde of er op na mocht houden.Op Nieuwjaarsdag, 2e en 3e Pinksteren ging men in Arnemuiden waarschijnlijk uit het dak en moest de politiemacht versterkt worden met enkele rijksveldwachters
Wat de straatverlichting betreft: De kolennood maakte beperking der straatverlichting noodzakelijk; op enkele kruispunten van wegen en hoeken van straten hebben evenwel de lantaarns gebrand.
Landbouw en veeteelt tijdens WOI:
De algemeene toestand zoowel van den landbouw al svan den veeteelt was bevredigend.
De opbrengst was behoorlijk, terwijl deze met de door de regeering gegeven prijzen een alleszins behoorlijke winst voor de landbouw opleverde.
De prijzen van het vee waren hoog, waardoor het fokken in de hand werd gewerkt,terwijl ook de melk bij den bestaanden voedselnooe een zeer gewild artikel was.
Visscherij, binnengaats en buitengaats
Hoofdzakelijk garnalenvisscherij, doch ook de vangst van schol en scharren, op de Zeeuwsche Stroomen en de Noordzee, werd door een 40-tal hoogaarsen uitgeoefend .
De finantiele uitkomsten waren zeer gunstig , tengevolge der voedselschaarste en de goede vangsten.
In februarij kwamen bij een mijnongeluk drie visschers om en verdween een vaartuig in de golven.
Binnenlandsche handel:
Ten gevolge der buitengewone omstandigheden was er ten aanzien van de winkelnering slapte in het bedrijf waar te nmen,wat betreft de verkoop van zg. regeeringsartikelen, en groote prijsopdrijvingen van de zg vrije artikelen.
Internet: staat van "verongelukte schepen/schuiten o.a tijdens WOI 1914-1918.
Slechts 1 melding : op 15 februari 1918:
Stoomloodsvaartuig 14 loopt in de Westerschelde op een mijn, waarbij 8 opvarenden omkomen. Gelijktijdig explodeert door dezelfde mijn ook de Arnemuiden 16, waarbij 3 vissers omkomen.
Verslag van het Provinciaal Comité tot hulpverleening aan Vluchtelingen in Zeeland
Aug. 1914- 1 Juli 1915
Verslagen der Plaatselijke Comité 's
Arnemuiden.
Samenvatting:
Begin October 1914 werd ook een aantal Belgische vluchtelingen in Arnemuiden onder dak gebracht. De burgemeester Mr H.F. Lantsheer trad in overleg met het Bestuur van het Groene Kruis, hetwelk bereid was verpleegingmateriaal af te staan. De Pastorie van de Ned. Herv. Gemeente stond leeg en werd ter beschikking gesteld. Ook een leegstaand fabriekje werd voor dit doel gebruikt.
Zoals gebruikelijk wsa bij rampen werd er een deue aan deur collecte gehouden: opbrengst f.143,13. Landbouwers gingen met paard en wagen rond om een voorlopige voorraad levensmiddelen, dekens en stroo op te halen/
Huishoudelijk artikelen(verzameld) en de nodige meubelen maakten het mogelijk aan vele Belgen een behoorlijk onderdak en zindelijke slaapgelegenheid te verschaffen.
Enkele ingezeten stelden hun huis beschikbaar, sommigen belangeloos, anderen tegen vergoeding.
De heer W.F. Th van der Bijl, arts in Arnemuiden, organiseerde de vluchtelingenzorg en verzorgde ook de administratie. Alle vluchtelingen werden gevaccineerd en gerevaccineerd
Niemand had principiële bezwaren.
Er werden bonnen voor levensmiddelen en brandstof uitgereikt, die iedere morgen tussne 8 en 9 uur bij De Heer van der Bijl werden afgehaald.
Op 1 november 1914 werd er een telling gehouden. 122 Belgische vluchtelingen waren op dat moment in de gemeente aanwezig.
Eeen onderwijzeres stelde een adressenlijst samen met daarbij behorende namen als er vanuiit andere vluchtelingencentra inlichtingen werden gevraagd.
In het begin kregen 15 personen ondersteuning; op 1 December 1914 was dat getal gestegen tot 25 volwassenen en 10 kinderen.
Op laatstgenoemde datum waren de bijeengebrachte gelden verbruikt, daar kwam nog bij dat over de maand November f.30,30 aan het Rijk moest worden gedeclareerd.
De vluchtelingen konden vrij kiezen wat het besteden van de bonnen in de diverse winkels betrof. Op Zaterdagavond werden door de de heer van der Bijl de bonnen verzilverd. De Burgemeester voerde eens per maand controle daarop uit.
Tegen de winter werd met medewerking van de Intendancedienst voorzien in de dringende behoefte van meer kleding en dekens. 500 kledingstukken en ongeveer 70 paar schoenen werden uitgereikt.
Op 6 December kregen de kinderen van de Belgische vluchtelingen ook een surprise van St. Nicolaas . Dat werd zeer gewaardeerd.
Enkele gezinnen waren intussen vertrokken; de meer gegoeden vestigden zich in Middelburg, anderen keerden weer terug naar het eigen land.
Op 1 januari 1915 bedroeg het aantal ondersteunden 39 volwassenen en 10 kinderen, daarvan werd het grootste gedeelte ondersteund.
In dezelfde maand vertrokken enige gezinnen naar Engeland. Vervolgens verminderde geleidelijk het aantal vluchtelingen. Op 1 Mei 1915 kwam er een einde aan de ondersteuning.
Het is opmerkingswaardig, dat niemand van de ondersteunde vluchtelingen naar een vluchtcentrum is overgebracht. De meeste vertrokken naar België, enkele vertrokken naar Engeland.
Slechts 1 huisgezin, bestaande uit 8 personen, is in de gemeente gebleven en voorziet in eigen onderhoud..
De gezondheidstoestand onder de vluchtelingen was over 't algemeen vrij goed.
Besmettelijke ziekten kwamen onder hen niet voor, ook geen sterfgevallen.
In het geheel is ten behoeve van de Belgische vluchtelingen een bedrag van f.1752,49 besteed.
Staat van inkomsten en uitgaven
Arnemuiden:
Inkomsten aan collecten en giften f.143; uitgaven f.1752; saldo voor Rijksuitgaven f.1609.
Zeeuws Archief Inventaris van de Archieven van de gemeente Arnemuiden
Toegangsnummer 1201
Inventarisnummer: 1118
Stukken over de Visscherij
Veere , den 7 Juli 1911
De burgemeester van Veere gaat volgens hem over de consenten voor de kustvisserij van de Arnemuidse vissers die vanuit Veere aan-en afvaren., maar dat is niet juist.
Lieven van Belzen Arm 16
Joost Dingemanse 59
Corn: van de Ketterij 13
Jacob v.d. Ketterij Cz 64
Lieven van de Ketterij Cz 50
Abraham Meerman 47
Jacob de Nooijer Lz 63
Arie Meerman 7
Aart van de Gruiter 12
Daniel van Belzen 53
Cornelis Marijs 14
Verzoeke beleefd invulling van bovenstaande kolommen en daarna terugzending.
De schuiten havenen zowel in de haven van Veere als van Vlissingen.
Bericht aan de Inspecteur voor de Visscherij te den Haag naaraanleiding van de uitvoering van de Visscherijwet
Verslag van de uitkomsten der kustvisscherij in de gemeente Arnemuiden over 1919.
Gevangen: 720000 kg garnalen en 144000 kg scharretjes
De hoeveelheid ton, welke gevangen werd, wasvan geen beteekenis.
Opbrengst wordt wat scharretjes betreft op f.72000 geschat
Garnalen: de hoogste prijs was f.0,25 per kg, de laagste prijs f.0.15 per kg en een gemiddelde prijs van f.0.20 per kg dient te worden aangenomen.
De garnalenvisscherijen besomden derhalve een bedrag van f.144000.
Dat liep per vaartuig uiteen.
De opbrengst mag voor het gelukkigst voeren op f.7500- voor de minst gelukkigen op f.4500- worden geschat..
Dus de gemiddelde besomming wordt gesteld op f.6000.
N.B. Slotzin:
De zee eischte in 1919 geen slachtoffers.
Zeeuws Archief Inventaris van de Archieven van de Gemeente Arnemuiden
Toegangsnummer: 1201
Inventarisnummer:1114
Verslag van uitkomsten van de kustvisscherij in de Gemeente Arnemuiden over 1914
Selectie:
Tengevolge van het zachte weder kon steeds ter vischvangst worden gegaan.
Evenwel werd gedurende de eerste oorlogsmaand de vischvangst stopgezet.
Nadat dank zij de medewerking van verschillende autoriteiten en particuliern, zoowel de mogelijkheid was geopend om als te voren de verzending naar Engeland het cheque verkeer wasgeregeld , kon in September weder ter vischvangst worden gegaan , evenwel slechts in zoover, dat alleen overdag kon worden gevaren.
Garnalenvisscherij bevonden derhalve een bedrag van f.65.00-
De besomming per vaartuig loopt uiteen. Zie voorbeeld hierboven.
Verslag der Kustvisscherij in de gemeente Arnemuiden over 1917
De sardijnvangst wasan geen beteekenis.
Tengevolge van het zachte weder kon geregeld ter vischvangst worden gegaan . Denog steeds voortdurende oorlogstoestand legde de visscherij in 1917 wel eenige belemmering in den weg.
In 1917 werd naar schatting door de visscersvloot die in Arnemuiden thuis behoort,gevangen :
1000000 kg garnalen en
240000 kg scharretjes
De hoeveelheid tong was van geen betekenis . De opbrengst valt moeilijk met juistheid op te geven.
Zij mag wat de scharretjes betreft op f.24000 worden geschat.
Ten aanzien van de garnalen valt op te merken,dat terwijl de hoogste prijs 28 cent per kg, de laagste 6 cent per kg een gemiddelde van 9 cent per kg dient te worden aangenomen.
Dat werd veroorzaakt door de zer bemoeilijkte uitvoer naar Engeland en andere landen
De garnalenvisscherij besomde derhalve een bedrag van f.90000.
Laatste zin:
De zee eischte in 1917 geen slachtoffers
Met potlood staat onder of bovenvermeld wat de scharretjes betreft : onder f.24000.> f90000 boven 28 cent > 35 cent, 6 cent > 25 cent en een gemiddelde van i.p.v. 9 cent 30 cent per kg.
De garnalenvisscherij i.p.v. f.90000. > f.150000.
De zee eischte in 1918 : dat wordt aangegeven 3 slachtoffers.
Arnemuiden, 8 Maart 1918
De Burgemeester der gemeente Arnemuiden
H.F.L.
Verslag van de uitkomsten der Kustvisscherij in de gemeente Arnemuiden over 1915/1916
Sardijnvangst: 150000 kg; gemiddeld 8 cent perkg; verdienste ongeveer f.12.000.
De nog steedds voortdurende oorlogstoestand legede de visscherij geene belemmeringen in den weg.
1915/1916
Garnalen 950000kg/750000
Scharretjes 500000kg/600000 kg
Opbrengst scharretjes: f.37550/f25000
Garnalen hoogste prijs 10 cent/46 cent per kg, de laagste 2 cent/16 cent per kg; een gemiddelde van 4 cent/24cent per kg
Garnalenvisserij: besomming: f38.000/180.000
Verslag van de uitkomsten der Kustvisscherij in de gemeente Arnemuiden over 1917
Garnalen 100000 kg garnalen
Scharretjes 600000 kg
Tong en scharretjes opbrngstf.24.000.
Garnalen hoogste prijs : 28 cent, laagste prijs 6 cent: gemiddeld: 9 cent
Verslag van de uitkomsten der kustvisscherij in de gemeente Arnemuiden over 1918
De sardijnvangst was over 1918 van geen beteekenis.
Tengevolge van het zachte weder geregelde visvangst. De nog steeds voordurende oorlogstoestand legde de visscherij in 1918 wel eenige belemmering in den weg.
In 1918 werd naar schatting door de visschersvloot, welke in Arnemuiden thuis behoort, gevangen:
500.000kg garnalen en
300.000 kg scharretjes.
De hoeveelheid tong gevangen, was van geen beteeekenis; opbrengst samen met scharretjes f.90.000.
Garnalen: hoogste prijs 35 cent per kg, laagste 25 cent en een gemiddelde prijs van 30cent per kg.
De garnalenvisscherij besomde derhalve een bedrag van f.150
De zee eischte in 1918 drie slachtoffers, omgekomen bij een mijnongeluk.
De Burgemeester van Arnemuiden
B(lok)
Behoort bij schrijven van den Hoofdinspecteur der Visscherijen aan den Heer Burgemeester van Arnemuiden
No.1/6223, M.2.3.2.,dd.18 mei 1914
De onderstaande lijst bevat de vissersvaartuigen die door de scheepsmeter zijn bezocht met betrekking tot de inhoudsmaten bruto en netto..
ARNEMUIDEN
Nummer Naam Soort Bruto Netto Naam
En v/d v/h v/h
Letter Eigenaar vaartuig vaartuig
ARM 1 M. v. Belzen hoogaarts 62 28 de Vrouw Clasina
2 L.Meulmeester " 55 25 Vrouw de Ridder
3 J. de Nooijer " 48 22 Aventuur
4 M.v.d.Gruiter " 61 25 Vrouw de Ridder
de Vrouw Clasina
---
- 27 de 3 Gebroeders
5 J. de Nooijer " 45 20 Jonge Cornelis
6 K. de Nooijer " 46 21 Nooit gedacht
7 A.Meerman " 55 25 Nooit gedacht
8. J. de Nooijer " 39 17 de Vrouw Teuntje
9. W. v. Belzen " 55 25 de Vrouw Jannetje
10 A. Siereveld " 47 21 de 3 Gebroeders
11 J. van Belzen " 62 30 de Vrouw Grietje
12 A. de Gruiter " 60 27 Vrouw Maatje
13 C. v.d. Ketterij " 48 22 Onderneming
14
15 J. de Nooijer " 55 25 de Vrouw Grietje
16 L.van Belzen " 56 25 Rehoboth
17 J. de Ridder " 48 22 de 3 Gebroeders
18 C. de Nooijer " 38 17 de 3 Gebroeders
19 A. de Ridder " 56 25 In afwachting
20 Izaak Jasperse " 55 25 de Vrouw lena
21 B. v.d. Ketterij " 45 20 Eben Haëzer
22 C. de Nooijer " 57 25 de 3 Gebroeders
23 J.Baak " 50 25 de 4 Gebroeders
24 J. Jobse " 46 21 de Jonge Bastiaan
25 J. Jobse " 54 24 de Vrouw Maatje
26 J Marijs " 45 20 Vrouw Maatje
27 A Brunke " 45 20 de 2 Gebroeders
28 C. Marijs " 54 23 Vrouw Geertje
29 J.van Belzen " 55 25 de onderneming
30 M Grootjans " 61 27 de 2 Gebroeders
31
32 J. Schroevers " 61 27 Op Hoop van Zegen
33 L. de Nooijer " 46 21 De Vrouw Krina
34
35 J Blaasse " 59 27 Wilhelmina
36 C.v d Ketterij " 61 27 Prinses Juliana
37 is een zandschuit vischt niet meer
38 A van Belzen " 58 26 De Jonge Jacob
39
40 A. Marteijn " 54 23 Vrouw Lena
41
42
43
44 A.Meerman " 52 22 Vrouw Suzanns
45 L.Jasperse " 57 25 de Vrouw Jannetje
46 L. v.d Ketterij " 58 26 de Vrouw Wilhelmina
47 J.Meerman " 57 25 Vrouw Maria
48 J. de Nooijer " 59 27 Vrouw Jannetje
49 K.Schroevers " 47 21 Twee Gebroeders
50 L. v.d Ketterij " 57 25 Vrouw Maatje
51 J. v.d. Ketterij " 46 21 Vrouw Jannetje
52
52
53 D van Belzen " 58 26 De Twee Gebroeders
54 J Siereveld " 54 23 Twee Gebroeders
INSPECTIE Der VISSCHERIJEN 's-Gravenhage , den 14 Februari 1917
Betreffende : register van visschersvaartuigen
Zover uit het centrale register van visschersvaartuigen kan worden nagegaan, werden gedurende den oorlogstoestand in Uw register van visserschvaartuigen tot op heden geen vaartuigen ingeschreven, welke vroeger in België waren ingeschreven.
Zekerheidshalve zag ik echter gaarna de juistheid hiervan door U bevestigd.
Mochten intusschen toch dergelijke vaartuigen door U zijn ingeschreven, dan verzoek ik U mij alsnog zoo spoedig mogelijk hiervan opgave te doen.
DE HOOFDINSPECTEUR DE VISSCHERIJEN
Handtekening
Arnemuiden, 12April 1919
Onderwerp:
Wijziging register visschersvaartuigen
Verongelukten bij de visscherij
Ter voldoening aan artikel 4 .eerste lid, van het KB van 12 Juni 1911 (SB no 144), heb ik de eer U te zenden de aangiften en mededeelingen welke leidden tot wijziging van het register van visschervaartuigen en de uit het register vervallen kaarten, een en ander over de afgeloopen maan.
In hetzelfde tijdvak zijn bij de uitoefening van de zee-en kustvisscherij van deze gemeente uit geen personen verongelukt.
Burgemeester
Blok
Aang. Form. ARM 10 De drie gebroeders 47/21 kubieke meter
Adr. Siereveld
Binnen en buiten territoriale water
Over April en Mei.